Ürəyi incitmək olmaz

İşıq sönmüşdü...

Yandı...

İşıq seli otaq-otaq, ev-ev, həyət-həyət, küçə-küçə sızaraq böyük ümman əmələ gətirdi.

lll

Uff... Yenə bu əzik kart. “Ürək valet”. Köpək uşaqları kartı necə paylayırlarsa, hər dəfə bu andıra qalmış ona düşür. Əlini masanın altına tutub ikinci kartı sıxdı. Açılan küncdən onun qara işarəli olduğunu görüb əsəbi halda üçüncünü də açdı. Heç nə. Zibil. Üç karta cəmi doqquz xal. Dodaqaltı söyüş yağdıra-yağdıra kartları masanın üstünə tulladı.

Kondisioner içərini kifayət qədər soyutmuşdu, amma nədənsə ona çox isti idi, tər-su onu aparırdı. Oturduğu divan da narahat idi, cırıltısı baş ağrıdırdı.

Hər “seka”dan 10 manat götürməklə evinin qapısını onların məclisinə açıq elan edən Qoşa adlı ev sahibinin əndrəbadi sifətinə baxa-baxa (almacıq sümükləri o qədər irəli çıxmışdı ki, hətta üzbəüz dayananda sənə toxunacağından çəkinirdin) barmağıyla “bir” işarəsi verdi. Yəni bir dənə pivə gətir.

Onlara bir manatlıq “Xırdalan” pivəsini üç manatdan sırımaq - ev sahibinin başqa bir qazanc mənbəyi idi. Dörd nəfərə oynayırdılar, təqribən bir gecəyə adama 6-7 pivə içirdilər.

Üzbəüzdəki Vasiflə solundakı Mərdan “qırğına” çıxmışdılar.

- Açım?

- Aç!

- Aça yoxdur, Mərdancıq, üçlüdür, iyirmi yeddi xal.

- Ə, Vasifcik, cik, cik, pulu hara qapırsan? Asta ye, boğazında qalar. Məndə otuzdur.

Mərdan apardı. Bəxtəvər başına. Bayaqdan neçənci dəfədir aparır. Dərindən içini çəkdi. Və birdən fikri yayındı, fikri yayınan kimi də darıxmağa başladı.

Həyat ona həmişə cansıxıcı gəlib. Uşaqlıqda da, yeniyetməlikdə də, indi - gəncliyində də. Heç vaxt əsl dostu olmayıb. Oturub-durduqları çoxdur. Elə məsəlçün bu üç tələbə yoldaşı - Mərdan, Tural və Vasif. Amma heç kəs ona həyatın üzdə olmayan kəsimini göstərə bilmir, onda həyata maraq oyada bilmir.

Bir az Yəhya fərqlidir, hərdən maraqlı söhbətlər eləyir. Qəribəlikləri çoxdur onun. Həm də oxuyan uşaqdır, qiymətlərini özü alır.

O gün dərsdən sonra Yəhyayla evə gedirdilər. Yəhyagilin eviylə onun kirayələdiyi ev yaxındır. Yamyaşıl, qara zolaqlı şümal qarpızlar satılan “Qazel”i görüb maşını saxladı, dedi, gəl qarpız alaq.

Mövsümü olmadığı üçün Yəhya xeyli nəm-nüm etdi, axırda razılaşdı.

Adama bir qarpız aldılar, evə çatan kimi qarpızı kəsdi, gördü ağappaqdır. Satıcını yamanlaya-yamanlaya Yəhyaya zəng vurdu, deməzsənmiş, onun qarpızı da ağ çıxıbmış. Dedi, gəl gedək yenə alaq, ürəyim qarpız istəyir, ürəyi incitmək olmaz! Yəhya boyun qaçırdı, zarafatla da dedi ki, bəxtimizə nə çıxıb odur, olan-qalan pulumuzu qarpıza verəsi deyilik ki...

Bax bu cəhəti zaydır Yəhyanın. Özünə çox şeyi qıymır. Amma o, “heç olmasa biri babat çıxar” fikriylə gedib düz üçünü birdən aldı. Çıxdı da. Soyuducuda yaxşıca soyudub qıpqırmızı, bal kimi qarpızı ləzzətlə yedi...

“Pas” idi. Kartlarını masaya qoyub sakitcə dostlarını seyr etməkdəydi.

Vasif oyundan çıxıb telefona sarılmışdı, kiminləsə yazışırdı. Mərdanla Tural dil-boğaza qoymadan “vuruşurdular”.

- Mərdan, nəfəsin hələ gəlir?

- Niyə də gəlməsin?

- İndi onu kəsim, sən də gör. Əlli manat getdim!

- Neçə?!

- Əlli!

- Doğrudan deyirsən?

- Zarafat başqa yerdə olur, qumarda olmur.

- Yaxşı, aç.

- Uşaqlar, bəlkə vuraq gedək Las-Veqasa?

- Bir elə Las-Veqasımız əskikdir. Kartını de.

- Las-Veqas nisyədir, düzdür, amma Tiflisə gedə bilərik. Oranın kazinolarını çox tərifləyirlər. Sabah gedək? Açdırırsan ki?

- Ala, sabah sessiya başlayır e. Hə, açdırıram, kartını de.

- Sessiya başlasın da. Pulumuza minnət. Məndə on səkkiz.

- Ha-ha-ha. Məndə iyirmidir!

- İt aparan olsun!

Yenə Mərdan apardı. İşə bax e, bir sən. Burda da əli gətirir, universitetdə də, həyatda da. Kimin atası kartına iki yüz min pul vurar ki, bala, get özünə ad gününə maşından-zaddan al? Bunun atası guya Mərdanınkından az qazanır? Amma oğluna aldığı maşına bir bax. Tfu...

Otağın küncündəki servantın içi şüşə qablarla doluydu. Bir dənə də dəmir məcməyi var idi, qədimiydi, əl işiydi. Belə şeylərdən başı çıxır. Rayonda evlərindən bir tin aralıda Misgər Cümşüdün emalatxanası var, tez-tez ora gedərdi. Əslən Lahıcdan olan Cümşüd kişi misdən necə tavalar, qazanlar, məcməyilər hazırlayır... Onun vurduğu naxışlar o qədər zərif, valehedicidir ki, iki göz istəyir tamaşasına dursun. Ən hündür rəfdə XV əsrdən qalmış antikvar bir kasa saxlayır, vaxtı ilə Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin sarayında işlədilib. Cümşüd kişinin ulu babasının əl işidir. İrili-xırdalı buta naxışlarının arasında ustanın imzası da həkk olunub. Necə də əladır, 500-dən çox il keçir, amma sənin yaratdığın gözəllik hələ də qalır.

Həvəsliydi, bu sənətin hər incəliyini öyrənmək istəyirdi. Cümşüd kişi istedadını duyub misgərliyin özü bildiyi bütün sirlərini ona da öyrədirdi. Hətta bir dəfə Cümşüd kişi söyləmişdi, üstünə düşsən, səndən gözəl misgər çıxacaq.

Atası xəbər tutanda onu xeyli danladı, dedi, ayıb olsun sənə, bircə misgərimiz əskikdir, səni prokuror eləyəcəyəm...

Bayaqdan birinci dəfəydi pul aparırdı, üç kartının üçü də “pika” idi, iyirmi beş xal. Deyəsən duyuq düşüb hamı “pas” getdi, ona ancaq yer pulunu götürmək qaldı. Yoxa lənət. Bəlkə bundan sonra şeytanın qıçını sındırıb o da düz-əməlli pul udar...

İçərinin havasızlığı onunçün lap dözülməz hal almışdı.

Əli gətirməyən Tural kartlarını yerə çırpıb nümayişkəranə durdu, “oynamıram” dedi.

Onu dilə tutdular ki, oyunu davam eləsin. Tural da az aşın duzu deyil. Oyun boyu uduzsa da, axırda evlərinə bir qalaq pulla dönür.

Mərdanla Vasif yenə sözləşdilər.

- Dörddən üç payla, qoy kartlar bir az qarışsın.

- Mənə əziyyət verirsən də həmişə. Eybi yox, mənim sifarişim olanda “beş kart payla” deyəcəm sənə. Onda tər tökərsən.

- Ala, cik, cik, dörd kart saymaq elə çətin şeydir? Sənə demirəm ki, atanın obyektlərini say.

- Atamın obyektləri gözünə girir? Payatonnan, guyam bunlarda obyekt-falan heç yox imiş.

Üzbəüz yarımaçıq qapıdan üfunət iyi gəlirdi, tualet idi. İy arabir lap kəskinləşirdi. Üz-gözünü turşutdu. Bu köpəkoğlu Qoşa hər oyunda bunlardan filan qədər pul qazanır, ancaq ev-eşiyinə əl gəzdirməyə can çəkir. Hələ bunun Nuh əyyamından qalan kondisionerinə bax, toz basmış narahat divanına bax... Alçağı bir dəfə tutub özü qalan evə aparmalıdır ki, nümunəvi evin necə olduğunu göstərsin...

Heyif deyil öz “xozeyini”. Ayda 400 manata ona ev yox e, muzey verib, muzey.

Oyuna qayıdışından sonra yerini rahatlayan Tural onun pivəsinə əl atanda cin vurdu təpəsinə. Çox yekəbaşdır bu Tural. Həmişə artıq-əskik hərəkətlər eləyir.

Pivəni Turalın əlindən qapdı.

- Pivəmlə nə işin var?! Pulun azdır?! Al da.

- Elvin, nə olub sənə?! Baxırdım görüm sərindir ya yox. Nə özünə əl qatmısan? Kraxabor.

Uşaqların içində ən acığı gələn Turaldır. İki-üç gündən bir hamını azdırıb gah əyyaşlığa, gah bazlığa aparır. Yenə bunlar dözüləsidir. Keçən dəfə lap ağını çıxartdı, yeyib-içəndən sonra marihuana qoydu ortaya.

Pozğun və tərbiyəsizdir. O boyda kişinin oğluna bir bax. Üstəlik, adam aşağılamağı da var. “Rayonlusan” deyib hərdən onu cırnadır. Guya, hamı bakılı olmalıdır?

Nə isə. Sıxsın bu dörddən üçü. Görsün başına nə gəlir.

Kartlarını sıxdı. Ay da, nə yaxşı, birinci kart “tuzdur”, “xaç tuz”. Ürəkləndi. “Bir manat getdim” deyib digər kartlara baxmadan gediş etdi. Dostlarının hər üçü gediş etdilər.

Məcbur qalıb digər kartlarını da sıxdı. Lənət şeytana, ardı gəlmədi. “Kərpic kral”. “Ürək səkkizlik” və “ürək yeddilik”. Cəmi on beş xal. Getsin, getməsin?

Tərəddüd içində yenə bir manatlıq gediş etdi. Tural gedişi beş manata qaldırdı. Digər oyunçulardan Mərdan “pas” dedi, Vasif “on manat” deyib gedişi bir qədər də artırdı.

Kartını yerə tulladı. Heç gətirmir.

Pivəni açıb şüşəni başına çəkdi.

Sabaha gör nə qədər pul lazımdır ona. Sessiyadır, “starosta” deyib 500 manatdan gətirin. Marketə haradasa 300 manata yaxın borcu var. İstədiyi qızın - Leylanın da ad günüdür, ona babat hədiyyə almalıdır. Azı 300 manatlıq. Ev kirəsindən də düz 800 manat borcu var, iki aydır pul vermir. Üstəlik, maşını da ustadadır. O gün vurub əzib qabağını, bufer dəyişdiriləsidir.

Atası hər ay 2000 manat göndərir. Amma bəs eləmir. Bunun ev kirayəsi, benzini, yeməyi, konturu, siqareti var. Kişi son vaxtlar dəhşət xəsisləşib. 2000 manat nə puldur?

... Kartını sıxdı. Yenə xal yoxdur.

Pivənin axırına çıxdı. Ardınca da siqaret yandırdı.

Bu nə deməkdir axı? Niyə onunku gətirmir?

Bu dəfə Vasif masadakı pulları xışmalayıb götürdü. İşə bax, Vasifin də vəziyyəti onunkundan yaxşıdır. Halbuki, bunun atası o boyda rayonda söz yiyəsidir, amma Vasifin atası cəmi-cümlətanı təmir-tikintiyə baxır...

Bir anlıq itən Qoşa yenidən gəlib başlarının üstündə durmuşdu, irişə-irişə soruşdu:

- Hə, necədir vəziyyət, kim udur? Pivədən, siqaretdən kimə gətirək?

Mərdan bir qutu siqaret gətizdirdi, Qoşaya da təpindi ki, gələn dəfə satdığı siqaret “Marlboro” olsun, pivə də ən azı “Müller”.

Qoşa irişməyini davam etdirib (alın sümükləri ilə adam bıçaqlamaq olardı) söylədi ki, bahalı malı necə alım, birdən istəməzsiniz, üstümdə qalar...

Görəsən Leylaya nə hədiyyə edə bilər? Sevgililər günündə “Bvulgari”dən bahalı ətir dəsti almışdı, insafsız “çox sağ ol” deməkdən ağzını büzdü... Bəlkə “Swarovski”dən zinət şeyləri alsın?..

Yəhyagilə get-gəli var, Yəhyanın bacısının yəqin elə şeylərdən başı çıxır, ondan xahiş edər, qəşəng bir şey seçərlər...

Kartını sıxdı. Lənət şeytana. Yenə xalı yox idi...

lll

İşıq söndü, yenidən yandı.

Xırda ulduzcuqlar şəklində milyonlarla işıq zərrəcikləri birləşib zülmətin bağrını yardılar.

- Nə oldu, niyə oturdun?

- Vallah qolumda güc qalmayıb, belim də qırılır...

- Hələ adama cəmi səksən-doxsan kisə daşımışıq. Nə tez yoruldun?

- Düzü, universitet məni çox yorur, dərslərimiz ağırdır.

- Elədirsə, gəlmə də.

- Necə gəlməyim? Pula ehtiyacım var axı.

- A kişi, dünyanın pulu dünyada qalacaq e. Bəsdir, belə pulgir oldun.

Pörtmüş qıpqırmızı sifətindən şırhaşır tər axan Batyanı acıqlı-acıqlı süzüb ona artıq-əskik deməkdən özünü zorla saxladı.

Əlinin sement tozunu onsuz da rəngi bilinməyən şalvarının dizinə çırpdı. Durub su kranını açdı, əllərini yaxalayıb ağzını ilıq suyun altına qoydu, doyunca içdi.

Batya: - Perekur deyirsən, ay Yəhya, olsun perekur - deyə mızıldanıb işə ara vermişdi, onun su kranından çəkilməsini gözləyirdi, o çəkilən kimi əllərini yudu, qalaqlanmış sement kisələrinin arxasında qərarlaşmış masaya yaxınlaşdı. Deyəsən yemək yeyəcəkdi. Hə, elədir. Sellofan torbadakı bükülünü açdı, soyutma yumurta, çörəklə kotlet, pomidor-xiyar və bir şüşə “Fanta”dan ibarət yemək süfrəsi hazırladı, dilucu onu da səslədi.

Xiyarın çox gözəl ətri gəlib burnuna dolmuşdu, iri kotletlər də iştahoyadıcı idi. Ağzının sulandığını hiss etdi. Amma “Yox, nuş eləyin, mən toxam” söyləyib yenidən ağzını su kranının altına tutmaqla quruldayan qarnını ovutmaq istədi.

Bu gecə də hərgünkü kimi 400 kisə yükləməli idilər. Adama 200 kisə düşür, hər kisə də 40 kiloqramlıq. Batya ondan canlıdır, güclüdür. Amma elə bil yeziddir, öz normasını qurtarandan sonra başını atıb yatır, bununkulardan bircə kisəyə də kömək eləmir.

Uf. Xiyarın ətri adamı necə də tutur, buraxmır...

Kürəyini kisə tayasına söykəyib yerə oturdu. Əslində, necə çətin olsa da, dolanardılar. Atasının əli qızıl idi, bənnaydı, babat qazanırdı. Onun da, bacısının da rahat tələbəçilik çəkmələri var idi. Bədbəxtçilik qəfil, sən gözləmədən gəlir. Atasının sağ qolu qanqrena oldu, kəsmək lazım gəldi. Əllərində-ovuclarında pul olmadığı üçün cərrahiyyə əməliyyatıyçün borc pul götürdülər (Yazıq kişi. Hey deyir ki, camaat çörək qazanmaqçün borc götürür, mənsə çörək ağacımı kəsməyə götürdüm). Bununla da əzablı günləri başladı. Evə qazanc gəlməsi dayandı, üstəlik aybaay pul ödəməli oldular. Bir müddət anasının onun-bunun evini yığışdırıb beş-on manat gətirməsinə göz dikdilər. Amma bu, kifayət etmədiyi üçün o da qonşuluqda yaşayan Batyaya qoşulub gecələr burada - sement zavodunda işləməklə qazanc əldə etməyə məcbur oldu...

- Haydı, dur! Vaxt yoxdur!

Yeməkdən sonra ağzını marçıldadan Batyanın bu çağırışını eşidib könülsüz-könülsüz yerindən durdu. Ayaqları, qolları sızıldayırdı. Belini dikəldə bilmirdi...

Səksən səkkiz...

Səksən doqquz...

Doxsan...

Sabahdan sessiya başlayır. Bircə, kaş, kəsiri olmayaydı... Universitet onunçün xoşbəxt sabahını qurmağa əsas tutalqadır. İnşallah, oxuyub qurtarar, hüquq-mühafizə sistemində işə düzələr (Özünün meyli başqa sahəyəydi, atasının təhrikiylə buranı seçmişdi). Pul qazanar, ailəsini sıxıntı çəkməkdən qurtarar, bacısını cer-cehizlə ərə verər, sevimli Rənasıyla qovuşar...

Telefonunun mesaj qutusunda Rənanın son mesajı gözünün önündən çəkilmirdi ki, çəkilmirdi.

“Allah bilir, Elvinlə indi harada kefə baxırsan. Adicə mesajımı da cavablandırmırsan. Əgər səninçün heç kiməmsə, de, işimi bilim, daha səni narahat etməyim”.

İkicə manatlıq kontur vura bilərdimi telefonuna?

Borcun ödənilmə günü biri gündür. Bu gün və sabahkı qazancını - 40 manatı qəpiyinə belə toxunmadan evə aparmalıdır. 360 manat ödəyirlər aylıq. Evdə 300 manatları var...

Doxsan səkkiz...

Doxsan doqquz...

Yüz...

Yarı elədi yükünü... Nə yaxşı. İçinə sevinc doldu.

İşə bax, Rəna elə bilir ki, o Elvinlə kefdədir. Kef a. Əcəb kefdir.

Tərli-tozlu köynəyi kürəyinə yapışmışdı, bədəni həm yanırdı, həm qaşınırdı...

Elvin qrupdakı uşaqlardan ona ən yaxın olanıdır, onunla danışmaq, bölüşmək mümkündür. Adama qulaq asmaq mədəniyyəti var onun. O birilər var-dövlətləri ilə öyünəndirlər. O isə sadədir. Heç nəyini gözə soxmur. Amma çox inadcıldır, tərsdir. Elə o dəfəki qarpız məsələsindəki kimi. Qarpız ağ çıxdı, ərinmədi, durub gedib başqasını aldı...

Eh... İnsanın təkrar şansının olması gözəl şeydir...

Yüz on beş...

Yüz on altı...

Yüz on yeddi...

Adamları sanki rəssam eyni fırçayla eyni boyayla çəkir. Valideynlərin övladlardan tələbləri eyni, övladların valideynlərdən istəkləri eyni. Onlar deyir, ağıllı olun, dərs oxuyun. Bunlar deyir, filan qədər pul ver, filan şeyi al... Qızların oğlanlardan, oğlanların qızlardan umacağı da eyni. Bunlar deyir mənə diqqət, qayğı göstər... Onlar deyir, başqasına göz qoyma... Görəsən necə olar, bir gün rəssamın fırçasını, boyasını dəyişəsən. Dünyaya yeni tələblər, istəklər, umacaqlar gələ. Hər şey dəyişə. Büsbütün dəyişə...

- Perekur!

Batyanın səsi onu fikirlərindən ayırdı. Belini ikiqat bükmüş lənətə gəlmiş kisəni hıqqana-hıqqana iri yük maşınının arxasında yerləşdirib elə oradaca - yük maşınını arxa təkərinə söykənərək yerə çökdü.

Qasıq nahiyəsində küt ağrı var idi, sancıya keçdi. Keçən dəfə Batyadan soruşub, bu nə ağrı ola bilər. O da deyib, yəqin “qrijadır”.

Allah eləməsin, birdən doğrudan nasazlayar. Onda neyniyər?

Saat neçəydi? Kəmərinə keçirdiyi mobil telefonuna baxdı. 03:42. Saat beşə qurtara bilsəydi, heç olmasa iki saat yata bilərdi. Yuxu yatmadan dərsə getmək çox ağırdır, hətta dözülməzdir...

Gözlərini qaranlıq səmaya zillədi. Ulduz az idi, Ay görünməziydi. Üçbucaq şəklində yanıb-sönən qırmızı işıq səmada qövsvari trayektoriya cızaraq irəliləyirdi. Ürəyi atlandı. Təyyarələr onun yaralı yeridir. Uşaqlıqdan evlərindəki köhnə “Nauka i jizn” jurnallarından “göyün üzündə dayanan o nəhəng” barədə bütün məlumatları acgözlüklə oxuyardı. Bütün detallarını, mühərrikini, panel cihazlarını tanıyırdı. Hətta tərpənməz qanadıyla vertolyotdan, mühərrikinin olmasıyla planyordan, aerodinamik qalxma gücünə görə isə dirijabl və aerostatdan fərqlənən təyyarənin bütün bu cihazların müxtəlif üstünlükləriylə zənginləşmiş simbiozunu da kəşf etmişdi, kağızdan modelini yaratmışdı. Elmlər Akademiyasına gedib soraqlaşaraq bir alimlə görüşmüş, simbiozun mini variantını yaratmaq istəyini dilə gətirmişdi. Alim də ona hansı ehtiyat hissələrini haradan və təqribən hansı qiymətə almağın mümkünlüyünü başa salmışdı. Amma atasına niyyətini deyib pul istəyəndə atası baxışlarını yerə dikib söyləmişdi ki, bizim elə şeylərə pul xərcləməyə imkanımız yoxdur...

lll

İşıq yenə sönüb yandı. Bu nədir e. Bayaqdan neçə dəfə sönüb yanıb...

Kartlar hər dəfə dəyişilir, hər oyun gününə yenisini alıb gətirirlər, amma oyunun sonunda nimdaş hala düşür. Arxasından çoxunu tanımaq olur.

Amma hamısı “ürək valet” kimi yadda da qalmır axı. Necə biləsən ki, küncü çox əzilmiş hansıdır, küncü bir az əzilmiş hansıdır? Ortadan üfüqi xətt keçən hansıdır, şaquli hansıdır? Necə yadda saxlayasan ki, iki yerdən əziyi olan hansıdır, üç yerdən olanı hansıdır? Sarı ləkəli hansıdır, qara ləkəli hansı? Kaş Allah adama fitri istedad verə, bir baxışla bütün kartları tanıyıb beyninə həkk edəsən... Bu köpək uşağının analarını mələdib bütün pullarını udasan...

Diqqətlə oyun yoldaşlarına göz qoydu. Mərdanla Tural dördgözlə oynayırdılar, fikirləri-zikirləri oyundaydı.

Vasifinsə bir gözü telefondaydı. Əhlikefdir e bu lap. Elə bil ortadakı pul deyil, konfet kağızıdır. Uduzanda da heyifslənməz.

Universitetdə də belədir, bütün günü telefon əlindən düşmür. Hətta maşın sürəndə də bir əliylə sükanı tutur, biriylə mesajlaşır.

Bayaqdan neçə dəfə Vasifdən telefonu qırağa qoymağı, oyunu soyutmamağı xahiş ediblərsə də xeyri yoxdur. Üstəlik, bunlara xox da gəlir ki, qumar oynayan yerdə şəklinizi çəkib “İnstaqram”a qoyacağam, atalarınız biabır olacaq...

Ani olaraq beyni yükləndi. Son vaxtlar tez-tez belə olur. Fikir beynini tutur, bir müddət sıxıb incidəndən sonra buraxır.

Niyə gündüz-gecə növbələşməsi kimi sevinc-kədər növbələşməsi də daimidir? Və niyə eyni şeylər həmişə sevinc, yaxud kədər gətirmirlər, bu gün sevinc gətirən başqa gün kədər gətirir?

Bir dəfə o qədər fikirləşmişdi, az qalmışdı ağlını itirə: Hər şey yeknəsəq, cansıxıcıydı. Maşınla avtoşluq eləmək, qızlarla yataqda kef çəkmək, ən bərkgedən restoranlarda arağı sel kimi axıtmaq, özünə ən bahalı əyin-baş almaq... Heç nə adamı xilas eləmirdi...

Axırda gedib bir ağsaqqal müəllimləri var, Bünyad müəllim, ondan soruşmuşdu, palitramda bu qədər rəng var ikən niyə kətanımda çəkdiyim rəsm bozdur? O da çox aqil adamdır, xeyli düşünüb cavab vermişdi: “Necə ki rəngin olmamağı rəngsizlik yaradır, eləcə də, bəzən rəngin çoxluğu da rəngsizlik yaradır. Üst-üstdən yaxırsan hamısını, qarmaqarışıq bir mənasızlıq əmələ gəlir...”

Vasifin payladığı kartları götürdü. İkisi də zibil. Hirsindən masanı yumruqladı. Bayaq xərclərini sayırdı, biri yadına düşməmişdi. Təcili telefonunu da dəyişməlidir. “Ayfon 6” çıxıb, bunda hələ “Ayfon 5”dir. Ürəyi təzə telefon istəyir, ürəyi incitmək olmaz!

Qoşa pivənin cana xeyrindən danışırdı. Guya ki, bir tanış həkimdən eşidib, pivə əsl eliksirdir. Bunda da sifət var e. Mənfi şeyləri - içkini, siqareti, qumarı necə tərifləyir... Nədi, nədi, pulu onlardan çıxır...

Qoşadan servantdakı məcməyini soruşdu, dedi, qədimidir, əl işidir, hə? O, “Nə bilim, dədə-babadan qalandır” söyləyəndə - “Üstündəki naxışlar Lahıc məktəbinindir” - deməklə dostlarının təəccübdən gözlərini bərəltmələrinə səbəb oldu.

... Tural yenə şitlik eləmişdi, demişdi, gəlin cananları çağıraq, gecə vaxtı bizə striptiz göstərsinlər... Hərə onu bir cür danlamaqdaydı...

Amma həyatındakı ən axmaq işi Turalın yox, Mərdanın təhrikiylə edib. Mərdanın əlavə bir maşını da var axı, “Niva”. Avtoşluq etməkçündür. Bir dəfə bekar idilər, Mərdan dedi, gəlin ekstrim yaşamaq üçün sürət yığıb özümüz bayıra atılaraq maşını aşıraq. Turalla Vasif dərhal razılaşdılar, o dedi, bu səfehlikdir. Amma “qorxaq” adlandırılaraq ortaya qoyulanda razılaşmağa məcbur oldu. Cəngi tərəfdə bir yer var, vəhşi döngə, ora getdilər, dibəcən qaza basacaqları, maşından atılacaqları yerləri taxta basdırıb işarələdilər. Cəsarətə gəlməkçün yaxşıca da içdilər...

Yalnız Mərdan salamat qurtarmışdı, Vasifin qolu, Turalın qabırğası sınmışdı, onun isə başı partlamışdı...

Hə, Bünyad müəllim bir dəfə belə bir fikir də işlətmişdi: “Gül susuz qalanda da xarab olur, çox su veriləndə də”. Nə mənada işlətmişdi, anlamamışdı.

Turalın payladığı kartları götürdü. Mərdan iki kart sifariş vermişdi, “seka” oldu, oyun gərginləşdi. Dördü də “sekada” idi. Növbəti iki kartı götürdü. Sıxdı. Birinci kart “kərpic dama” idi. İşə bax, bura gələndə cibində düz 5 dənə bütöv yüzlük, bir də gediş etməyə 30 dənə manatlıq var idi. Amma indi cəmi 26 manatı qalmışdı.

“Kərpic damanın” çox gözəl siması var idi, hətta bir az Leylanı da xatırladırdı, ürəyinə damdı ki, bunun ardı gələcək. İkinci kartın küncünü azacıq araladı, qırmızı idi, ürəyi atlandı. Sıxdı. O da kərpic idi. “Kərpic valet”. İyirmi xal. Tanrı, şükür sənə!

Bədəni boyunca qanının necə sürətlə cövlan etdiyini duydu. Pivənin yüngülcə dumanlandırdığı beyninə xoş sızıltı gəldi. Bayaqdan bu anı gözləyirdi, öz saatını gözləyirdi. Budur, saatı yetişmişdi. Gedişi qaldırıb rəqibləri duyuq salmamaq üçün rola girdi, burnunu sallayıb bir manatlıq gediş etdi. Mərdan kartını tulladı, Turalla Vasif oyunda qaldılar.

O, səbirsizlənib gedişi beş manata qaldırdı, rəqiblər yenə oyunu davam etdirdilər.

O, on manat getdi, onlar da on manat getdilər. Masanın üstündə təqribən 600 manat pul var idi. Hər iki rəqib oynadığından o, kartları açdıra da bilmirdi. Baxışmağa isə risk eləmirdi. Birdən baxışdığı ilə xalı eyni olardı, heç nədən oyundan çıxardı...

Cəmi on bir manatı qalmışdı, yenə on manat getdi. Turalla Vasif bir-birinin üzünə baxdılar. Vasif ona işarə edib “Hərifin xalı var, yoxsa buracan gəlməzdi”, - deyərək kartlarını “pasa” atdı.

Birdən sanki sakit səmada şimşək çaxdı. Tural gözlənilmədən “Üç yüz manat gedirəm” söylədi..

Qanı it qanı kimi qaraldı. Bircə elə bu əskik idi. Bəlkə xoxa gedir? Nə oldu elə, eyni məqamda ona da böyük xal gəldi?

Xeyli döyüküb qalandan sonra: “Adam kişi olar, erməni-zaddır qabağındakı? Açdır” söylədisə də Tural dediyindən dönmədi.

Gör nə qədər puldur. Uduzduğu da qayıdır, hələ filan qədər qabağa da düşür..

Az qala yalvardı ki, gəl açılaq, kim çoxdur aparsın, xeyri olmadı.

Dedi, yaxşı, gəl onda pulu bölək. Amma bircə donuz gülləsi əskik olan Tural soyuq baxışlarla “yox ki yox” dedi.

Naəlac qalıb “Üç yüzə aç” söyləyəndə Tural tələb elədi ki, onun qoyduğu yüzlüklərin üstünə üç yüz qoyulmalıdır, nisyə oyun yoxdur.

“Sabah verərəm” desə də, xeyri olmadı, Tural iki ayağını bir başmağa dirəmişdi...

Oyunun qayda-qanunlarına görə oyun zamanı digər oynayanlardan borc istəmək də yasaq idi...

lll

Yüz qırx dörd...

Yüz qırx be

ş...

Yüz qırx altı...

Yəhya nəfəs belə ala bilmirdi, nəhəng dağ ağırlığında olan kisələr kələyini kəsməkdə idi.

Batya işini qurtarmışdı, duş otağında yuyunurdu. Ordan gələn şırıltı səsi Yəhyanı hayıl-mayıl edirdi. İşə bax, cəmi bircə addımlıqda rahatlıq var, xoşbəxtlik var. Ancaq sən onu hələ qazanmalısan...

Eybi yox, yay tətilində bir az dincələr, yorğunluğunu çıxarar... Gündüzlər istirahət edər, gecələr işləyər. Bu yaxşı işdir, onu itirmək olmaz. Sağ olsun Batya. Çörəkverən adamdır. Düzdür, xasiyyəti pisdir, mərhəmət hissindən uzaq birisidir, amma hər halda, üstündə haqqı böyükdür...

Yay tətilinə də bir şey qalmayıb...

Amma yox, nə dincəlmək, Mərdanın atasının Buzovna tərəfdə restoranı var. Qrup yoldaşlarından indiyədək nəsə xahiş etməyib. Bu dəfə edər. Gündüzlər gedib orada ofisiant işləyər, axşamlar da bura gələr. Evləri də uçulub, tökülür. Əl gəzdirmək lazımdır. Ev əşyaları hamısı nimdaşlaşıb sıradan çıxmaq üzrədir, yeniləmək lazımdır.

Hələ çox pul qazanmalıdır. Yuxusuzluq, görünür, onun alnına yazılıb.

Yazıq bacısı, o gün dirənib ki, sən yuxusuz qalırsan, əziyyət çəkirsən, məni də özünlə sement daşımağa apar...

Allah xoşbəxt eləsin, çox yaxşı qızdır, ürəyiyanandır.

Bir az pul artırmaq olsaydı, ona yaxşı əyin-baş alardı. Yazıq qız rəfiqələrindən çox seçilir.

Anbara kiminsə daxil olduğunu sezəndə təəccübləndi: Kim ola bilər bu gecə vaxtı?

Elvinin qaralmış sifətini gördü, təəccübü birə beş artdı.

- Elvin?! Xeyirdir?! - deyə həyəcanla soruşdu.

Elvinin söylədikləri bıçaq kimi ürəyinə sancıldı.

- Zibilə düşmüşəm. Mənə üç yüz manat lazımdır.

Sakitcə üst-başını çırpdı, əl-üzünü su kranında yuyub: - Gedək, - dedi.

lll

İçəridə siqaret tüstüsündən göz gözü görmürdü. Sovet dövründən qalma BK kondisionerinin buraxdığı spesifik qoxu tər, siqaret və alkoqol qoxusuna qarışır, üzbəüzdəki açıq tualet qapısından gələn üfunət qoxusunu tamamlayırdı.

Siqaret dumanını yararaq kobud barmaqlar masanın üstünə əzik-üzük xırda iyirmiliklərdən, onluqlardan, beşliklərdən ibarət əskinaslar düzdü. Sonra iki kart - “kərpic dama” və “kərpic valet” şəstlə ortaya atıldı.

Elvinin: - Axmaq gədə, sənə dedim də dərinə getmə, - sözləri ilə pulu xışlaması eyni ana təsadüf etdi.

Amma dərhal da siqaret dumanını ucları bıçaq tiyəsi kimi sivri olan, parıltılı “ürək onluqla” “ürək tuz” kartları yardı, Turalın “Əlini çək ala, pulları murdarlama” nidası servantın içindəki qab-qacağı belə cingildətdi.

Elvin: “Ola bilməz, necə yəni, iki kartda iyirmiyə iyirmi bir?” sözlərini iniltiylə təkrarlaya-təkrarlaya ürək onluqla ürək tuzu götürdü, titrəyən əlləriylə kartları bir neçə dəfə o üz-bu üzünə çevirdi...

Tüstü bir qədər də qatılaşmış, qoxu bir qədər də tündləşmişdi...

lll

İşıq yenidən söndü.

Otaq-otaq, ev-ev, həyət-həyət, küçə-küçə yığışaraq işıq seli böyük, qara boşluqda qərq oldu.

VARİS

525-ci qəzet.- 2015.- 5 sentyabr.- S.28-29-31.