Qocayeva A.
Bakı Dövlət
Universitetinin jurnalistika fakültəsində mətbuat tarixi
kafedrasının təşkilatçılığı
ilə dahi bəstəkar, Şərqdə opera
sənətinin banisi, publisist Üzeyir Hacıbəylinin
vəfatının 60 illiyinə həsr edilmiş elmi konfrans
keçirilmişdir. Konfransı giriş sözü ilə açan fakültənin dekanı Yalçın Əlizadənin
təklifi ilə görkəmli ədibin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildi. Sonra Y.Əlizadə
qeyd etdi ki, Azərbaycan, rus və dünya
klassik ədəbiyyatı
və incəsənətinin
mütərəqqi ənənələrini
dərindən mənimsəyən
Ü.Hacıbəyli ömrünün
45 ilini doğma xalqımızın mədəniyyətinin
yüksəldilməsinə, ölkə musiqisini inkişaf etdirərək, yeni keyfiyyətlərlə zənginləşdirərək
dünyada tanınmasına
və sevilməsinə
sərf etmişdir. Eyni zamanda, böyük
ədib satirik felyetonları, dərin məzmunlu məqalələri
ilə Azərbaycan mətbuatını yeni pilləyə qaldırmışdır.
Onun yazıları gənc jurnalistlər nəsli üçün bir örnəkdir.
Sonra professor
Şirməmməd Hüseynov "Üzeyir Hacıbəyli
və Azərbaycan mətbuatı" mövzusunda
məruzə edərək faktlar əsasında onun publisistik
fəaliyyətinə işıq saldı. Professor
Ü.Hacıbəylinin 1945-ci ildə universitetdə tələbələrlə görüşü,
1948-ci ildə vəfatı,
dəfn mərasimində
bir qrup tələbə ilə birlikdə
iştirakı, Mircəfər
Bağırovun matəm
mərasiminə gəlməsi,
Bülbülün "Sənsiz"i oxuması haqqında xatirələrini
danışdı. Nəzərə
çatdırdı ki,
ilk dəfə Üzeyirin istedadını
üzə çıxarıb
onu Qori seminariyasına aparan Firudin bəy Köçərli olmuşdur.
Üzeyir bəy
1905-1920-ci illərdə jurnalistlik
fəaliyyətilə məşğul
olmuş, "Molla Nəsrəddin", "Həyat",
"İrşad", "Tərəqqi", "Həqiqət",
"İqbal", "Yeni
iqbal", "Açıq
söz" və digər mətbu orqanlarında ən aktual mövzularda çıxışlar
etmiş, "Azərbaycan"
qəzetinin ilk redaktorlarından biri olmuşdur.
Ü.Hacıbəylinin
komediyalarındakı mütərəqqi, demokratik fikirlər,
köhnə həyatın və geriliyin tənqidi, zülmkar
təbəqələrin nümayəndələrinə
qarşı satirik gülüş öz
başlanğıcını publisistikadan almışdır. O,
publisistik yazılarında
mütərəqqi ictimai-siyasi
fikirləri müdafiə
etmişdir. Yazıçının
publisistik yazıları
öz tematik genişliyi, ədəbi mənbələrdən, xüsusilə
Şərq ədəbiyyatından
gətirdiyi misallarla hər kəsi heyran qoymuşdur.
Hacıbəyli
"Molla Nəsrəddin"in yolunu davam etdirərək
hər şeydən yazmış və cəmiyyətdəki
eybəcərlikləri qamçılamaqla yanaşı,
onlardan qurtuluş yollarını da göstərmişdir.
Şirməmməd
Hüseynov sözünə davam edərək bildirmişdir
ki, Üzeyir bəy publisistik yazıları ilə humanizmin,
haqq-ədalətin, azadlığın böyük
müdafiəçisi kimi çıxış etmişdir. O,
şəxsiyyət azadlığının,
fikir azadlığının
qızğın tərəfdarı
olmuşdur. Ü.Hacıbəyli
"Azərbaycan" qəzetində
98 məqalə dərc
etdirmişdir. Natiq xüsusi vurğulamışdır
ki, ədibin əsərlərinin 10 cildliyinin
çap edilməsi barədə sərəncam
verilməsinə baxmayaraq,
yalnız 4 cildi
-1915-ci ilin oktyabrınadək
olan məqalələri
kobud redaktə ilə çap edilmişdir. Bu gün ədibin əsərlərinin 10 cildliyinin
akademik nəşrinə
böyük ehtiyac var. Üzeyir bəy Azərbaycan xalqı üçün çox böyük mənəvi irs qoyub getmişdir. Onun irsi tədqiqatçılar
tərəfindən dərindən
araşdırılmalı və
xalqın ixtiyarına
verilməlidir.
Bu günlərdə
ölkə Prezidentinin sərəncamı ilə Bakı
Müsiqi Akademiyasına yenidən Üzeyir Hacıbəylinin
adının verilməsi əlamətdar hadisə kimi
dəyərləndirilməlidir. 63 il
şərəflə yaşayan,
1948-ci il noyabrın
23-də dünyasını
dəyişən dahi
ədəbin xatirəsi
daim ehtiramla yad olunur.
Sonra fakültənin
professorları Şamil Vəliyev "Azərbaycan"
qəzetinin materialları əsasında "Azərbaycan publisistikasında
Üzeyir Hacıbəyli məktəbi", Cahangir
Məmmədli "Üzeyir Hacıbəyli irsinin
müasirliyi" mövzularında çıxışlar
edərək görkəmli ədibin bu sahələrdəki
fəaliyyətini yüksək dəyərləndirdilər. Professor Aydın Dadaşov və Ü.Hacıbəyli ev muzeyinin direktoru Sərdar Fərəcov ədibin publisistik fəaliyyətinin ayrı-ayrı məqamlarına ayna tutdular.
Sonda mərasim
iştirakçıları Ü.Hacıbəylinin həyat
və yaradıcılığına həsr edilmiş
"Kitab şərgisinə" tamaşa etdilər.
Azərbaycan.- 2008.- 23 noyabr.- S. 8.