Qələbəyə çağıran “Cəngi”

 

 

 

 CəngiAzərbaycanın qədim milli rəqsidi. Sözcəngavər yerişi”, “meydan oxumaq”, “döyüşə çağırışmənalarını ifadə edir.

 

Ta qədimdən, pəhləvan yarışlarından əvvəl, ya sonra, bəzən döyüşlər zamanıCəngiçalınarmış. Dahi Üzeyir bəyinKoroğluoperasındaCəngi”dən istifadə etməsi bu rəqs haqqında çox şey deyir. Mərhum Rafiq Babayevin isə estrada-folklor ansamblını yaradarkən qrupa bu adı verməsi maraqlıdı... məncə, məhz o gün, iyunun 17-də, Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrındakı konsertdəCəngiqrupunun adı ilə gördüyü bu qədər harmoniya təşkil edirdi. Konsert birinci Avropa oyunlarına, idmançılarımızın uğurlarına həsr olunmuşdu.

 

Musiqinin insana ruh, güc verməsi, onu yeni-yeni işlərə, qələbələrə həvəsləndirməsi sınaqdan çıxıb artıq. Burda təsirli təəccüblü olan məhzCəngiqrupunun jestidi. Yazıya başlamazdan əvvəl qrup haqda bilgilərimi təzələmək niyyətiylə saytlarda kiçik bir araşdırma apardım.Cəngi”nin az qala fasiləsiz, çox qısa zamanda gördüyü işlərdən, konsertlərdən, layihələrdən adamın yaxşı mənada başı gicəllənir. Xəbərlərin qısa başlıqları isə belədi: “Cəngiqrupu İsveçrədə olub... “CəngiParisdə konsert verdi... “CəngiOsloda konsert proqramıyla çıxış edir s. Bütün bu səfərlərin, qastrolların, konsertlərin arxasında duran zəhməti az da olsa təsəvvür etmək mümkündü. Şəhərlər arasındakı zaman fərqindən tutmuş gərgin məşqlərə, hazırlıqlara, xaricdə musiqimizi təmsil etməyin məsuliyyətinə qədər hamısı çətindi. Amma hər dəfə bu qrupu dinləyəndə, onların konsertlərdəki ovqatını müşahidə edəndə bu qənaətə gəlirəm ki, böyük sevgi, sənət fədailiyi, öz işinə hədsiz bağlılıq onların uğurlarının əsas sirridi. Axı, həqiqətən bunlar varsa, bütün çətinliklər unudulur, qəlizlər asanlaşır. məhz belə gərgin qrafikinə baxmayaraqCəngi”nin Avropa oyunları şərəfinə konsert verməsi millətinə, dövlətinə, şəhərinə böyük sevginin, sayğının göstəricisidi.

 

Həyatda elərollarvar ki, onları oynamaq olmur. Onları sadəcə yaşamalısan. Bu sənin həyat tərzinə, gündəlik işinə çevrilməlidi. Məsələn, vətəni sevmək, vətənpərvərlik... Axı vətənpərvərlik tribunadan qışqırmaqdı, pafoslu bəyanatlar vermək... Yarıqaranlıq zalda, həzin-həzin, sakit-sakit, az qalapıçıldayaraqmusiqilər ifa etmək vətənə daha böyük sevginin nümunəsidi. Qızıl medallarımızın sayı 10-u keçəndən sonra lap arın-arxayın, ürəklə qürurlana, sevinə bilərik. AmmaCəngidaha böyük qələbələrə səsləyir...

 

Qrupun rəhbəri, Əməkdar artist Mircavad Cəfərov səhnəyə çıxar-çıxmaz bir şad xəbər verir, voleybolçularımızın uğurunu vurğulayır tamaşaçıları musiqi ilə baş-başa buraxır. Burda hər növ musiqilər ifa olunur. Xalq mahnıları, aşıq musiqisi, türk sənət musiqisi, bəstəkar mahnıları, etno caz s. Bunları ardıcıl dinlədikcə sənətin zərifliyinə, gözəlliyinə ən əsası peşəkarlığa heyrətlənməyə bilmirsən. Əslində, bu musiqi hər kəsin anlaya, qəbul edə biləcəyi tərzdə deyil. AmmaCəngi”nin əsas qeyri-adiliyi hər zövqdə dinləyicini nəzərə almasıdı. Bu konsertdə melodiyalar təkcə peşəkarların yox, həm sıravi dinləyicilərin anlayacağı şəkildə təqdim edilir. ən başlıca məqam qrup üzvlərinin özlərinin bu musiqilərdən, ifalardan zövq almalarıdı.

 

Vokalist xanım Arzu Həsənova da mahnılar arası qısa fasilələrdə I Avropa oyunlarının ölkəmiz üçün, hər bir vətəndaş üçün vacibliyini vurğulayır aşıq mahnılarımızdan nümunələr ifa edir. Yenə repertuar rəngarəngliyi, görülən işin hərtərəfli mənimsənilməsi peşəkarlıq özünü göstərir. Həm səslənən musiqilər adamın fikrini, düşüncəsini uzaqlara çəkir. caz sənətinin böyüklüyünü, bütün bu nizamsızlıqdakı harmoniyanı, “xaos”dakı gözəlliyi daha yaxşı hiss edirsən. Bu yerdə bir səmimi istəyimi bildirmək istərdim. Məncə, zamanla bu cür konsertlərin açıq havada, özü Xəzərin lap uzaqdan olsa belə, göründüyü yerlərdə keçirilməsi yerinə düşər... Çünki bu musiqidə dənizin rahat, arxayın, sakit ləpələri hiss olunur. Arada bir göstərilən rəqs nömrələri, milli rəqslərimiz isə xüsusi coşqu yaradır.

 

... Mircavad Cəfərov yenidən səhnəyə çıxıb - “daha bir şad xəbər istəyirsinizmi?” - soruşur, bir anlıq susur, sonra - “Bu anlarda Toğrul qızıl medal qazandı” - deyir. Beləliklə, konsertdə olan hər kəs güləşçimiz Toğrul Əsgərovun finalda qələbə çalmasını Mircavad Cəfərovdan eşidir. Belə məqamlarda o içdən gələn birlik, həmrəylik, sevinc son dərəcə təsirlidi. Hər adam bir cür ifadə edir sevincini. “Cəngi” öz üsulu ilə - ifasıyla göstərir. Elə qrupun rəhbəri də bunu deyir: icazə verin ürəyimi boşaldım... “Ömrün səhifələri” kinofilmindən melodiya ifa olunur. Sənətin bir qeyri-adiliyi, ecazkarlığı da həyatın; hətta əşyaların, hətta məkanların anlamını, mənasını dəyişməsidi, onlara təzə ruh verməsidi. İndi bu məqamda Mircavad Cəfərovun köksünə sıxdığı sadəcə musiqi aləti deyil, özü dediyi kimi - ürəyini boşaltmaq, ən mübhəm hisslərini ifadə etmək üçün vasitədi... Görünür dinləyicini də elə bu təsirləndirir, musiqiyə sirayət etmiş ovqat, hisslər, ruh, enerji... Və bu yerdə qrupun ən gənc üzvü, tar ifaçısı Mircavid Cəfərovdan söz açmaq məqamı gəlir. Həsən RzayevinÇahargah rapsodiyası”nı bu qrupun ifasında bir neçə dəfə dinləmişəm. Hər dəfə də Mircavidin ifasından heyrətlənmişəm, daha doğrusu gənc musiqiçinin peşəkarlığı, ifasından duyulan zənginlik, gözəllik məni təəccübləndirib. Axı Mircavidin həmyaşıdlarının maraqlarının da, həyata baxışlarının da bəlli olduğu, açıq göründüyü, müasirləşdikcə adiləşdiyi bir zəmanədə milli alətimiz olan tara, musiqiyə bu bağlılıqdan necə təəccüblənməyəsən... Əslində bir az dərinə gedəndə idmançılarımızı qələbəyə ruhlandıran, o zirvəyə aparan səbəblə gənc ifaçını sənətə bağlayan, öz üzərində çalışmağa sövq edən səbəb arasında gizli bağlar, eyniliklər var.

 

Milli köklərə bağlılıq, eyni zamanda da məhdud bir çərçivədə qalmamaq, ən müxtəlif janrları, tərzləri repertuarda birləşdirmə “Cəngi” qrupu üçün xarakterik məqamdı. Bu da müasir dünyanın əsas tələblərindən, sənət kriterilərindən biridi. Misalçün, Avropa Motsartın sonatasını yüzlərlə ən müxtəlif ifalarda, ən müxtəlif yozumlarda eşidib. Ona görə çox güman ki, bu Qərb yozumlarının, yanaşmalarının  daha bir təkrarı onlardan ötrü maraqlı da deyil. Amma bir azərbaycanlı qrupun özünəməxsus yanaşması, eyni musiqini öz üslubunda, tərzində təqdim etməsi maraqla qarşılanır.

 

Əminəm ki, “Cəngi”nin budəfəki konserti də həm bizlərin, həm də qonaqların yaddaşında qalacaq. Ölkəmizdə keçirilən I Avropa Oyunlarının unudulmaz məqamlarından biri kimi xatirələrdən silinməyəcək. Axı, elə Avropa oyunlarının Azərbaycanda keçirilməsiylə “Cəngi”nin ölkəmizdən kənardakı uğurlarının arasında da bir ümumi cəhət var. Səbəb Azərbaycanın ölkə kimi nüfuzunda, özünü güclü dövlət kimi təsdiq etməsindədir. Əgər bir azərbaycanlı estrada-folklor ansamblı Parisdə, Osloda konsert verə bilirsə, yaxud ölkəmizdə bu cür vacib tədbir, özübu səviyyədə keçirilirsə, deməli idmançıların da, “Cəngi”nin də tutduğu yolda daha da artıq çalışması, daha da böyük uğurlara imza atması üçün stimul var, səbəb var.

 

...”Cəngi”nin qələbəyə səsləyən konserti nəticəsiz olmadı, idmançılarımız yeni uğurlar qazandılar, qızıl medallar alıb bayrağımızı bir daha ucaltdılar. Arzu edək ki, lap yaxın gələcəkdə “Cəngi” əsas qələbəmizin şərəfinə konsertlər versin...

 

PƏRVİN

525-ci qəzet.- 2015.- 20 iyun.- S.15