Qloballaşma şəraitində mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafı beynəlxalq siyasətin prioritet vasitələrindəndir: Dekabrın 2-3 də Bakıda “Mədəniyyətlərarası dialoq Avropa və onun qonşu regionlarında davamlı inkişafın və sülhün əsasıdır” mövzusunda konfrans keçiriləcək

Avropa Şurasına üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin iştirakı ilə baş tutacaq Beynəlxalq Konfrans Prezident İlham Əliyevin dəstəyi ilə həyata keçirilir. Yüksək səviyyəli ölkələrarası tədbirin səmərəli və uğurlu fəaliyyətini tam təmin etmək məqsədilə ölkə başçısı 4 noyabr 2008-ci il tarixdə xüsusi sərəncam imzalamışdır. Sərəncamda deyilir ki, Azərbaycan Respublikası beynəlxalq birliyin bərabərhüquqlu subyekti kimi dünyaya inteqrasiya siyasəti çərçivəsində Avropa Şurası ilə uğurlu əməkdaşlıq edir. Bu əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi Azərbaycanın nüfuzunun artmasına və təşkilata üzv dövlətlərlə münasibətlərin hərtərəfli inkişafına təkan vermişdir.

Məhz buna görə Azərbaycanda ardıcıl olaraq mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafını təmin edən beynəlxalq səviyyəli silsilə tədbirlər keçirilir.

Eyni zamanda bu sərəncama əsasən konfransın hazırlanmasını və keçirilməsini təmin etmək məqsədilə təşkilat komitəsi yaradılmış, tədbirlər planı hazırlanmışdır.

Mədəniyyət Nazirliyi Aparatının rəhbəri Firudin Qurbanov tədbirin keçirilməsi zəruriyyəti və əhəmiyyəti barədə fikirlərini açıqlayır:

- Konfransda beynəlxalq mədəni əməkdaşlığın ən müxtəlif aspektlərinə nəzər salınacaq, Avropa və onun qonşu regionlarında davamlı inkişafın və sülhün təmin edilməsində mədəniyyətlərarası münasibətlərin imkanları araşdırılacaqdır.

Eyni zamanda konfrans çərçivəsində 2008-ci il dekabr ayının 4-də Bakıda Avropa Şurasının Mədəniyyət üzrə Rəhbər Komitəsi Bürosunun və Avropa Şurasının Kiyev Təşəbbüsü Regional Proqramı Milli Koordinatorlarının növbəti görüşləri, 4-5 dekabrda isə "Avropa Mədəniyyət Siyasəti və Təmayülləri Kompendiumu layihəsi"nin 10 illik yubileyinə həsr olunan Avropa Şurasına üzv dövlətlərin milli müəlliflərinin iclası da nəzərdə tutulur.

"Mədəniyyətlərarası dialoq Avropa və onun qonşu regionlarında davamlı inkişafın və sülhün əsasıdır" mövzusunda Bakı konfransı Avropa və onun qonşu regionları üçün yeni əməkdaşlıq mərhələsinin - "Bakı Prosesi"nin başlanğıcıdır və bu nüfuzlu beynəlxalq mədəniyyət təşəbbüsünün ölkəmizdə gerçəkləşməsi heç də təsadüfi deyil. Mədəni irsin zənginləşdirilməsi, qorunması və yayılması Azərbaycan dövlətinin humanitar sahədə apardığı siyasətin başlıca istiqamətlərindən biridir. Dövlətimizin və vətəndaş cəmiyyətinin müstəqillik və demokratik inkişaf dönəmində ümummilli lider Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni inkişaf strategiyasına uyğun aparılan mədəniyyət siyasəti sahəsində əhəmiyyətli nəticələr, uğurlu yekunlar əldə olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin ölkəmizin elm, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, sosial quruculuq sahələrində dinamik inkişafını təmin etmək məqsədilə atdığı addımlar, verdiyi qərarlar məhz bu sahəyə dövlət tərəfindən göstərilən ardıcıl diqqət və qayğı Azərbaycan Respublikasında tamamilə yeni mədəniyyət mühiti yaratmışdır.
Bütövlükdə vətəndaş cəmiyyətinin hərtərəfli inkişafını təmin edən konstruktiv yanaşma milli estetik düşüncənin yüksəlişinə, həm tarixən, həm də çağdaş dövrdə yaradılan mədəni sərvətlərin bütün dünyanın, o sıradan Avropanın mənəvi dəyərinə çevrilməsinə yol açmışdır. Milli mədəniyyət qlobal mədəni sferaya inteqrasiya etməklə yanaşı çağdaş dünyada yaradılan ədəbiyyat və incəsənət örnəkləri də Azərbaycanda tanınır, milli mədəni prosesin inkişafına müsbət təsir göstərir.

Konfrans ərəfəsində xüsusilə qeyd etmək zəruridir ki, ölkəmizdə mədəniyyət sahəsinə göstərilən dövlət qayğısı bir sıra cəmiyyətlərin, qeyri-hökumət təşkilatlarının təşəbbüskarlığını artırmış, mədəni sərvətlərin qorunmasını, artırılmasını və bütün dünyada tanıdılmasını təmin edən dəyərli mədəniyyət abidələri gerçəkləşdirilmişdir. Bu sahədə YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Qobustan Dövlət Tarixi Bədii Qoruğunun Dünya İrs Siyahısına daxil edilməsi, zəngin muğam sənətinin inkişafına şərait yaradılması və beynəlxalq miqyasda tanıdılması faktları xüsusi qeyd edilməlidir.

Şübhəsiz ki, bir sıra beynəlxalq, o sıradan xalqlararası mədəni əməkdaşlıq faktları Avropa və qonşu regionların mədəniyyət nazirlərinin Bakı toplantısına xüsusi məzmun verir.

Müasir dünya siyasətində cərəyan edən hadisələr göstərir ki, beynəlxalq münasibətlərdə dövlətlərin və beynəlxalq təşkilatların fəaliyyəti təkcə siyasəti və iqtisadiyyatı deyil, eyni zamanda mədəniyyət sahəsini də əhatə edir. Elə buna görə də qloballaşma şəraitində mədəniyyət təhlükəsizliyinin formalaşması, mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoqun inkişaf etdirilməsi beynəlxalq siyasətdə prioritet vəzifələrdən hesab olunur.

Müasir dövrün beynəlxalq münasibətlər sistemində mədəniyyət faktoru dövlətlər və xalqlar arasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi, dövlətlərin beynəlxalq imicinin möhkəmlənməsi və dünya dövlətləri sırasında layiqli yer tutması üçün xüsusi rola malikdir. Mədəniyyətlərarası dialoqun uğurla inkişafı üçün dövlətlərarası münasibətlərdə mədəniyyət diplomatiyasından geniş istifadə olunur. Mədəniyyət diplomatiyası geniş mənada mədəniyyət sahəsində çoxvektorlu xarici fəaliyyəti ehtiva edərək ölkənin beynəlxalq səviyyədə mədəni təhlükəsizliyinin təmin olunmasına və güclü mədəniyyət lobbisinin formalaşmasına yardımçı olur.

Beynəlxalq miqyasda Azərbaycan mədəniyyətinin təbliği və ölkəmizin müsbət imicinin təşviq olunması, saxta iddialara qarşı intellektual mədəni mübarizənin lazımi səviyyədə həyata keçirilməsi və dünya ictimaiyyətinin məlumatlandırılması, həmçinin cəmiyyətimizdə intellektual mədəniyyətin inkişaf etdirilməsi, elm adamlarının, mütəxəssislərin bu prosesə fəal cəlb olunması Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət diplomatiyasının aktual istiqamətləridir.

Avropa ilə Asiyanın qovşağında yerləşən Azərbaycanın geopolitik mövqeyi ilə yanaşı üstün kulturoloji, mədəni-mənəvi mövqeyinin mövcudluğu da nüfuzlu beynəlxalq konfransa ev sahibliyi etmək üçün əsaslar yaratmışdır. Bu mənada Azərbaycanın mədəni sərvətlərinin qədimliyi, zənginliyi, dinamik inkişaf meyli, çağdaş mədəni prosesin aktivliyi, sivil dəyərlərə maraq, İslam və Avropa dəyərlərini birləşdirmək sahəsində tarixi və müasir təcrübənin mövcudluğu, tolerantlıq xüsusi qeyd edilməlidir. Azərbaycan həm Avropa Şurasına, həm də İSESKO-ya üzv olan yeganə dövlətdir. Beynəlxalq əməkdaşlıq üçün bu faktor şübhəsiz ki, geniş imkanlar açmaqla yanaşı respublikamızı sivilizasiyalararası dialoqların əlverişli mərkəzlərindən birinə çevirir.

Avropa Şurasının konfransında əsası qoyulacaq "Bakı Prosesi"nin davamı olaraq 2009-cu ildə Bakıda keçiriləcək İslam Konfransı Təşkilatına üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin VI Konfransına Azərbaycan üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən Avropa Şurasına bir sıra üzv dövlətlərin dəvəti planlaşdırılır. Bu mənada mədəniyyətlərarası dialoqa xidmət edən "Bakı Prosesi" sivilizasiyalar arasında əməkdaşlığın davamlı inkişafına əhəmiyyətli töhfə olacaqdır. Xatırladaq ki, Azərbaycanın İslam Konfransı Təşkilatı və İSESKO çərçivəsində fəallığı və Azərbaycan xalqının islam mədəniyyətinə verdiyi töhfələr nəzərə alınaraq, Bakı şəhəri 2009-cu il üçün islam mədəniyyətinin paytaxtı elan olunmuşdur.

Konfransın Bakıda keçirilməsi təşəbbüsü ilk dəfə 2007-ci ildə Tripolidə İslam Konfransı Təşkilatının mədəniyyət nazirlərinin 5-ci iclası zamanı AŞ katibliyi rəsmiləri ilə keçirilən görüşdə Azərbaycan tərəfindən irəli sürülmüşdür. Bu təklif 2008-ci ilin 5-6 may tarixlərdə Strasburqda AŞ-nın mədəniyyət üzrə rəhbər komitəsinin plenar iclasında üzv dövlətlər tərəfindən yekdilliklə dəstəklənmişdir.

Təklif AŞ-nın mədəniyyət, mədəni və təbii irs üzrə direktorluğu tərəfindən Avropa mədəni proseslərində yeni bir istiqamətin - "Bakı Prosesi"nin əsasının qoyulması kimi dəyərləndirilmişdir. Bildirilmişdir ki, Avropa və islam dünyası arasında dialoqun inkişaf etdirilməsində Azərbaycanın vasitəçi kimi fəaliyyəti sivilizasiyalar arasında əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə böyük töhfə verəcəkdir.

Konfransa Avropa Şurasına üzv dövlətlərin, islam dünyası regionlarının, YUNESKO, Avropa Komissiyası, ATƏT, İSESKO, ALESKO, GUAM, TÜRKSOY, İRSİKA kimi beynəlxalq təşkilatların, AŞ-da müşahidəçi statusuna malik ABŞ, Kanada, Yaponiya, Meksika və s. dövlətlərin, həmçinin Avropa Mədəniyyət Fondu, İncəsənət və İrs üzrə Avropa İrs Təşkilatı kimi beynəlxalq qeyri-hökumət qurumlarının nümayəndələri dəvət olunmuşlar.

Bakı görüşündə Serbiya, Moldova, Polşa, İslandiya, Xorvatiya, Gürcüstan, Ukrayna, Türkiyə, Rusiya, Tacikistan, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, Misir, İspaniya, Rumıniya, Belçika, Bolqarıstan, Makedoniya, Slovakiya, Estoniya, Kipr, Çexiya, Almaniya dövlətləri nazir və ya nazir müavinləri, digər dövlətlər isə idarə rəhbərləri səviyyəsində, həmçinin Avropa Şurası Baş katib, TÜRKSOY, İSESKO, ALESKO və İRSİKA təşkilatları baş direktorları səviyyəsində təmsil olunacaqlar.

Azərbaycan.- 2008.- 22 noyabr.- S. 5.