Gülxanə Parkında polislə söhbət

 

YAXUD “MƏMLƏKƏTİMƏ QOVUŞMAQ ÜÇÜN ÖLMƏK ZORUNDAYAM?!”

 

Gülxanə Parkına çatar-çatmaz tərəddüd etmədən kiçik taxta parçası ilə əyilib yeri qazmağa başladım. Əvvəlcə torpağın üstündəki çəməni təmizləməli oldum. Sonra isə bir ovuc torpaq, sadəcə bir ovuc torpaq götürmək idi məqsədim. Torpağı əvvəlcədən özümlə götürdüyüm torbanın içərisinə qoydum. Səliqə ilə ağzını bağlayarkən intuitiv olaraq başımın üstündə kiminsə dayandığını hiss etdim. Yuxarı baxarkən bir polis nəfəri ilə göz-gözə gəldik. Birinci sözə o başladı. “Əfəndim, kos-koca adamsınız, nədən yeşilliyə zərər veriyorsunuz...?!”

Ayağa qalxdım. Çox sevdiyim İstanbul ləhcəsində mənə verilən suala yenə çox sevdiyim Azərbaycan ləhcəsində cavab verdim: “Mənim məqsədim yaşıllığı korlamaq deyil, sadəcə bir ovuc torpaq götürmək idi...! Onu da götürdüm”. Qarşısındakı şəxsin qəribə, hələ o dövrdə Türkiyədə nisbətən çətin anlaşılan bir ləhcədə danışdığını görən polis nəfəri daha diqqətli və nəzakətli olmağa çalışaraq “toprakmı almak istədiniz”-deyə cavabımı anlamağa və dəqiqləşdirməyə çalışdı. Bəli sözünü başa düşməyəcəyini bildiyim üçün “hə” dedim. “Pəki, toprağı nə yapacaksınız”, – deyə daha bir sual verdi. “Heç nə, ölkəmə qayıdanda bu torpağı Moskvaya aparıb Nazim Hikmətin məzarının üstünə səpəcəyəm”. “Siz Rusiyadanmı gəldiniz, kommunistmisiniz?” “Yox, mən Azərbaycandan gəldim, kommunist də deyiləm. Amma Nazim Hikməti biz azərbaycanlılar çox sevirik. Atam mənim adımı onun şərəfinə Hikmət qoyub. Nazim Hikmətin şeirlərindən onun Gülxanə parkını çox sevdiyini, hətta orada özünü bir ceviz ağacı kimi gördüyünü bilirəm. Ona görə də, özümə söz vermişdim ki, İstanbula getsəm, mütləq Gülxanə Parkından Nazim Hikmətə bir vətən sovqatı gətirəcəyəm. Bu sözümü yerinə yetirməyə çalışıram”.

Polis nə deyəcəyini götür-qoy edir, tərəddüdlə o tərəf-bu tərəfə baxırdı. Kommunist rejiminin hakim olduğu bir ölkədən gəlməm, Nazim Hikməti bu dərəcədə sevməm onun xoşuna gəlmir, türkcə danışmağım isə xoşuna gəlirdi. Mənə necə münasibət göstərəcəyini müəyyənləşdirə bilməyən polis məni polis məntəqəsinə də apara bilərdi, sərbəst də buraxa bilərdi. Pasaportunuz varmı?! Yenə hə dedim. Alıb baxdı və “hadi çabuk buradan gedin” dedi. Mən onun bu qərarına həm sevindim, həm də kədərləndim. Sevindim ona görə ki, polis məntəqəsinə getməkdən qurtardım, kədərləndim ona görə ki, bizim türk və Türkiyə sevdalısı kimi tanıdığmız Nazim Hikmət vətənində düşmən kimi görülürdü. Bu hadisə 1989-cu ilin iyun ayında olmuşdu...

Polisdən ayrılıb Gülxanə Parkını əhatə edən “Rumeli hisarı”nın divarlarına doğru irəlilədim. Sıx ağacların arasından irəlidə Bosfor boğazının mavi suları görünürdü. Birdən mənə elə gəldi ki, dənizin maviliklərindən mənə bir cüt mavi göz baxır. Bu əlbəttə “mavi gözlü Dev”in həsrət dolu baxışları idi.

 

O, mavi gözlü bir devdi

Minnacık bir kadın sevdi

Kadının hayali minnacık bir evdi,

bahçesində ebruli

hanımeli

açan bir ev...

 

... Şimdi anlıyor ki,

mavi gözlü dev,

dev gibi sevgilere mezar

bile olamaz,

bahçesində ebruli

hanımeli

açan bir ev...

 

... İlk ağlıma gələn də elə bu şeir oldu. Artıq neçə gün idi ki, Türkiyədə idim. Günlərim sevinc və fəxarət dolu hissərlə keçirdi. Gülxanə Parkında isə çox kədərləndim...

... Şimdi anlıyor ki, mavi gözlü dev...!

Bəli, “mavi gözlü dev” sonralar çox şeyi anladı. Sevdiklərinin əslində ona layiq olmadığını dönə-dönə, təkrar-təkrar anladı. Bunlara çox üzüldü, çox kədərləndi... Ancaq məncə ən çox kommunist ideallarına inancında səhvə yol verdiyini başa düşəndə kədərləndi... Bu kədərin ifadəsi də çox sərt və kəskin oldu! “Bığlı köpək məni aldatdı”...! Nə etmək olar ustad! Kommunizm adlanan rus məlakəsi, daha doğrusu, məlakə donuna girmiş iblis kimi aldatmadı ki?! Ancaq təəssüflənməyə dəyməz! Görünür bu da tariximizin alın yazılarından biri imiş...!

 

Yürek deyil bə...!

Çarıxmış bu, manda (camış) gönünden

Təpər, hababam, təpər

Paralanmaz, (yırtılmaz)

Təpər taşlı yolları...!

 

Paralanarmış ustad! Həm də necə...! Özü də sadəcə 61 yaşında. Qapı cəftəsini açmağa belə gücü çatmazmış...!

Paralanmayacaq kimi görünən, o camış gönündən biri də məndə var. Ancaq o da paralanacaq. Bilirəm... sadəcə geci, tezi var. Ən çox da vətən həsrəti paralayacaq onu!

 

Karşı yalı (sahil) məmləkət

Səsləniyorum Varnadan

Eşitiyormusun Mehmet

Mehmeeet...!

 

Mən də səsləndim, qarşı yalıda olan məmləkətimə... Ancaq Bolqarıstandan, Varnadan deyil, Karsdan, Çıldır gölünün üstündəki Ağbaba dağlarından... Həyatın təzadına, ironiyasına bax. Kiçik yaşlarımda Ermənistanın Türkiyə ilə sərhəddə yerləşən ucqar bir dağ kəndində yaşayarkən, həmişə Türkiyə tərəfə boylanar, oranı görmək istəyərdim. 1989-cu ildə isə vəziyyət tam əksinə dəyişmişdi. İndi Türkiyədən Karsdan boylanıb doğulduğum kəndə baxmaq istəyirdim...!

Yenə sən köməyimə çatdın ustad.

“Ayrılıqların hər çeşidini bilən” Nazim Hikmət

 

Məmləkətim, məmləkətim...

Nə səndə tikilən pencəyim qaldı,

Nə yollarını ölçmüş ayaqqabı...

... İndi yalnız saçlarımın ağında,

alnımın qırışında,

ürəyimin infarktındasan,

məmləkətim!

Məmləkətim, məmləkətim!

 

Bu qədər ayrılıqların, həsrətin, ümidsizliyin içərisində sənin bir ümidin vardı ustad. Ölənə qədər səni tərk etmədi. Bu ümid səni yaratmağa, yaşamağa sövq etdi. Doğrudur, bu bir qədər kədərli, bir qədər acı, bir qədər talesiz bir ümid idi. Amma hər halda ÜMİD idi.

“Məmləkətimə qovuşmaq üçün ölmək zorundayım”

Bu necə ümid idi?! Bu nə qədər ümidsiz, nə qədər acizanə bir ümid idi. Doğrudur, bu arzuna, ümidinə hələ qovuşmamısan. Ancaq gec-tez qovuşacaqsan. Bəs mən məmləkətimə, doğulduğum torpağa qovuşmaq üçün nə etmək zorundayam, ustad?!

 

 

Hikmət BABAOĞLU

 

525-ci qəzet.- 2011.- 4 iyun.- S.17.