Cavid Məmmədov: “Məqsədimiz
Azərbaycanı Türkiyədə doğru şəkildə
tanıtmaq idi”
MÜSAHİBİMİZ TÜRKİYƏDƏ FƏALİYYƏT
GÖSTƏRƏN ƏSKİŞƏHƏR AZƏRBAYCANLILAR
DƏRNƏYİNİN RƏHBƏRİ CAVİD MƏMMƏDOVDUR
Cavid Məmmədov
1980-cı ildə Bərdə rayonunda anadan olub. 1998-ci ildə
dövlət xəttilə Türkiyənin Əskişəhər
Anadolu Universitetinin əczaçılıq fakültəsinə
daxil olub. Həmin fakültənin bakalavr və magistratura pilləsini
bitirdikdən sonra universitetin farmakalogiya bölümündə
xərçəng xəstəliyi üzrə uzmanlıq əldə
edib. Hazırda Osman Qazi Universitetinin tibb fakültəsinin
fiziologiya üzrə doktoranturasında təhsilini davam etdirir.
2010-cu ilin avqustundan isə Əskişəhər Azərbaycanlılar
Dərnəyini qurub ve rəhbəridir.
– 1998-ci ildə Türkiyədə
təhsil almağa gedərkən məqsədimiz həm də
o idi ki, azərbaycanlı tələbələr olaraq Azərbaycanı
orada doğru şəkildə tanıda bilək. Yəni, Azərbaycanın
istər xarici və daxili siyasəti, istər adət-ənənələri,
istər faciəli, soyqırım və yaxud bayram günləri
olsun, bunları doğru şəkildə tərənnüm
edib, Türkiyə cəmiyyətinə tanıdaq. Bununla əlaqədar
olaraq üzü 1998-ci ildən bu yana bir çox proqramlar,
layihələr, aksiyalar, tədbirlər həyata
keçirmişik. Ancaq qardaş dövlətdə belə bir
məsələ də var ki, reallaşdırmaq istədiyin hər
hansı bir tədbiri, aksiyanı rəsmi qurum olmadan
keçirmək mümkün deyil. Daha doğrusu, həmin tədbirləri
keçirmək üçün mütləq hansısa bir
qurumun adını verməlisən, ondan istifadə etməlisən.
Məsələn, 2007-ci ildə Xocalı
soyqırımının 15-ci ildönümü ilə
bağlı Türkiyənin ziyalı təbəqəsinin
çox yüksək olduğu Əskişəhərdə
“Xocalı soyqırımına son!” adlı 3 günlük foto
sərgi və imza aksiyası keçirdik. Bu tədbiri də Əskişəhərin
ən böyük küçəsi olan Hamamyolu caddəsində,
açıq səma altında keçirdik. Qeyd edim ki, bu
küçə şəhərin ən böyük, işlək,
insanların daha çox gəzdiyi, alış-veriş etdiyi
küçəsidir, həm də trafikə
bağlıdır. Eyni zamanda, tədbiri rəsmi icazə ala
bilmədiyimiz üçün Əskişəhərdə fəaliyyət
göstərən “Türk Ocağı”ı ilə birge
reallaşdırdıq. Demək istəyirəm ki, biz orada bu
cür işlərə imza atırıqsa, o zaman diaspora
yaratmalıyıq, rəsmi adımız, ünvanımız
olmalıdır, yəni, kiminsə qapısını döyəndə
bununla əlaqədar bir problem yaradılmasın.
Çünki 2005-ci ildə başıma belə bir hadisə
gəlmişdi...
– Söhbət konkret nədən
gedirdi?
– O vaxt Əskişəhərdə
Azərbaycanda – 1990-cı ildə baş verən qanlı 20
Yanvar hadisələrinin 15-ci ildönümü ilə əlaqədar
tədbir keçirmək istəyirdik. Bununla əlaqədar
Dini Müftiliyə getdim. Türkiyədə cümə
namazlarında xütbə, vaz bir məsciddən verilir. Gedib,
mərkəzi müftiylə görüşdüm ki, məsciddə
verilən vazda 20 Yanvar hadisələri zamanı şəhid
olan insanlarımızın ruhuna bir fatihə oxunsun və
bununla Bakıda belə bir hadisə olduğunu türk
xalqı duysun, xəbərdar olsun. 20 Yanvar nədir, o zaman nələr
baş verib, bunun ən azından insanlar-türk insanları
araşdırsınlar. Həmin vaxt müftinin mənə
qısa və net sualı oldu ki, sən kimsən, hansı
qurumu təmsil edirsən. Bu sual mən də həmin şəhərdə,
qardaş ölkədə azərbaycanlılardan, xüsusilə,
orada təhsil alan azərbaycanlı tələbələrdən
ibarət bir qurum, diaspora təşkilatı yaratmaq fikrini daha
da alovlandırdı. Burada başqa bir məsələ də
var ki, Türkiyədə hansısa bir qurum yaratmaq
üçün ən azı Türkiyə vətəndaşı
olan 7 nəfərin imzası, təsisçiliyi
lazımdır. Biz bu məqsədlə türkiyəli
dostlarımızla əlaqələr, dialoq qurduq, onları bu
məsələyə cəlb etməyə
çalışdıq. Düzünü deyim ki, ilk vaxtlar bəzi
insanların çəkingənlikləri olurdu. Onları da
qınamaq lazım deyil. Çünki bu cür qurumlara daxil
olanda onlar fikirləşirlər ki, bunun nəticəsi nə
ola bilər, nə olacaq və sair. Odur ki, biz həmin çəkingənlikləri
aradan qaldırmağa çalışdıq, nə az, nə
çox 6 ay bununla məşğul olduq və sonda istəyimizə
çatdıq. Yəni, 7 nəfər türk kimliyi olan
insanını bu quruma cəlb edə bildik və onların
imzası ilə Əskişəhər Azərbaycanlılar Dərnəyini
yaratdıq. Bu dərnəyin ötən ilin avqust
ayının 22-də rəsmi açılışı, təqdimat
mərasimi oldu. Ancaq onu da deyim ki, bu Dərnəyin fəaliyyətinə
icazə iyul ayının 7-də verilmişdi. O vaxt Türkiyənin
Rəsmi Dərnəklər Müdirliyindən bu qurumun rəsmi
fəaliyyət göstərməsinə icazə
verilmişdi. Amma yuxarıda qeyd etdiyim kimi, Dərnəyin rəsmi
açılışı, təqdimat mərasimi avqustun 22-də
reallaşdırdıq. Tədbirimizdə Azərbaycanın
Diasporla ilə İş Üzrə Dövlət Komitəsinden
Neriman Qurbanov və Türkiyə-Azərbaycan Cəmiyyətləri
Federasiyasının başqanı Bilal Dündar da iştirak
etdi. Hesab edirəm ki, Türkiyənin ən önəmli
bölgələrindən olan Əskişəhərdə belə
bir qurumun fəaliyyətə başlaması ilə Azərbaycan,
Qarabağ, Xocalı, 20 Yanvar həqiqətlərini,
xalqımızın adət-ənənələrini, bayram
günlərini daha geniş və əhatəli şəkildə
qeyd edə, tanıda biləcəyik.
– Ötən dövr ərzində
hansı tədbirləri keçirməyə nail olmusunuz?
– 22 avqustdan bu yana bir an olsun
belə öz fəaliyyətimizdən geri qalmırıq.
Öz imkanlarımız daxilində, eləcə də, bəzi
dostlarımız sağ olsun, onların köməyi sayəsində
qurumumuz üçün bir ofis kirayələmişik və
orada fəaliyyətimizi yürüdürük...
– Yeri gəlmişkən, nə qədər
üzvünüz var?
– Hazırda 100-dən yuxarı üzvümüz var. Bunların da haradasa 60-70 faizi azərbaycanlı tələbələrdən ibarətdir. Onlar bizim yürüyən ayaqlarımızdır, biz onların sadəcə, düşünən beyinləriyik. Çünki bu cür işlərdə ən aktiv olan təbəqə təbii ki, gənclərdir, gənc tələbələrdir. Çox sağ olsunlar, gənc insanlarımız bu qurumun daha effektiv fəaliyyət göstərməsi üçün böyük fədakarlıqlar göstərirlər. Demək olar, hər həftənin bazar günü dərnəyimizdə çay süfrəsi arxasında görüşlərimiz, müzakirələrimiz olur. Bu müzakirələrdə də qarşıdan gələn hər hansı bayramımız, istər faciəli günümüz olsun, və sair, onları necə keçirməyimizi planlaşdırırıq. 22 avqustdan bu yana Heydər Əliyev Fondunun Türkiyə təmsilçiliyinin dəstəyilə, onların göndərmiş olduğu bir qurbanlıq qoyunla, eyni zamanda, özümüzü kəsmiş olduğumuz qoyunla Qurban bayramını qeyd etdik, bir bayram süfrəsi təşkil etdik. Qeyd edim ki, Türkiyədə bəlkə də ilk dəfə idi ki, azərbaycanlılar qurban yeməyində, süfrəsində bir araya gəlirdilər. Bu tədbirdə Türkiyədə təhsil alan azərbaycanlılarla yanaşı, orada uzun müddətdən bəri yaşayan və ya sonradan yaşamağa gələn soydaşlarımız bir araya gəldilər. Bundan başqa, dərnəyə maddi-maliyyə dətəyi əldə etmək üçün Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik günündən təxminən 15 gün öncə Azərbaycanın caz-rok musiqisindən ibarət bir konsert proqramı düzənlədik. Həmrəylik günündə isə Dərnəyimizdə yenidən bir araya gəldik, bunun arxasınca 20 Yanvar hadisələri ilə bağlı həmin tarixdə Türkiyədə fəaliyyət göstərən başqa iki təşkilatın da yaxından qatqısı ilə Əskişəhərin ən böyük məscidi – Rəşadiyyə məscidində şəhidlərimizin ruhuna, bir mövlud, yasin-şərif oxutdurduq, şəhidlərimizi andıq, yad etdik. Axşamüstü isə Dərnəyimizdə bir konfrans təşkil etdik.
– Bəs, qarşıda hansı tədbirləri görməyi nəzərdə tutursunuz?
– Bildiyiniz kimi, artıq neçə illərdir, Heydər Əliyev Fondunun və Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə “Xocalıya ədalət!” kampaniyası keçirilir. Onu da qeyd edim ki, biz hələ bu kampaniya başlamazdan xeyli öncə bu soyqırım aktının Türkiyə ictimaiyyətinə tanıdılması istiqamətində fəaliyyətlərimizi ortaya qoymuşuq və indi də bu yöndə işlərimizi davam etdiririk. Odur ki, Xocalı soyqırımının 19-cu ildönümü ilə bağlı bir tədbir keçirməyi nəzərdə tuturuq. Eyni zamanda, türk dünyasının milli bayramı olan Novruz bayramı ilə bağlı tədbir keçirmək istəyirik. Bu yerdə onu da qeyd edim ki, Azərbaycandan fərqli olaraq, Türkiyədə iki cür – rəsmi dövlət bayramları və dini bayramlar qeyd olunur. Azərbaycanda isə həm rəsmi dövlət bayramları, həm dini bayramlar olan Qurban və Orucluq bayramları, həm də bütövlükdə türk dünyasının yeganə milli bayramı olan Novruz bayramı qeyd olunur. Təəssüflər ki, bu bayrama Türkiyədə hələ də Osmanlı zehniyyəti ilə yanaşan, onu qəbul etməyə tərəddüd edən insanlar var. Ancaq əslində bu bayram türklərin sırf milli bayramıdır. Ona görə biz bu bayramla bağlı geniş tədbirlər keçirməyi nəzərdə tuturuq. Eyni zamanda, çalışırıq və çalışacağıq ki, Dərnəyimizə Əskişəhərdə yaşayan türk insanlarını, başqa türk toplumlarının nümayəndələrinin cəlb edək, onları Azərbaycan həqiqətləri ilə daha yaxından tanış edək.
Kamil HƏMZƏOĞLU
525-ci qəzet.- 2011.- 16 fevral.- S.4.