Əjdər Ol – böyük yolun 55-ci addımında

Yazılarındakı sonsuz həyat eşqi, zərif ironiyası, özünəməxsus üslubu, fərqli yazı manerası ilə usta ədibimiz Əjdər Ol məni həmişə valeh edib. Bütün janrları şərti hesab edən,“Mənim üçün yalnız ədəbiyyat janrı var” deyən yazıçı həmişə insan taleyini önə çəkir. O, çox zaman adi insanlardan yazır. O insanlardan ki, biz onlarla hər gün metroda, işdə, yolda rastlaşırıq. Ancaq Əjdər müəllim, əslində, adi görünən insanların bizim görə bilmədiyimiz tərəflərini işıqlandırır. Belə hekayələrindən biri olan “Usta Yusifin kamançası” əsasında qısametrajlı bədii film də çəkilib.

Bu ilin iyun ayında AYB-nin “Natəvan” klubunda Gənc Ədiblər Məktəbinin üzvlərinə ustad dərsi keçmək üçün gəlmişdi Əjdər müəllim. Tədbirdə yazıçılıq haqqında öz şəxsi təcrübəsini, yaradıcılıq sirlərini bizimlə bölüşdü. Gənc Ədiblər Məktəbindəki bu görüşdən sonra Əjdər müəllimi daha yaxından tanıdım. Bu ünsiyyətdən sonra ondan bir çox şeylər öyrəndim. Ancaq ən yaxşı ünsiyyət vasitəsi kitabdır. Biz kitab vasitəsilə, heç vaxt üzünü belə görmədiyimiz, zaman və məkan baxımından bizdən çox-çox uzaqda olan müəlliflərlə dialoq qura bilirik. Mənim aləmimdə, yaxşı yazıçı oxucu ilə ünsiyyət yarada bilməlidir. Əjdər Ol oxucu ilə ünsiyyət yaratmağı bacaran dəyərli yazıçımızdır. Onun bu günə qədər onlarla kitabı çap olunub, həmçinin Türkiyə, İran, Polşa, Almaniya və digər ölkələrdə kitabları nəşr edilib. O, əsərlərilə ölkəmizin sərhədlərini aşan, bir çox nüfuzlu beynəlxalq mükafatlar qazanan qələm sahibidir. Əjdər Ol şeirlər və hekayələrlə yanaşı, dram əsərlərinin də müəllifidir. 2005-ci ildə Gənc Tamaşaçılar Teatrında “Molla Nəsrəddin və Əmir Teymurun filləri”, 2007-ci ildə isə “Son məktub” pyesi Milli Akademik Dram Teatrında tamaşaya qoyulub.

Türkiyənin tanınmış ədibi, yazıçı və tərcüməçi İmdat Avşarın fikrincə, Əjdər Ol Azərbaycan insanının yaşamını ustalıqla qələmə alan ədibdir: “Əjdər Ol... yaşadığı dövrdəki ağrılı ictimai hadisələri, köklü siyasi, iqtisadi, sosial dəyişiklikləri və bu dəyişmə dalğasının sahilə vurub atdığı insanları həqiqi sənətkarlara xas bir duyarlılıq və böyük diqqətlə sərf-nəzər edərək əks etdirən bir yazıçıdır. Bir tarixi dövrün inşa etdiyi qaranlıq arxa planın önündəki səhnədə Əjdər Olun bəzən dramatik, bəzən tragik, zaman-zaman isə mizahi bir üslubla ələ aldığı, böyük dəyişiklik dalğasıyla sərt qayalara çırpılıb sahilə atılan Azərbaycan insanı, insanları vardır”.

“Dünya ədəbiyyatı” dərgisinin baş redaktoru, şair Səlim Babullaoğluya görə, Əjdər Ol, ilk növbədə, müstəqillik illəri ədəbiyyatımızda portret hekayələrin əvəzolunmaz ustasıdır: “İlk növbədə ona görə ki, məhz bu mənada Əjdəri, hansı ədəbi düşərgədə olmasından və hansı estetik platformanı paylaşmasından asılı olmayaraq, əksəriyyət təqdirlə qəbul edir, belə ədiblərimiz azdır.

Əjdər Ol gözəl lirikdir, müxtəlif məzmunlu şeirləri ilə eyni dərəcədə ustadır.

Əjdər Ol maraqlı dramaturqdur, onun dramaturgiyasının başlıca xüsusiyyəti isə qəhrəmanların, obrazların diri və müasir dildə, ahəngdar tərzdə danışmasıdır. Oxuyanda düşünmürsən ki, bu dillə sənin aranda böyük zaman məsafəsi var, yersiz pafos var. Hətta Molla Nəsrəddin belə Əjdərin çağdaşıdır.

Əjdər yaxşı dostdur. Yaxşı dosta, yaxşı ədəbiyyatçıya isə yubileydə nə arzulamaq olar. Yalnız yaxşılıqlar, gözəlliklər. Çox yaşa, Əjdər Ol!”

Şair və publisist Tofiq Abdinin nəzərində Əjdər Ol bütünlükdə istedadı, yaradıcılığı, ad-sanı ilə bərabər, olduqca mütəvazi bir şəxsiyyətdir: “Yazdıqları bir yana, maşallah, görkəmi, boy-buxunu ilə də görünən, diqqəti çəkəndir Əjdər Ol. Amma bunlardan əlavə, Allah ona yaşadığı ortamda çox mütəvazi davranış tərzi də verib. Bu da onu çox dəyərli edən xasiyyətlərdəndir. Mənim düşüncəmə görə, onun “Rafiq Tağı ki Rafiq Tağı” yazısı son dərəcə maraqlı və çoxlarını, mənim özümü də son dərəcə qısqandırıcı bir əsərdir. Bu mənim son illərdə oxuduqlarım arasında xalis bir ədəbi portret yazısıdır. Əjdər Ol bizə bəlli olmayan cəhətləri elə gözəl, elə məqamında, elə rəvan təsvir edir ki, əlinə qələm alıb bu fikirlərin altını cızmaqdan özünü zorla saxlayırsan”.

“525-ci qəzet” olaraq, dəyərli ədibimiz Əjdər Olu 55 yaşı münasibətilə ürəkdən təbrik edir, ona cansağlığı, yeni uğurlar arzulayırıq.

Ramil ƏHMƏD

525-ci qəzet.- 2013.- 17 avqust.- S.17.