Atəşkəsi pozmaq Ermənistana baha başa gəldi

SİLAHLI QÜVVƏLƏRİMİZ DÜŞMƏN TƏXRİBATLARININ QARŞISINI QƏTİYYƏTLƏ ALARAQ ERMƏNİLƏRİ MÖVQELƏRİNDƏN GERİ ÇƏKİLMƏYƏ MƏCBUR EDİR

Aprelin 1-dən 2-nə keçən gecədən başlayaraq cəbhə boyu mövqelərimiz və yaşayış məntəqələrimiz Ermənistan tərəfindən intensiv atəşə məruz qalıb.

Bunun nəticəsində mülki əhali arasında ölən və yaralananlar var. Bu təxribatın qarşısının alınması, mülki əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə Silahlı Qüvvələrimizin komandanlığı tərəfindən Ağdərə-Tərtər-Ağdam və Xocavənd-Füzuli istiqamətində cavab tədbirlərinin keçirilməsi barədə qərar qəbul edilib.

Qısa müddətdə həyata keçirilən sürətli əks-həmlə zamanı erməni birləşmələrinin uzun illərdən bəri mühəndis-istehkam baxımından möhkəmləndirdiyi birinci müdafiə xətti cəbhənin bəzi istiqamətlərində yarılıb, strateji əhəmiyyətə malik bir neçə yüksəklik və yaşayış məntəqələri düşməndən tam azad olunub.

Goranboy rayonu və Naftalan şəhərinə təhlükə yarada biləcək Talış kəndi ətrafındakı yüksəkliklər, eləcə də Seysulan məntəqəsi düşmən qüvvələrindən tam təmizlənib.

Horadiz şəhərinin düşmən təhlükəsindən qorunması məqsədilə Füzuli rayonu istiqamətində yerləşən, geniş ərazini nəzarətdə saxlamaq imkanı verən strateji əhəmiyyətli "Lələ təpə" adlandırılan yüksəklik də bölmələrimizin nəzarətinə keçib. Düşmən tərəf həm canlı qüvvə, həm də hərbi texnika baxımından böyük itki verərək geri çəkilməyə məcbur olub. Lakin düşmən mənfur niyyətindən əl çəkməyərək işğaldan azad edilən əraziləri geri qaytarmaq üçün atəşkəsi pozmaqda davam edir. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qarşısıalınma tədbirləri nəticəsində düşmən yenidən ağır itkilər verməyə davam edir.

Hazırda düşməndən tam azad olunan yüksəkliklər və yeni müdafiə xətti boyu müvafiq gücləndirmə tədbirləri həyata keçirilir, yeni səngərlər qazılır və mövqelərdə möhkəmləndirmə işləri aparılır.

Döyüşlərdə ermənilərə məxsus 10-a qədər tank, 15-dək artilleriya qurğusu və möhkəmləndirilmiş mühəndis qurğuları məhv edilib, o cümlədən, yüzdən çox hərbi qulluqçusu ölüb və yaralanıb.

Düşmənlə döyüşlərdə Silahlı Qüvvələrimizin 15 hərbi qulluqçusu şəhid olub. Erməni mövqelərinə aviasiya zərbələri zamanı əməliyyata cəlb olunan 1 ədəd Mi-24 helikopteri düşmən tərəfindən vurulub və 1 ədəd tank mina partlayışı zamanı sıradan çıxıb.

Müdafiə naziri döyüşlərdə iştirak edən şəxsi heyətin döyüş qabiliyyətini, hərbi təcrübəsini və döyüş ruhunu yüksək qiymətləndirib.

Nazirlik bildirib ki, atəşkəs rejimi haqqında razılaşmanın Ermənistan tərəfindən pozulması təkrarən baş verərsə düşmənə vurulacaq zərbələr daha ağır və sarsıdıcı olacaq.

Təmas xətti boyu baş verən hadisələr Ermənistan rəhbərliyinin sülh, atəşkəs qaydalarına riayət etmək istəməməsi ilə bilavasitə bağlıdır. İşğalçı ölkə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı bu günə kimi irəli sürülən bütün təşəbbüslərin qarşısını almağa çalışıb, bu məqsədlə bütün mümkün vasitələrdən istifadə edib. Ermənistan rəhbərliyi bütün sülh təşəbbüslərini bloklayır, mövcud status-kvonun saxlanması üçün əlindən gələni edir. ATƏT-in Minsk Qrupunun bu günə kimi münaqişənin beynəlxalq hüquq norma və prinsipləri çərçivəsində həllini ehtiva edən təklif və təşəbbüsləri də məhz Ermənistanın destruktiv mövqeyi nəticəsində reallaşmayıb.

Müxtəlif illərdə beynəlxalq vasitəçilərin təşəbbüsü ilə aparılan yüksək səviyyəli danışıqlar zamanı əldə olunan praktiki nəticələr sonrakı dövrə məhz Ermənistanın təxribat əməlləri nəticəsində iflasa uğrayıb.

1998-ci ildə Levon-Ter Petrosyanın hakimiyyətdən uzaqlaşdırılması, 1999-cu ildə Ermənistan parlamentinin gülləbaran edilməsi, 2014-cü ildə Parisdə Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri arasında aparılan danışıqlardan sonra ermənilər tərəfindən cəbhə xəttində vəziyyətin gərginləşdirilməsi və digər faktlar göstərir ki, Ermənistan rəhbərliyi çıxılmaz vəziyyətə düşdükdə terror və cəbhədə vəziyyəti gərginləşdirmək kimi metodlardan geniş istifadə edir.

Bu günlərdə cəbhə bölgəsində müşahidə olunan gərginlik də Azərbaycanın diplomatik uğurları və Ermənistan rəhbərliyinin mürəkkəb vəziyyətə düşməsi ilə əlaqədardır.

Prezident İlham Əliyev Vaşinqtonda Nüvə Sammitində iştirakı çərçivəsində ABŞ rəhbərliyi, o cümlədən, dövlət katibi Con Kerri, vitse-prezident Cozef Baydenlə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə dair danışıqlar aparıb. ABŞ qəti şəkildə münaqişənin tezliklə həllinə tərəfdar olduğunu bəyan edib, həmçinin, Azərbaycanın haqlı mövqeyinə dəstək ifadə olunub.

Bundan əvvəl - 2015-ci ildə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov münaqişənin həlli ilə bağlı ilkin mərhələdə 5 rayonun azad edilməsi ilə bağlı təkliflə çıxış edib, bu məqsədlə həm Azərbaycana, həm də Ermənistana səfər edib. 2016-cı il martın 10-da isə Serj Sarkisyan Moskvaya dəvət olunub və ona münaqişənin həllinin zəruriliyi birmənalı şəkildə çatdırılıb. Həmçinin, bu günlərdə Bakıya səfəri nəzərdə tutulan Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla da münaqişənin həlli ilə bağlı müzakirələr aparılacağı gözlənilir.

Fransa Prezidenti Fransua Oland cəbhə xəttində vəziyyətin gərginləşməsinə dair aprelin 2-də yaydığı bəyanatında 2014-cü ilin oktyabrında Parisdə əldə olunan razılaşmalara sadiqliyini təsdiqləyib.

Göründüyü kimi, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri artıq münaqişənin həlli ilə bağlı qəti mövqe ifadə edirlər. Bundan əvvəl isə həmsədrlər ən yüksək səviyyədə mövcud status-kvonun saxlanmasının mümkün olmadığı barədə bir neçə dəfə ümumi rəy bildiriblər. Bu isə beynəlxalq aləmin və dünyanın aparıcı dövlətlərinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli vaxtının artıq çatdığı və bundan sonra mövcud status-kvonun saxlanmasının qeyri-mümkün olmasına dair açıq mesajlarıdır.

Ermənistan rəhbərliyi çıxılmaz vəziyyətə düşdüyünü anlayır, cəbhə xəttində növbəti təxribat törətməklə və vəziyyəti gərginləşdirməklə Azərbaycanın diplomatik uğurlarını və beynəlxalq aləmin münaqişənin ədalətli həlli ilə bağlı qəti mövqeyini neytrallaşdırmağa çalışır. Ermənistanın son davranışının arxasında məhz bu amil durur.

Bunun təsdiqi olaraq həm də onu göstərmək olar ki, Azərbaycan tərəfi beynəlxalq qurumların təkidli müraciətlərini nəzərə alaraq və Azərbaycan dövlətinin sülhsevər siyasət yürütməsinin nəticəsi olaraq əks-həmlə əməliyyatını və cavab tədbirlərini aprelin 3-dən birtərəfli qaydada dayandırdığını bəyan edib. Ermənistan tərəfi isə, əksinə, hərbi əməliyyatların intensivliyini artırmağa və ciddi-cəhdlə qarşıdurmanı davam etdirilməsinə çalışır.

Məsələ ilə bağlı Milli Məslisin deputatı Fazil Mustafa bildirib ki, qoşunların təmas xəttində gedən döyüşlərdə ordumuzun mübarizəsini hamımız birlikdə canı-könüldən, dualarımızla dəstəkləyirik: "Tərtər və Ağdam bölgəsində hərbi-strateji mövqelərlə bağlı az-çox bilgim olduğuna görə irəliləmənin relyefə görə nə qədər çətin olduğunu söyləyə bilərəm. Bununla belə əsgərlərimizin fədakarlığı ilə bütün maneələrin aşılacağına inancım böyükdür. Cəbhə xəttindən verilən xəbərlərdə hansısa panika yaradacaq davranışlardan çəkinməklə yanaşı, real olmayan xəbərlərlə süni ruh yüksəkliyi yaratmaqdan da uzaq durmaq lazımdır".

Hərbi-siyasi icmalçı, ehtiyatda olan zabit Ramil Məmmədli isə hesab edir ki, Ermənistan hərbi birləşmələrinin təxribat və hücumlarına əks-həmlə ilə cavab verən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qazandığı uğurlarla nümayiş etdirib ki, bu illər ərzində döyüş hazırlığı yüksək səviyyədə inkişaf etdirilib: "Burada ən önəmli məqamlardan biri ordumuzun ermənilərin 23 il ərzində formalaşdırdığı mühəndis-istehkam xəttinin qısa vaxtda dağıdılması və birinci eşalonun sıradan çıxarılmasıdır. Bundan sonra isə sürətli əks-hücumla yüksəkliklər geri qaytarılıb. Bu baxımdan ordumuzun döyüş hazırlığı və əməliyyatları yüksək qiymətləndirilməlidir. Belə davam edərsə, böyük qələbə uzaqda deyil".

Ekspert bildirib ki, ordumuzun güclü zərbələri Ermənistanı sülh masasına otuzduracaq: "Onlar buna məcbur olacaqlar. Digər tərəfdən də dünya birliyi gördü ki, münaqişə dondurulmuş deyil. Bu baxımdan hesab edirəm ki, bundan sonra beynəlxalq qurumlar və iri dövlətlər münaqişənin həllinin sürətləndirilməsinə çalışacaqlar. Bu isə münaqişənin ədalətli həlli ilə nəticələnəcək".

Cəbhə boyu vəziyyətin gərginləşməsi xarici dövlətlər, beynəlxalq dairələri də hərəkətə gətirib. Əksər qüvvələr tərəfləri atəşkəsi dayandırmağa çağırır, münaqişənin həllində sülh variantının alternativinin olmadığını bəyan edir. Onlardan biri də Almaniyanın xarici işlər naziri, hazırda ATƏT-ə sədrlik edən Frank Ştaynmayerdir. O bildirib ki, Dağlıq Qarabağ bölgəsində yaranan gərginliyə tez bir zamanda son qoyulmalıdır: "Mən bütün tərəfləri atəşkəsə hörmətlə yanaşmağı çağırıram. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hərbi yolla həlli mümkün deyil. Tərəflər siyasi iradə nümayiş etdirməli və Minsk Qrupu çərçivəsində danışıqları davam etdirməlidir".

Lakin məlum olduğu kimi, ATƏT-in Minsk Qrupu yarandığı vaxtdan bu günə qədər münaqişənin həllində heç bir irəliləyişə nail olmayıb. Əksinə, həmsədr dövlətlər münaqişənin dondurulmuş vəziyyətdə qalması üçün var gücü ilə çalışıblar. Bunu son olaraq yanvar ayında AŞPA-nın qış sessiyası çərçivəsində Ermənistana qarşı səsverməyə çıxarılan qətnamələrlə bağlı apardığı lobbiçilik fəaliyyətində də müşahidə etdik. Birmənalı olaraq, həmsədrlər Azərbaycanın "Dağlıq Qarabağ və işğal olunan ətraf ərzilərində zorakılığın artmasına dair" qətnamə layihənin qəbul olunmasına mane olub. Minsk Qrupunun bu cür fəaliyyəti əlbəttə ki, Ermənistanın apardığı siyasətlə üst-üstə düşür. Ona görə də, Minsk Qrupu çərçivəsində danışıqlar yolu ilə münaqişənin həlli qeyri-mümkün görünür. Lakin sonuncu insidentlərdən sonra beynəlxalq dairələrin, xüsusilə həmsədr dövlətlərin münaqişənin həlli ilə bağlı nümayiş etdirəcəkləri mövqe maraqla gözlənilməkdədir.

Deputat Azay Quliyev isə bildirib ki, Almaniyanın xarici işlər naziri, hazırda ATƏT-ə sədrlik edən Frank Ştaynmayer təmas xəttində atəşkəsin pozulması ilə əlaqədar verdiyi bəyanat qənaətbəxş sayıla bilməz: "Nazir tərəfləri atəşkəsə əməl etməyə və Minsk Qrupu çərçivəsində danışıqları davam etdirməyə çağırmaqla öz işini yekunlaşdırmamalıdır. ATƏT sədri indi qətiyyət nümayiş etdirməli və Ermənistanı işğal etdiyi Azərbaycanın ərazilərindən çıxmağa çağırmalıdır.

Cənab Ştaynmayer üçün ATƏT-in Minsk Konfransını təcili çağırmaq və problemin həlli istiqamətində bütün səyləri birləşdirmək üçün ciddi əsas yaranıbdır. ATƏT sədri cəbhə bölgəsindəki gərgin vəziyyəti, Ermənistanın törətdiyi təxribatı və hadisələrin sonrakı gedişatını düzgün qiymətləndirməli və adekvat addımlar atmağı bacarmalıdır. Baş verən hadisələr bir daha onu sübut edib ki, Azərbaycan xalqı və ordusu torpaqlarının işğalda qalması ilə heç zaman barışmayacaq və ərazilərimiz gec-tez düşmən tapdağından azad olacaq. Bu reallığı ATƏT-də, Ermənistan da tam olaraq dərk etməlidir".

Ceyhun ABASOV

525-ci qəzet.- 2016.-5 aprel.- S.4