İsayev Ə.

Gəncənin yeni bir müqəddəs guşəsi

Mir Cəlal Paşayevin mənzil muzeyi açıldı

Yazıçı-alim Mir Cəlal Paşayev üçün Nizami yurdu həmişə doğma, əziz olub. O, gəncliyini burada keçirib, burada təhsil alıb, işləyib, ilk əsərlərni yaradıb.
Mir Cəlal müəllim Gəncə Darülmüəllimində oxuyub. Elə orada tələbə təşkilatının, sonra isə şəhər tələbə Həmkarlar İttifaqının sədri işləyib. Bir müddət Gədəbəy yeddiillik məktəbində dərs deyib, sonra iki il 1 saylı Gəncə şəhər məktəbində direktor vəzifəsində çalışıb. "Gənc qələmlər" cəmiyyətində, "Qızıl Gəncə" məcmuəsində fəal iştirak edib.
Artıq qələmi püxtələşmiş yazıçı-alim Bakıda yaşayanda da fikri-xəyalı Gəncə ilə bağlı idi. Hələ müharibənin qızğın çağında Azərbaycanın ilk Sovet İttifaqı Qəhrəmanı İsrafil Məmmədov haqqında kitab yazaraq nəşr etdirib. Nəsillərin dillər əzbəri olan "Bir gəncin manifesti" romanında 1918-20-ci illərin coşğun Gəncə mühiti təsvir olunur. Ədibin digər əsərlərində də Gəncə mövzusu, Gəncə ruhu, Gəncə məhəbbəti çox aydın duyulur. Bir sözlə, Mir Cəlal Paşayev ömrü boyu Gəncə ədəbi ictimai mühiti ilə bağlı olub.
Qədirbilən gəncəlilər də ədəbiyyatımızın korifeyi Mir Cəlal Paşayevi dərin məhəbbətlə sevir, onu daim xüsusi ehtiramla yad edirlər. Təsadüfi deyildir ki, hələ 1978-ci ildən 39 saylı orta məktəb Mir Cəlal Paşayevin adını daşıyır. Məktəb, özü də nə məktəb! Ölməz ədibin adına layiq! Gəncənin gözü, ən nümunəvi təhsil ocağı! Hər şəraiti olan üçmərtəbəli binada iki min nəfərə qədər şagird oxuyur. Burada ədibin adına xatirə muzeyi düzəldilib. Güllü-çiçəkli həyətdə abidə ucaldılıb.
Təcrübəli, təşəbbüskar kollektiv həmişə yeniliyin sorağındadır, bir də görürsən ki, hətta zamanı da qabaqlayır. Neçə ildir məktəb vahid geyim formasına keçib. Biliklər doqquz bal üzrə qiymətləndirilir. İnformatika sistemi geniş tətbiq olunur, Amerikada yaşayan soydaşımız Lütfi-zadə adına kompyuter mərkəzi yaradılıb.
Ölməz ədibin adını daşıyan bu qabaqcıl təhsil ocağı həmişə hamının diqqət mərkəzindədir. Hər il ali məktəblərə qəbul üzrə şəhərdə ilk yerlərdən birini tutur.
Yazıçının yaxınları, qohumları, Mir Cəlalı sevərlər müntəzəm surətdə bu təhsil ocağını ziyarət edir və hər dəfə də dəyərli hədiyyələrlə, qiymətli eksponatlarla, işıqlı yaraşıqlı sinif otaqlarını və xatirə muzeyini daha da zənginləşdirirlər.
Bu günlərdə Gəncədə böyük ədib Mir Cəlalın adına yeni bir müqəddəs guşə yaradıldı. Şəhərin səfalı yerlərindən birində mənzil-muzeyin açılışı oldu. Bütün Gəncə axışıb gəlmişdi. Bu maraqlı-məzmunlu tədbirdə yazıçının doğmaları və əzizləri ilə yanaşı, onun yetirmələri, iş yoldaşları, nazirlər, akademiklər, Milli Məclisin deputatları, elm-sənət adamları iştirak edirdilər.
Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizov qonaqları salamladı və bu dəyərli muzeyin açılışı münasibətilə gəncəliləri təbrik etdi. Yazıçının övladları - Arif Paşayev və Hafiz Paşayev, mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev, akademik Vasim Məmmədəliyev, professorlar Təhsin Mütəllimov, Xalid Əlimirzəyev, Yazıçılar Birliyi Gəncəbasar bölməsinin sədri Məmməd Alim, Təhsil idarəsinin müdiri Mahal Əliyev və başqaları çıxış edərək Mir Cəlal Paşayevin Azərbaycanın elmi-ictimai mühitindəki əvəzsiz rolundan və Gəncə ilə bağlı unudulmaz səhifələrdən danışdılar.
Yazıçının oğlu, akademik Arif Paşayev maraqlı bir faktı açıqladı. Bəllidir ki, Mir Cəlal Paşayev 1908-ci ilin aprel ayının 26-da Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil kəndində anadan olub. 1918-ci ilin coşğun günlərində ailəsi ilə bərabər Gəncəyə köçüb. Nizami yurdunda ona vətəndaşlıq vəsiqəsi, yəni pasport veriləndə qürurla, iftixarla bu sözləri yazdırıb. "Doğulduğu yer - Kirovabad" - yəni Gəncə.
Ölməz ədib Gəncəni özünə vətən bilib.
Mir Cəlal Paşayev qədim Gəncəni bax, bu cür sevirdi.
EQırmızı lent kəsildi. Yaşıl xiyabanın başında ucalan mənzil-muzeyin həyətində Gəncə Dövlət Dram Teatrının aktyorları "Bir gəncin manifesti" əsərinin motivləri əsasında hazırlanan səhnələri nümayiş etdirdilər. Sonra mənzil-muzeylə tanışlıq başladı. İşıqlı, yaraşıqlı salondakı maraqlı-məzmunlu eksponatların hər biri tarixin bir dəyərli səhifəsindən xəbər verir.
Beləcə, Nizami yurdunda daha bir müqəddəs guşə ədəbiyyatsevərlərin ixtiyarına verildi. Hamı əmindir ki, ölməz Mir Cəlalın adını daşıyan mənzil-muzeyi çox keçməz ki, Gəncədə ədəbi mühitin ən coşğun mərkəzinə çevrilər.

Azərbaycan.-2007.- 2 oktyabr.- S.3.