Elm və təhsil
tariximiz: Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və Sənət
İnstitutu
1932-ci ildə yaradılmış bu qurum Azərbaycanda Humanitar Sahədə ilk Elmi-Tədqiqat İnstitutu sayıla bilər
Azərbaycan
Dövlət Elmi Tədqiqat İnstitutunun (Az.DETİ. 1929-1932)
Ədəbiyyat və dil bölməsi şöbə
statusunda olsa da, professor Vəli Xuluflunun rəhbərliyi ilə
geniş səlahiyyətlərə malik bir institutun
funksiyalarını həyata keçirirdi.
Az.DETİ-nin ləğvindən
(1932-ci il 16 iyul) sonra onun Ədəbiyyat və dil bölməsinin
bazası əsasında Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və
Sənət İnstitutu (Az.DƏSİ) yaradılması
üçün V.Xuluflu Azərbaycan Xalq Maarif
Komissarlığına rəsmi müraciət etdi, xüsusilə
komissarlığın elm sektorunun müdiri A.B.Bukşpanla
sıx əməkdaşlıq şəraitində problemin
tezliklə kollegiya iclasında baxılmasına nail oldu. Museyib
Şahbazovun sədrliyi ilə Azərbaycan Xalq Maarif
Komissarlığının 1932-ci il 29 iyul
tarixli kollegiya iclasında elm sektorunun müdiri A.B.Bukşpan
"Dil, Ədəbiyyat və Sənət İnstitutunun
yaradılması haqqında" məruzə etdi. Azərbaycan
XMK Kollegiyasının 1932-ci il 29 iyul
tarixli qərarında yazılırdı: "...1. Dil sahəsində
işlərin inkişaf etdirilməsi məqsədilə
(terminologiya, orfoqrafiya, lüğət işi, türk dilinin
qrammatikası və Azərbaycanda milli azlıqların dili),
Azərbaycan ədəbi dilinin, ədəbiyyatının və
incəsənətinin əsas məsələlərinin
konkret inkişaf yolunun işlənilib hazırlanması, eləcə
də Xalq Maarif Komissarlığı yanında (Elm sektoru
üzrə) yüksək dərəcəli, siyasi cəhətdən
hazırlıqlı redaktorların, tərcüməçilərin
yetişdirilməsi məqsədilə sabiq Az.DETİ-nin
Ədəbiyyat və Dil Bölməsinin bazası əsasında
Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və Sənət (musiqi
bölməsi istisna olmaqla) İnstitutu (Az.DƏSİ) təşkil
edilsin; 2. İnstitutun tərkibində yalnız
dil və ədəbiyyat sahəsi üzrə aspirantura
saxlanılsın, onların fəaliyyəti istehsalat işi ilə
əlaqələndirilsin; 3. Elm sektoru on
gün müddətində institut haqqında əsasnaməni
tərtib etsin. Direktor vəzifəsini
müvəqqəti icra edən Vəli Xuluflu təyin olunsun,
ona dil sektorunun (terminologiya, orfoqrafiya, elmi qrammatika və
lüğət işi) həvalə edilsin; 4.
İnstitutun qəbulu üzrə aşağıdakı tərkibdə
komissiya yaradılsın: yol. Vəli Xuluflu,
Cahangirov və Surxay Hacıyev" (AR Dövlət Arxivi, fond-2,
siyahı.-1, s.v.-5, qutu -1).
Xalq Maarif Komissarlığının qəbul etdiyi
proqram xarakterli bu qərar respublikada dil, ədəbiyyat və
incəsənət sahəsini ilk dəfə müstəqil
institut statusu səviyyəsinə yüksəltməklə
elmi-tədqiqat mərkəzinə çevirmək məramı
tarixi hadisə idi. Sələfindən "yalnız dil və ədəbiyyat
sahəsi üzrə aspirantura"nı qəbul
etməklə geniş fəaliyyət meydanına atılan
Az.DƏSİ dil, ədəbiyyat və incəsənət sahəsi
üzrə elmi araşdırmaların aparılması, yeni dərsliklərin
hazırlanması və nəşri qayğılarını
da öz üzərinə götürürdü. Professor Vəli Xuluflunun rəhbərlik etdiyi Azərbaycan
Dil, Ədəbiyyat və Sənət İnstitutu elmi-tədqiqat
təmayüllü araşdırma mərkəzi idi. Az.DƏSİ-də 1932-ci ilin sentyabr ayında 22 nəfər
əməkdaş çalışırdı. İnstitutun tədris hissə müdiri Q.P.Firidolin, məsul
katib N.V.Minkeviç təyin edilmişdi. Azərbaycan
Dil, Ədəbiyyat və Sənət İnstitutunda Əli
Nazim (ədəbiyyat şöbəsinin müdiri), Qulam
Bağırov (dil şöbəsinin müdiri), Hüseyn Cavid
(ədəbiyyat şöbəsinin məsləhətçisi),
Ələsgər Ələkbərzadə (ədəbiyyat
şöbəsinin elmi işçisi), İdris Həsənov
(redaktor), Yusif Əliyev (redaktor), Abdulla Tağızadə (dil
nəzəriyyəsi seksiyasının müdiri), Paşa
Sultanov (tərcüməçi), Liliya Vəkilova və
C.Hüseynova (redaktor köməkçisi) və b. (AR DA
fond-57, siyahı-1, iş-1002) tanınmış ədəbi
simalar fəaliyyət göstərir, aspirantlarla birbaşa təmasda
olurdular. Faktlar təsdiqləyir ki, Az.DETİ-nin ləğvindən
sonra aspirantlardan Mir Cəlal Paşazadə, Səməd
Vurğun, Mirzə İbrahimov, Ağasi Məmmədov və
başqaları ədəbiyyat üzrə ikinci kurs aspirantura
təhsilini Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və Sənət
İnstitutunda davam etdirirdilər.
İnstitut hətta aspirantlara ayda 170 manat təqaüd də
verirdi. Səməd Vurğunun aspirant təqaüdünün
artırılması xahişi ilə yazdığı unikal
bir sənəd dövrün və mühitin əhval-ruhiyyəsini
əks etdirmək baxımından maraq doğurur. 1932-ci il 7 oktyabrda qələmə alınan ərizədə
gənc aspirant yazırdı: "Az.DƏSİ-nin təqaüd
komissiyasına. Ədəbiyyat şöbəsinin
II kurs aspirantı Səməd Vurğundan ərizə. Mən baxmayaraq ki, heç bir yerdə işləmirəm
və təyin edilmiş 170 manat miqdarında təqaüdlə
yaşayıram - bu məbləğ məni təmin etmir.
Bundan əlavə mənzil, işıq, təmizlik
üçün vəsait ödəyirəm. Xahiş edirəm mənə 280 manat miqdarında təqaüd
və kommunal xərclərini ödəyəsiniz. Əgər İnstitut göstərilən məbləği
mənə ödəməkdən çəkinsə, təhsilimi
davam etdirmək imkanı olmayacaq. Səməd
Vurğun. 7/X-32".
İnstitutun aspirantlara çətin və ağır
zamanda təqaüd verməsi problemi yalnız Az.DƏSİ ilə
bağlı məsələ deyildi. Maliyyə
ayrımları birbaşa Xalq Maarif
Komissarlığının səlahiyyətlərinə daxil
idi. Bütün çətinliklərə baxmayaraq prof.
Vəli Xuluflu Azərbaycan XMK Elm sektoruna 21 noyabr 1932-ci ildə
müraciət edərək Az.DETİ kitabxanasından kitab
verilmədiyini əsas gətirərək 1933-cü ildə
xarici ədəbiyyat almaq üçün beş
yüz manat məbləğində vəsait
ayrılmasını xahiş edirdi.
İnstitut
rəhbərliyinin 1932-1933-cü illər üçün həyata
keçiriləcək elmi işlərin siyahısında
yazılırdı: "Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və
Sənət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (Az.DƏSİ). İnstitut 1932-ci ildə yaradılıb, Azərbaycan
SSR Xalq Maarif Komissarlığının tabeliyindədir.
Ünvan: Bakı, Kommunist (indiki İstiqlaliyyət - A.R.)
küçəsi, ev № 10. Az.DƏSİ
üzrə elmi-tədqiqat problemlərinin 1933-cü il üçün siyahısı. Ədəbiyyatşünaslıq
bölməsi üzrə: 1. Azərbaycanın rayonlarına
folklor materialları toplamaq üçün ekspedisiyalar təşkil
etmək. Müasir ədəbiyyat sektoru: 1. İkinci
beşillik və Sovet türk ədəbiyyatının vəziyyəti.
2. Molla Nəsrəddin sənətkar kimi. 3. Səməd Vurğunun
yaradıcılığı. 4. Talıblı sənətkar
kimi. 5. Aprel və Azərbaycan ədəbiyyatı. 6.
Əbdül Həsən və onun yaradıcılıq yolu.
7. Müsavatçılığın sosial kökləri və
türk ədəbiyyatı. 8. Hüseyn Cavid və
müasirlik. 9. Türk ədəbiyyatının illik
xülasəsi. 10. Müasir ədəbiyyat üzrə
biblioqrafik göstəricinin tərtibi. Ədəbiyyat tarixi
sektoru: 1. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin əsas
problemləri. 2. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində
burjua konsepsiyasının tənqidi. 3. Azərbaycan bədii ədəbiyyatında
pantürkizmin mərhələləri və tarixi kökləri.
Dilçilik bölməsi üzrə: "Ali məktəblər
üçün dil üzrə proqramların
hazırlanması". "Orta məktəblər
və texnikumlar üçün dil üzrə proqramların hazırlanması".
"Türk dilinin tədris metodikası üzrə kitab"
və s. (AR Dövlət Arxivi. Fond-57,
siyahı-1, saxlama vahidi-1002, səh.57-60).
Qaynaqdan bəlli olur ki, Az.DƏSİ elmi-tədqiqat
profilli institutdur və Türk Mədəniyyəti
Sarayının (indiki AMEA RH - A.R.) binasında fəaliyyət
göstərmişdi. Yeni yaradılan bu elmi-tədqiqat
ocağı struktur etibarilə üç bölmədən,
on bir sektor və komissiyadan ibarətdir. Dilçilik
bölməsi: 1. Elmi-tətbiqi dilçilik, 2. Yazı mədəniyyəti
komissiyası 3. Elmi-metodiki komissiya, 4. Nəzəri dilçilik 5. Lüğət
- terminologiya, 6. Lüğət
komissiyası, 7. Terminologiya komissiyası.
Ədəbiyyatşünaslıq bölməsi: 1. Müasir ədəbiyyat,
2. Nəzəri ədəbiyyatşünaslıq, 3. Ədəbiyyat
tarixi, 4. Yaxın şərq ədəbiyyatı. Sənətşünaslıq bölməsinin tərkibində
sektor və ya komissiya nəzərdə tutulmamışdı.
Nəzəri
ədəbiyyatşünaslıq sektorunun iş planına
"M.F.Axundovun fəlsəfi baxışları",
"Molla Nəsrəddin dramaturq və publisist kimi",
"Hüseyn Cavid və türk poeziyası" mövzusunda
monoqrafiyaların yazılması məsələsinin daxil
edilməsi uzaqgörənliklə müəyyənləşdirilmiş
mütərəqqi hadisə idi. Müasir ədəbiyyat
sektorunun "Səməd Vurğunun
yaradıcılığı" adlı tədqiqat işini
planlaşdırması isə Az.DƏSİ-nin aspirantı, 26
yaşlı gənc şairin gələcəyinə
böyük ümidlərdən xəbər verirdi.
Professor Vəli Xuluflu instituta, onun gələcəyinə
daha geniş diapazondan baxır, elmi-tədqiqat
ocağının təşkilati məsələlərinə
dərhal reaksiya verirdi. O XMK Elm sektorunun təklifini və sifarişlərini nəzərə
alaraq Az.DƏSİ-nin 1933-cü il
üçün nəzərdə tutulan ştat cədvəlini
və smetasını da hazırlayıb Xalq Maarif
Komissarlığına göndərmişdi. Layihəyə əsasən
Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat və Sənət
İnstitutunda 1933-cü il
üçün 51 nəfər əməkdaşın
çalışacağı nəzərdə tutulurdu.
Onlardan institutun rəhbərliyi və texniki işçiləri
üçün 15, Dilçilik şöbəsi
üçün 22, Ədəbiyyat şöbəsi
üçün 9 və Sənətşünaslıq
şöbəsi üçün 5 ştat nəzərdə
tutulmuşdur. Az.DƏSİ-nin 51 nəfərlik
əməkdaşı üçün smetada əməkhaqqı
olaraq bir ayda 13 470 manat vəsaitin ayrılması istənilirdi.
Ştat cədvəlində əməkdaşların
sayını iki dəfədən çox
artırılması, yalnız əməkhaqqı
üçün illik 160 min manatdan çox vəsaitin təmənnasında
bulunmaq o dövr üçün asan həll edilə biləcək
məsələlərdən deyildi. Məlum
idi ki, Moskva Az.DETİ-ni ona görə ləğv etməmişdir
ki, hətta onun bir bölməsi əsasında mərkəzin
nəzarətindən kənarda müstəqil Az.DƏSİ
yaradılsın. Bu elmi-tədqiqat
ocağının başı üzərində qara buludlar
dolaşmaqda idi. Azərbaycanda Xalq
Komissarları Sovetinin rəhbərliyinə Mircəfər
Bağırov gələndən sonra isə bütün elmi-tədqiqat
yönümlü institutların, təşkilatların, mərkəzlərin,
müəssisələrin, laboratoriyaların bir məcraya
yönəldilməsi, XKS-in çətiri altında birləşdirilməsi
ideyası təhdid edilirdi. Azərbaycan KP (b) MK Katibliyi hələ
1932-ci il 16 iyulda SSRİ Elmlər Akademiyası
Zaqafqaziya Filialının Azərbaycan Bölməsinin
yaradılması (Bu adın rus dilində Az.OZFAN
abreviaturası mütəxəssislər arasında məşhurdur
- A.R.), yeni qurumun respublika büdcəsi tərəfindən
maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul
etmişdir. Birləşmiş Azərbaycan KP (b) MK və
Bakı Komitəsinin 1932-ci il 21 sentyabr
tarixli qətnaməsində yazılırdı: "Bakı
şəhərində SSRİ Elmlər Akademiyası Bölməsinin
yaradılması haqqında. 1.SSRİ Elmlər
Akademiyasının Zaqafqaziya Filialının yaradılması
ilə əlaqədar Azərbaycan Təbii İstehsal
Resurslarının Öyrənilməsi İnstitutunun
bazasında Azərbaycan Bölməsinin (Az.OZFAN) təsisi zəruri
hesab edilsin... 4. SSRİ Elmlər
Akademiyasının prezidentindən Az. OZFAN-ın direktorunun
akademik Levinson-Lessinq və ya Fersmanın təyin olunması
xahiş edilsin. 5. Az.OZFAN-ın direktor müavinləri
yol. C.Kazımov və X. Qarber təsdiqlənsin... Azərbaycan KP (b) MK katibi Polonski (Gürcüstan MEA
Baş Arxivi, Fond-4, siyahı-1, iş-84).
Azərbaycan kommunustlərinin qərarına SSRİ Elmlər
Akademiyasının Rəyasət Heyəti və rəhbərliyi
sayğı ilə yanaşdı. Ümumittifaq Elmlər
Akademiyasının 1932-ci il 10 noyabr tarixli iclas protokolunun
6-cı paraqrafında Azərbaycan Təbii İstehsal
Resurslarının Öyrənilməsi İnstitutunun
bazası əsasında SSRİ EA Zaqafqaziya Filialının Azərbaycan
Bölməsini (Az.OZFAN) yaratmaq, iki dekada (iyirmi gün) müddətində
Azərbaycan MİK-nin nəzdində olan elmi-tədqiqat
institutunun ləğv edilərək elmi və maddi-texniki
bazası ilə birlikdə SSRİ Elmlər Akademiyası
Zaqafqaziya Filialının Azərbaycan Bölməsinə təhvil
verilməsi, yeni strukturun direktorluğuna namizədin müəyyənləşdirilməsi,
direktor müavinləri vəzifəsinə X.İ.Qarberin və
C.C.Kazımovun seçilməsi tövsiyə edilmişdir.
Yeni akademik qurumun yaradılması sahəsində işlərin
sürətləndirilməsi Az.DƏSİ-nin gələcək
fəaliyyətini şübhə altına alırdı və
institutun direktoru, professor Vəli Xuluflu məxfi
aparılan proseslərdən tam xəbərsiz deyildi. Amma ona çatdırılan, bəzi mötəbər
qaynaqlardan sızdırılan informasiyaları da dəqiqləşdirmək
müşkül məsələ idi. Çünki
elmi-tədqiqat institutlarının bir mərkəzdə cəmləşdirilməsi,
bir çətir altında birləşdirilməsi prosesi ilə
bağlı yazışmalar "Tam məxfi" qrifi
altında həyata keçirilirdi.
Az.DƏSİ-nin Marksizm-Leninizm İnstitutu və Xalq
Maarif Komissarlığının Elm sektoru ilə birgə 22
dekabr 1932-ci ildə Türk Mədəniyyət Sarayında
(indiki AMEA RH binasında, Bakı, İstiqlaliyyət
küç.-10 - A.R.) müşavirə keçirməsi nəzərdə
tutuldu.
Müşavirədə iştirak etmək üçün XMK Elm sektorundan Nikolayev,
MLİ-dən Şafranski, Az.DƏSİ-dən Fridolin,
Jamkoçan və Qulam Bağırov dəvət
edilmişdir. İclasın sədri, prof.
V.Xuluflu, katibi N.Minkeviç seçildi. Müşavirənin
gündəliyinə iki məsələ daxil edilmişdi:
"1.Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının tərtibi və
nəşri haqqında. 2. Dil, ədəbiyyat və
incəsənət üzrə elmi-tədqiqat işləri
haqqında" (AR Dövlət Arxivi. Fond-57,
siyahı-1, saxlama vahidi-1002, vərəq-7).
Müşavirənin gündəliyində toxunulan birinci
məsələdən məlum olur ki, professor V.Xuluflunun rəhbərlik
etdiyi instituta respublikanın ictimai-mədəni həyatı
üçün yüksək əhəmiyyət kəsb edən
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının tərtibi və nəşri
kimi mühüm vəzifənin yerinə yetirilməsi həvalə
olunmuşdur.
Ensiklopedik işlərin Az.DƏSİ-nin iş planına daxil
edilməsi yeni təsis olunmuş institutun taleyinə və gələcəyinə
möhkəm əminliyin ifadəsi idi. Qısa
müddətdə görülən işlərin
gedişatı ilə bağlı sədrin məlumatı
müşavirə iştirakçıları tərəfindən
məmnunluq hissi ilə qarşılanmış, qərarda
ensiklopediya üçün terminlərin tərtibi ilə
bağlı işlərin sürətləndirilməsi
vurğulanmışdır.
Müşavirənin
gündəliyində duran: - "Dil, ədəbiyyat və incəsənət
üzrə elmi-tədqiqat işləri haqqında"
adlı ikinci mövzu ilk baxışdan ənənəvi illik
hesabatı xatırladır. Professor Vəli Xuluflu təsdiqlənən
iş planlarının mövcud durumu, yerinə yetirilmə
müddəti və öhdəliklər haqqında məlumat
verdikdən sonra ilk çıxışçı
Marksizm-Leninizm İnstitutunun nümayəndəsi Şafranski
oldu. Çıxışçı mövzudan
kənarlaşaraq bəyan edir ki, təmsil olunduğu
Marksizm-Leninizm İnstitutunun elmi-tədqiqat işləri ilə
məşğul olması mümkünsüzdür. Çünki institut təhsil müəssisəsidir,
dil, ədəbiyyat və incəsənət üzrə elmi-tədqiqat
işləri onun imkanı xaricindədir. Şafranski
çıxışında Az.DƏSİ-nin yeni
yaradılacaq Az.OZFAN-a təhvil verilməsini məqsədəuyğun
hesab etmişdir. Bu açıq fikirdən
sonra Az.DƏSİ-nin əməkdaşlarına məlum oldu
ki, müşavirə "hesabat" üçün yox,
elmi-tədqiqat institutunun ləğvi ilə bağlı
çağrılmışdır və bu fikir
bütövlükdə Azərbaycan rəhbərliyinin birmənalı
qərarıdır. Direktor Vəli Xuluflu əsəbi
tonla Şafranskinin səsləndirdiyi fikrə belə
münasibət bildirdi ki, dil, ədəbiyyat və incəsənət
üzrə elmi-tədqiqat işlərinin Az.OZFAN-a təhvil
verilməsi barədə qərar Leninqradda (o vaxt SSRİ Elmlər
Akademiyası Leninqrad şəhərində yerləşirdi və
V.Xuluflu bu fikri ilə həmin elm ocağının 1932-ci il
10 noyabr tarixli iclas protokolunun 6 paraqrafına və eyni zamanda Azərbaycan
elminin Leninqraddan asılılığına işarə
vururdu -A.R.) qəbul edilib. O, Az.DƏSİ-nin Marksizm-Leninizm
İnstitutun tabeliyinə keçməsinə etiraz etmiş,
dil, ədəbiyyat və incəsənət üzrə elmi-tədqiqat
işlərinin Az.OZFAN-a təhvil verilməsini məqsədəuyğun
saymışdır.
XMK Elm sektorunun nümayəndəsi Nikolayev
çıxışında bildirdi ki, elmi-tədqiqat institutu
Az.OZFAN-a verilməlidi. Bu məsələ yaxın günlərdə
Tiflisdə həll olunacaqdır. Azərbaycan
KP MK katibi yol.Polonski də Az.DƏSİ-nin elmi-tədqiqat
işlərinin Az.OZFAN-a verilməsini məqsədəuyğun
sayır.
Beləliklə,
professor V.Xuluflunun sədr, N.Minkeviçin katib olduğu birləşmiş
müşavirənin qərarında yazılırdı:
"Az.DƏSİ-nin elmi-tədqiqat işləri bir yerdə
cəmləşdirilərək tam həcmdə Az.OZFAN-a təhvil
verilsin (AR Dövlət Arxivi. Fond-57, siyahı-1,
saxlama vahidi-1002, vərəq-7).
Müşavirədən sonra Az.DƏSİ-ni ləğvetmə
komissiyası yaradıldı. Tsitaşi,
Minkeviç və Cəfərzadə Az.DƏSİ və XMK
Elm sektoru tərəfindən, Mövsümzadə, Viqdorov və
Dadaşyev (Məmməd Arif Dadaşzadə - A.R.) Az.OZFAN tərəfindən ləğvetmə
komissiyasının üzvləri idi. Komissiyanın
1933-cü il 21 yanvar tarixli birgə imzaladıqları akta əsasən
Az.DƏSİ-nin bütün əmlakı, o cümlədən;
531 adda 1055 nüsxə kitab, incəsənət üzrə
1141 ədəd biblioqrafik kartoçka, 66 adda (yeni və
köhnə) terminoloji materiallar, 29 adda əlifba cədvəli
və çoxsaylı müxtəlif materiallar Az.OZFAN-a təhvil
verilmişdir.
22 dekabr
1932-ci il tarixini Azərbaycan Dil, Ədəbiyyat
və Sənət İnstitutunun (Az.DƏSİ) ləğv
edildiyi gün də adlandırmaq olar. Bu tədqiqat
ocağı cəmi beş ay (29 iyul - 22
dekabr 1932) səmərəli fəaliyyət göstərdi. Az
yaşasa da, humanitar sahədə ilk elmi-tədqiqat institutumuz
olan Az.DƏSİ qısa müddətdə dil, ədəbiyyat
və incəsənət sahəsində yüksək səviyyəli
mütəxəssislərin, peşəkar tədqiqatçıların
yetişdiyini üzə çıxartdı, stabil əmək
ahənginə, elmi araşdırma bacarığına nail
olduğunu əyani isbatladı...
Azərbaycan
Dil, Ədəbiyyat və Sənət İnstitutunun az
yaşamasına baxmayaraq bu gün Milli Elmlər
Akademiyamızın divarları arasında, çətiri
altında milli-mənəvi dəyərlərimizi
araşdıran, fəaliyyət göstərən,
böyük uğurlara imza atan Ədəbiyyat, Dilçilik,
Folklor və İncəsənət institutlarının tarixi
sələfi, humanitar sahədə ilk elmi-tədqiqat ocağı
adlandırılmağa layiqdir.
Asif RÜSTƏMLİ
525-ci qəzet.- 2016.- 2 dekabr.- S.4.