Şərəfli insan
Xalq
şairi, Milli Aviasiya Akademiyası
"Dil və
ədəbiyyat" kafedrasının müdiri,
professor
Hamının
əsli gedib Adəmə çatırsa,
demək
hamı insandır.
O isə
başdan-ayağa insaniyyətdir.
Nizami Gəncəvi
Əziz
Arif müəllim!
Bu il Sizin yubileyiniz, bizim bayramımızdır. Gənclik illəri beləcə "xəbərsiz"
gəlib keçir. Atanız, mənim müəllimim və
gənclik dostum Mir Cəlal bu illəri "ömrün mənalı
anları", "ömrün baharı" adlandırır
və gənclərə müraciətlə
yazdığı məktubunda deyirdi:"Gənclik elə bir
yoldur ki, hamı onu keçməlidir".
O yolu
hamının sırasında keçsəniz də,
hamıdan seçildiniz.
Hələ
yeddi yaşında ikən, Bakıda Qaqarin adına Pionerlər
Sarayının fəal üzvü kimi, aeroplan modelini radio ilə
idarə edəndə bilmirdiniz ki, tale də Sizi idarə edir;
Moskvanın, Odessanın nüfuzlu ali təhsil ocaqlarına,
akademik kimi şərəfli bir elmi ada, oradan da Milli Aviasiya Akademiyasının rektoru vəzifəsinə
və nəhayət, kosmik tədqiqatlara qədər
qarşınızda gözəgörünməyən
sirli-soraqlı bir yol uzanırdı.
Mir Cəlal yenə o "Məktub"da deyirdi: "...əngin
fəzalara yol açan, zəngin torpaqları kəşf edən,
günəşi də, havanı da, suyu da insanın səadətinə
xidmət üçün səfərbər edən yalnız
arzu deyil, ağır, şərəfli, ardıcıl,
aydın məqsədli zəhmətdir".
Haqqınızda
olan bir elmi mənbədə isə oxuyuram: "O ilk sovet alimlərinin
sırasında material və məmulatların elektromaqnit nəzarət
üsullarının yaradılmasına başladı və
öz həyatının 40 ildən artıq bir
dövrünü elektromaqnit nəzarət fizikasının və
yarımkeçiricilərinin parametrlərinin
ölçülməsi metodlarının elmi əsaslarının
inkişafına və tədqiqinə həsr etdi..
Akademik Arif Paşayev... yüksək və ifratyüksək
tezliklər sahəsində materialların kontaktsız
üsullarla tədqiqatlarının yaradıcısı hesab
edilir".
Bu böyük elmi kəşfdir.
Sizin elmi təfəkkürünüz məntiqi
olduğu qədər, diliniz və ifadə tərziniz də
aydındır, səlisdir, cazibədardır. Sizdə ən
mürəkkəb məsələləri təmkinlə, sadə
və aydın izah etmək qabiliyyəti var. Bu, fərdi və
fitri istedaddır. Böyük atanızın ruhu Sizdə qərar
tutub. Mən Elmi şuralardakı
çıxışlarınız və müəllimlərlə
görüşləriniz zamanı söylədiyiniz
mülahizələri dinləyərək bu qənaətə
gəlmişəm.
Sizdə
gördüyüm ali əxlaq nümunələri,
insanı saymaq və onu tək qoymamaq kimi çox incə
duyğular, yetkin dünyagörüşü, humanizm, yüksək
mədəniyyət və mədəni rəftar, hətta
müşahidə etdiyim təbii bir utancaqlıq -
üzünüzdəki o nur ürəyimdə həmişə
dərin minnətdarlıq hissi oyadır.
Dünyanın fiziki hərəkət qanunlarını
öyrəndikcə, kainatın sirrini açıb bəşəriyyətə
xidmət edirsiniz. Buna görə də Beynəlxalq "Şərəf
və Ləyaqət" Qızıl Ulduzundan tutmuş,
dünyanın bir çox akademiyaları və tədqiqat
institutları Sizi özlərinin ali orden və medalları ilə
təltif edir,fizika-riyaziyyat məsələləri
ilə bağlı beynəlxalq müzakirələrdə sədr,
üzv, məsləhətçi kimi
iştirakınızı,
çıxışlarınızı biz də görüb, eşidib sevinirik.
Bütün
bunlar Azərbaycanın müasir dövrdə inkişaf səviyyəsini,
potensial gücünü və elmin, təhsilin dinamik inkişaf ritmini
göstərən fərəhli haldır.
Ədəbiyyatı, şeiri-sənəti müasir
estetik tələblər səviyyəsindən qiymətləndirirsiniz.
Vaxtilə
"Literaturnaya qazeta"nın səhifələrində
"fiziklər və liriklər" diskussiyasını
xatırlayıram. Siz də böyük sələfləriniz
kimi sözün "cazibə qüvvəsini" duyur və dəyərini
çox düzgün təyin edirsiniz.
Hələ
dünən, Bakıda İçərişəhərdə
Mir Mövsüm Ağanın qonşuluğunda, gənc
yazıçı Mir Cəlalın kirayə etdiyi balaca bir evdə
İmam nəslinin pak, təmiz uşaqları
böyüyürdü.
Bəşər övladı kimi o da bir halal
yazıçı əməyi ilə böyütdüyü
övladlarının cəmiyyətdə
sayılıb-seçilməsini, xoşbəxtliyini görmək
istəyirdi. Bu onun atalıq haqqıydı.
O
böyük insan millətin mənim kimi övladlarına da
atalıq edir, getdiyim romantik yolun yarısında saxlayıb, həyatın
daha sərt və real yollarını göstərirdi. "İş axtarma, adam axtar. Adam da mən",
- deyə özünü nişan verir,
universitetə, öz kafedrasına aparır, elmi rəhbərim
olur, Sizin adınıza aldığı evi mənə
bağışlayırdı.
Mən indi də ataəvəzi bir insanın ən əziz
yadigarı olan bu tarixi evdə yaşayıram.
İsgəndər Makedoniyalının atası II Filipp
eşidəndə ki, dostu Qapparx Evbeyski qəfildən
ölüb, dünya fatehi ağır kədərini gizlədə
bilmir. Ona deyirlər ki, yoxsa dostun kifayət qədər
yaşamayıb? "Özü
üçün yaşayıb, - deyir, ancaq mənim
üçün yox. Çünki əvəzsiz
dostluğu üçün sağlığında mən istədiyim
kimi onun əvəzini çıxmağa gecikdim".
Bu müqəddəs hissi mən də
yaşamışam. Mir Cəlal heç də məndən təşəkkür
gözləmirdi. Yaxşılıq onun təbiətindəydi.
Yəqin ki, II Filippin dostu da gözləmirdi.
Bəlkə bu izaholunmayan bir hissdir, sözlə də
ifadə etmək çətindir, gərək yaşayasan.
Böyük fransız yazıçısı Mişel
Monte dostluq haqqında - insan ancaq ahıl yaşlarında və
həyatda bərkiyəndən sonra düzgün fikir söyləyə
bilər deyir.
Bu ola bilsin ki, həqiqətdir.
Mir Cəlalın böyük dostluğunu bəlkə mən
də indiki yaşımda daha düzgün dərk etməyə
başlayıram.
Aristotel dostluğu "iki bədəndə bir ürək"
kimi qiymətləndirirdi.
Gəncliyimdə bu mənim ağlıma gəlməzdi.
Qədim
dünya şairi Menandr dostluğun bəlkə də əlçatmaz
olduğunu bilərək deyirdi: "Xoşbəxt o kəsdir
ki, heç olmasa əsl dostun kölgəsini görmək ona
nəsib olsun".
Mən Mir Cəlalın qapısını açmaqla,
taleyimin qapısını açdım. Burada Mir Cəlal müəllimin
dostları - görkəmli elm və ədəbiyyat xadimləri
ilə tanış oldum, Püstə
xanımın açdığı süfrələrdə
çörək kəsdim. O evə tələbə kimi
getmişdim, o evdən elmlər namizədi, alim, şair
titulları ilə çıxdım.
Bu gün
Sizin yanınızdayam.
Bir
şeirimdə mən o günləri xatırlayıram:
Dilim
söz tutandan əlim haqdadı,
mənim
səadətim o ocaqdadı.
Həmid
Araslını mən orda gördüm,
Şəfaət
Mehdiyev süfrə başında,
Şıxəli
Qurbanov cavan yaşında,
Lev Tolstoyu da divarda gördüm.
Köynəyin
üstündən qayış kəməri,
sözdən doğulmuşdu söz peyğəmbəri.
Orda salam verdim mən bir insana,
ADU-nın rektoru Cəfər Xəndana.
Cavid, Mirzə
Cəlil,Vurğun və Mehdi
o evdə
həmişə təriflənərdi.
Üç
oğul anası Püstə xanım da,
bir dəfə
əyləşdi gəlib yanımda.
Mənə
"oğlum" dedi, "dördüncü oğlum",
anasız
vaxtımda - analı oldum.
Elmira,
Ədibə şux bacıydılar,
qızlar
anasına duaçıydılar.
Tofiq də,
Eldar da çıxmaz yadımdan,
Biri o birindən daha mehriban.
Arif - bir
nəsilin kişi gözəli!
Onda Moskvanın tələbəsiydi.
Onda
yadımdadı, bircə təsəlli,
o da Mir
Cəlalın tərbiyəsiydi.
Arif də
o evdə söz yiyəsiydi,
böyük qardaş idi, ilk oğul payı.
Mir Cəlal Arifə nə deyəsiydi.
arxası
yoxuydu ondan savayı,
Anası
deyirdi amma sözünü :
- Arif,
bax, qızlardan gözlə özünü.
Moskva
böyükdü, o boyda şəhər,
nə
bilim, deyirlər, belə bir təhər...
Gözəgəlimlisən
sən də, maşallah,
sonra da
deyirdi, qorusun allah...
Anası
dedikcə, Arif danırdı,
gözəllik üstündə o danlanırdı.
Mir Cəlal
kənarda gülümsəyirdi,
özü öyrətmişdi Püstə xanımı,
demişdi belə de, o da deyirdi,
Mir Cəlal
kənarda gülümsəyirdi...
Hafiz az danışan, asta yeriyən,
amma
fikri yeyin, sözü şax deyən.
O da
Moskvanın tələbəsiydi,
səsi
- atasının eyni səsiydi.
Bəzən
danışanda qucaqlayırdım,
Mir Cəlaldan ötrü mən ağlayırdım.
Aqil
zarafatda əvəzsiz idi,
heyif,
dünyasını dəyişdi, getdi...
Mən
indi gördüm ki, ruhlar oyaqdı,
Ruhlar dünyasında bu dünya haqdı.
Bu
axşam Ay doğub ayna sularda,
İşığı hardadı, gör özü
harda?!
Deyir, elə
bilmə mən unutmuşam,
Soruşma
yerimi, hardayam, şair,
Göydə
də yoluna çıraq tutmuşam,
Mənəm,
Mir Cəlalam, mən Ayam, şair.
Allahım, nə deyir o böyük insan?
deyir,
xatırla ki,
xatırlanasan...
Evinizdə, Mir Cəlalın yanında
gördüyüm və bu şeirdə adlarını çəkdiyim,
çəkmədiyim şəxsiyyətlərin şəxsiyyətli
oğlanlarını Akademiyada Sizinlə yanaşı görəndə,
mən də ürəyimdə təkrar edirəm ki,
"ataların yolu - oğulların yoludur".
Bu yol əslində millətin yoludur.
Milli mədəniyyətlərin təqdimatında və
təhlilində belə bir kulturoloji qayda var ki, əsrlər
boyu qazanılan mənəvi dəyərlər bu nəsildən
o biri nəslə ötürülməsə, ona özgələr
sahib çıxar, millət isə mankurtlaşa bilər.
Sizin süddən, sümükdən gələn təbiətiniz
elədir ki, şəxsiyyət kimi milli və bəşəri
keyfiyyətləri yaşadırsınız.
"Yaxşılıq",
"Xeyirxahlıq", "Dostluq" kimi insani hisslər və
duyğular kim bilir hələ lazım
olduğu qədər öyrənilibmi? Qədim
Roma tarixçisinin şahidi olduğu bir hadisəni qısaca
danışmaq istəyirəm.
Afrikada konsul vəzifəsində çalışan bir
Roma məmuru öz quluna göz verib işıq vermirmiş. Nəhayət,
qul qaçır. Afrika səhrasında
gedib bir mağaraya sığınır. Gecəyarısı
görür ki, böyük bir şir içəri girdi.
Qorxub daha da küncə sıxılır.
Şir onu görüb yaralı pəncəsini
irəliyə uzadır. O, şirin pəncəsindən
iri bir tikan çıxarır, palçığı təmizləyir,
şir rahatlanıb yuxuya gedir. Səhərisi
ovladığı heyvan ətinin ən yaxşı yerini ona
verir.
Beləliklə,
qul mağarada üç il yaşayır.
Axırda darıxır, dözə bilməyib
Romaya, insanların içinə qayıdır. Konsul bundan xəbər tutub qulu həbs etdirir və
ona ölüm cəzası kəsdirir. Qulu
Kolizeydə qladiatorlar vuruşan meydana çıxarırlar
ki, şirlər parçalasın. Hücum
edən şir onu tanıyır və dayanır.
Yaxınlaşıb pəncəsini çiyinlərinə qoyur,
üzünü yalayır. Tamaşaçılar
bu səhnəyə heyrət edirlər, qulun və şirin
üstünə gül-çiçək
yağdırır, pul kisələri atırlar. Məlum olur ki, həmin şiri də
tutublarmış.
İmperator qulu çağırıb bu sirri, bu əhvalatı
soruşur. O
da olduğu kimi danışır. İmperator
oradaca qulu azad edir, şiri də ona bağışlayır.
Mən Mətbuat
və İnformasiya
nazirinin müavini işlədiyim illərdə nəşriyyat
məsələlərinə baxırdım. 1995-ci
ilin dekabrında Füzulinin yubileyi ilə əlaqədar əsərlərinin
yeni nəşri Prezident Aparatında müzakirə olundu və
kitabların buraxılması bizə tapşırıldı.
Ancaq Füzuli əsərlərinə aid nəşrlər
siyahısında Mir Cəlalın "Füzuli sənətkarlığı"
kitabının adını görmədim. Bəlkə də həyatımda birinci və
axırıncı dəfə vəzifəmdən istifadə
edib, onun kitabını mətbəəyə göndərdim.
Əsər çıxan kimi kitabı aparıb
avtoqrafla Püstə xanıma bağışladım.
Onun sevinci mənə bəsiydi.
Atamı
bir yaşımda ikən itirdiyimdən "ata",
"arxa", "dayaq", "kimsə" kimi hissləri
mən ilk dəfə Mir Cəlalın şəxsində
yaşamışdım. Atasız vaxtımda
atalı, anasız vaxtımda analı olmuşdum.
Bunlar mənim tale payım idi.
İsgəndər Makedoniyalı Aristoteli, Atatürk Ziya
Göyalpı özlərinə mənəvi ata
saydıqları kimi, mənim də mənəvi atam Mir Cəlal
olub.
O,
yazıçı və mütəfəkkir alim idi. Bunu müasirləri də, ondan sonrakı ədəbi
mühit də təsdiq etdi. Bədii
yaradıcılığından əlavə, onun elmi tədqiqatları
bu gün belə alimlərimizin stolüstü
kitabıdır.
Yuxarıda
adını çəkdiyim "Füzuli sənətkarlığı"
Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Mir Cəlalın
elə bir elmi-nəzəri-fəlsəfi tədqiqat əsəridir
ki, burada Füzuli yaradıcılığı həm ərəb-fars
poetikası tələblərinə uyğun şəkildə-ümumşərq
estetik fikrinin incəlikləri, həm də müəllifin
yaşadığı mürəkkəb epoxanın, mövcud
ədəbi prosesin sənətdən və sənətkardan
istədiyi fəlsəfi meyarlar zəminində təhlil
edilmişdir.
Füzuli poeziyası - muğamdır.
Mən bu
yaxınlarda çap etdirdiyim və Azərbaycanın Birinci
xanımı Mehriban Əliyevaya ithaf etdiyim "Sözü
tara verin..." poemamda böyük Füzulini və onun
böyük tədqiqatçısı Mir Cəlalı
xatırlayıram:
Qəzəl
- Füzulinin könül ahıymış,
qəzəl - şerimizin intibahıymış!
"Az et
sözü..." deyən
söz allahıymış.
Mir Cəlal
fəlsəfi bir iş yazırdı,
Mir Cəlal muğama giriş yazırdı.
Mir Cəlalın "fəlsəfi işi" və
"muğama girişi" onun "Füzuli sənətkarlığı"
əsəriydi. Çünki bu əsəri oxuyanda ürəyimizdə,
qulağımızda Füzuli qəzəllərinin ruhundan, vəznindən
gələn bir muğam səslənir:
...Min ildi
yol gəlir söz qafiləsi,
nə vəzni
köhnəlir, nə qafiyəsi.
Nə
dillər yorulur əzbər deməkdən,
bir
ürək boylanır min bir ürəkdən.
Qəzəl
silkələyir yer kürəsini,
Yaydıqca bir eşqin son naləsini.
...Deyin,
Mir Cəlala qalxsın məzardan,
xeyir-dua
versin qız nəvəsinə,
eşq
olsun o Muğam Abidəsinə!
Mir Cəlal deyirdi ki, "...heç vaxt mən
gücsüzəm, mənim yaratdığım vecsizdir deməyin".
Siz heç vaxt demədiniz. Geninizdən gələn
istedad qoymazdı ki, özünüzdən kiməsə
şikayət edəsiniz.
Ümumiyyətlə, Sizin kimi şəxsiyyətlər
şikayət etmirlər. Əksinə, əl
tutur, kömək dururlar.
Böyük Elmi şuraların birində rektor köməkçisi
t.e.d. Ənvər müəllim kürsüdən sinədəftər
uzun bir siyahı elan etdi. Kömək və yardım göstərdiyiniz
təşkilatların siyahısı idi.
Onlardan birinə, Bilgəhdəki qocalar evinə bizim
akademiyanın nümayəndə heyətilə birlikdə mən
də getmişdim. Göndərdiyiniz hədiyyələri təqdim
etdik. Sonra akademiyanın özfəaliyyət
kollektivi gözəl çıxış etdi.
Bu Sizin Bilgəhdə keçirdiyiniz unudulmaz Novruz
bayramıydı. Mən də orada şeirlər oxudum.
İndilərdə də zəng vurur, xahiş edirlər ki,
Sizə salam söyləyim.
Burada, akademiyada və ətrafınızda da elə bir əlaqə,
ünsiyyət, bəlkə də sadəcə
ziyalılıq mühiti yaratmağa nail olmusunuz ki, milli-mənəvi
dəyərlərə, insani keyfiyyətlərə
üstünlük verilir.
Akademiyanın Elmi şuralarında adətən
birinci olaraq mütəxəssislərin aparıcı elmi məruzələri
oxunur və onların müzakirəsi zamanı yeni tədqiqatların
aviasiyada, sənayedə və kənd təsərrüfatında
vacibliyi, nəzəri və praktiki əhəmiyyəti barədə
Sizin söylədiniz mötəbər fikirlər istiqamətverci
olduğundan, qaldırılan məsələlər həllini
tapır, istehsalatda, kənd təsərrüfatında tətbiq
edilir.
Razılıq
hissilə demək istəyirəm ki, elmimizin də, elmi
potensialı olan gənclərin də inkişafında,
yetişməsində, cəmiyyətdə özlərini
tapmasında Sizin görkəmli Şəxsiyyətiniz və təbiətən
Xeyirxahlığınız ilham, enerji qaynağı kimi həmişə
əsas stimula çevrilir.
Siz elmin, mədəniyyətin müxtəlif sahələri
ilə müntəzəm məşğul olduğunuz
üçün tədqiqatlarınız da elmi
açıqlamalar üstdə qurulur və onların yeniliyi məzmun
zənginliyi diqqəti cəlb edir.
Filologiya
elmləri doktoru, professor Nərgiz
Paşayevanın baş redaktorluğu ilə 2008-ci ildə nəşr
etdirdiyiniz "İngiliscə-azərbaycanca-rusca aviasiya terminləri
lüğəti" (tərtibçilər, t.e.d. R.Cəfərzadə,
M.Musayeva və G.Məmmədova) Azərbaycan aviasiya tarixində
ilk dəfəydi.
Lüğətdə müasir mülki aviasiyaya aid və
onun müxtəlif sahələrini əhatə edən yeddi
mindən çox terminlər və onların izahı, əlavə
olaraq çoxlu məlumatlar verilmişdir.
Mir Cəlal Paşayevin anadan olmasının 100 illik
yubileyinə həsr etdiyiniz ilk "aviasiya terminləri
lüğəti"nə giriş sözündə
yazdığınız kimi, bu lüğət "...aviasiya
sahəsində hazırlanan sənədlərdə dilimizin
saflığını qorumağa xidmət edəcəkdir".
Mən Milli Aviasiya Akademiyasının müəllimi kimi
bunların şahidiyəm. Vaxtilə burada azərbaycanca
bir arayış, bir təqdimat yazmağa müəllim,
ziyalı, tələbə tapılmırdı. Bu il həmin lüğətin davamını
(yenidən üç cilddə) çapa
hazırlamısınız. Bu günlərdə
işıq üzü görməlidir. Sizi
əvvəlcədən təbrik edirəm.
Mətbuat və İnformasiya nazirliyi ləğv ediləndə,
mən müavin vəzifəsində işləyirdim. Hamımız
işsiz qaldıq.
Artıq dünyada Mir Cəlal yox idi. Amma dünya
Mir Cəlalsız deyildi.
Sizin
yanınıza, Milli Aviasiya Akademiyasına məni Hafiz müəllim
göndərdi:
- Arif
müəllim çağırıb, get, gör nə deyir.
Özünəməxsus
səmimiyyətlə qısa və aydın dedi.
Ürəyimə nə isə dammışdı. O elə-belə zəng eləməzdi.
Yəqin nazirliyin ləğv olunduğunu eşidib...
Belə də oldu.
Mənimlə mehriban, gülərüzlə
görüşdünüz. Kefimi-halımı soruşdunuz...
Məni təzəcə
təşkil etdiyiniz "Humanitar fənlər"
kafedrasına 0,5 ştata işə
götürdünüz. Əmrim də o vaxtdan,
1997-ci ildən verildi.
Hafiz müəllimə zəng vurub razılıq etdim. O da sevindi, məni təbrik
etdi və dedi ki, Arif müəllimin yanında yaxşı
olacaq.
Böyük təsəlli idi.
Yaxşı oldu. Elə indi də yaxşıdır, Hafiz
müəllim.
Qardaşları Tanrı qorusun.
Milli Aviasiya Akademiyasının müəllimi kimi olduqca
xoşdur ki, dərs dediyim tələbələr indi "Azərbaycan
Hava Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin
aviaşirkətlərində ən müasir tipli xarici təyyarə
və helikopterlərlə dünyanın yaxın və uzaq
ölkələrinə uçurlar.
Bunlar Sizin böyük və gərgin xidmətinizlə
bağlıdır.
Cəmiyyətin Prezidenti Cahangir Əsgərov yazır
ki, "Milli Aviasiya Akademiyası ölkəmizdə yeni
aviatorlar yetişdirən yeganə təhsil ocağıdır
və bu ocağın rəhbəri Arif Mir Cəlal oğlu
Paşayevdir".
Siz hələ
24 yaşında ikən, 1958-ci ildə "Gənclərə
sözüm" məktubunda Mir Cəlal görün nə
yazırdı:
"...bu
gün bir təyyarə modeli düzəldən pionerin sabah təyyarə
mühəndisliyinə meyli daha qüvvətli
olacaqdır..."
Siz böyük elm xadimi, akademik olmaqla yanaşı, həm
də dünyanın görkəmli təyyarə mühəndisi
sayılırsınız.
Mir Cəlal
Sizin gələcəyinizi neçə il
qabaqcadan görmüş, düzgün müəyyən
etmişdir.
Bir dəfə
sual verdim:
- Mir Cəlal
müəllim, oğlanlarınızın ikisini (Sizi və
Hafiz müəllimi nəzərdə tuturdum) dəqiq elmlər
sahəsinə qoymusunuz. İkisi də fizikdi.
Onda elə düşünürdüm ki,
yazıçının uşaqları gərək ədəbiyyat
fakültəsində, kimya aliminin uşaqları gərək
kimya fakültəsində oxusunlar və s.
- XXI əsr
dəqiq elmlər əsri olacaq, - dedi.
Yanılmamışdı.
Bizim dərs
dediyimiz gənc pilotlar da Sizin yetirmələrinizdi.
Təqdim
etdiyiniz diplomlarla, ora
dakı
imzanızla fəxr edirlər.
İndi dünyanın bir çox ölkələrindən
gələn gənclər də bizim Akademiyada təhsil
alırlar.
Bir xarici tələbəm var. İkinci kursda oxuyur. O da deyir: "Mən Arif
müəllimin tələbəsiyəm".
1994-cü ildə Əfqanıstanın Bəlx şəhərində
anadan olub. Bakıda yaşayır. Atası
da Əfqanıstandan gəlib Qarabağ müharibəsi
zamanı bizim sıralarımızda vuruşmuşdur.
Tələbəm
Şərifi Qasimdən evdə hansı dildə
danışdığını soruşdum:
- Dəri
dilində və Azərbaycan dilində
danışırıq, - dedi. Fars dilinə
yaxın dillərdəndi.
Mən də
tələbəmə onun üçün yeni bir məlumat
verdim:
- Bizim
dahi şairimiz Nizami Gəncəvi əsərlərini dəri
dilində yazıb. "İsgəndərnamə"nin bir neçə yerində bu dilin şərəfinə
yüksək fikirlər söyləyir:
"Saf
şeir yaratmaq Nizaminin işidir,
Dəri dilində şeir yaratmaq da Nizamiyə layiqdir.
Bu gözəl
dastanı elə deyər ki,
Oxumasından
beyin işıqlanar..."
(sətri tərcümə)
Bu ona görə beləydi ki, böyük şairin yaşadığı zəmanədə fars dili saray ədəbi dili olduğu üçün bir qayda olaraq, dəftərxana işləri o dildə aparılır, saraylarda yaranan ədəbi əsərlər, qəzəl, qəsidə və s. farsca yazılırdı.
Azərbaycanın başqa böyük şairləri Nəsimi, Füzuli də ərəb və fars dillərində görkəmli sənət nümunələri yaratmışlar.
Bizim Milli Aviasiya Akademiyasında vaxtilə yeddi ixtisas üzrə təlim keçilirdisə, indi iyirmi bir ixtisas üzrə mütəxəssis hazırlanır. Akademiyada altı fakültə və iyirmi dörd kafedra fəaliyyət göstərir.
Onlardan biri də mənim rəhbərlik etdiyim "Dil və ədəbiyyat" kafedrasıdır. Müəllimlərimiz müxtəlif humanitar fənlər üzrə mühazirələr oxuyur, proqram və dərs vəsaitləri yazırlar. Onların bir neçəsi Sizin vaxtınızda müdafiə edərək elmi dərəcələr almışlar və yaratdığınız bu münbit mühit üçün minnətdarıq.
Sizin təşəbbüs və təklifinizlə yazdığım "Kulturologiya" (Dünya mədəniyyəti tarixi) dərsliyi də bir neçə ildir ki, burada tədris olunur.
Bizim kafedranın texniki ali təhsil ocağında yaradılması da Sizin elm və təhsil sahəsində apardığınız islahatların məntiqi nəticəsidir.
Siz bu günlərdə akademiyada yenidən əsaslı struktur dəyişiklikləri apararaq, elm və təhsilin, təlim və tədris işlərinin böyük perspektivlərini əks etdirən bir əmr imzalamısınız.
Bu yeni fakültələr, kafedralar, təcrübə laboratoriyaları, kosmik informasiya sistemləri, iqtisadi və mühasibat idarəsinə tapşırıqlar - əslində rəqəmlərin poeziyası, akademiyada bir akademiya və bir rektorun Manifestidir.
Yubileyiniz mübarək, Arif müəllim!
Böyük ailənizə, cansağlığı, səadət arzulayıram.
Sokrat deyirdi: "Sağlamlıq - hələ hər şey deyil, amma hər şey - sağlamlıq yoxsa, heç şeydi.
Arif
deyirik ki,
arifləşək biz,
sən
ki, məna verdin bu ada, tanrım.
Arif
olmasaq da bizim birimiz,
Arifsiz olmayaq dünyada, tanrım.
Bakı,
10.02.14
Nəriman HƏSƏNZADƏ
525-ci qəzet.-
2014.- 13 fevral.- S.4.