Həssas insan, dahi siyasətçi

Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının yetişdirdiyi nadir dahi siyasətçilərdəndir. Azərbaycanın müasir dövrdə dinamik inkişafı onun qurduğu möhkəm dövlətçilik prinsipləri ilə sıx bağlıdır. Sovet imperializmindən və zülmündən qurtuluş Azərbaycanın azadlıq çağırışının və yanğısının labüd nəticəsi idi. Təbii ki, müstəqillik arzusu şirin olsa da, onu əldə etmək o qədər də asan başa gəlmir. Sovet tanklarına sipər olan xalqın mərd oğulları müstəqillik uğrunda canlarından keçərək şəhid kimi öz adlarını tarixin yaddaşına həkk etdilər. Lakin Azərbaycan hələ təhlükələrdən tam xilas olmamışdı. 90-cı illərin əvvəllərini təsəvvürünüzə gətirin, hakimiyyət üstündə siyasi çəkişmələr xalqın əhval-ruhiyyəsinə təsirsiz ötüşmürdü. Bundan əlavə, xaosdan istifadə edib ölkəni parçalamaq istəyən daxili və xarici qüvvələrin, silahlı birləşmələrin mənfur niyyətləri ölkədə özbaşınalığın son həddə çatdığını sübut edirdi. Digər yandan Dağlıq Qarabağda erməni separatizminin güclənməsi ilə Ermənistan silahlı qüvvələrinin torpaqlarımıza soxulması Azərbaycanın mövcudluğunu böyük təhlükə altında qoyurdu. Siyasi qeyri-sabitlik iqtisadi inkişafı əngəlləyirdi, bu isə öz növbəsində insanların maddi rifah səviyyəsinə mənfi təsir göstərirdi. Daxildən və xaricdən edilən təzyiqlər nəticəsində xalq dövlətçiliyə olan etimadını və inamını itirməyə başlamışdı. İnsanların canı və qanı bahasına qazanılmış müstəqilliyi qoruyub-saxlamaq xeyli çətinləşmişdi. Xalqı vahid dövlətçilik ideologiyası ətrafında birləşdirmək, Azərbaycan insanının inamını, qürurunu bərpa edib müstəqilliyi qorumaq, möhkəmləndirmək, milli birliyi, iqtisadi dirçəlişi təmin etmək üçün güclü iradə, dərin zəka və uzaqgörənlik tələb olunurdu. Heydər Əliyev məhz bu çətin dövrdə öz xalqının imdadına çatdı. Tarixi ədalət naminə etiraf etmək lazımdır ki, o vaxtki iqtidar da nicat yolunu yalnız onun siyasi hakimiyyətə gəlişində görürdü.

Heydər Əliyev cəmiyyətin ehtiyaclarını düzgün şəkildə dəyərləndirə bildi. O, ilk növbədə xalqı müxtəlif siyasi dalğaların təsiri altından xilas edib vahid Azərbaycan uğrunda birləşdirməyə nail oldu. Heydər Əliyevin əsl liderlik keyfiyyətlərindən biri də onda idi ki, o insanlara xəyallar üzərində qurulmuş quru vədlərlə müraciət etmədi, əksinə, dövrün tələblərini xalqına çatdırmaqla praqmatik siyasətin başlanğıcını qoydu.

O, bütün mənliyi ilə Azərbaycana bağlı insan idi, gücünü xalqından alırdı, alimlərə, ziyalılara, yaradıcı insanlara xüsusi önəm verirdi, onlara qayğı ilə yanaşırdı. Yaxşı bilirdi ki, tam siyasi sabitlik formalaşmasa, daxildə ölkəni parçalamaq istəyən xain qüvvələr zərərsizləşdirilməsə xarici düşmənə qarşı müqavimət göstərmək, ölkənin maddi rifahını yüksəltmək qeyri-mümkündür. Güclü, peşəkar, vahid, nizamlı orduya sahib olmadan Ermənistanın işğalına qarşı təsirli mübarizə aparmaq real deyildi. 1994-cü ildə Rusiya prezidenti Boris Yeltsinlə uzun sürən danışıqlar müharibənin mürəkkəb dövründə dönüş nöqtəsi oldu. Atəşkəs o zaman Azərbaycana hava və su kimi lazım idi və Heydər Əliyev daxili sabitliyi, ciddi dövlət atributlarını, güclü ordumuzu təsis etməyə nail oldu. Heydər Əliyev hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu sahəsində ölkədə qanunun aliliyini təmin edən Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyanı yaratdı. O, xalqımızın çoxəsrlik dövlətçilik tarixinə sadiq rəhbər kimi müsəlman şərqində ilk müstəqil demokratik ölkə olan Azərbaycan Demokratik Respublikasının ənənələrini, atributlarını qoruyub-saxladı, yaşatdı.

Artıq ölkənin güclü iqtisadi təməlinin yaradılması üçün zəruri şərait təmin olunmuşdu. SSRİ-nin qapalı iqtisadi rejimindən qurtularaq, ölkəni xarici sərmayələrə açıq elan etmək vacib idi. 1994-cü ildə Bakıda imzalanmış Əsrin Müqaviləsinə dünyanın 8 nəhəng ölkəsinin iri şirkətləri qoşuldu. Əsrin Müqaviləsi Azərbaycanı dünya birliyinə, iqtisadiyyatına inteqrasiya etdirməklə yanaşı, həmçinin SSRİ-nin dağılması ilə regionda “böyük qardaş” sindromuna maraqlı qüvvələrin təzyiqlərini azaltdı, Azərbaycanın geosiyasi əhəmiyyətini artırdı. Neft və qaz sənayesinə iri həcmli investisiyalar həm də müstəqil ölkəyə Xəzər sektorunun özünə aid olan hissəsində suveren hüquqlarını möhkəmlətməyə xidmət etdi. Əsrin Müqaviləsi heç də sadə məsələ deyildi. Çünki buna kənardan mane olmaq istəyənlərlə yanaşı, daxildən də bu nəhəng layihəni gözdən salmaq istəyən qüvvələr var idi.

Əslində, Heydər Əliyev müstəqil çoxşaxəli xarici siyasətin strategiyasını yaradırdı. Bu strategiyada asılılıq yox, çoxsaylı tərəfdaşlarla qarşılıqlı maraqlara əsaslanan ikitərəfli faydalı əməkdaşlıq əsas xətt idi. 1999-cu ildə İstanbulda Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas neft ixrac kəmərinə dair imzalanmış sazişin ABŞ prezidenti Bil Klinton tərəfindən dəstəklənməsi böyük əhəmiyyət kəsb edən vacib tarixi məqam idi. Bu əlamətdar hadisə eyni zamanda ölkəmizin iqtisadi tərəqqisində dönüş nöqtəsi oldu. Uğurlu siyasətin nəticəsi idi ki, 2006-cı ildə Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında enerji sahəsində strateji tərəfdaşlığa dair anlaşma memorandumu imzalandı. Heydər Əliyev təhlükəsizlik və demokratik quruculuq sahəsində digər beynəlxalq nüfuzlu təşkilatlarla əməkdaşlığa xüsusi önəm verirdi. 1994-cü ildə NATO ilə Azərbaycan arasında imzalanmış “Sülh naminə Tərəfdaşlıq” proqramı Avro-Atlantik strukturlara inteqrasiyanın vacib tərkib hissəsi idi.

Müstəqilliyimizin ilkin dövrlərinin çətinliklərini yaşamış insan kimi taleyüklü məsələlərin həllində Heydər Əliyevin cəsarətli qərarlarının canlı şahidi olmuşam. Onunla uzun illər çalışan hər kəs əmin olurdu ki, o, xalqına arxalanır və gücünü vətəndaş həmrəyliyindən alırdı. Heydər Əliyev öz əməli ilə silahdaşlarına hər zaman vətənə, millətə, dövlətçiliyə sədaqətlə, təmənnasız xidməti təlqin edirdi. Yaltaqlıq, məddahlıq kimi naqis xislətlər onun təbiətinə tamamilə zidd idi və o, yaltaqlığı, riyakarlığı, səmimiyyəti və əməli xidməti asanlıqla ayırd edə biləcək qədər həssas insan idi. Onun rəhbərlik keyfiyyətlərindən biri də o idi ki, xətaya yol verən işçilərin yanlışdan dönmələrinə kömək edərdi, xidmətləri bir səhvə qurban verməzdi.

Heydər Əliyev xalqına siyasi sabitliyin bərqərar olduğu, uzun illərə hesablanmış, milli mənafelərə əsaslanan və bütün sahələri əhatə edən dinamik inkişafa malik güclü Azərbaycanı bəxş etdi. Onun misilsiz xidmətləri, milləti üçün fədakarlığı öz bəhrəsini verməkdədir. Bu gün doğma Azərbaycanımız qərb və şərq mədəni dəyərlərini tarixən özündə təcəssüm etdirən tolerant ölkə kimi sivilizasiyalar arası dialoqa töhfə verən ölkəyə çevrilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən ölkədə müasirləşmə, demokratik-hüquqi dövlət quruculuğu, vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı sahəsində mütərəqqi islahatlar aparılır. Azərbaycan humanitar, mədəni sahədə bir sıra möhtəşəm beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi edir. Fikir versəniz, bu cür tədbirlərdə dünyanın nüfuzlu ictimai-siyasi, elm və mədəniyyət xadimləri iştirak edir. Bu isə o deməkdir ki, bu gün Azərbaycan dünya ictimaiyyəti tərəfindən qlobal məsələlərin həllində beynəlxalq dialoq və əməkdaşlığı təşviq edən səmimi tərəfdaş, bəzən örnək ölkə kimi qəbul olunur. Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə artan nüfuzu xaricdə yaşayan hər bir həmyerlimizi sevindirir, qürurlandırır.

Müasir Azərbaycan qloballaşan dünyanın tələbləri ilə ayaqlaşmaq iqtidarına malik ölkədir. Təbii ki, həllini gözləyən bir sıra məsələlərimiz hələ də mövcuddur. Bunların ən acınacaqlısı Azərbaycan torpaqlarının davam edən işğalı və məcburi köçkünlərin doğma yurd-yuvalarından didərgin vəziyyətdə yaşamasıdır. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə ədalətli həllində ATƏT-in Minsk Qrupunun bu və ya digər fəaliyyətindən asılı olmayaraq, hesab edirəm ki, bu məsələdə vətənpərvər milli ruha, birliyə daha çox ehtiyacımız var. Ümumiyyətlə problemlər hər zaman olub və olacaq. Yüz illik dövlətçilik tarixi olan ölkələrdə, ideal sayıla biləcək demokratik cəmiyyətin özündə belə fərdlər və toplum səviyyəsində müəyyən narazılıqlar mütləq özünü göstərir. Təəssüflə qeyd etməliyəm ki, bizim cəmiyyətdə bəzən fürsət düşdükcə Azərbaycan xalqı haqda zəlil, vəhşi, dağıdıcı obraz yaratmaqla “tərəqqipərvər” ideyalar təbliğ edilməyə çalışılır. Çox maraqlı haldır ki, bunlar ölkə xaricində, beynəlxalq tədbirlərdə özünü daha çox biruzə verir.

Mən özüm baş ofisi Buxarestdə yerləşən QHT statusuna malik Qara dəniz-Xəzər dənizi əməkdaşlığı və tərəfdaşlığı üzrə beynəlxalq fondun baş katibi kimi beynəlxalq konfranslarda, müxtəlif səpkili tədbirlərdə tez-tez oluram. Həmin tədbirlərdə ölkəmizdən olan təmsilçilərlə bəzən açıq mübahisələrim yaranır. Hər zaman onlara deyirəm ki, Azərbaycanda mövcud problemlərin həllini xaricdən gözləmək, mədəd ummaq çıxış yolu deyil. Kiçik bir ailədə də narazılıqlar baş verir, anlaşılmazlıqlar olur. Azərbaycana uğuru ilə, problemi ilə, hər şeyi ilə sahib çıxmaq lazımdır. Nöqsanlarımızı daxildə həll etməyə çalışmalıyıq, bundan ötrü sağlam dialoq mühitinin yaradılması da vacibdir.

Qeyd etdiyim kimi, yaltaqlıq, məddahlıq kimi xislətdən qurtulub, sədaqətimizi, vətənpərvərliyimizi və dövlətçiliyə bağlılığımızı əməli fəaliyyətimizlə isbat etməliyik. Bu ən sadə vətəndaşımızdan tutmuş bütün məmurların fəaliyyətində ana xətt olmalıdır. Hesab edirəm ki, biz cəmiyyət olaraq buna nail olduğumuz zaman mərhum Prezidentimiz, Azərbaycan xalqının fədakar oğlu Heydər Əliyevi tam mənası ilə anlamış və onun ruhunu şad etmiş olarıq.

Sonda sevinc hissi ilə qeyd etmək istərdim ki, bu gün Heydər Əliyevin xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə Avropanın iki nüfuzlu ölkəsi – Rumıniya və Serbiyada çalışan diplomatik heyətimizin səyləri nəticəsində paytaxt Buxarest və Belqradda yerli hökumət və parlamentin qərarı ilə ümummilli liderimizin büst və heykəli qoyulub, universitetlərdə tələbələrə Heydər Əliyev adına təqaüd təsis olunub. Bütün bunlar həmin ölkələrdə yaşayan həmyerlilərimizin Heydər Əliyevin dövlətimiz, millətimiz və xalqımızın rifahı naminə göstərdiyi misilsiz xidmətlərinə dərin ehtiramının ifadəsidir. Rumıniya və Serbiyada ümummilli liderimizin adı ilə bağlı mövcud təşəbbüslər doğma Azərbaycanımızın təbliğatında müstəsna əhəmiyyət kəsb edir.

Eldar HƏSƏNOV,

Azərbaycan Respublikasının

Serbiyadakı fövqəladə və səlahiyyətli

səfiri

525-ci qəzet.- 2013.- 9 may.- S.5.