"Səni ömrümə yazmışam"

Müasir Azərbaycan poeziyasında məxsusi yaradıcılıq manerası, poetik təfəkkürünün zənginliyi, bədii düşüncələrinin təravəti ilə seçilən istedadlı şairlərdən biri Şəmsi Vəfadardır.

Zəngin söz aləmi, bədii predmetə yanaşma özəlliyi, düşüncə genişliyi, cəmiyyətə münasibəti, duyğularının təbiiliyi onun poetik özünəməxsusluğunu şərtləndirir.

"Səni ömrümə yazmışam" yeni şeirlər kitabı ilə oxucuların görüşünə gələn Şəmsi Vəfadar öz yaradıcılıq dəst-xəttinə sadiq qalıb.

Poeziya şairin fərdi yaradıcılığının ehtiva olunduğu ruhani məkandır. Hər bir şairi düşündürən önəmli cəhətlərdən biri də əsərlərinin əbədiliyinin cövhərini tapmaq üçün fenomenal istedad sərgiləməsidir. Bu arzunun, istəyin çin olması üçün sənətkarın özünəxas üslubu, yaradıcılıq fərdiliyi vacib elementdir. Zaman sübut edib ki, şairin üslub fərdiyyəti yaradıcılığının başlıca indeksi olmaqla bərabər, həm də bədii nümunənin, bədii əsərin uzunömürlü olmasını təmin edən əsas amillərdəndir. Şəmsi Vəfadarın yaradıcılığında bədii fikrin inkişaf mərhələlərini əyaniləşdirən bir vasitə kimi onun fərdi üslubu, həm də şairin gerçəkliyin obyektiv təsvirində, dünyanın poetik dərkində, qavrayışında hansı sənətkarlıq prinsiplərinə əsaslandığını, nəticədə onun mənsub olduğu yaradıcılıq metodunu da əyaniləşdirir. Çünki şairin yaradıcılıq məxsusiyyəti, poetik obyektin inikas üslubu, bədii detala yanaşma prinsipləri, dünyagörüşünün, fərdi duyumunun istiqamətləri məhz fərdi üslubun araşdırılması zamanı üzə çıxır.

"Səni ömrümə yazmışam" poetik toplusundakı şeirlər Şəmsi Vəfadarın yaradıcılıq uğuru kimi böyük səciyyə daşıyır.

Onun zəngin poeziya aləmini yüksək bədii təsvir və ifadə gözəlliklərinin, səmimi və təbii duyğuların əks olunduğu poetik tablolar qalereyası adlandırmaq olar. "Anasızlar" silsilə şeirləri şairin poetik qüdrətinin, bədii idrakının genişliyini ehtiva etməklə yanaşı, həm də bu dolğun bədii nümunələrdə milli-mənəvi dəyərlərin sənət müstəvisində poetik inikası, ədəbi-ictimai düşüncənin sanbalı, forma və məzmunun vəhdətindəki modern özünüifadə bacarığı bədii təfəkkürünün zənginliyinə və orijinallığına dəlalət edir.

"Ata" laylasıyla gedər yuxuya,

Qəm oxunar

gözlərində.

"Ana" sözü gizlənər

sözlərində.

yaxud:

Anasız qız

"Vağzalı" üstündə gəlin köçəndə

Anasızlıq olar

Ən bahalı cehizi...

və yaxud:

Ana Vətən!

Anasızları

heç kəs

Sənin qədər

Ovuda bilməz...

Kiridə bilməz...

Şəmsi Vəfadarın vətənpərvərlik mövzusunda qələmə aldığı əsərlər də bədii-fəlsəfi və poetik dolğunluğu ilə poeziyamızın uğuru kimi səciyyəvidir. Yurdumuzun Qarabağ ağrısını səmimi və özünəməxsus poetik detallarla sözün aynasında işıqlandırması ilə oxucunu dərdin bir gün yeniləcəyinə inandırır. Şairin "Qarabağ" şeirindəki bədii ümumiləşdirmə bədii-ictimai mündəricəsi baxımından diqqət çəkir:

"Qarabağa can vermiş,

Gör nə qədər şəhid var!

Onların ruhu belə

Hər gün üsyana qalxar.

Balaca körpələr də

Bu kəlmənin başından

Durub dünyaya baxar".

Körpələrin də "Qarabağ" kəlməsindən dünyaya baxması şairin vətənpərvərlik duyğularının sənət müstəvisində poetik ictimai tapıntısı və bədii çağırışı kimi diqqətəlayiqdir. Şeirin ictimai-fəlsəfi qayəsi daha dərin mətləblərin, - yurda bağlılığın fəlsəfi məzmununu sərgiləyir.

Şəmsi Vəfadarın şeirləri daha çox gerçəkliklə, reallıqla bağlıdır. Bu poetik nümunələrdə həyatın səsi, zamanın nəfəsi, həmçinin insan ruhunun lirik-psixoloji məqamları bədii detallarla, idiomatik ifadələrlə əks olunur. Şeirlərdə həqiqət duyğusu, ədalət yanğısı, sevən ürəyin həsrət notları poetik düşüncənin başlıca məramına çevrilir. Şairin obrazlar dünyasında həyatın ağırları dolğun poetik səmimiyyətlə indeksləşir. Şəmsi Vəfadar dünyaya, həyata, cəmiyyətə geniş təfəkkür işığında nəzər salan şairdir. Onun şeir və poemasında oxucu dünyanı dərk etməyə çalışan, insan şəxsiyyətinin ucalığının, əzəmətinin sirrini sözün aynasında canlandıran müqəddəslik önündə heyrətlənən bir şairin düşüncə, fikir dünyası ilə tanışlığına məmnun olur.

Şairin şeirlərinin lirik qəhrəmanı müşahidə qabiliyyəti ilə fərqlənir. Onun fərdi poetik siması, təkcə yazdığı şeirlərin üslub xüsusiyyətlərində deyil, həm də hadisələrə yanaşmasında, onları seçməsində və dəyərləndirməsində, lirik "mən"in əhvali-ruhiyyəsini təbii və səmimi boyalarla canlandırmasındadır.

"Sən gəlin köçən gün..." şeiri şairin həsrət, intizar duyğularının necə səmimi poetik ifadələrlə ehtiva etməsinə güzgü tutur. Sevən ürəyin həsrət odunu, yanğısını misralarda duyur oxucu.

"Sənə çalınan toy mənim eşqimin,

Matəmi olacaq, yası olacaq.

İllər dolansa da, aylar ötsə də,

Sənə olan eşqim cavan qalacaq".

Lirik-psixoloji durumun səmimi bədii ovqatla, poetik detallarla təbii ifadəsi oxucunu duyğulandırır. Şairin ruhundakı intonasiyanın təravəti poetik düşüncənin, bədii fikrin ifadəliliyinə məxsusi rəng qatır.

"Səni ömrümə yazmışam" poetik toplusu bədii sanbalı və sənətkarlıq məziyyətlərinin zənginliyi baxımından istedadlı şair Şəmsi Vəfadarın yaradıcılıq uğuru kimi dəyərlidir.

Balayar SADİQ

525-ci qəzet.- 2016.- 20 dekabr.- S.8.