Qocalırsan deyəsən, Vaqif Bəhmənli, qocal!

 

Ana itirmək

 

İçim bir məbəddi... Anam içdədi –

Yatıram, qalxıram anama görə.

Ölməyə nə var ki? Ölüm heç nədi –

Ölməyə qorxuram anama görə.

 

Anasız düz qəddim dönər kələfə,

bal ömrüm çevrilər acı soğana.

Mən ölsəm öləcək ikinci dəfə,

qatil olacağam məni doğana!

 

24.06.12

 

 

Alo

 

Əl atıram telefona

qurtulum deyə təlaşdan...

– Alo, hardasan, oğlum?

Qığıltı gəlir o başdan:

– Beşikdəyəm, ata, beşikdə!

 

... Boynumu qısıb

at yalmanına yatan kimi

yatıram telefona:

– Layla əmirsənmi, bala,

anan durubmu keşikdə?

Qığıltı kiridir uşağı,

Genəlir içimin göy qurşağı...

– Alo, hardasan, oğlum?

– Məktəbdəyəm, ata, məktəbdə...

– Hamıya ifallı ol, bala,

məktəb böyük məktəbdi,

şagirdi var hər təbdə...

– Alo, hardasan, oğul?

– Bulvardayam, ata, bulvarda...

– Bulvar açıq talvardı,

tez qayıt evə, oğlum,

itin azıb orda?!

– Alo, hardasan, oğlum?

– Kiyevdəyəm, ata, Kiyevdə

– Unutma, qurban olum,

Atan darıxır evdə,

Anan darıxır evdə...

– Alo, hardasan, oğlum?

– Londonda...

Moskvada...

Dünyanı qapı-qapı

gəzib dolaşır oğlum.

dünya çəməndi sanki

hər otdan bir dad alır,

yamaclar aşır toğlum...

– Hardasan, oğlum, harda?

– İstanbulda, Dubayda...

Bir gün xəbər tutaram

ya Marsdadı, ya Ayda!

Bir səs gələr o başdan –

ya baharda, ya qışda:

– Alo, hardasan, Ata?..

Əl atar telefona

həsrət əyən baş daşım:

– Köhnə bazardayam, bala...

Təzə məzardayam, bala!

 

25.10.12

 

 

Ana yurd

 

Sətin köynəyimi yumşaq bağlayıb

öpmürdü üzümdən dəqiqəbaşı.

Qoymurdu ac qalaq,

            yaşmaq bağlayıb

müdam qızdırırdı dolmanı, aşı.

 

Anam Günəş idi,

           gəzirdi Ay tək

ehtiyat tikəydi sevgi sinədə.

Çox idi balası,

         çəkdiyi pay tək

israfla bölürdü sevgisini də.

 

Demirəm övladı doğdu, unutdu;

Ana –Ayrılıqdı, ayrılıq Ana.

O bizi özündən aralı tutdu,

qorxdu ki, dözmərik ayrılığına.

 

24.06.12

 

Barışıq aşı

 

Çalışdım qəlbinə toxunmasın qəm –

yumru ürəyində bir tikiş yoxdu...

çünki

       mən hamıdan yaxşı bilirəm

könül sındırmaqdan sarsaq iş yoxdu...

 

Ömrə dad verirsə mehribançılıq

nədən aşımıza su qatmalıyıq.

Ömrün uzununu o verir; xaliq –

Biz xoşbəxt anları uzatmalıyıq.

 

Gərək can saxlayaq candan sonraya –

Unut incikliyi,

           bəri ver əli –

ya sən qalacaqsan məndən sonraya,

ya mən öləcəyəm səndən irəli...

 

04.11.12

 

 

Qocafəndi

 

Qanı qaçmış qafil təni

qaşıyıram qocafəndi.

Köhnə-kürüş qafiyəni

döşəyirəm qocafəndi.

 

Şəllənibən qış yükünü,

tullayıban daş yükünü,

bərk dünyanın boş yükünü

daşıyıram qocafəndi.

 

Yol bitdi taa...

                qalan yeri

yaradanım dalan verib.

Köks basıb, salam verib

baş  əyirəm qocafəndi.

 

24.06.12

 

 

Sözlə nə işim?

 

Nahaqdan verilməyib Vaqifə şair adı –

Çünki qoymuram qaça qələmdən bircə sözü.

Tanrım göydən kişləyir, mənəm yerdə cəlladı –

Başını bircə-bircə üzürəm sərçə sözün.

 

Bilmirəm nə möcüzə, bilmirəm bu necə iş,

təhər uşaq qaçar ana, ataya tərəf –

bir sözün qıl boynuna baltanı endirməmiş

min söz göndərir hakim qanlı kötüyə tərəf.

 

Düzdü, bütün hallarda qatil olmaq günahdı,

Amma neynim, təkəm, tək...

                      Söz gəlir qoşun-qoşun

Cəlladda nə günah var, hökmü verən Allahdı,

O sözü göndərməsə mənim sözlə nə işim?!

 

08.11.12

 

 

Üçbucaq

 

Qucağa doğulur insan anadan,

bütün qucaqların

            üç bucağı var.

Bucaqlı qucağı bizə tanıdan

uşaqlıq, qocalıq, gənclik çağı var!

 

O kimdi...

şamdanı yollarda yanır;

Gəmidən,

      qatardan,

           uçaqdan düşmür.

Adam var,

      toğlu tək bəsləyir canı –

saçına dən düşür, qucaqdan düşmür.

 

Tarçının sinəsi tara qucaqdı,

Ana qucağı var,

           yar qucağı var.

Dibi dar dərələr qara bucaqdı,

qara torpaqların kor bucağı var.

 

Bucaq yoxa çıxar;

           səddini aşıb

azalsa doxsandan sıfıra kimi.

Azadlıq çevrədi – lap uzaq başı

pərgarı fırladır fırfıra kimi.

 

Dörd yan qan-qan deyir...

                        budur dəhşəti –

bir yan itkin düşüb,

 

                       üçü qanlıdı.

Üçbucaq yaylarda qatil şəhvəti,

Üçbucaq oxların ucu qanlıdı.

 

Bir canda dörd cəhət birləşən deyil –

bir yanı yel çəkir taxtalı ömrün.

Yaz, payız, bir də yay –

                          üçbucaqdı il

Qış fəsli özüməm şaxtalı ömrün.

 

Cin fələk cismimi çarmıxa dartır,

Son mismar ruhumdu,

                      haqq bəndəsiyəm.

Kamança,

        saç yolur,

           tar yaxa yırtır...

Mənsə qoca dərdin xanəndəsiyəm!

 

Durnanın üçbucaq qatarı firqət –

qürbətdi burnunun ucuna kimi.

Dördbucaq dünyanın zatına lənət,

Adamı çürüdür üçünə kimi,

Çürüdür çölündən içinə kimi...

 

Tabutu kim yondu? Qəbri kim qazd –

Dördyolda ayrılıq, dərd bucaq olur.

Ha əlləş,

        ha vuruş,artımı azdı –

üçbucaq uzağı dörd bucaq olur.

 

04.07.12

 

 

Fərq etməz

 

Vaqif Səmədoğlu üslubunda

 

Dalandan-dalana keçib

yorulmaq harda yaxşıdı –

internetdə,

             yoxsa küçədə?

Doğrudan yalana keçib

Vurulmaq harda yaxşıdı –

Internetdə, yoxsa küçədə?

 

Harda yer tapıb durasan

canını salmayıb çətinə?

Harda şapalaq vurasan

namərd kəsin sifətinə –

internetdə,

               yoxsa küçədə?

 

Qara başım qalacaq darda

dalımca hər söz deyirlər.

Nə fərqi var atamı harda,

Anamı harda söyürlər –

internetdə,

          yoxsa küçədə?

 

Qurbandı doğruya can,

                            qardaş,

Satılmaz haqqın tək üzü!

Harda

      doğrayasan,

                       qardaş,

buynuz, baş atan öküzü? –

internetdə,

         yoxsa küçədə?

 

Yapışma candan beşəlli

Can piyada,

         vaxt atlıdı...

Doğulmaq harda düşərli,

ölmək harda urvatlıdı –

internetdə,

          yoxsa küçədə?

 

17.06.12

 

 

Sərçə

 

Baxma gəzir damında

boğur səsini divar.

Hər sərçənin canında

yüz bülbülün eşqi var!

 

24.06.12

 

 

Can evi

 

Qəlbində yuva tap, sığın;

bu dünya evcikdi, evcik...

yetər saraylar yapdığın,

Bu səfər içində ev tik!

 

30.06.12

 

 

Nə yazardı Füzuli?

 

Aşsaydı beş yüz ili

             heyrətli kəlməsi tək,

bürünsəydi deyirəm,

                       möcüzəli xalata,

Dövranların yaşıdı

               bir Bayat nəfəsi tək

gəlib çıxsaydı bizim

                         qatqarışıq həyata

yazardı Füzuli?

                  necə yazardı görən?

 

İlahi eşqin adı

         yoxdu it dəftərində,

Leyli şərab düşkünü...

               görsəydi Məcnun susur,

Həm də ki, iş düzəlmir

              ah çəkməklə dərindən,

görsəydi yeddi cama

              yeddi milyard qan qusur –

yazardı Füzuli?

                  necə yazardı görən?

 

Əkinlər heç, səhra da

              tutulmuş xana-xana

Məcnun qaçmağa bir yer

              bulmazdı, ölməsəydi,

Yersiz salama görə

            bassaydılar zindana,

rüşvətlə də canını

                 qurtara bilməsəydi

yazardı Füzuli,

                   necə yazardı görən?

 

Amerkan siqarına

           bir dərin qullab vurub

minsəydi təyyarəyə,

                  ya “Mersedes” sürsəydi,

Fərqinə varmadan heç

               konyak, ya gülab vurub,

üstünə alabaş yox,

                      “buldoq-muldoq” hürsəydi–

yazardı Füzuli,

             necə yazardı görən?

 

Sonuncu diləyini

           yerinə yetirir Qərb

Kəsir Şərqin başını

               üzü qibləyə tərəf.

Tən hardadı, can harda...

                   görsəydi çürüyüb qəlb,

kimsənin qolu qalxmır

                 müqəddəs neyə tərəf –

yazardı Füzuli,

                 necə yazardı görən?

Görsəydi hər ağızda

            hikmətinin dadı var,

Amma bununla belə

           ortalıqda şər gəzir,

Füzuli rayonunun

             özü yoxdu, adı var;

görsəydi ki, adının

                üstündə kafər gəzir –

yazardı Füzuli,

                  necə yazardı görən?

 

 

 

12.01.13

 

 

Qadın səsi

Üzeyir bəy,

Bethoven,

Bax,

Şubert,

Sostakoviç,

Qarayev Qara!

İstəyirsiniz

məni

dirəyin divara,

yığışsın bağırtıma

ərəb, əcəm...

Yenə də

kainatda

ən zəngin musiqi

qadın səsidi deyəcəyəm!

 

24.06.11

 

 

Həyat

 

Doymuş qadın –

köhnəlmiş

döşək kimidi...

tulla, getsin!

Doymuş kişi

qocalmış

eşşək kimidi...

çulla, getsin!

11.11.12

 

 

Müəllim

 

Deyir –

özü bilər,

       nəyi kim deyir;

hər fikir tam deyil, bir az yarımdı.

Bir çoxu həyata müəllim deyir,

mənim müəllimim...

 

                           b a l a l a r ı m d ı!

 

Balamdan öyrəndim tərsə getməyi –

qır oldu damarda rəngi qanın da,

öyrəndim təkrarən dərsə getməyi,

təkrarən öyrəndim əlifbanı da.

 

Məsəl var, həmişə təzədən təzə:

hərə bir kişidi özünə görə...

Ayağın öpdüyüm qadını bəzən

Danladım bir uşaq sözünə görə.

 

Qovluqlar genəltdi dar qoltuğumu,

Getməkdən dabanım cadar bağladı.

Anladım zəhmətin nə olduğunu –

yazmaqdan barmağım qabar bağladı.

 

Anladım atasız canda qan olmur;

əyilir, əzilir, boğulur uşaq,

Bətnlər boşluqdu, anadan olmur,

Atanın gözündən doğulur uşaq...

 

...təlaşlar həyəcan, başa vuran qan...

Dəhliz sirrin ayrı tayında olur!

desəm – ata doğur uşağı, inan!

Çünki doğuş vaxtı zar-zarıyan

analar canının hayında olur!

 

Balaya əyilir ananın qəddi,

balada dirilir atanın cəddi –

namaz, nə Quran...

                  cümlə hədərdi;

ən möhkəm atanın səbrinin həddi

bala çöldən evə dönən qədərdi.

 

Sökülür divarı, çürüyür vaxtı

Kimlər ki, güvənir qalaya görə.

Padişah balaya tapşırır taxtı,

Rəiyyət dilənir balaya görə!

 

...Deyir, özü bilər nəyi kim deyir,

hər fikir tam deyil,

                 bir az yarımdı.

Bir çoxu həyata müəllim deyir,

mənim müəllimim balalarımdı!

 

03.11.12

 

Allaha qurban olum

Bəxt güldü; zər yetirdi –

 qoydu paşa, xan olum.

Mənə nəzər yetirdi,

Allaha qurban olum.

 

Suladı eşqi məni,

qıymadı ki, qan olum.

Sürüdən seçdi məni –

Allaha qurban olum.

Iş Allahın işidi,

O gətirdi meydana.

Oğlum yekə kişidi,

Qızım ağbirçək ana...

Allaha qurban olum.

 

Dənimin cəmi qəşəng,

gözümdə darı gülür.

Altımda güllü döşək,

böyrümdə qarı gülür –

Allaha qurban olum.

Yanıma düzdü nəvə –

dedi, yanbayan olum.

Çöldən qaytardı evə–

Allaha qurban olum.

 

Qaçar ömrüm at oldu –

Çapdım ki, hər yan olum.

Düşmən çatbaçat oldu–

Allaha qurban olum!

 

23.06.12

 

 

Kişi

 

Dərdimiz nə idi olsaydı, qardaş,

aşağı, yuxarı və hər yan kişi.

Lənkəran, Balakən, Kürdəmir, Ağdaş,

Füzuli, Gədəbəy, Naftalan... kişi

 

Ağzının dovşanı çullu sayılır

ceyranı gözündən oxlayan kişi.

Dövlətli, sərvətli, pullu sayılır –

yaxşı ki, sayılmır hər kalan–kişi!

 

Hiyləsi başında, çirki döşündə

Gədə tanıyıram; adı Xankişi.

Mənə göstər görüm, bərkə düşəndə

Haqqın küməsini yıxmayan kişi.

 

Yalandı cin kişi, xoxan kişi var –

Allaha baxginən, qorx, dayan, kişi!

Dünyada arvaddan qorxan kişi var,

bir də var arvaddan qorxmayan kişi!

 

17.06.12

 

 

Daxili mübarizə

 

...doğuluş

Əzbərlədim quş kimi

ərzin əzəl mətnini;

Atamın gen eşqini,

Anamın dar bətnini

tulladım bir kənara.

 

...bələk

Yarıdım döşəyimdən,

taxdım qızıl lələyi.

Sıçradım beşiyimdən

çıxardıb nəm bələyi

tulladım bir kənara.

 

...bəbək

Hərfləri artlayıb

sözü sıxdım lumu tək

uşaqlığı çırtlayıb

günəbaxan tumu tək

tulladım bir kənara.

 

...gənc

Gəncliyi çiçək bildim,

nəfəs çəkdim, meh gəldi

ilk eşqi köynək bildim –

geyən kimi köhnəldi...

tulladım bir kənara.

 

...ailə

Uçub gəldi xanımım...

zəbt elədi yarımı...

gördüm yeyir canımı

zalım balalarımı

tulladım bir kənara!

 

...iş

Üzüm güldü söz gülsə

Lənət dedim pis sözə –

bir kəlmə saxta gəlsə

büküb min xalis sözə

tulladım bir kənara.

 

...nəticə

Kamına yetdi hərə,

buldular dincliyini...

Endim dərinliklərə,

göyün genişliyini

tulladım bir kənara.

 

...axirət

Dedim, bu ney, bu surdu! –

can enmədi dağından;

namərd üzümə durdu...

yapışıb boğazından

tulladım bir kənara.

 

11.11.12

 

 

Qocalırsan

 

Doğulmuşdun bələyə ümidi tək ellərin,

İndiki bu halına ellər məəttəl olmuş –

Koppuş əllərin vardı, vardı qara tellərin,

Əllərin quru budaq, tellərin xəzəl olmuş –

Qocalırsan deyəsən,

               Vaqif Bəhmənli? –

                                        Qocal!

 

Nə var ki, sənə qalan?

                         yel örtən pozuq ləpir!

Nə durmaqdan usanıb,

                      getməkdən bezirsən.

Ömrün qızıl dənini nə təhər gəldi səpib

Eşələnib sərçə tək, indi də dən gəzirsən –

Qocalırsan deyəsən,

                Vaqif Bəhmənli?

                                     Qocal!

 

Bıçaq altda dana tək bərəldərək gözünü

Can hayında da gördün zilqaranı, ağı da.

O üzünə vurdular, çevirdin bu üzünü –

Min sifətli dünyanın sənsən bir yanağı da,

Qocal, Vaqif Bəhmənli,

             Vaqif Bəhmənli, qocal!

 

Min yerdə məhlə tutub, yüz yerdə ev tikdirən

bilmir sonu çaladı, hamar düzənlik deyil.

Dərisini dəyişib sifətini çəkdirən,

başına tük əkdirən bu dünya sənlik deyil –

Qocal Vaqif Bəhmənli,

                Vaqif Bəhmənli, qocal!

 

Xəbərin olurmu heç neçə ilik, qan ölür?

birini zindan yeyir, birini sürgün ya da.

Biri ana bətnində, biri lap cavan ölür;

Qocalıq hər bəndəyə qismət olmur dünyada,

Qocal, Vaqif Bəhmənli,

Vaqif Bəhmənli, qocal!

 

Allahın yaratdığı, Allahdan da bahalı,

Faciə yox olmaqdı, qocalıq xırda bir qəm.

Hələ bax, məbəd içrə canın didilmiş xalı–

Şükr et, ayaqlar altda şərəfsiz öl, demirəm

Sənə qocal deyirəm... Vaqif Bəhmənli, qocal!

 

10.11.12

 

 

Vaqif BƏHMƏNLİ

 

525-ci qəzet.- 2013.- 8 mart.- S.28-29.