İrqçiliyin eybəcər sifəti

Adamları dərinin rənginə görə deyil, könülün rənginə görə ölçün.

Dara-filosof

Adamlar irqlərə bölünmürlər, irqlər adamlara və adam olmayanlara bölünürlər .

Boris Şapiro-alman fiziki və şairi

(Əvvəli ötən şənbə sayımızda)

Yəhudilər altı ölüm düşərgəsinə gəlib çıxanda onları əzabverici təcrübələr gözləyirdi. Auşvits-Birkenaunun komendantı Rudolf Hess bunu belə təsvir edir: “Biz dustaqları daşıyan nəqliyyatın gəlişini yoxlamağa borclu olan iki SS həkiminə malik idik. Dustaqlar bir-bir həkimlərin qarşısında addımlamalı idilər, gəzişəndə həkimlər onların eyibləri barədə qərar verməli idilər. İşə yarayanlar düşərgənin içərisinə göndərilirdi. Digərləri isə birbaşa ölüm fabriklərinə aparılırdı. Yeniyetmə yaşında olan uşaqlar işləməyə qadir olmamalarına görə fərqinə varmadan məhv edilirdilər. Auşvitsdə biz qurbanları bu fikrə düşmək üçün aldatmağa başlamışdıq ki, onlar müəyyən yoxlama prosesindən keçməlidirlər. Əlbəttə, çox vaxt onlar bizim həqiqi niyyətimizi anlayırdılar və biz həmin faktı yerinə yetirmək üçün bəzən bunlarla və çətinliklərlə üzləşirdik”.

Auşvitsə gələnlərin 30 faizə yaxını əmək düşərgələrinə göndərilirdi, qalanları isə qaz kameralarına yollanırdı. Onlar qazla boğulub öldürüldükdən sonra, bədənlər krematoriyada yandırılırdı. Qurbanların malları və hətta onların bədənləri iqtisadi fayda götürmək üçün istifadə edilirdi. Qadınların saçları qırxılır, yığılıb döşəyə və ya parçaya çevrilirdi. Bəzi sakinlər həmçinin qəddarcasına və ağrılı “tibbi” eksperimentlərə məruz qalırdılar. Almanlar 5-6 milyon arasında yəhudi öldürmüşlər, onların 3 milyondan çoxu ölüm düşərgələrində həyatla vidalaşmışdır. Polşanın, Baltik ölkələrinin və Almaniyanın yəhudilərinin faktiki olaraq 30 faizi məhv edilmişdi. Bütövlükdə, Holokost hər üç Avropa yəhudisindən ikisinə yaxınının ölümünə görə məsuliyyət daşıyır. Ona görə də Holokost dünya tarixində ən dəhşətli hadisələrdən biri hesab olunur.

Holokostun digər növləri də mövcuddur. Natsistlər gülləməklə, ac qoymaqla və ya taqətdən salan bir zəhmətə cəlb etməklə ən azı 9-dan 10 milyona qədər adamın qəsdən ölümünə görə də məsuliyyət daşıyırlar. Çünki natsistlər həmçinin Avropa qaraçılarını, yəhudilər kimi yad qan daşıyan irq hesab edirdilər, kökləri kəsilmək üçün onlar ardıcıl olaraq həbs edilirdilər. Avropanın 1 milyon qaraçısından 40 faizə yaxını ölüm düşərgələrində öldürülmüşdü. “İnsan olmayan” slavyan xalqlarının aparıcı elementləri - keşişlər, ziyalılar, mülki liderlər, hakimlər, hüquqşünaslar və kommunistlər həbs edilir və qəsdən öldürülürdülər. Güman edilir ki, üstəlik, 4 milyon nəfər polyak, ukraynalı və belorus öz həyatlarını natsist Almaniyası üçün qul əməyi nəticəsində itirmişlər və ən azı 3-dən 4 milyonadək Sovet müharibə əsirləri əsirlikdə öldürülmüşdülər. Natsistlər həmçinin homoseksualistləri təqib etmək üçün seçirdilər. Onlardan minlərlə adam həmçinin həbs düşərgələrində həyatlarını itirmişdilər.

Natsistlər yəhudilərin Holokostunu həyata keçirməklə tarixdə görünməmiş bir cinayət, əsl vəhşilik nümayiş etdirmişdilər. Lakin bu, başqalarının da günahını ört-basdır etməməlidir. Bəzi xalqlar da öz mövqeyi və ya laqeydliyi ilə bu cinayətin törənməsinə əslində kömək etmişlər. Məsələn, polşalılar özlərini Holokostun “lal şahidləri” hesab edirlər, lakin bu heç də belə deyildir. Holokost baş verən dövrdə yüz min polyak qarətçilərə çevrilmişdi. Axı Polşada yaşayan üç milyon yəhudinin əmlakı heç də qeybə çəkilməmişdi, praktiki olaraq bütünlüklə qarət edilmişdi. Bu əmlakın yalnız kiçik, ən qiymətli hissəsi Almaniyaya çatmışdı, qalan hər şeyi isə polyaklar mənimsəmişdilər. Yəhudi dustaqlar cərgə ilə küçədə addımlayanda, onları müşahidə edən polyak avaralar qışqırırdılar: “ Ayaqqabılarınızı bizə verin, onsuz da sizə lazım olmayacaqdır”.

Hələ 1939-cu ilin sentyabrında Polşadakı varlı yəhudilər öz mülkiyyətlərinin müsadirə edilməsindən qorxaraq, daşınmaz əmlaklarını, fabriklərini və dükanlarını etibar etdikləri polyakların adına keçirirdilər. Bunların hamısı həmin adamlar tərəfindən qəsb edildi. Yəhudi əmlakının mənimsənilməsi həmçinin, hər şeyin çörəyə dəyişildiyi qara bazarda gedirdi, boşalan yəhudi məhəllələrində, ləğv edilən gettolarda, həmçinin ölkənin iki şəhərində törədilən qırğınlarda baş verirdi.

Hər yerdə ölümün, müharibənin və dağıntıların hakim kəsildiyi dövrlər həm də ciddi mənəvi pozğunluq əmələ gətirirdi. Yəhudilər əleyhinə banditizmin qanuniləşməsi adamlarda soyğunçuluq yanğısı oyadırdı. Müharibəyə qədərki Polşa, kənd yoxsulluğu və savadsızlıq diyarı idi. Cəmiyyətin düşkünlüyü və yoxsulluq polyak antisemitizmi üçün qidalı mühitə çevrilmişdi. Holokostun eybəcər cinayəti isə onun iştirakçılarının könlünü murdarlamışdı.

Rəhmsiz müharibənin gedişində baş verən milyonlarla insanın genosidi bütün iştirakçıların və şahidlərin mənəvi orientirlərini dağıdırdı. Bu vəhşilik teatrından heç kəs təmiz çıxmırdı, heç günahsız çıxan da yox idi.

Sionist hərəkatı da bu qırğının qarşısını almaq naminə elə bir səy göstərmirdi. Onun rəhbərliyinə Holokost 1942-ci ildən məlum idi. Bu vaxt almanlar Polşadan Britaniya-Fələstin vətəndaşlığına malik olanların birinci qrupunu Fələstinə buraxmışdı. İsrailin tanınmış dövlət xadimi Şimon Peres Avropadakı yəhudi diasporasının taleyi barədə sonralar tam soyuqqanlıqla demişdi: “Biz onların necə yaşadıqları ilə razılaşmadığımız kimi, onların necə ölməsi ilə də razı deyildik”. Fələstin yəhudiləri öz məhv edilən qardaşlarından daha çox, gələcəkdə quracaqları müstəqil yəhudi dövləti barədə düşünürdülər. Holokostdan isə sionistlər 1948-ci ildə meydana gələn İsrail dövlətini yaratmaq üçün ən tutarlı və təkzibolunmaz bir arqument kimi istifadə etdilər. Çünki əsrlərlə dünyaya səpələndikdən sonra Fələstində qədim dövlətlərini bərpa etməyi, yeni dövlət yaratmağı sionistlər özlərinin müqəddəs vəzifəsi hesab edirdilər. İkinci Dünya müharibəsinin faciələri bu məqsədi həyata keçirməyə əlverişli şərait yaratdı. Bəlkə də Hitler, onun törətdiyi Holokost olmasaydı, yəhudilərin qədim arzularının zəfər çalmasına beynəlxalq qüvvələr belə yaxından kömək göstərməzdi, yeni İsrail dövləti belə tezliklə qurulmazdı.

Ona görə də Holokostun günahı hamının üzərində qalır, bu heç də alman qatillərinin misilsiz cinayətini kiçiltmək cəhdi sayılmamalıdır. Onu yaddan çıxarmaq olmaz ki, ölümə məhkum olanlar əslində tam təklikdə qalmışdılar, bütöv bir xalqın aqoniyasına hay verən, ən azı mənəvi kömək əli uzadan da yox idi. Bədbəxtlikdən həm də natsist cinayətkarları ona nail olmuşdular ki, bütün dünya bu cinayətə səhlənkarcasına və laqeydliklə yanaşsın.

Holokosta görə hamı günahkardır, bir hissə öz əməlinə görə, digər hissə isə fəaliyyətsizliyinə görə. Qoy günahkarlar özünə haqq qazandırmağa çalışmasın. Natsistlərin cəlladlığına dolayısı ilə kömək edənlər də var idi. İsveçrə bankları yəhudilərin qızıl dişlərini amerikan və ingilis valyutalarına dəyişirdilər. Vatikan müharibədən sonra Hitler canilərinin Cənubi Amerikaya qaçması üçün “vatikan yolu” təşkil etmişdi.

Yəhudilərin acı taleyini, natsistlərin bu ağlasığmayan cinayətini anlamaq vacibdir. Ona görə anlamaq lazımdır ki, bu dəhşət bir daha təkrar olunmasın.

Yaponlara gəldikdə, işğal edilmiş Avropadakı alman əsgərləri kimi, yapon hərbi qüvvələri də özlərinə tabe olan xalqların həyatına bəzən olduqca çox az rəhm bəsləyirdilər. Çində 1937-ci ildə Nankini işğal etdikdə yapon əsgərləri bir neçə günü qətllərlə, qadınları zorlamaqla və qarətlə məşğul oldular. İkinci Dünya müharibəsi illərində demək olar ki, 800 min koreyalı dənizin o tərəfinə göndərildi, onlardan çoxu Yaponiya üçün məcburi işləməyə cəlb edildi. On minlərlə koreyalı qadın yapon qoşunları üçün “rahatlıq qadınları” (fahişələr) kimi xidmət etməyə məcbur edilirdi. Avropada isə işğal edilmiş ərazilərdə qadınların, qızların alman əsgərləri tərəfindən zorlanması halları çox idi. Bəzən isə yerli qadınlar əsasən ehtiyacın təzyiqi ilə alman zabitləri ilə intim yaxınlıq edirdilər. Fransada onları “uzanıqlı kollaboratsionistlər” adlandırırdılar və Paris azad edildikdən sonra xəyanətlərinə görə bir cəza növü kimi belə qadınların başlarını qırxırdılar. Beləliklə onların işğalçılara göstərdiyi “xidmətin” şərəfsizlik əlaməti hələ xeyli müddət özünü biruzə verməkdə davam edirdi. Müharibənin bədbəxtliklərinin təzahürü isə saysız-hesabsızdır. Müharibə illərində təkcə torpaq, insanlar əsir düşmür, düşmənin ələ keçirdiyi ərazilərdə qızlar, qadınlar ismətlərini itirmək məcburiyyətində qalırlar, bundan hansısa bir xilas imkanı tapa bilmirlər. Bəzi hallarda ölüm dəhşətlərdən, əzablardan, namussuzluqdan son xilas yolu kimi çıxış edir, şairin ifadəsilə desək ən sədaqətli dost rolunu oynayır.

Yaponlara gəldikdə, onlar öz hərbi cəhdlərinə kömək məqsədilə əsirlərdən, həm də yerli adamlardan işçi qüvvəsi kimi ekstensiv qaydada istifadə edirdilər. 1943-cü ildə Birma-Tailand dəmir yolu tikiləndə, misal üçün, yaponlar 61 min avstraliyalı, britaniyalı və holland əsirlərindən, həmçinin demək olar ki, Birmadan, Malayyadan, Tailanddan və Holland Şərqi İndiyalarından olan 300 min fəhlədən istifadə etmişdilər. Dəmir yolunun tikintisi başa çatandan sonra Müttəfiq qoşunlarından olan 12 min əsir və 90 min yerli fəhlə adekvat olmayan pəhrizdən və qeyri-sağlam iqlimin dəhşətli şəraitindən ölmüşdülər.

İrqçiliyin törətdiyi dəhşətli cinayətlərin qısaca tarixçəsi onun gizləndiyi maskanı yırtaraq, eybəcər sifətinin bütün cəhətlərini nümayiş etdirir. İrqçiliklə mübarizə heç vaxt kəsilməməlidir, onun ən xırda təzahürünün qığlcımı hələ alovlanmağa macal tapmamış söndürülməlidir.

İrqçilər təkcə ayrı-ayrı xalqlara deyil, bütün bəşəriyyətə qarşı ağır cinayətlər işlədirlər və onlar adekvat cəzaya layiqdirlər. Bu cəzanı isə göylərdən ummaq ağılsızlıqdır, dünyada insanlığı qoruyub saxlamaq istəyənlər birləşib, öz iradələri və qüvvələri ilə Hitler natsizminə, yapon militarizminə və ya XX əsrin son rübündə Cənubi Afrika Respublikasında aparteid siyasəti aparanlarına qarşı olan kimi uğurlu və qəti cavab verməlidirlər. XX əsrin son rübündə CAR-dakı aparteidə, yerli zənci əhaliyə qarşı zülmə dünyanın əksər ölkələri öz etiraz səsini qaldırdı. 1994-cü ildə ilk qara adamın- Nelson Mandelanın prezident seçilməsi ilə bu dəhşətlərə əsasən son qoyuldu, təkcə ağlar üçün deyil, bütün vətəndaşlar üçün demokratik respublika yaradıldı. Lakin qara dərili əhaliyə edilən zülm, vəhşiliklər, təqiblər heç də izsiz qalmamışdır. Son vaxtlarda Cənubi Afrika Respublikasını avropalılara qarşı ksenofobiya dalğası bürümüşdür.

Əlbəttə, irqçilik bütünlüklə sıradan çıxmamışdır. İrqçilik kabusu dünyanı dolaşmaqda davam edir. Antisemitizm təzahürləri də az deyildir. Avropanın bəzi yerlərində yəhudiləri real təhlükə hədələyir. Bir sıra şəhərlərin küçələri yəhudiləri ovlama məkanına çevrilmişdir, ona görə də bəzi yəhudilər qorxudan icma təşkilatlarına və sinaqoqlara getməkdən çəkinir, hətta evindən kənara çıxmaqdan qorxurlar. ABŞ-da irqçi polis zənciləri uydurma səbəb əsasında öldürür. Öz irqinin üstünlüyü barədə şişirdilmiş hiss bir qayda olaraq əks tərəfdə cəmiyyətin aşağı təbəqələrinə xüsusilə güclü nüfuz edir, marginalların və lümpenlərin şüurunda daha acı cücərtilər meydana gəlir. ABŞ- dakı etiraz nümayişlərində irqçilik zəminindəki reliktlər yenə də özünü büruzə verir, afro -amerikanlar mübarizə vasitəsi kimi vandalizmə də əl atırlar. Həm də bəzi adamlarda, təəssüf ki, “fantom irqçilik” qalmaqda davam edir.

İrqçilər hökmən Assuriya çarı Sardanapalın taleyini yaşamalıdırlar. Düşmən qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınan və sağ qalacağına ümidini itirən Sardanapal əmr etmişdi ki, onun hərəmxanasında olan qadınlar və özünün çox qiymətli atları onunla birlikdə ölümə yollanmalıdırlar. Gecə mühafizəçilər çarın gözü qarşısında xəncər zərbəsi ilə hərəmləri və atları öldürdülər. Sardanapal öz iyrənc xarakterinin şıltaqlığına bu yolla son təsəlli tapmaq istəyirdi, lakin onun qəddarlıqdan və vəhşilikdən xəbər verən şərti də özünün quduz həyatını qoruyub saxlamağa kömək edə bilməzdi.

Sardanapalın üz döndərən taleyini, onun həyatının dramatik son anlarını dahi ingilis şairi lord Corc Qordon Bayron qələmə almış və böyük fransız rəssamı Ejen Delakrua şairin versiyasına əsaslanaraq özünün məşhur “Sardanapalın ölümü” tablosunu yaratmışdır. Bu rəsm əsərində çarın gözləri qarşısında mühafizəçi hərəm qadınlarından birinin kürəyinə xəncər soxmaqla onu öldürür. Digər hərəmlər və atlar da belə dəhşətli sonluqlarını gözləyirlər. Lakin bu qurbanlar dəstəsi də Sardanapalın həyatını xilas edə bilmir. Hər bir irqçi də Sardanapalın taleyini yaşayacağını unutmamalıdır. Tək irqçi liderin özü deyil, onun əlaltıları və bu cinayətlərdə ona xidmət edənlərin hamısı qanun əsasındakı ədalətli cəzadan yaxa qurtara bilməməlidir. Əlbəttə bu bəşəriyyətin irqçilik kimi mənfur cinayət üzərində tam qələbəsi olardı. Axı tarix ərzində bəşəriyyət ona ləkə gətirən çox sayda qüsurları ilə vidalaşmağı bacarmışdır, irqçilik kimi eybəcərliyə də son qoyula bilər. Bu ümid isə nikbinlik hissləri oyatmaya bilmir.

SON

Telman Orucov

525-ci qəzet.- 2015.- 13 iyun.- S.26.