Naxçıvan Teleradiosunun inkişaf
yolu:dünənki ənənələr, bugünkü
uğurlar
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi muxtar respublikanın ən böyük kütləvi informasiya orqanlarından biridir. Naxçıvanda yerli radio 1930-cu ildən fəaliyyət göstərir. 1 aprel 1932-ci il tarixdə Naxçıvan Radio Verilişləri Komitəsi yaradılıb. 1963-cü ildə muxtar respublikada televiziyanın fəaliyyətə başlaması ilə komitə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi, 5 mart 1969-cu ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi, 5 may 1971-ci ildə Naxçıvan MSSR Nazirlər Soveti yanında Televiziya və Radio Verilişləri Dövlət Komitəsi və 26 dekabr 1978-ci ildə Naxçıvan MSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi adlandırılıb. Hazırda Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi kimi fəaliyyət göstərir. Komitə Azərbaycan Respublikasının və onun ayrılmaz hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasının ictimai-siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni həyatını əks etdirən rəngarəng televiziya və radio verilişləri hazırlayaraq, tamaşaçı və dinləyicilərə təqdim edir.
Qeyd edək ki, 1930-cu ildən fəaliyyət göstərən Naxçıvan radiosunun, 1963-cü ildən yayımlanan Naxçıvan televiziyasının 2003-cü ilə qədər müstəqil kanalı olmayıb. 1998-ci ildə Pribaltika istehsalı olan avadanlıqların quraşdırılması, komitənin müasir texniki avadanlıqlarla təchiz edilməsi nəticəsində 2003-cü ildə Naxçıvan televiziya və radiosu müstəqil kanalla əvvəlcə 4, sonra 8 saatlıq yayıma başlayıb. 2005-ci ildə isə efir vaxtı 14 saatadək artırılıb. Hazırda da Naxçıvan televiziya və radiosunda gün ərzində 16 saat televiziya və 16 saat radio verilişləri aparılır.
Son illər muxtar respublikada kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafına göstərilən diqqət və qayğı Naxçıvan Dövlət Teleradiosunu da əhatə edib. Ötən illər ərzində televiziya və radionun fəaliyyətini yaxşılaşdırmaq, onun cəmiyyət həyatına təsirinin artırılmasına nail olmaq baxımından ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilib. Naxçıvan teleradiosunun maddi-texniki bazası daha da gücləndirilib, əməkdaşlar üçün müasir şərait yaradılıb. İlbəil avadanlıqları yeniləşdirilən dövlət teleradiosunda 2009-cu ildən sonra mərhələ-mərhələ dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin teleradiolarında istifadə olunan ən müasir texniki avadanlıqlar quraşdırılıb. 2010-cu ildə sənədli və televiziya filmlərinin, dublyaj materiallarının hazırlanması üçün kompleks avadanlıqlar alınıb Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinə təqdim olunub. Cari ilin may ayının ikisində Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin inzibati binasında yenidənqurma işləri aparılıb, dünyada ən müasir hesab olunan və uzun illər müasirliyini qoruyub saxlayacaq yüksək keyfiyyətli teleradio avadanlıqları kollektivin istifadəsinə verilib.
İndi Komitənin inzibati binasında daha müasir iş və efir şəraiti yaradılıb. Yeni televiziya avadanlıqları HD formatlı yüksək keyfiyyətli son texnologiyaya əsaslanır. Mərkəzi idarəetmə və efirə çıxış otağındakı avadanlıqların texniki göstəricilərinə gəlincə, burada 12 kanallı rəqəmsal videomikser, 24 kanallı səs mikseri, iki dəst efirin avtomatlaşdırılması sistemi, aparıcının yazılı materialları elektron formada oxuması üçün suflyor qurğusu, loqo və titr kompyuterləri, daxil olan və efirə göndərilən siqnalların keyfiyyətinə nəzarət edən rəqəmsal qurğu quraşdırılıb. Televiziyada yeni quraşdırılan avadanlıqların mərkəzi idarəetmə sistemi, 2-si kasetli olmaqla 7 montaj avadanlığı, qrafik və animasiya keçidlərinin hazırlanması üçün 2 dəst kompyuter bazalı sistem, 35 terebayt həcmində rəqəmsal arxiv sistemi istifadəyə verilib. Televiziyanın xəbərlər studiyasında 1-i suflyorlu olmaqla iki, proqram studiyasında isə biri suflyorlu olmaqla 4 telekamera, hər iki studiya üçün rejissor qurğuları quraşdırılıb. Naxçıvan televiziyasının iki studiyasında 7 çəkiliş pavilyonu vardır ki, onlardan 5-i yeni qurulmuş povilyonlardır. Yeni televiziya avadanlıqlarına vahid saat, müşahidə kamera, qəza xəbərdarlıq sistemləri, daxili xəbərləşmə avadanlıqları, peyk-efir köçürmə və Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Şurası üçün nəzarət qurğuları, simli və simsiz mikrafon dəstləri, çəkiliş kranları, işıqlandırma sistemləri və digər köməkçi avadanlıqlar da daxildir.
Xatırladaq ki, HD
formatı televiziya ən yeni
standartdır, analoq və standart
rəqəmsal televiziyadan yüksək
keyfiyyəti ilə fərqlənir. HD formatda
bir saniyədə 60 kadrdan istifadə olunur. Halbuki analoq televiziyada
bu rəqəm 25, standart rəqəmsal televiziyada 30-dur. Bundan əlavə
HD formatda səs sistemi də ən müasir tələblərə cavab
verir.
Komitənin iş otaqları
da yenidən qurulub. Yeni radio avadanlıqları səsyazma və ana yayım studiyalarından, hər iki studiya üçün
rejissor qurğularından,
efirə çıxış
avadanlıqlarından, 5 min qeqabaytlıq rəqəmsal
arxiv sistemindən, iki səs montaj
sistemindən, 8 rəqəmsal
diktofon, mikrofon dəstlərindən və
digər köməkçi
avadanlıqlardan ibarətdir.
Yeni
stereo avadanlıqlar rəqəmsal
və analoq tipli olmaqla bütün
səs formatlarını
dəstəkləyir. İnzibati binada kitabxana da yaradılıb,
Naxçıvan televiziyasının
televiziya, sənədli
filmlər və dublyaj redaksiyası üçün avadanlıqlar
alınıb quraşdırılıb,
filmoteka işçilərinin,
kinooperatorların fəaliyyəti
üçün müasir
iş şəraiti yaradılıb. Binanın zirzəmisi də
yenidən qurulub, burada arxiv, 2 soyunub-geyinmə otağı,
1 təsərrüfat otağı
və 4 anbar yaradılıb. Yeni avadanlıqlara
12 ədəd səyyari
çəkiliş kamerası
və səyyari çəkiliş kranı
da daxildir. Bununla yanaög NTV-yə yeni “Naz Lifan”
markalı avtomobillər
də verilib.
Məlumat üçün onu da əlavə edək ki, Naxçıvan
teleradiosunun yeni avadanlıqları Türkiyənin
Sinerji-Pro Şirkəti
tərəfindən quraşdırılıb. Şirkət Komitəyə 1 dəst rəqəmsal səs montajı kompyuteri və 1 dəst videomontaj kompyuteri hədiyyə edib. Naxçıvan televiziyasının
əvvəlki avadanlıqları
isə Naxçıvan
Dövlət Universitetinin
televiziyasına verilib,
gənc jurnalistlərin
yetişdirilməsi üçün
Naxçıvan Dövlət
Universiteti ilə teleradioların əməkdaşlığı
daha da genişləndirilib
ki, bu da
keyfiyyətli veriliş
və proqramların hazırlanmasına təkan
verib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri
Komitəsinin sədri
Ramiz Qurbanov son illər Naxçıvan teleradiosunun həyatında
yeni mərhələnin
başlandığını bildirib. Qeyd edib ki, yüksək keyfiyyətli rəqəmsal
televiziya və radio texnikası ilə təchiz olunan teleradioda yaradıcılıq
işi də yenidən qurulur: “Hər bir qələm
sahibi yeni və müasir avadanlıqların imkanlarından
istifadə etməklə
yeni söz, yeni fikir, yeni
layihələrlə tamaşaçı
və dinləyicilərin
qarşısına çıxmağa
çalışır. Bunun üçün
həm güclü maddi-texniki baza, müasir avadanlıqlar, həm də konkret istiqamət var. Bizim üzərimizə düşən vəzifə
verilən tapşırıqları
icra etməkdən, keyfiyyətli teleradio verilişləri hazırlamaqdan
ibarətdir. Naxçıvan
Muxtar Respublikası
Ali Məclisinin sədri
Vasif Talıbovun da qeyd etdiyi
kimi, artıq Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri
Komitəsinin həyatında
texniki tərəqqi başlayıb, Naxçıvan
teleradiosunun yeni avadanlıqlarla təmin olunub. Bu yeni
avadanlıqlar imkan verəcək ki, verilişlərin keyfiyyəti
yaxşılaşdırılsın, eyni zamanda burada
çalışanlar texniki
nailiyyətləri, yenilikləri
öyrənə bilsinlər.
Gələcəkdə isə yeni texnikalar alınıb quraşdırılanda onların
mənimsənilməsi burada
çalışanlar üçün
daha asan olacaq. Naxçıvan
teleradiosunda quraşdırılan
yeni avadanlıqlar iş prinsipində, verilişlərin keyfiyyətində
də dəyişiklik
yaradıb. Bu eyni zamanda əməkdaşların
texniki cəhətdən
hazırlanmasına da
müsbət təsir
güstərib. Burada 24 saat
teleradio verilişlərinin
yayımı üçün
hər cür şərait yaradılıb.
Ancaq hazırda 16 saatlıq efir yayımının təmin edilməsi istiqamətində işlər
görülür. Kadr ehtiyatı
da formalaşdırıldıqdan
sonra gələcəkdə
Naxçıvan teleradiosunun
24 saat yayımı təmin ediləcək”.
İndi kollektivimizin üzərinə
düşən başlıca
vəzifə kimi hər bir redaksiya
çalışır ki,
maarifləndirici verilişlərin
hazırlanmasına üstünlük
təşkil etsin”.
Naxçıvan Dövlət Televiziyasının
İctimai-siyasi verilişlər
redaksiyasının baş
redaktoru, Azərbaycan Respublikasının əməkdar
jurnalisti, Prezident təqaüdçüsü Nurəddin
Babayev NTV-də həyata keçirilən
son tədbirləri televiziyada
əsl texniki inqilab kimi dəyərləndirib:
“Naxçıvan Muxtar
Respublikası Dövlət
Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin
kollkektivi üçün
bu il əsl
bayram olub. Təxminən yarım əsrdir
ki, televiziyada çalışıram. Televiziyanın bu günkü səviyyəsini o dövrlə
müqayisə etmək
mümkün deyil.
Vaxtilə maddi-texniki bazası
çox zəif olan televiziyada verilişlərin hazırlanması
primitiv üsullarla həyata keçirilirdi.
Efir vaxtı cəmi bir saat idi.
Onun da yarım saatını
sənədli, elmi-kütləvi
filmlər təşkil
edirdi. İndi vəziyyət tamamilə
fərqlidir. Müasir
texnika, hər cür şərait yaradılmış iş
otaqları, nəqliyyat
vasitələri, çəkiliş
avadanlıqları, studiyalar,
bir sözlə, hər şey bizi daha yaxşı
işləməyə sövq
edir. Bütün bunlar Komitəmizə
göstərilən diqqət
və qayğının
nəticəsidir. Bu sahədə həyata keçirilən son tədbirlər
televiziyada əsl texniki inqilab hesab edilə bilər. Mən Naxçıvan Muxtar
Respublikası Dövlət
Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin
əməkdaşları üçün
yaradılan nümunəvi
şəraitə görə
Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti İlham Əliyevə və NMR Ali
Məclis rəhbərliyinə
kollektiv adından minnətdarlığımı bildirirəm”.
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar
Jurnalisti, NTV-nin ictimai-siyasi verilişlər
redaksiyasının baş
redaktoru Aydın Tarıverdiyev mətbuata, xüsusən də televiziya və radiolara göstərilən
dövlət qayğısını
yüksək qiymətləndirib. O, bu qayğının həyata
keçirilməsinə zəmin
yaradan amil kimi, ulu öndər
Heydər Əliyevin ideyalarını, onun siyasətini uğurla davam etdirən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin uğurlu fəaliyyətini
göstərib. Bildirib
ki, ölkəmizdə
sabitlik, iqtisadi inkişafın olması, Azərbaycanın müstəqil
siyasət yürüdən
qüdrətli dövlətə
çevrilməsi regionların
da hərtərfli inkişafına müsbət
təsir edib: “Bu inkişaf, tərəqqi Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət
Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsindən
də yan keçməyib. Bizim televiziyanın maddi-texniki bazası daha da gücləndirilib, əməkdaşların iş
şəraiti xeyli yaxşılaşdırılıb. Belə münasibət Azərbaycanda
ikinci televiziya sayılan, milli-mənəvi,
əxlaqi dəyərlərə
hörmətlə yanaşan,
şoudan kənar, maarifləndirici xarakterli verilişlərin üstünlük
təşkil etdiyi
NTV-nin verilişlərinin
keyfiyyətinə də
yaxşı təsir göstərib. NTV özümüzə məxsus
olan dəyərlərin
qorunub saxlanılması,
tariximizin təbliğ
olunması, gələcək
nəsillərə çatdırılması
baxımından da böyük işlərə
imza atıb. Regionumuzda həyata keçirilən
quruculuq və abadlıq tədbirlərinin,
dövlət siyasətinin
güzgüsünə çevrilib.
Bütün əməkdaşlar kimi mən də
belə bir teleradioda, kollektivdə çalışmağımdan qürur duyuram”.
Rufik İSMAYILOV
525-ci qəzet.- 2011.- 9 dekabr.- S.6.