Milli Elmlər Akademiyasında Rəsul Rzaya həsr olunan elmi sessiya
keçirilib
Ötən gün Milli Elmlər Akademiyasında (AMEA) Dövlət
Mükafatı laureatı,
xalq şairi Rəsul Rzanın anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunan elmi sessiya
keçirilib. Tədbiri
giriş sözü ilə açan AMEA-nın prezidenti, akademik Mahmud Kərimov R. Rzanın Azərbaycan ədəbiyyatındakı
özünəməxsus mövqeyindən
söz açıb. M.Kərimov R.Rzanı milli ədəbiyyatımızda
intellektual-fəlsəfi şeirin
əsasını qoyan
böyük şair kimi səciyyələndirib:
“Rəsul Rza Azərbaycan ədəbiyyatında
ədəbi məktəb
yaradan, sərbəst şeirin yeni üfüqlərini açan
sənətkardır. Onun
əsərlərində dilimizin
saflığı, təmizliyi
qorunub. Mövzu baxımından da orijinal əsərlər yaradan Rəsul Rzanın şeirləri ilə hələ sağlığında ikən
Avropada, Amerikada
Sessiyada “Rəsul
Rza: poeziyamızıın
klassiki və müasiri” mövzusunda məruzə ilə çıxış edən
akademik Bəkir Nəbiyev XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının
görkəmli nümayəndələrindən
olan R.Rzanı söz sənətimizə
forma və məzmunca
yeniliklər gətirən
novator şair kimi səciyyələndirib:
“Böyük şairin
100 illik yubileyinin geniş şəkildə
qeyd edilməsi ilə bağlı prezidentin imzaladığı
sərəncam ölkəmizdə
ədəbiyyatın inkişafına,
sənət adamlarına
göstərilən diqqət
və qayğının
daha bir bariz nümunəsidir. Artıq ölkəmizdə
və onun hüdudlarından kənarda
Rəsul Rzanın yubileyi ilə bağlı silsilə tədbirlər keçirilir.
Zaman göstərir ki, Rəsul Rza poeziyası əbədiyaşar poeziyadır.
Onun yaradıcılığı
gündən-günə gəncləşərək,
daim müasir qalır, hər zaman özünə yeni oxucular tapır.
Azərbaycan dilinin poetik potensialının yeni-yeni imkanlarını üzə çıxaran
R.Rza yarım əsrə yaxın dövrdə yüksək
dəyərli bədii
nümunələr meydana
gətirməklə yanaşı,
respublikamızın elmi-mədəni
həyatında yaxından
iştirak edib, dolğun və səmərəli ictimai fəaliyyəti ilə tanınıb”. B. Nəbiyev
R. Rza poeziyasının
indiki dövr üçün də aktual olduğunu çıxışında önə
çəkib: “Rəsul
Rzanın yaradıcılığı
bütün dövrlər
üçün müasirdir.
Bu da onunla əlaqədardır ki, şair sovetlər dövrünün diqtəsi
ilə yox, öz qəlbindən gələn nəğmələri
qələmə alıb.
Rəsul Rza poeziyası klassik olmaqla bərabər həm də müasirdir. Çünki
o, həmişə bəşəri
mövzularda əsərlər
yaradıb”. R.Rzanın
modern-avanqard şeirin
ən gözəl nümunələrini yaratdığını
deyən məruzəçi
bununla da onun əsərlərində
Avropa ruhunun milliliklə vəhdət yaratdığını diqqətə
çatdırıb: “O, Azərbaycan
ədəbiyyatında sərbəst
şeiri ən yüksək zirvəyə
qaldırıb. Bu şeirlərə
təkcə forma və
estetik baxımdan yox, mövzuların orijinallığı və
rəngarəngliyi baxımından
da yenilik ruhu hakimdir. Rəsul Rzanın bütün şeirlərində
əsas mövzu insandır. Ona görə də bu poeziya heç
vaxt öz aktuallığını itirməyəcək”.
Akademik Ağamusa Axundov “Rəsul Rza və ana dili” mövzusunda etdiyi məruzəsində yubilyarın dilimizin inkişafındakı xidmətlərindən söz açıb: “Rəsul Rza ana dilinə dərindən bələd bir şair idi. Dilimizin ən incə çalarları, şirinliyi, axıcılığı onun yaradıcılığında öz əksini tapıb. O dilimizə neçə-neçə neologizm gətirib, sözlərin müstəqim mənası ilə yanaşı, çoxqatlı məna xəzinəsindən bacarıqla istifadə edib. Onun poeziyası özünəməxsus idi. Burada milli dilə və ənənələrə bağlılıq özünü göstərir. Rəsul Rza “Kitabi-Dədə Qorqud”un dilinə yaxşı bələd idi. O bu ruhda, bu üslubda, amma müasir formada yazırdı. Ana dilimizin inkişafında onun əvəzsiz xidmətləri var. O hər sözü zərgər kimi cilalayıb, parlaq şəkildə şeirlərində istifadə edib. Sovetlər dövründə hər kəsin rus dilində danışdığı vaxtda o, Azərbaycan dilinin müdafiəsinə qalxan əsl mübariz idi. Onu qarşı olan təzyiqlərə, hədələrə baxmayaraq o dilimizin dövlət dili səviyyəsində qəbul edilməsi üçün var gücü ilə çalışıb. Axıracan öz məqsədinə doğru gedib, dilimizin saflığını, təmizliyini qoruyub və bunu başqalarına da qəbul etdirməyi bacarıb”.
Sessiyada çıxış edənlər R.Rzanın təkcə böyük şair yox, həm də tanınmış ictimai xadim, dövrünün dəyərli ziyalısı olduğunu önə çəkiblər.
SARA
525-ci qəzet.- 2010.- 13 may.- S.7.