İbişova R.

Mədəniyyətə qayğı sabahımıza qayğıdır

Qloballaşma şəraitində milli-mənəvi dəyərlərin qorunub-saxlanması, xalqın mentalitetinin hifz edilərək gənc nəslə aşılanması xüsusilə vacibdir. Ulu öndər Heydər Əliyev sivilizasiyalararası dialoqun, fərqli mədəniyyətlər arasında inteqrasiyanın milli mədəniyyətə, milli dəyərlər sisteminə “zərbə” vurmaması üçün “keçmişə ehtiram, gələcəyə ümid” məramını önə çəkir, min illərin süzgəcindən keçib gələn adət-ənənələrin aşınmağa məruz qalmaması zərurətinə diqqəti cəlb edirdi.

Bu gün ölkəmizdə aparılan mədəni quruculuq siyasətinin əsası ümummilli liderin qoyub-getdiyi mədəni-siyasi dövlətçilik irsidir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin fəaliyyətində milli-mənəvi, əxlaqi dəyərlərə hörmət prinsipi ön plandadır. Bütün həyatı boyunca mədəniyyətin inkişafına xüsusi diqqət yetirən ulu öndərin layiqli varisi bu məqsədlə ötən beş ildə bir sıra dövlət proqramları imzalamışdır. Dövlətimizin başçısı xalqın milli xüsusiyyətlərinin qorunub saxlanmasında ədəbiyyatın, mədəniyyətin böyük rolu olduğunu hər zaman xüsusi vurğulayır. Prezident İlham Əliyev milli mədəniyyətin total təsirlər nəticəsində assimilyasiyaya məruz qalmasını qəbuledilməz sayır və xalqımızın əsrarəngiz mədəni irsinin dünya miqyasında təbliğini vacib sayır. Elə ötən il dekabrın 27-də Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə inşa edilmiş Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin açılış mərasimində dövlətimizin başçısı demişdir: “Bizim gənclərimiz milli ruhda böyüməlidirlər. Biz bütün ümumbəşəri dəyərləri bölüşürük, Avropa dəyərlərinə böyük hörmətlə yanaşırıq. Ancaq bizim üçün ən əsas milli dəyərlərimizdir. Baxmayaraq ki, biz əsrlərlə müstəqillikdən məhrum olmuşuq, amma Azərbaycan xalqını onilliklər, əsrlər boyu bir millət kimi qoruyan milli-mənəvi dəyərlərimiz, ənənələrimiz olubdur, musiqimiz, ədəbiyyatımız, ana dilimiz, incəsənətimiz olubdur. Bütün bunları muğam sənəti ehtiva edir. Muğam sənəti vətənpərvərlik sənətidir, muğam sənəti sevgi, məhəbbət sənətidir. Vətənə sevgi, ailəyə sevgi Azərbaycan xalqına xas olan xüsusiyyətlərdir”.

Doğrusu, bir muğam ifaçısı, xanəndə və bu sənəti tədris edən bir müəllim kimi, dövlət başçımızın həmin yüksək fikirlərindən xeyli təsirləndim. Qəlbim tükənməz qürur hissi ilə döyündü. Əlbəttə, Prezidentin dilindən bu sözləri eşitmək hər bir sənət adamı üçün son dərəcə xoşdur.

Bu yaxınlarda mədəniyyət nazirlərinin Bakıda keçirilmiş toplantısında doğma Azərbaycanımızın nə qədər böyük mədəni irsə malik olduğunu bütün dünya ictimaiyyəti bir daha gördü. Həqiqətən də milli dövlətçilik dəyərlərinin əsasını belə sağlam və güclü mədəniyyət təşkil edir.

Dövlət başçısının “Azərbaycanın qabaqcıl mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat xadimlərinin fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilməlidir” sözləri daim əməli fəaliyyətdə öz təsdiqini tapır. Son beş ildə onlarca sənət adamı Prezident təqaüdünə, yüksək fəxri adlara layiq görülüblər. Mədəniyyət ocaqlarımız əsaslı təmir edilir, yeniləri tikilir, muzeylər yaradılır. Bakımız indi dünyanın ən böyük mədəniyyət mərkəzlərindən birinə çevrilib.

Prezident İlham Əliyevin mədəniyyəti yüksək qiymətləndirməsinin nəticəsidir ki, mədəni həyatımızda böyük canlanma yaranıb, səsimiz-sorağımız dünyanın hər yerindən gəlir. Dövlət başçımızın qayğısı sayəsində mədəniyyətimiz özünün intibah dövrünü yaşayır, YUNESKO Azərbaycan mədəniyyətinə böyük diqqət göstərir. Qədim tarixi abidələrimiz həmin təşkilatın mədəni irs siyahısına salınıb. Muğam sənətimiz isə YUNESKO-nun qeyri-maddi irs siyahısında artıq öz adına layiq şərəfli yerini tutmaqdadır.

İftixarla deyə bilərik ki, xalqımızın milli mədəniyyətinin, milli-mənəvi dəyərlər sisteminin qorunmasında, cəmiyyətdə saflıq, nəciblik, xeyirxahlıq kimi keyfiyyətlərin təbliğində müstəsna xidmətləri olan Heydər Əliyev Fondu həyatın ən müxtəlif sahələrində fundamental layihələr həyata keçirir. Fondun və şəxsən onun prezidenti, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə məhz mədəniyyət məsələlərinə dair bir çox önəmli tədbirlər reallaşdırılır. Bu, sahənin sürətli inkişafı ilə bərabər, müstəqil dövlətimizin dünyada şöhrətini daha da artırır, ölkəmizin beynəlxalq əlaqələrini daha geniş şəkildə möhkəmləndirir.

Azərbaycan mədəni həyatının inkişafında Mehriban xanımın böyük xidmətləri var. 2004-cü ildə YUNESKO-nun, 2006-cı ildə İSESKO-nun xoşməramlı səfiri adına layiq görülən, 2007-ci ildə “Qızıl ürək” Beynəlxalq Mükafatı, Dünya Səhiyyə Təşkilatının İhsan Doğramacı Ailə Sağlamlığı Fondunun mükafatı, “Əsrlərin xeyriyyəçiləri” Beynəlxalq Fondunun Yaqut Xaç ordeni ilə təltif olunan, nəhayət, 2008-ci ildə İSESKO-nun humanitar məsələlər üzrə xüsusi elçisi seçilən Mehriban xanım Əliyeva üzərinə götürdüyü missiyanı layiqincə həyata keçirir. Biz qadın ziyalılar onun adı ilə fəxr edir, fəaliyyətini nümunə, etalon sayırıq. Xatırlayıram ki, ötən ilin noyabrında Parisdə görkəmli ədib, alim, pedaqoq Mir Cəlal Paşayevin 100 illiyi mərasimində o, ölkəmizi necə yüksək təmsil etdi. YUNESKO səviyyəsində qeyd olunan yubileyin ilk növbədə Azərbaycan elminə, mədəniyyətinə və ədəbiyyatına dünya miqyasında verilən önəm kimi əhəmiyyət daşıdığını qeyd edən ölkəmizin birinci xanımının çıxışından sonra mərasimdə Azərbaycanın təqdim etdiyi musiqi çələngindən ibarət “Könül dolu musiqi” konsert proqramı bütün iştirakçıları heyrətdə qoydu, sürətli alqışlarla müşayiət olundu. Bu, Azərbaycanın mədəniyyət bayrağının YUNESKO-nun başı üzərində qürurla, əzəmətlə dalğalanması demək idi.

Bir daha qeyd edim ki, bu gün mən həmçinin paytaxtımızın Dənizkənarı Milli Parkında Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin açılışının, orada cənab Prezident İlham Əliyevin dərin məzmunlu nitqinin zəngin təəssüratı altındayam. Xoş məramlar elçisi Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə inşa edilən bu gözəl memarlıq incisi barədə hələ 2005-ci ilin aprel ayında Prezidentimiz xüsusi sərəncam imzalamışdır. Xalqımızın qədim mədəni irsinin ölməz nümunəsi, Azərbaycan musiqisinin zəngin fəlsəfi təməl üzərində təşəkkül tapmasında əvəzsiz rol oynayan muğama möhtəşəm abidə ucaldılması istiqamətində tarixi addım atılmışdır. 2005-ci ilin avqustunda Prezident İlham Əliyevin və ölkəmizin birinci xanımı Mehriban Əliyevanın, YUNESKO- nun baş direktoru Koişiro Matsuuranın iştirakı ilə təməli qoyulmuş Beynəlxalq Muğam Mərkəzi artıq bizim ixtiyarımızdadır. Çox gözəl binadır. Binada həm müasirlik öz əksini tapır, həm də yuxarıdan baxanda görürsən ki, burada qədim xalq çalğı alətlərimiz təsvir olunur. Azərbaycan—YUNESKO əməkdaşlığının bəhrəsi olan Beynəlxalq Muğam Mərkəzində 350 nəfərlik konsert salonu, klub, restoran, dərs otaqları, səsyazma studiyası var. Baxdıqca baxmaq istəyir, tamaşasından doymursan. Xalqımızın özü qədər qədim olan muğamın yaşadılması və gələcək nəsillərə çatdırılması üçün həyata keçirilən bu layihə ilk növbədə biz muğam ifaçıları, musiqimizin bu sahəsi ilə məşğul olanlar üçün ən böyük hədiyyədir. Beynəlxalq statuslu mərkəz həm də dünya miqyasında qorunan muğamın tədqiqi baxımından mühüm funksiyanı yerinə yetirəcək.

Sevindiricidir ki, Heydər Əliyev Fondunun muğamın inkişafı istiqamətində atdığı addımlar yalnız bu mərkəzin tikintisi ilə məhdudlaşmır. Bundan əvvəl nəfis tərtibatda “Qarabağ xanəndələri” albom-diski buraxılaraq dünyaya yayıldı. “Muğam” jurnalı nəşrə başladı. Heydər Əliyev Fondu ilə Azərbaycan Televiziyasının birgə layihəsi əsasında muğam televiziya müsabiqəsinin keçirilməsi də bu əvəzsiz sənət nümunəsinin yaşadılması, xalqımızın qan yaddaşından irəli gələn muğamlarımızın qorunması istiqamətində mühüm hadisə kimi tarixə düşdü. Fondda muğam ustaları ilə dəfələrlə unudulmaz görüşlər, məsləhətləşmələr aparıldı. İndi də möhtəşəm Muğam Mərkəzi öz qapılarını bizim üzümüzə açdı. Muğamın bəşər mədəniyyətinin nadir inciləri ilə bir sırada dayanması onun nə dərəcədə bənzərsiz sənət nümunəsi olmasını bir daha təsdiqlədi. Dövlət başçısı səviyyəsində fondun təşəbbüsünün müsbət qarşılanması hər bir azərbaycanlının qəlbində muğama möhtəşəm abidə qoyulması deməkdir.

“...Burada müasirliklə qədim tarix qovuşur, birləşir və bəlkə də bu, bu gün Azərbaycana xas olan ən önəmli xüsusiyyətlərdən biridir. Azərbaycan uğurla inkişaf edir, bizim çox zəngin, böyük mədəni irsimiz var. Biz öz inkişafımızı milli əsaslar üzərində qururuq və eyni zamanda, irəliyə gedirik, müasirliyə, tərəqqiyə doğru gedirik”. Açılış mərasimində möhtərəm Prezidentimizin xeyir-duası bizi daha böyük nailiyyətlərə ruhlandırır. Azərbaycan xalqının bu sənəti əsrlər boyu yaşatdığını vurğulayan dövlət başçısı muğamın bu gün nəsildən-nəslə keçməsini çox vacib sayır. Bizim də borcumuz bu şərəfli missiyanı canla-başla həyata keçirməkdən ibarətdir.

Azərbaycan professional ifaçılıq sənətinin, şifahi irsinin zirvə nümunəsi olan muğam xalqımızın qədim mədəniyyət daşıyıcısı olduğunu bir daha təsdiqləyir. Onu sevmək, ona bağlanmaq hər birimiz üçün son dərəcə təbii və doğmadır. Bütün dünyanı heyrətdə qoyan, yaxın-uzaq elləri birləşdirən muğam Azərbaycan paytaxtında qoyulan əzəmətli abidəsi ilə əbədiyaşarlıq qazandı. Muğamın yenidən üzü güldü. Elə edək ki, muğamımızın möcüzələri hər zaman ürəklərə nüfuz etsin, dünyaya məhəbbət, işıq yaysın.

Xalq qəzeti.- 2009.- 8 yanvar.- S, 3.