Aslanın adı ilə
Məhəmməd Əsəd bəy haqqında filmin İtaliyada çəkilişləri
başa çatıb
Berlinin "UM WELT FILM" studiyasının
Məhəmməd Əsəd
bəy haqqında ekranlaşdırdığı "Aslanın adı ilə" sənədli və bədii filminin İtaliyada çəkilişləri başa
çatıb. Bu barədə
APA-ya məlumat verən filmin elmi müəllifi, ekspert qrupunun rəhbəri və baş rolun ifaçısı, Əsəd
bəy irsinin tədqiqatçısı N.Atəşi
filmin çəkilişlərinin
Əsəd bəyin ömrünün son illərini yaşadığı
və dəfn olunduğu İtaliyanın
cənubundakı Positano
şəhərində
aparıldığını bildirib. O, Əsəd bəyin məzarı başında çəkilişlər
aparılan zaman baş daşının tərsinə qoyulduğunu
aşkar etdiyini deyib. N.Atəşinin sözlərinə görə,
Əsəd bəy vəsiyyətində məzarının
Şərqə, Məkkəyə
tərəf olmasını
istəyib. Yanlış
dəfn edilən Əsəd bəyin məzarı ölümündən
bir neçə il sonra açılaraq,
üzü Məkkəyə
çevrilsə də,
bu dəfə başdaşı tərs istiqamətə qoyulub. N.Atəşi məsələ
ilə bağlı Positanonun meri Domeniko Marroneyə rəsmi məktubla müraciət edib. Mer N.Atəşini qəbul edərək, baş verənlərdən
məyus olduğunu bildirib, məzara baş çəkəcəyinə,
tezliklə başdaşını
dəyişdirəcəyinə söz verib.
N. Atəşi, həmçinin, Positanonun
Dövlət Kitabxanası
və arxivində Əsəd bəyin İtaliyada yaşadığı
dövrdə bütün
rəsmi sənədlərdə
və yazışmalarda
Məhəmməd Əsəd
bəy İbrahim oğlu kimi göstərildiyini aşkarlayıb.
Arxivdə Əsəd
bəyin orijinal məktubları, bank kitabçası və indiyə qədər mətbuata məlum olmayan bir çox
qiymətli sənədlər
də aşkar edilib. Qeyd edək ki, Berlində yaşayan azərbaycanlı soydaşlarımızdan
Cavad bəy Vəzirov, Hilal Münşi, Zahid Əfəndi və digərləri ilk dəfə Əsəd bəyi yəhudi adlandıraraq, əsassız
böhtan və şayiələrlə polisə
və digər rəsmi orqanlara şikayət edərək
ləkələyib, sonda
isə onun imzasının alman mətbuatında qadağan
edilməsinə, kitablarının
nəşrinin yasaqlanmasına
nail olublar. Nə alman, nə Avstriya, nə də İtaliyanın rəsmi orqanları isə Əsəd bəyin yəhudi olduğunu sübut edəcək dəlillər tapmayıb.
Positanoda üzə çıxarılan dəlillərə
və yerli əhalinin söylədiklərinə
görə, Əsəd
bəyi Positanoda yaşayan Semyonov adlı rus rəssamı
və yazıçısı
da ləkələməyə
çalışıb, onu
İtaliya polisinə satıb. N.Atəşi hazırda bunun köklərini və səbəblərini araşdırır.
O ehtimal edir
ki, Hilal Münşi və tərəfdarları Semyonovla
əlaqəyə girərək
bu təxribatı törədiblər. Əsəd
bəyin Mussoliniyə
yazdığı məktublar,
vurduğu teleqramlar, ölüm şəhadətnaməsi,
tapılan sənədlər
də buna misaldır. N.Atəşi
Əsəd bəyin milliyyəti və valideynləri haqqında da qiymətli rəsmi sənədlər
və şahidlər tapdığını deyib.
O, Əsəd bəyin
yaxın qohumunu tapdığını, hazırda
Əsəd bəyin şəcərəsinin hazırlandığını
vurğulayıb. Tədqiqatçı
Əsəd bəyin
"Qurban Səid"
təxəllüsü ilə
yazdığı "Sevgidən
heç nə anlamayan kişi" adlı, indiyədək çap olunmamış son romanının əlyazmasının Almaniyada
olduğunu da bildirib: "Romanda Əsəd bəy öz dili ilə
bir çox məchulluğa aydınlıq
gətirir".
Film və kitabın 2008-ci il Almaniyada elan olunan "Əsəd bəyin renessans ili"ndə nümayiş etdiriləcəyini
deyən tədqiqatçı
bunun gələn il Almaniyada qeyd
olunacaq "Azərbaycan
Mədəniyyət İli"nin planına salınmasının zəruriliyini
də vurğulayıb.
Xalq cəbhəsi.-2007.-15 may.-S.15.