Bülbüllərin muradı

 

Ötən əsrin 70-ci illərində Ağdam keçmiş SSRİ məkanında, xüsusi ilə Rusiya vətəndaşları arasında  çaxırı ilə tanınsa da, 1971-ci ilin may ayından etibarən Ağdam pioner məktəblilər  evinə direktor təyin edilən Murad Rzayevin həyata keçirəcəyi layihələr  sonralar şəhərin  atributuna çevrilmiş oldu. Atası, uzun illər Ağdam Mədəniyyət Evinin direktoru vəzifəsində işləmiş, Yunis Rzayevin yolunu davam etdirən Murad Ağdam Musiqi Texnikumunun xor dirijorluq fakultəsini bitirdikdən sonra əsgəri xidmətə çağrılmışdı. Əvvəlcə Bakıda, sonra isə  doğma şəhəri Ağdamda hərbi xidmətini davam etdirən gənc musiqişünas, xidmətdə olarkən hərbi hissənin bütün mədəni kütləvi tədbirlərinin baş tutmasında əlindən gələni əsirgəməmiş daim qurub yaratmaq eşqilə yaşamışdır.

Keçmiş adı Yeni Stalin,  sonralar  Budyonnu adlanan küçə Muradgilın mənzili ilə başlayırdı. Hətta yaşadığı mənzilin barısı Muradbəylidə yerləşən hərbi hissənin hasarına bitişik idi.Voyençastındivarından başlanan  Budyonnu küçəsi Həzi Aslanovu kəsərək Sabir küçəsinədək uzanırdı. Küçənin işğaldan bir qədər əvvəl yaxınlıqdan keçən Üzeyir Hacıbəyov küçəsinə birləşdirildiyi deyilir. Maraqlıdır ki, M.Rzayevgilin həyətindən bu küçəyədə çıxış var idi...

Keçmiş Budyonnu küçəsinin uzunluğu 600-700 metr olardı. Atasının işlədiyi dövrdə isə məhz bu evə Azərbaycanın tanınmış mədəniyyət simalarının dəfələrlə gəldiyini deyir Murad Rzayev...

Musiqiyə olan sevgisi nəticədə onupioner evi”nə gətirdi. Təhsil müəssisəsinin  direktoru işləyən Kamal Bağırov başqa işə keçdiyindən bu vəzifəyə Murad Rzayevin namizədliyi təsdiq edilir. Murad müəllimə ürəyində tutduğu arzuların həyata keçirməsi üçün elə bil ilahidən şans verilir...

1972-ci ilin yanvarında MoskvadaRuskaya zima” (rus qışı) adlı ümumittifaq səviyyəli festivalda ilk dəfə çıxış edən ansamblın üzvləri sözün həqiqi mənasında bülbül kimi cəh-cəh vurduqlarından münsiflər heyəti onları rus dilindəsolovey”(bülbül) deyə çağırmağa başlayırlar. Qrupun adının məhz bundan sonra yarandığnı deyir Murad müəllim. Ansamblın rəhbərinin  təklifi ilə qrup sonralar belə adlandırılmağa başlandı.

Həmin ildən böyük səhnədə  çıxışlara  başlayan  Qarabağ bülbülləri”nin  şanı-şöhrəti az  müddət ərzində keçmiş SSRİ miqyasına yayılır. Çöxsaylı ümumittifaq beynəlxalq  festivallardakı çıxışları iləQarabag bülbülləridaha geniş əks-səda yarada bildi. Bu addımı atmaqla Murad Rzayev bütün Qarabağın  keçmiş Sovetlər İttifaqında təbliğinə nail olur.

1976-cı ilin mart ayının beşində  Moskvada Sov.İKP-nin 26-cı qurultayının yekun konsert proqramı baş tutur. Kremlin Qurultaylar Sarayında ansambl ən yadda qalan çıxışını edir. Sov.İKP rəhbərliyi, başda baş katib  Leonid Brejnev yüzlərcə xarici qonaq olmaqla, ansamblın çıxışının ayaq üstə alqışlaması bütün uğurların başlanğıcı oldu. Zaqafqaziya respublikalarından yalnızQarabağ bülbülləri”nə yer verilməsi, o zamankı SSRİ-nin paritya hökumət rəhbərliyinin Azərbaycana  onun mədəniyyətinə verdiyi qiymət kimi dəyərləndirmək olar.

1984-cü ildə Mədəniyyət İncəsənət Universitetinin mədəni-maarif fakultəsini bitirən M.Rzayev bəstəkarlıq fəaliyyətini davam etdirir. Sonuncu mahnısını isə  şair Avdal Qəhrəmanın sözlərinə yazılmışAğdamım  mahnısını gənc perspektivli müğənni Elnur Zeynalov məharətlə ifa edir...

Hazırda Uşaq Yaradıcılıq mərkəzinin rəhbəri olan Murad Rzayev darısqal, cansıxıcı ürəkağrıdan bir otaqda fəaliyyətini davam etdirmək məcburiyyətindədir. Daim həyat eşqiylə yaşayan Murad müəllimlə söhbətimizi məhz bu otaqda başlayırıq. Keçmişdən başlayıb gələcəyə ümidlə baxmaq istəyirik...

Bu günlərdə 40 yaşını qeyd edən ansamblın üzvlərindən altı nəfəri son illər fəxi ada layiq görülüblər. İkisi  Xalq artisti-Aygün Bayramova Nəzakət Teymurova, üçü Əməkdar artist–Cabir Abdullayev, Feyruz Səxavət, Teymur Əmrah, biri əməkdar mədəniyyət işçisiİlhamiz Paşayev fəxri adına layiq bilinənlər sırasındadırlar. Biz isə bu günədək sıravi mədəniyyət işçisi, xalqının qəlbində xüsusi hörmətə layiq olan Murad Rzayevlə QARABAĞIN BÜLBÜLLƏRİ barəsində danışırıq...

2012-ci il dekabrında keçirilən yubiley tədbirindən başlayırıq. Ansamblın hesabat konserti çox maraqlı möhtəşəm alındı. İndiki  əvvəlki tələbələri hamısı bir nəfər kimi ustadlarına ehtiramla çıxışlarını edir, ürək sözlərini deyirdilər. Ancaq qeyd etməyə bilmirəm ki, rəsmilərdən, ansamblın tabe oldugu nazirlikdən bir kimsənin tədbirdə təmsil olunmaması təəsüf hissi doğurur. Sanki elə fikir yarandı ki, “Qarabağ bülbülləriyalnız  Murad Rzayevə lazım imiş...

Əvvəllər  Pioner evi” “pojarnıilə üzbəüz 28 aprel küçəsindəki Kamilin çörək mağazasının yanında fəaliyyət göstəribmiş. Arxiv idarəsinə yaxın yerdə. Murad Rzayev təyin edilən zaman isə Lenin küçəsində köhnə raykomun binasının yanında olan birmərtəbəli binada fəaliyyətdə olmuşdur. Binada məşqlərin keçirilməsi üçün şərait olmadığındanPioner evi”ni 70-ci illərin əvvələrindən  Üzeyir Hacıbəyov  küçəsindəkikomxoz”un inzibati  binasına köçürmüşdülər. Həttakomxoz”un rəisi Muxtar Əliyev soruşanda ki, binamızı kimə verirsniz, ona deyilib ki, “Muradın Qarabağ bülbüllərinə”. Çalışdığı otaqda kreslosunu belə götürməyən Muxtar müəllimin cavabı qısa olur: “ Allah xeyir versin”.

80-ci illərin sonlarından isə  yeni inşa edilən Mədəniyyət   Sarayında fəaliyyətini davam etdirdipioner evi”...

İlk tərkibdə Xanım Abdullayevanın, Gülçöhrə Quliyevanın, Məhərrəm Qasımovun, Ədalət Feyziyevin, Füzuli Qasımovun çıxışları daha çox diqqəti çəkirdi. Müxtəlif illərdə ansamblda Füzuli Qasımovun, Elbrus Hüseynovun, Sədi Məmmədovun, Tunar Zeynalovun, Natella Qarayevanın, Maarifə Ələkbərovanın, Baxşeyiş Hüseynovun, Nazim Zeynalovun, Vaqif Həsənovun yaddaqalan çıxışları olub. Solistləri daim Murad müəllimin yaratdığıQarabağ” instrumental ansamblı müşayət edirdi. Musiqiçilərdən Rövşən Əhmədovgitara, Ramiz Cəfərov-qarmon, Sadıq Zeynalovnağara, Rövşən Məmmədov-akkardeon, Niyazi Yusifov-royalda ifa edirdilər...

Tacir Allahverdiyev, İlhamiz Paşayev, İzahat Cəfərov   Əli Hüseynovun çıxışları Qarabağ bülbüllərinin qızıl dövrü hesab etmək olar. Böyük uğurlar isə məhz bu kvartetin  1976-1977-ci illərdəki çıxışları ilə qazanılmışdı. 1977-ci ildə ansambl haqqında Xamis Muradovun  rejissorluğu ilə  sənədli film çəkilmiş dünyanın 46 ölkəsində nümayiş etdirilmişdi...

Ümumilikdə isə, ansamblda 40-il ərzində yüzlərlə ifaçılar yetişib bu gündə proses davam edir. Söz yox bir yazıda onların hamısı haqqında fikir söyləmək çətindir...

Bu gün Murad Rzayev yaradıcılığının ən qaynar dövrünə qədəm qoyub. Tələbələrindən dövlətin muğamın inkişafına göstərdiyi qayğıdan razılıqla danışır, həmdə  bu prosesdə onun rəhbəri olduğuQarabağ bülbülləri”də öz töhfəsini vermək üçün ona lazımi şəraitin yaradılması arzusu ilə yaşayır. buna inanır. Ona görə bir an belə həvəsdən düşməyən  Murad müəllim  tələbələrim muğam dünyasına töhfə verdikcə ömrümü sanki uzadırlar”, –deyir...

Tacirin, Elbrusun digər tələblərinin nadincliyindən, çəkilişlər zamanı baş vermiş maraqlı hadisələrdən  həvəslə danışır...

Qarabağ bülbüllərinin nailiyyətlərini saydıqca qurtamır...

Qarabağ Azərbaycanın konservatoriyası hesab edilirsə, Ağdam  muğamat  eviadlanır. Bu gün muğam korifeylərimizin, habelə hazırda fəaliyyətdə olan muğam ifaçılarımızın əksəriyyəti məhz bu evinsakinləriolmuşdu...

Bütün muğamat evinin sakinlərini bir yerə birləşdirən isə doğma Qarabağdır Qarabağ dərdidir...

Murad Rzayevin həyatda ən böyük  arzusu isə Ağdama qayıtmaq, “komxozun binasınınyerini tapmaq bütün tələbələri ilə birlikdə onu bərpa etməkdir. Yalnız bundan sonra o özündə rahatlıq tapacağını deyir...

 

 

Vüqar Tofiqli

 

525-ci qəzet.- 2013.- 22 yanvar.- S.5.