“Yetmiş beş yaşında
cavan oğlan” – Fərman Bağırov
Görünür, ancaq
jurnalistika sahəsində çox az adama rast gəlmək olar
ki, burada onlar ixtisas təhsili aldıqlarına görə
deyil, qabiliyyətlərinə görə
çalışırlar. Çox ehtimal, bu, yeganə peşə
sahəsidir ki, insanın həkim və ya filoloq, tarixçi,
yaxud mühəndis, iqtisadçı, ya da bioloq
olmağının əsla əhəmiyyəti yoxdur. Bu sahə
üçün indi yox, yaxın keçmişlərdə
ilk dəfə növbə çəkərkən adamın
ürək çırpıntısı ilə mətbəə
rənginin iyinin-qoxusunun havasını ciyərinə alarkən
neçə yaşında olmasının da heç bir əhəmiyyəti
olmayıb... Amma jurnalistika üçün həyat tərzi
olması çox vacibdir və bu, əsas şərtdir.
Haqqında danışmaq istədiyim
Fərman Bağırov ömrü boyu iki qəzetdə
çalışıb. Əmək fəaliyyətinə
başladığı keçmiş “Kommunist” qəzetində
o dövrün tələblərinə uyğun işini
qurmuş Fərman müəllimi indiki meyarla götürəndə
çətin təsəvvür edirsən ki, adamda bu yaşda
qabiliyyət oyansın. Amma nə edəsən, tale elə gətirib
ki, ömrünün 75 yaşında belə o gənclik
çağlarında olduğu kimi, coşqunluqla, qıvraq, cəld
və çevik hərəkətlərlə jurnalistik fəaliyyətini
davam etdirir. Vallah, heç kəs inana bilmir ki, Fərman müəllim
ömrünün 75-ci zirvəsindən 76-cı zirvəsinə
addımlayır.
Fərman müəllim həyatda
olduqca mülayim və səmimidir, şən və
zarafatcıldır, eyni zamanda prinsipial və tələbkardır.
İşini həddən artıq sevir, sənətinə
bağlılığını və həvəsini
nümayiş etdirir. Məsuliyyət bütün işlərdə
tələb olunan əsas keyfiyyətlərdəndir.
İş prosesi zamanı elə məqamlar olub ki, Fərman
müəllim evə gedib, yarı yolda nəsə yadına
düşüb, yenidən işə qayıdaraq ona
tapşırılmış işin dəqiqliyini
yoxladıqdan və özündə əminlik əldə
etdikdən sonra rahatca yoluna düzəlib. Yaxud evdən zəng
edib vəziyyəti öyrənib, öz
tapşırıqlarını verib.
Fərman Bağırov hər zaman
öyrənməyə cəhd edir, bilik və savadını
artırmağa səy göstərir. Deyir ki, oxumaq,
öyrənmək heç zaman gec deyil. İnsan o zaman kamil və
hərtərəfli olur ki, həmişə mütaliə
etsin, öyrənsin, öyrətsin. Yeri gəlmişkən
deyim ki, F.Bağırov səriştəliyi hər işdə
vacib bilir. Hansı məsələdən
danışmasından asılı olmayaraq heç kim onun həmin
məsələdə naşı olduğunu deyə bilməz.
Məsuliyyəti
görünür, onun uzun müddət dövlət qəzetlərində
çalışmasından irəli gəlir. Təəssüf
ki, bu xüsusiyyət çağdaş jurnalistikamızın
gənc nümayəndələrindən bəzilərində
yoxdur. Şəxsən mən onun məsuliyyətinin, səriştəliyinin,
nizam-intizamı sevməsinin vurğunuyam. Nizamsız adamlara biz
tərəflərdə pinti deyirlər. O isə pintiliyi qətiyyən
yaxına buraxmır, həmişə yeniliyin tərəfdarıdır,
müasirliyi qiymətləndirir. Gənclərə sənətini
öyrətməkdən həzz alır.
Fərman Bağırov bu
gün Milli Məclisin orqanı olan “Azərbaycan” qəzetinin
illüstrasiya şöbəsinin müdiridir. Vaxtilə
məzunu olduğu Bakı Dövlət Universitetində
jurnalistika fakültəsində təhsil aldığım illərdə
mənə mətbuat və foto ixtisasından dərs deyib. Tələbə
yoldaşlarım və dostlarım təsdiqləyə bilərlər
ki, o dövrdə bizi zaçot və imtahan zamanı incidən
müəllimlərimiz yetərincə olub. Amma Fərman
müəllimdə gördüyümüz ən yaxşı
keyfiyyətlər cəmləşdiyindən zaçotumuzu
mexaniki yazmışdı. Bu yaxşılığı nə
mən, nə də tələb yoldaşlarım unutmuşuq.
Dərs vaxtı o, bizimlə təkcə müəllim kimi
yox, bir ata kimi davranırdı. O qədər sadə, mehriban və
səxavətli idi ki, təzə aldığı
fotoaparatı öyrətmək istədiyi tələbələrinə
çəkinmədən verirdi. Yaxşı yadımdadır,
qrup yoldaşlarımdan biri bilməyərəkdən
fotoaparatın hansısa düyməciyini səhv olaraq
açdığından xarab olmuşdu. Fərman müəllim
əhvalını pozmadı, heç nə olmamış kimi
dərsinə davam etdi, heç həmin tələbəni də
məzəmmət etmədi. Həmin tələbə isə
utandığından az qala Fərman müəllimdən
daldada gəzirdi.
Jurnalist taleyi bizi 22 ildən sonra
görüşdürdü, sevinirdim ki, 22 il əvvəl mənə
dərs demiş Fərman müəllimlə eyni kollektivin
üzvüyəm. Bunun özü də bir məsuliyyətdir:
tələbə-müəllim münasibətinin eyni
kollektivin əməkdaşı olmaq münasibətinə
çevrilməsi. Fərman müəllim bildiyimiz kimi uzun
müddət dövlət qəzetində
çalışıb, bununla əlaqədar birinci şəxs
simasında çox rəhbər görüb. Onların
sırasında ən qiymətlisi və böyük şəxsiyyət
kimi qəbul etdiyi rəhbər Heydər Əliyevdir. Dahi şəxsiyyətin
keyfiyyətlərini düzgün qiymətləndirən Fərman
müəllim onunla bağlı xatirlərini bizə
danışmaqdan yorulmur, əksinə, danışdıqca
özündə daxili rahatlıq tapır, bundan məmnunluq
duyur. Dahi şəxsiyyətlə bağlı elə məqamları
olub ki, onları qələmə almalı olsaq, bir kitabın
səhifələri bəs etməz. O xatirələri elə
şirin ləhcə və maraqlı formada nəql edir ki, səmimiyyətimə
inanın, neçə dəfə olursa-olsun, həmişə
maraq və həvəslə qulaq asırıq. Bu xatirələr
bəlkə də onun ömrünün ən yaddaqalan hissəsini
təşkil edir.
Fərman müəllim deyir ki, ulu
öndərin ona xüsusi hörməti və inamı olub. Yaddaşını
çözələyən Fərman müəllimin
maraqlı xatirə boğçası var. O, keçmiş
sövet dövründə Azərbaycanın birinci şəxsi
olmuş Heydər Əliyevin hər addımını fotolentə
almış, 1982-ci ildə Moskvaya getdikdən bir il sonra
xalqı üçün darıxaraq yenidən Bakıya rəsmi
səfərə bəhanəsi ilə gələrkən
AMEA-nın Rəyasət Heyətinin qarşısında xalqla
görüşünü həvəslə izləmiş, həmin
görüşün də maraqlı anlarını çəkmişdir.
İkinci dəfə Azərbaycana xalqın təkidi ilə
qayıtmış Heydər Əliyevin hakimiyyəti
dövründə, konkret desək, 1994-cü ilin dövlət
çevrilişi etmək cəhdində olanlara qarşı
bir çağırışla gecə ikən Prezident
Apparatı qarşısında böyük izdihamı
toplayanda F.Bağırov redaksiya rəhbərliyinin
tapşırığını almadan könüllü olaraq
yenə də həmin meydana gəlmiş, Heydər Əliyevin
xalqa müraciəti zamanı həlledici məqamları da
tarixin arxivinə köçürmüşdür. Bu
görüşlərdən ağızdolusu danışan Fərman
müəllim ulu öndərin Neftyağ zavodundakı
görüşünü də yaxşı xatırlayır.
Fotomüxbirlərdən (zayavkası olmaya-olmaya) təkcə
ona həmin məqamları lentə almaq səadəti qismət
olduğu üçün özünü xoşbəxt
sanır. Dövlət səviyyəli görüşlərdə
foto işinin çətinliyini nəzərə
çatdıran F.Bağırov hər anın məsuliyyətini
yüksək qiymətləndirir.
Öz işindən hədsiz
zövq alan Fərman müəllim uğurlarına uzun
müddət sevinir, bir xeyli bu uğurların fərəhini
yaşayır. 51 ildə respublikamızın görkəmli
zəhmət adamlarını tariximizin salnaməsinə
salmış fotomüxbir kimləri fotoaparatının
obyektivinə almayıb, kimlərin fotoşəkilləri
arxivində yoxdur, hansı maraqlı məqamların,
anların tarixini əks etdirən fotoşəkilləri
yoxdur. Desəm ki, bu sənətdə o, böyük salnamə
yaradıb, bəlkə də böyük Fərman məktəbi
yaradıb, bunun mübaliğə olmadığına da gərək
inanasınız. Qəzetdə heç vaxt “F.Bağırov”
imzasının verilməsini istəmir. Deyir ki, qoy
adının açılışı verilsin ki, oxucu da həmin
fotoşəklin müəllifini yaxından tanısın. Bu,
həm də sənətkara böyük hörmətdir. Həm
də bu sənətin meydandan çıxmaq təhlükəsində
olduğu bir məqamda həmin işin müəllifi göstərilməli,
oxucuya tanıdılmalıdır. Tanıtmaqdan söz
düşmüşkən, bu günlərdə qanlı 20
Yanvar faciəsi ilə bağlı 21 il əvvəl
başına gələnləri bizə danışdı,
iş fəaliyyəti zamanı o çətin dövrlərdə
yaşadığı məqamları çatdırdı.
Yanvarın 19-u axşam saatlarında sovet ordusu şəhərə
daxil olmazdan bir neçə saat əvvəl Bakının
Salyan kazarması adlanan yerində toplaşmış, lakin
heç nədən xəbəri olmayan izdihamın
arasında iş görməyin, həmin tarixi anları lentə
almağın çətinliyini gözləriniz önünə
gətirin. Gözləri qızışmış, hər an
baş verəcək hər hansı hadisədən qəzəblənəcək
izdihamın arasında hərəkət etməyin, addım
atmağın, fotoaparatı işə salmağın çətinliyini
o dövrün izdiham arasında olmuş adamları
yaxşı dərk edirlər. Deyir, birdən fotoaparata bir əl
toxundu və o andaca izdihamın səsi guruldadı:
– Yoxsa sənə də
deyiblər ki, biz ekstremislərik (o dövrdə qeyd etdiyim
kimi, Fərman müəllim “Kommunist” qəzetində
çalışırdı. Və bir çoxunun bu qəzetə
və onun kollektivinə də münasibəti göz
qabağındaydı – D.Ə.)? Bunu səsləndirən
adamın cizgilərindən hiss etmək olurdu ki, qəzəblidi.
Fərman müəllim isə təcrübəsinə əsasən
belə yerdə təmkinin böyük silah olduğunu
anlayaraq özündə qərar verdi ki, dinməsin. Lakin
izdihamın gurultusundan dayana bilmədi:
– Mənə heç kim heç nə
deməyib. Mən yalnız tarix üçün çəkirəm!..
Həmin gecənin dəhşətlərini lentə həkk
etdirən, fotoaparatın yaddaşına köçürən
Fərman müəllim bu gün də həmin məqamlardan
söz açanda sakit dayana bilmir, həyəcanlanır. Fərman
müəllim mehriban, təmiz bir ailənin
başçısıdır. Həyat yoldaşı
Zümrüd xanımla uzun müddət “Kommunist” qəzetində
çalışıb. Bu ailəni jurnalist ailəsi də
adlandırmaq olar. Zümrüd xanım “Xalq qəzeti”ndə fəaliyyət
göstərib, lakin ailə vəziyyəti ilə
bağlı kollektivi tərk etməli olub. Onlar üç
övlad böyüdüb tərbiyə ediblər.
Böyük qızı Sevinc xanımla bir qrupda oxumuşuq. O
qədər sadə və səmimi idi, heç kim deyə
bilməzdi ki, o, şəhər mühitində doğulub. Kürəkəni
Şaiq Əsgərov da qrup yoldaşımdır. Elə
qızına layiq bir ərən, özünə layiq bir
oğul kimi ailənin şərəfini qoruyur. Şaiqlə
Sevincin qızları da babalarına, nənələrinə
layiq balalardır. Ailənin ortancılı Camal və
kiçiyi Elxan da – mənim dostlarım atalarının yolunu
şərəflə davam etdirirlər. Hər ikisi ailəlidir.
Bu gün Fərman Bağırova xoşbəxt və bəxtəvər
insan demək olarmı? Çəkinmədən və qətiyyətlə
hə deyərdim. Çünki o, bir müəllim kimi
neçə-neçə jurnalist kadrının yetişməsi
prosesində iştirak edib. Eyni zamanda nə qədər
peşəkar fotomüxbir və jurnalistlə
çiyin-çiyinə çalışıb. Onlardan biri də
bu gün eyni kollektivdə çalışdığı
Ağaəli Məmmədovdur. Sevimli və təmiz ailəsi,
nəvələri var. Dövlət tərəfindən əməyi
yüksək qiymətləndirilib. Belə ki,
jurnalistikadakı xidmətləri 1969-cu ildə Ali Sovetin Fəxri
fərmanı, “Əməkdar mədəniyyət
işçisi” fəxri adı və “Tərəqqi” medalı
ilə mükafatlandırılıb. Bir çox sərgi və
müsabiqədə iştirak edərək diplom və fəxri
fərmanlar alıb. Bu gün də eyni həvəs və
maraqla “Azərbaycan” kimi gündəlik dövlət qəzetində
fotoillüstrasiya şöbəsinə rəhbərlik etməsini,
yaşının bu çağında bizimlə bərabər
olmasını, illüstrasiya və fotoşəkillərini, hər
hansı fotokollajını qəzet səhifələrində
görəndə çox sevinirəm. Axı onların müəllifi
“yetmiş beş yaşında cavan” dostum, müəllimim Fərman
Bağırovdur. Özü də bu sənət əsərlərini
duya-duya, düşünə-düşünə,
yaşaya-yaşaya, yanar ürəklə yaradıb.
Özü də illərin sayı illərlə
ölçülməyən kişi ömrünün titrəməyən
çırağı ilə!
Ad
günün mübarək, əziz Fərman müəllim!
Tələbələrin
adından
Daşdəmir ƏJDƏROĞLU
525-ci qəzet.- 2011.- 24 fevral.- S.5.