X Şərq-Qərb kinofestivalı başlayır

Bizdən Şərqdə və Qərbdəki müasir kinematoqrafiya meyillərindən xəbərdar olacağıq

İki gündən sonra X "Şərq-Qərb" Bakı Beynəlxalq Kinofestivalı öz işinə başlayacaq. Dünən keçirdiyi mətbuat konfransında festivalın direktoru Abbas Əliyev əvvəlcə festivalın yaranma tarixçəsi haqqında məlumat verdi: "Ənənəvi "Şərq-Qərb" (Est-West) Bakı Beynəlxalq Kinofestivalı Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı və Azərbaycanda Dünya Kinosunun 100 illiyi Fondu tərəfindən və MDB və Baltikyanı ölkələrin Kinematoqrafçılar İttifaqları Konfederasiyasının dəstəyi ilə 1996-cı ildə yaradılıb. Əvvəllər festival ölkəmizin paytaxtında Festivallar Festivalı-"Filmfest" adı altında keçirilib. Kinofestival 1999-cu ildən "Şərq-Qərb" adlandırılıb".

Festival ildən-ilə coğrafiyasını genişləndirib. Əgər birinci forumda 5-6 ölkə iştirak edirdisə, sonrakı illərdə tədricən bu rəqəm 20-yə çatıb. Azərbaycan, Rusiya, Fransa, Almaniya, ABŞ, Türkiyə, Gürcüstan, Qazaxıstan, Litva, İsrail, İran və digər beynəlxalq festivallar və kinofondların rəhbərləri (ABŞ, Berlin, Nant, Rotterdam kinofestivallarının, Rusiyanın "Kinotavr" və başqaları) Azərbaycan paytaxtına gələrək "Şərq-Qərb"in nə olduğunu görmək istəyib. Arik Kaplun, Cəfər Pənahi, Eldar Şengelaya, Filipp Yeledü, Georgi Daneliya, Nikita Mixalkov, Marius Balçunas, Marten Rişar, Pavel Çuxray, Reyis Varnye, Rəfiq Puyyə, Sergey Solovyov, Stanislav Qovoruxin, Tolomuş Oveyev, Yevlin Kaplun kimi görkəmli reyissorlar ölkəmizə gəlib. Bakının qonaqları sırasında dünya kinosunun yüzlərlə personayı - Aleksandr Abdulov, Kote Maxaradze, Lyudmila Çursina, Mayya Aymedova, Pyer Rişar, Sofiko Çiaureli kimi ekran ulduzlarının daxil olduğu 600 qonaq iştirak edib. İndiyədək keçirilən festivalların proqramında və Dəyirmi masalarda 160-dən artıq film göstərilib. Ötən əsrdə yaradılmış rus, Azərbaycan və gürcü filmlərindən ibarət "Milli kinematoqrafiyaların başlanğıcına 2000-ci ildən baxış" adlı maraqlı retrospektiv böyük rezonans doğurub. Forumlardan biri isə Azərbaycan kinosunun 100 illiyinə həsr edilib.

A.Əliyev açıqladı ki, "Şərq-Qərb" festivalının coğrafiyası ötən illərə nisbətən daha da genişləndiyindən, həmçinin dəvətlilərin sayı da çoxalıb: "Əgər əvvəllər biz festivalda iştirak etmək üçün müraciət edirdiksə, indi bizə müraciət edirlər".

Keçən il IX "Şərq-Qərb" festivalının keçirildiyi Yaşıl Teatrda çıxış edən nazir Əbülfəs Qarayev yubiley festivalının Heydər Əliyev adına Sarayda keçiriləcəyini bildirmişdi. Ancaq nazirin proqnozu özünü doğrultmadığından, yəni Sarayın hələ təmiri başa çatmadığından festivalın bu dəfəki açılışı Musiqili Komediya Teatrında baş tutacaq.

Təşkilatçılar ümid edirlər ki, festivalın tələbkarlıqla tərtib edilmiş proqramı, Dəyirmi masanın mövzusu, parlaq Polşa retrospektivi və xüsusi nümayişlər tamaşaçılar və festivalın qonaqları üçün maraqlı olacaq.

A.Əliyevin sözlərinə görə, festivalın proqramına ötən illərdə olduğu kimi, bu il də əsasən uğurlu ekran taleyinə malik filmlər daxil edilib. Belə ki, festivala "Hökmdarın taleyi" (Ramiz Fətəliyev, Fatxulin Dilşad, Azərbaycan 2008), "İşıqlı sərinlik" (reyissor Ernest Abdiyarapov, Qırğızıstan, 2007), "Monotonluq" reyissor (Poşkus Yuris Nikolayeviç, Latviya, 2007-ci il), "Payız ziyafəti" (reyissor Veyko Ounpuu, Estoniya, 2007-ci il), "Rus oyunu" (reyissor Pavel Çuxray, Rusiya, 2007-ci il), "Artist qız" (reyissor Stanislav Qovoruxin, Rusiya, 2007-ci il), "Sürgün" (reyissor Andrey Zvyaqintsev, Rusiya, 2007-ci il), "Yük 200" (reyissor Aleksey Balabanov, Rusiya, 2007-ci il) və s. filmlər daxil edilib.

K.Zanussinin filmlərinin retrospektivinə "Var gücü ilə, qalopla", ""Persona Non Qrata" və "Kamiflyay" filmləri daxil edilib.

Festival günlərində həmçinin "Milli kinematoqrafiya və kinoprokat: problemlər və perspektivlər" mövzusunda Dəyirmi masa keçiriləcək.

Festivala dəvət alan qonaqlar sırasında ssenaristlər - Branyev Georgi (Fransa), Efraim Abramov (İsrail), Markiş David Haviyarova Mira (Çexiya), reyissorlar - Kşiştov Zanussi (Polşa), Puran Draxşan (İran), kinotənqidçilər - Moldaliyeva Aliyə (Qırğızıstan), Anton Sidorenko, Svetlana Koratkova, reyissor Yuli Qusman, Viktor Yelovanin və başqaları da var. Ümumilikdə festivala müxtəlif ölkələrdən 60-dan artıq qonaq qatılacaq.

Festivalın son günü, yəni iyun ayının 7-də "Azərbaycan" kinoteatrında festivalın bağlanış mərasimi keçiriləcək. Həmin gün "Qadınlıq rəmzini tərənnüm edən ən yaxşı obraz", "Kişilik rəmzini tərənnüm edən ən yaxşı obraz", "Bəşəriyyətə ən humanist göndəriş", "Dünya kinosunun inkişafındakı xidmətlərinə görə" nominasiyaları üzrə mükafatlar da təqdim ediləcək.

Filmlər isə kino göstərilməsi üçün yeganə üzağardan yer olan "Azərbaycan" kinoteatrında və "İbRus" Teatrının kiçik zalında nümayiş etdiriləcək. Bu, sizə bizdən Qərbdə və Şərqdə son illər çəkilən ekran əsərlərindən, müasir kinematoqrafdakı meyillərdən, ümumən Avrasiya kinosunun vəziyyətindən xəbər tutmaq imkanı verəcək.

Kaspi.- 2008.- 30 may.- S. 12.