JURNALİST NAZİM SABİROĞLU:
“ŞUŞASIZ NƏ JURNALİSTİKAM TAMDIR, NƏ EVİM
TAMDIR, NƏ DƏ ÖZÜM TAMAM”
Noyabrın 8-də Azərbaycanın tanınmış
jurnalistlərindən biri, “Yeni Müsavat” qəzetinin redaktoru
Nazim Sabiroğlunun 40 yaşı tamam olur. Nazim
Sabiroğlu jurnalistikaya 1998-ci ildə “525-ci qəzet”də
başlayıb, sonra bir müddət “Detektiv” qəzetində
çalışıb. 2001-ci ildən
indiyədək “Yeni Müsavat” qəzetində
çalışır.
Həmkarımızı qarşıdan gələn
yubileyi münasibətilə təbrik edir və əməkdaşımızın
onunla hazırladığı müsahibəni təqdim edirik.
– Ötən
40 ilə baxanda itirdikləriniz çox olub, yoxsa
qazandıqlarınız?
– Geridə
qoyduğun illərə baxanda əlbəttə, həyatda səhvlər
də, itkilər də, uğurlar da çox olub. Geridə qalan 40 ilə nəzər salanda və
çox məsələləri saf-çürük edəndə
özümə 5 ballıq sistemlə 3 qiyməti verərdim.
Bəziləri deyir ki, 40 yaş adama müdriklik
gətirir, insan bu yaşda daha səbrli olur. Mən
özümdə bunu hiss eləmirəm. Lap
çözələsək razılaşıram ki, 25
yaşla müqayisədə 40 yaşında özümü
bir balaca ağıllanmış hesab edirəm.
– Sizin həyatınızda
rəhmətlik atanız Sabir müəllim çox əhəmiyyətli
rol oynayıb. İstərdim bu barədə bir az
danışasan...
– Bizim – yəni
qardaşım Hikmətin və mənim yazı-pozu ilə məşğul
olmağımız məhz gözümüzü
açıb o mühitdə böyüməyimizdən irəli
gəlib. Biz hər zaman evdə qələm, səliqəli
dəftər-kitab görmüşük. Mənim
atam da, anam da müəllimə olub. Həyatımızda
gəlib çıxdığımız mərhələ,
Sabiroğlu imzasını daşımağımız əlbəttə
ki, atamla bağlıdır. Yəni, o bizi
elə tərbiyə edib ki, biz haram çörək yeməyi
fikirləşməmişik. O, bizə ilk növbədə
oxumağı tövsiyə və tələb edib. Baxmayaraq ki, atam bizləri indiki zəmanədə
olduğu kimi kiməsə tapşıra, institutda yüksək
qiymət yazdıra da bilərdi. Biz də
atamızın adından və nüfuzundan istifadə edib məktəbi
yaxşı qiymətlərlə qurtara bilərdik. Mən yaxşı oxumasam da o, heç kimə
tapşırmayıb oğlunu. Mənim attestatımda hətta
3 də var. Şuşaya bağlılıqdan əvvəl onu
da qeyd edim ki, mənim dayım “Şuşa” qəzetinin
redaktoru Mütəllim Abbasov da o zamanın tanınmış
jurnalistlərindən olub, şərəfli ömür
sürüb. Onun ilk oxucularından biri çox
zaman mən olardım. Yazını
hazırlayırdı, sonra gətirib mənə verirdi ki,
yüksək səslə oxuyum. Onun
çox sərt və duzlu qələmi var idi. Sonralar başa düşdüm ki, dayım sovet
dönəmindəki qadağalara baxmayaraq, həmin
dövrün eybəcərliklərini çox ustalıqla qələmə
alıb. O, balaca bir rayon qəzetində buna nail olurdu. Qardaşımın məhz jurnalist kimi
formalaşmasında elə bilirəm ki, dayımın təsiri
çox olub.
–
Dayınıza görə Hikmət, Hikmətə görə
siz jurnalistikaya gəldiniz demək..
– Mən
yatsam da yuxuma girməzdi ki, nə vaxtsa jurnalist olacağam. 1982-ci ildə futbolçu olmaq istəyirdim.
10-cu sinifdə oxuyanda fikirləşirdim ki, yaxşı müəllim
ola bilərəm. Universitetə
qəbul olanda fikirləşdim ki, yaxşı təşkilatçı
olaram. Ona görə də təhsilimi
başa vurub Şuşaya qayıtmaq, orada işləmək
istəyirdim. Ancaq sonralar belə qənaətə
gəldim ki, nə yaxşı futbolçu, nə müəllim,
nə də təşkilatçı olacağam. Belə fikirlərin əsarətində universiteti
qurtarandan sonra uzun müddət işsiz qaldım. Baxmayaraq ki, məni Hikmətə görə
jurnalistikaya bağlayan tellər möhkəm idi. Mən fəal jurnalistikada olmayanda bütün
tanınmış jurnalistlərin imzasını, özlərini
şəxsən tanıyırdım. Yəni
jurnalistikaya təsadüfən gəlməmişəm.
–
Jurnalistikaya gəlməklə bağlı bir
yazınızı xatırlayıram. Bir müddət
Bakıdan ayrılıb Ağcabədidə
yaşamısınız və qayıdıb “525-ci qəzet ”də işləməyə
başlamısınız.
– Müəyyən
bir dövrdə Bakıdan qırılma nöqtəsi oldu. Televizora baxmaqdan, dostlarımla gəzib dolaşmaqdan,
yeyib-içməkdən, bekarçılıqdan yoruldum.
Bu səbəbdən şərait elə gətirdi
ki, mən 1998-ci ilin 3 ayını Ağcabədidə
yaşamalı oldum. Özümlə Ramiz
Rövşənin kitabını, diş fırçamı və
xırda-para geyimlər götürüb idman
çantasına yığdım və Ağcabədiyə
yollandım. Orada bacımın yanında
yaşamağa başladım. Mütəmadi olaraq hər
gün 2 kilometrə yaxın yolu piyada gedərək, 3 qəzet
alırdım: “525-ci qəzet”, “Azadlıq” və “Yeni
Müsavat”. Bu qəzetləri oxumaqla öz
seçimimi edirdim. Fikirləşirdim ki, mən
işləmək üçün hara gedə bilərəm.
Həmin zaman Hikmət “Azadlıq” qəzetində
işləyirdi. Çox götür-qoy
etdikdən sonra belə qənaətə gəldim ki, mənim
üçün ən uyğun mətbuat orqanı “525-ci qəzet”dir.
– Hikmət Sabiroğlu o zaman “Azadlıq” kimi bir qəzetdə
rəhbər vəzifədə çalışırdı. Maraqlıdır,
niyə “Azadlığ”ı deyil, “525-ci qəzet”i
seçdiniz?
– Zarafatla
desəm, yəqin bu qəzetin rəhbərliyinin Ağcabədidə
yaşamaları mənə təsir etdi. Zarafatsız isə mən
hiss etdim ki, məhz bu qəzetdə yaza bilərəm. Özü də heç bir iddiam olmadan, idman
müxbiri kimi işləmək istəyirdim bu qəzetdə.
Sadəcə qardaşıma dedim ki, məni baş redaktor
müavini Yusif Rzayevə tapşırarsan. Çünki
onunla universitet illərindən bir-birimizi tanıyırdıq.
Hikmət mənim adamayovuşmaz, ağır xarakterə sahib
olduğumu bildiyindən bir az tərəddüd
edirdi. İstəmirdi ki, mənə görə
tanıdığı dostları ilə münasibətlərinə
xələl gəlsin. Uzun sözün
qısası onun ürəksiz etdiyi xahişlə “525-ci qəzet”ə
gəldim və idman müxbiri kimi fəaliyyətə
başladım. İlk dəfə bu qəzetdə
500 işarəlik bir yazım çıxdı. Necə sevindiyimi indi anlatmaq çətindir. Ümumiyyətlə,
o dövrün romantikası və məhz jurnalist olmaq həvəsini
indi az-az adamlarda görürəm.
–
Deyirsiniz ki, xarakterinizi bildiyindən qardaşınız sizi
ürəksiz tapşırdı. Bu
tapşırığa görə sonra peşman olmadı ki?
– Jurnalist
kimi formalaşmağımda əməyi olan rəhmətlik
Elçin Səlcuq mənim barəmdə söhbət
düşəndə deyərdi ki, səni Hikmətin
qardaşı kimi tanısam da, Nazim kimi çox istədim. Qardaşımın kölgəsinə
sığınsam da, çalışdım ki, onun
başını aşağı edəcək hər hansı
hərəkət etməyim, yaxşı jurnalist olum. Əvvəllər “525”də qəzet içində
qəzet kimi çıxan, daha sonra isə ayrıca qəzetə
çevrilən “Detektiv” bağlandıqdan sonra “Yeni
Müsavat” a gedəndə də qardaşımdan xahiş eləmişdim
ki, bu dəfə də məni qəzetin redaktor müavini
Qabil Abbasoğluna tapşırsın. O bunu elədi,
Qabil bəy də demişdi ki, gəlsin, baxarıq. Həmin vaxt “Yeni Müsavat” qəzetində işləmək
üçün rəqabət olduqca böyük idi.
– Hər
halda yəqin o zamanlar “Yeni Müsavat” sizin üçün yad
bir mühit idi. O mühit sizi necə qəbul elədi,
uyğunlaşa bildinizmi?
– “Yeni Müsavat” elə bir səngər idi ki, ora girəndə
bilməliydin ki, başına “kaska” taxmalısan və əlində
silahın sayılacaq qələmin daha iti olmalıdır. Bunları
gözə almalıydın. Amma mən bu
qəzetdən qeyri bir mətbuat orqanı görmədim ki,
“525-ci qəzet”dən sonra mənim ruhuma bu dərəcədə
yaxın olsun. Dava-dalaşı sevməsəm
də, düşündüm ki, artıq mənim həyatımda
“Yeni Müsavat” mərhələsi başlayır. 2001-ci ilin noyabrından sınaq müddətinə
orada işləməyə başladım. Heç kimin ağlına da gəlməzdi ki, adama
yovuşmaz, iddiası yaxşı yazıdan o tərəfə
keçməyən bir oğlan cəmi 4 ildən sonra bu qəzetin
redaktorlarından biri olacaq.
– İndiki dönəmdə jurnalistlərin maddi
baxımdan vəziyyətinin ürəkaçan
olmadığı səni bu sənətdən çəkindirmir
ki, yəni peşman deyilsən ki, yaxşı futbolçu
olmamağına?
–1998-ci ildə böyük istəklə
özümü təsdiq etmək, içimdəki gözəl
hissləri, duyğuları yazmaq üçün gəlmişdim
qəzetə.
Mən istəyirdim ki, hansısa kinoya, teatra
baxandan sonra, yaxud küçədə bir gözəl
qızdan təsirlənib yazı yazım. Həmin əhval-ruhiyyədə yazıları
“525-ci qəzet”də yazdım. Sonrakı
illər bizi jurnalistdən daha çox
döyüşçüyə çevirdi. Özümü indi jurnalistikanın yorğun
döyüşçüsü hesab edirəm. Amma bu, məğlub döyüşçü
anlamına gəlməməlidir. Hələ
yazmaq üçün zaman və məkan var. Maddi duruma gəlincə,
jurnalistlər yaxşı yaşamağı haqq etmiş
adamlardırlar. Mən peşman deyiləm
jurnalistikanı sənət seçdiyim üçün.
Təəssüf ki, jurnalistikada yeni qan da
görünmür.
–Sizin
jurnalistikaya gəldiyin illərdə müşahidə
etdiyiniz peşəkar jurnalistlərin bu gün
davamçılarını görürsünüzmü?
–
Jurnalistika elə bir sahədir ki, burada istedadın olmasa,
çox işləyə bilməzsən. Hansısa
ofisdə illərlə işləmək olar, hətta
savadsız olsan da müəllim kimi işləyə də bilərsən,
yola verəcəklər səni. Amma
jurnalistikada istedadın olmadısa, yalnız başını
girələyə bilərsən. Mən
son zamanlar hansısa gənc müəllifin yazısını
oxuyub “bu təzə nəfəsdir” deməmişəm. Hərdən bəzi gənclərə də deyirəm
ki, sizin məşğul olduğunuz işin gələcəyi
yoxdur, özünüzü aldatmayın. Hər
hansı hadisəni görüb sonra gəlib onu yazmaq
jurnalistika deyil. Bunu heç reportaj
janrına da aid etmək olmaz.
–
Jurnalistikada qazancın nə, itkilərin nə olub?
– Mən
jurnalistikaya gələndə də sadiq dostlarım var idi. İndi də həmin dostlarım yanımdadır.
Bundan əlavə, jurnalistika mənə məşhurluq, imza və
ən əsası daha çox dost qazandırdı. Jurnalistika mənə həyatda necə
yaşamağı öyrətdi. Əzilə-əzilə,
qırıla-qırıla deyil, hər zaman, hətta ən
çətin məqamlarda belə dik dayanmağı öyrətdi.
Şükür qəddimizi əymədik.
Çox təəssüf ki, ötən illər
bizim yaxşı qələm dostlarımızı əlimizdən
aldı. Əgər bu gün Adil
Qaçayoğlu, Elçin Səlcuq, Məmməd
Nazimoğlu imzası yoxdursa, Azərbaycan jurnalistikası
görün nələr itirib. Hələ
mən sağ ikən yazmayan qələm sahiblərini demirəm.
Halbuki onların yazması ilə Azərbaycan və
jurnalistikamız daha çox şey qazanar. Məsələn,
Yusif Rzayev, Fəxri Uğurlu, Rauf Arifoğlu...
– 40
yaşınızı Şuşasız
qarşılayırsınız. İnşallah,
50 yaşınızı Şuşada qeyd etməyə
ümidiniz varmı?
– İndi ən xoşbəxt günlərimdə belə mən özümü natamam hiss edirəm. Fikirləşirəm ki, həyatımda nəsə çatmır. Əlimi cibimə atıram görürəm xərcliyim var, normal geyimim var, amma nəsə çatmır. Bu nəsəni çox fikirləşmədən bilmişəm ki, bəli, həyatımda məhz Şuşa çatmır. Şuşasız nə jurnalistikam tamdır, nə evim tamdır, nə ailəm tamdır, nə də özüm tamam. Ümumiyyətlə, Şuşasız Azərbaycan tam deyil, yarıdır. Onun jurnalistikası da bu cürdür. Bəzən jurnalistlərin Dağlıq Qarabağa səfəri olur və onlar gəlib orda gördükləri barədə təəssüratlarını yazırlar. Jurnalistika ilə bağlı mənim ağır günlərim olub. Allah mənə o günü nəsib eləməsin ki, erməni tapdağında olan Şuşaya jurnalist kimi gedim və qayıdan da ora barədə nəsə yazım. Şuşaya gedərəm, çataram, amma oradan qayıdıb hər hansı yazı yaza bilmərəm. Mən getsəm qayıda bilmərəm oradan. Buna mənim ürəyim dözməz. Düşmən tapdağındakı Şuşadan qayıdıb Bakıda mən Şuşadan yazı yaza bilmərəm...
Rufik İSMAYILOV
525-ci qəzet.-
2011.- 5 noyabr.- S.28.