“Xalq Əmanəti”nin Vəcihə Səmədova səhifəsi

2010-cu ildə “Xalq Bank”ın təsis etdiyi və elə o vaxtdan etibarən də ardıcıllıqla, parlaq bir şəkildə həyata keçirilən “Xalq Əmanəti” mədəni-sosial layihəsi öz mahiyyəti, uğurla gerçəkləşdirməkdə olduğu nəcib məramları, maarifçilik missiyası baxımından həqiqətən xəlqi səciyyə daşıyır. Ötən 5 il ərzində bu layihə üzrə poeziya və təsviri sənətlə bağlı toplular, albomlar buraxılıb, ədəbiyyat, rəssamlıq və tarix elmi sahəsindəki korifey xadimlərimizin yaradıcılıq yolunu əks etdirən bir sıra ekspozisiyalar nümayiş olunub. Layihəni həyata keçirən “Xalq Bank”ın Bakı və Gəncədəki qalereyalarında Azərbaycanın fırça ustalarının sərgiləri açılıb. 3 dildə - azərbaycanca, rusca və ingiliscə - buraxılan nəşrlər ölkənin ali və orta təhsil müəssisələrinə, uşaq evlərinə, kitabxanalara, fondlara, muzeylərə, dövlət idarələrinə, ölkəmizdəki əcnəbi nümayəndəliklərə, Azərbaycanın xaricdəki səfirlik və konsulluqlarına, həmçinin mədəniyyətimizi layiqincə dəyərləndirən insanlara hədiyyə edilib.

Mayın 22-də “Xalq Bank”ın rəsm qalereyasında növbəti təsviri sənət sərgisinin açılışı və “Xalq Əmanəti” üzrə 12-ci nəşrin - unudulmaz sənətkarımız, görkəmli Azərbaycan rəssamı, Əməkdar incəsənət xadimi Vəcihə Səmədovanın yaradıcılığını dolğun şəkildə əks etdirən “Rəngkarlıq və qrafika” albomunun təqdimatı gerçəkləşdirildi. Sənətsevərlərə bəllidir ki, qısa ömür yoluna baxmayaraq, zəngin və çoxşaxəli yaradıcılıq fəaliyyəti göstərmiş Vəcihə Səmədovanın malik olduğu böyük istedad və aldığı yüksək təhsil onun rəssamlıq sahəsində möhtəşəm uğurlara imza atmasına yol açıb.

1924-cü ildə Bakı şəhərində doğulmuş V.Səmədova 1939-1944-cü illərdə Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində, daha sonra V.İ.Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutunun Rəngkarlıq fakültəsində - tanınmış rus rəssamı P.Korinin emalatxanasında təhsil alıb. Aspiranturanı bitirdikdən sonra vətənə qayıdan Vəcihə Səmədova burada müstəqil yaradıcılığa başlayıb.

V.Səmədova həmkarı və həyat yoldaşı Lətif Feyzullayevlə birgə yaradıcılıq ezamiyyətlərində Azərbaycanı qarış-qarış gəzib, vətənin əsrarəngiz gözəlliklərini, həmvətənlərinin həyat və məişətini əsərlərində ustalıqla təsvir edib.

Özünün bir vaxtlar təhsil aldığı Rəssamlıq Texnikumunda pedaqoji fəaliyyət göstərən V.Səmədova istedadlı gənclərə sənətin sirlərini öyrədib, onların yaradıcılıq qabiliyyətinin üzə çıxmasında, sonrakı nəsildən olan bir çox rəssamın sənətkar zövqü və dəst-xəttinin formalaşmasında mühüm rol oynayıb.

Ötən əsrin 50-ci illərindən etibarən rəssamın Bakıda, Moskvada, Vyanada, Qahirədə, Beyrutda, Pekində, Varşavada, Budapeştdə, Sofiyada və digər böyük şəhərlərdə dəfələrlə nümayiş olunan əsərləri hər zaman sonsuz maraqla qarşılanaraq müəllifinə parlaq şöhrət qazandırıb. Vəcihə Səmədovanın tablolarındakı canlılıq, göz oxşayan rəng çalarları, milli kolorit, böyük ustalıq, novatorluq, dünyaya özünəməxsus baxış və digər üstün keyfiyyətlər bu əsərlərin dünya muzeylərində layiqli yer tutmasına səbəb olub.

Təqdimat mərasimini tanınmış aparıcı Fuad Axundov açaraq “Xalq Əmanəti”nin əhəmiyyətini vurğuladı, onu misilsiz layihə kimi dəyərləndirdi. F.Axundov qeyd etdi ki, Vəcihə Səmədova Şərqin ilk professional qadın rəngkarı kimi şöhrətlənib: “Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının ilk sərgi salonunun yarım əsrdən bəri məhz bu əfsanəvi xanım sənətkarın adını daşıması olduqca xoş, təqdirəlayiq cəhətdir. Bu məqam, eyni zamanda, unudulmaz fırça ustasının xatirəsinə layiqli ehtiramın təzahürüdür”.

Görkəmli rəssamın müasiri olmuş sənət xadimləri tədbirdə çıxış edərək onunla bağlı xatirələrini, həmçinin yaradıcılığı haqda düşüncələrini bölüşdülər.

Xalq rəssamı, Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının rektoru Ömər Eldarov bir vaxtlar V.Səmədova və ailəsi ilə eyni binada yaşadığını önə çəkdi: “Onun heyrətamiz dərəcədə nəcib, zərif siması ilə dərin rəssamlıq istedadı bir-birini tamamlayırdı. Vəcihə xanım əsla özü üçün hansısa üslublar icad etməyə, sənət aləmində nəsə xüsusi bir yer tutmağa can atmazdı. Üslubunda zahiri elementlərə deyil, daxili-mənəvi keyfiyyətlərə böyük üstünlük verdiyi üçün əsərləri müstəsna dəyər qazanırdı. Onun ilk işləri də, sonrakı əsərləri də eyni bir insani və bədii mövqeyə əsaslanır. Vəcihə xanım və onun həyat yoldaşı Lətif Feyzullayev qonaqsevər insanlar idi. Sənət adamları tez-tez onların evində bir araya gələrdilər, orada yaradıcılıq haqda qaynar müzakirələr olardı”.

Xalq rəssamı, professor Tofiq Ağababayev dedi ki, Vəcihə xanım ilk növbədə hədsiz təvazökarlığı və məlahəti, böyük sənətkarlara xas sadəliyi, əsl Azərbaycan qadınına məxsus mehribanlığı, təmkin və ləyaqəti ilə seçilirdi: “Onun yüksək peşəkarlığı və qüsursuz şəxsiyyəti pedaqoji fəaliyyətində də bütün parlaqlığı ilə əks olunur, tam ahəngdarlıq təşkil edirdi. Vəcihə xanımın yaratdığı əsərlərin çoxu rəngkarlığın klassik nümunələri sırasında xüsusi yer tutur”.

V.Səmədovadan dərs almış sənətkarlar pleyadasından olan Xalq rəssamı Mais Ağabəyov ustadı haqqında fikirlərini bu cür ümumiləşdirdi: “Vəcihə xanımdan sənət təlimi, yaradıcılıq dərsi almaq bir sənətkar kimi mənim xoşbəxtliyimdir. Məni rəngkarlığa məhz Vəcihə xanım istiqamətləndirib. Onun yetirməsi olmağımla fəxr edirəm”.

Mərasimdə çıxış edənlər V.Səmədovanın ailəsindəki gözəl mühit barədə, onun yeganə oğlu - tanınmış kino xadimi, mərhum rejissorumuz Nicat Feyzullayev haqqında da söz açdılar. Qeyd olundu ki, Vəcihə xanıma həsr edilmiş bu albomu görmək, vəfatından bir neçə gün öncə, N.Feyzullayevə nəsib olsa da, təqdimatda və ekspozisiyanın açılışında iştirakına, çox təəssüf, ömrü yetməyib.

İctimai Televiziyanın rəhbəri, Kinematoqrafçılar İttifaqının icraçı katibi Cəmil Quliyevin fikrincə, N.Feyzullayev mənsub olduğu ailənin dəyərli ənənələrini, L.Feyzullayevlə V.Səmədovanın zəngin yaradıcılıq irsini həm bir övlad, həm də bir sənətkar kimi layiqincə yaşadıb: “Onun yaratdığı ekran əsərləri, eləcə də valideynləri haqqında çəkdiyi dəyərli film böyük maraq doğurub, dəfələrlə ölkə telekanallarında nümayiş olunub”.

Yeni nəşr və sərgi barədə xoş təəssüratlarını paylaşan Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının katibi, Xalq rəssamı Səlhab Məmmədov böyük mədəniyyət xadimlərimizin irsinin yüksək səviyyədə təbliği baxımından “Xalq Əmanəti”ni son dərəcə əhəmiyyətli mədəni-sosial layihə kimi səciyyələndirdi.

Mərasimdə iştirak edən qonaqlardan Ombudsman Elmira Süleymanova, Bakı Slavyan Universitetinin dosenti Nailə Xəndan və digər ziyalılar, sənət adamları da V.Səmədovanın yaradıcılıq irsi, “Xalq Əmanəti” üzrə hazırlanan növbəti nəşr və sərgi haqqında yüksək fikirlər söylədilər.

Mərasimin aparıcısı Fuad Axundov qeyd etdi ki, Surikov adına institutu, aspiranturanı bitirdikdən sonra aldığı cəlbedici təkliflərə rəğmən, Azərbaycana qayıtması, burada yaşayıb-yaratmağı üstün tutması Vəcihə xanımın qəlbən, bütün varlığı ilə öz xalqına, vətəninə, doğma Bakıya bağlılığının parlaq sübutudur. “Vəcihə xanım üçün Bakı tükənməz ilham mənbəyi, zəngin yaradıcılıq qaynağı idi” - deyən F.Axundov “Xalq Əmanəti” üzərində çox peşəkar, ölkəsini, paytaxtını qəlbən sevən bir kollektivin çalışdığını vurğuladı. Bu sözlərinin ardınca isə, Bakının ötən əsrin əvvəllərində səmadan çəkilmiş ilk fotomənzərələrindən birini, “Xalq Əmanəti”nin təsisçilərinə, yaradıcı kollektivinə minnətdarlığın təcəssümü kimi, layihənin rəhbəri Rafiq Həşimova təqdim etdi.

“Xalq Bank”ın Mətbuat xidmətinin rəhbəri Elşən Eynullayev bizimlə söhbətində bildirdi ki, bir çox əsəri məşhur muzeylərdə, eləcə də şəxsi kolleksiyalarda saxlanılan V.Səmədovanın bu topluda iki yüzə qədər yaradıcılıq işinə yer verilib: “Vəcihə xanımın fiziki ömrü qısa da olsa, o, özündən sonraya nəhəng bir yaradıcılıq irsi qoyub gedib. Bu isə uzun ömür yaşamış sənətkarların heç də hamısına nəsib olmayan nailiyyətdir”. E.Eynullayevin sözlərinə görə, “Xalq Əmanəti” ilə bağlı işlər davam etdirilir, yeni nəşrlərin və sərgilərin hazırlanması üçün zəruri elmi-yaradıcılıq araşdırmaları aparılır.

Vəcihə Səmədovanın əsərlərinin “Xalq Bank”ın Baş Ofisindəki (Bakı, İnşaatçılar prospekti, 22L) və “Gəncə” filialındakı (Gəncə, Zərrabi küçəsi 4) ekspozisiyaları avqustun 23-dək nümayiş olunacaq. Sərgiyə giriş sərbəstdir. Ekspozisiyaları iş günləri saat 18:00-dan 21:00-dək, şənbə və bazar günləri isə saat 10:00-dan 16:00-dək seyr etmək mümkündür.

Afət İSLAM

525-ci qəzet.- 2015.- 30 may.- S.24.