Mənim qəhrəmanım
... Yaşamaq həsrətsiz, həsrət sevgisiz, sevgi
də sənsiz olmaz. Unutma: sevmək - daim bərabər
olmaq deyil, sən olmasan belə, səni ürəkdə
yaşada bilməkdir.
Murov xatirələri
Mənim Raquf adlı qəhrəmanla ailə həyatımın
ilk günləri Murovdan - onun ətəyində yerləşən
Toğana kəndindən başladı. Bəlkə də
17 illik ailə həyatımızın ən çətin, ən
əziyyətli günləri idi. Amma
çox xoşbəxt idik. Çünki
ümidlərimiz vardı. Çünki
ikimiz də gənc idik. Sabaha ümidlə
baxırdıq.
Raquf o zaman Murovda kəşfiyyat bölüyünün
komandiri idi. Bu mürəkkəb coğrafi ərazidə ən
çətin kəşfiyyat əməliyyatlarına rəhbərlik
edərdi. Həyat şərtləri
çox ağır idi. İşığa,
qaza, hətta içməli suya həsrət idik. Odun peçi, kömür sobası ilə evimizi
isidirdik. Ətraf aləmlə əlaqə
yaratmaq belə çətin idi. Bütün
bu çətinlikləri Raquf mənə əvvəlcədən
anlatmışdı. Mən isə şəhərdə
böyüyüb təhsil almış ali
savadlı qız bu çətinliklərin
qarşısında davam gətirəcəyimə əvvəlcədən
inanmırdım. Bu evliliyin tələsik
verilmiş bir qərar olduğunu söyləyənlər də
vardı. Həmçinin öz ailəm.
Amma mən Raqufda özümü
görürdüm, ona güvənirdim. Onunla
bir yerdə olmaq səadəti bu çətinliklərin
fövqündə dururdu. Körpə
övladımızı belə Murovun sərt
qışındı böyütdük. İkimiz
baş-başa verib bütün çətinliklərin
öhdəsindən gəldik. Dəfələrlə
xəstələndim, amma rahat şəraitə qayıtmaq istəmədim.
Çoxları həyatının əziyyətli
günlərini xatırlayanda kədərlənər, amma mən
o illərdən həmişə sevgi və fəxrlə bəhs
etdim.
Biz Murovda ailə olaraq bərkidik, bir-birimizə
bağlandıq. Heç vaxt unuda bilmirəm: Raquf bir gecə qəfil evə
gəldi. Döyüş paltarlarını
geyinmişdi, silahlanmışdı. Dedi:
"Qarşıdakı postlara gedirəm. Ola bilər,
evə gələ bilməyəm". Körpə
Aqşinlə görüşüb yola düşdü.
Kimsəsiz həyət,
tanımadığım insanlar, rabitə vasitələri də
yox. Düz beş gün gəlmədi.
O beş gün mənə beş il kimi
göründü. Amma sonunda sağ-salamat gəldi.
Bilmirəm, niyə o beş gün çəkdiyim
həyəcandan sonra həmişə Raquf əməliyyatlara
gedəndə, artıq əmin idim ki, harda olursa-olsun
sağ-salamat qayıdacaq.
Toğanada
səkkiz il xidmət etdi. Hamı
onu sevdi, tanıdı. O, şərəfli, qorxmaz bir
zabit idi. Eyni zamanda alicənab ata, hər bir
qadının arzu edəcəyi bir ər idi. Hərbçi həyatının bütün
çətinliklərinə baxmayaraq, mən onunla xoşbəxt
idim.
Mənə elə gəldi ki, Murov həyatı
insanı bərkidir, çətinliklərə sinə gərməyi
öyrədir.
Həyatda qarşılaşdığın digər
çətinliklər o həyatın qarşısında aciz
qalır.
Bir də
o həyat ona görə mənə asan gəldi ki, o həyatda
Raquf vardı: mənliyi ilə,
sevgisi ilə, qəhrəmanlığı ilə... Mən həqiqi bir qəhrəmanın həyat
yoldaşı olduğum üçün çox bəxtəvər
idim.
İndi
ona səslənirəm: "Varlığınla elə
doluydum ki, getdin və geridə buraxdığın
dağıntıların içərisində
özümü axtarıram".
Vətən eşqi
Günlər su kimi axıb keçdi. Heç bilmədim
Raqufla bu ömrüm nə tez bitdi. Xoşbəxt
gün tez keçər deyərlər. Mənim
Raqufa olan eşqim gün keçdikcə azalmadı, əksinə
biz bir ruh əkizinə döndük. Araya
ayrılıq düşdü. Raqufu hərbi
xidmətdə tək qoyub şəhərə dönəsi
oldum. Cismən ayrılsaq da, ruhən
ayrılmadıq. Elə bilirdim həmişə
yanımdadır.
Raquf hərbi xidmətini Ağdamda düşmənlə
üzbəüz taborun da komandiri kimi davam etdirdi. Getdikcə
peşəkarlığı, təcrübəsi ona daha da
şöhrət gətirirdi.
Bu illərdə (2005-2006-cı illərdə mənim həyatımın
həm ağır, həm də ən sevincli anları
yaşandı) xəstəliyimlə əlaqədar uzun
müddət xəstəxanada müalicə aldım. Əkiz
övladlarımız dünyaya gəldi. Raquf
xidmətdən aralanıb hətta mənə və körpələrə
baş çəkməyə gələ bilmədi. Körpələrimizdən birini itirdik. Mən yenə tək idim. Həm
xəstəlik, həm övlad acısı məni
yıxmadı. Mübarizə apardım.
Çünki Raquf vardı. O, fiziki cəhətdən
bizimlə deyildi, amma ürəklərimiz eyni vururdu. Mən onu başa düşürdüm. Bilirdim ki, bu insan ancaq Vətən üçün
doğulub. Onun üçün Vətən
eşqi bütün eşqlərdən üstün idi.
Bir də ona əmanət olunan əsgərlər... Gecə-gündüz onların
qayğısını çəkməyi özünə
şərəfli vəzifə bilirdi. Raqufun
varlığı mənə bəs edərdi. Bütün çətinliklər o
varlığın qarşısında aciz qalırdı.
Oğlumuz Nihad 3 aylıq olanda evə gələ bildi. Cəmi beş
günlüyə. Amma onun hər gəlişinin
özü bir sevinc, xoşbəxtlik idi. Özü
ilə bərabər elə bir səadət, canlanma gətirərdi.
Gəlişi ilə bir həsrət bitər,
gedişi ilə yeni bir ayrılıq başlardı. Çünki Raquf mənim bitməyən həsrətimdi,
taleyimdi, onunla yaşamadığım günlərin həsrətinə
doyamadığım dəniz gözlü yarımdı.
Həmişə bir Raquf vardı. Özləyib yetişə bilmədiyim.
Ana sevgisi, ana həsrəti
Hərbi xidmətdə yüksəlsə də, Raqufun
ürəyində, gözlərində həmişə bitməyən
bir həsrət vardı. Nə vaxt ona desəm
ki, bu həyat nemətlərindən, bu ətrafındakı kəhkəşandan
niyə yararlanmırsan? Qəmli və tənbehedici
baxışlarla mənə baxıb deyərdi:
- Vətən
ana deməkdir. Bu iki məfhum bir-birindən ayrı ola bilməz. Amma mən
onların hər ikisini səngərin o biri üzündə
qoymuşam.
Erməni quldurlarının anasını şəhid
etməsi, onu gənc yaşlarında itirməsi Raqufun ürəyində
ancaq döyüş ruhunu ucaldırdı. Bu insan ancaq səngər
üçün yaranmışdı. Səngərdən
qeyri heç bir həyat şəratini qəbul etmirdi. Döyüş onun ruhunda idi.
Heç vaxt unutmaram, bir dəfə yayda Ağdamda olarkən
televiziya ekranlarında bir türk filmi göstərilirdi. Kino əsəri
bir neçə övladı olan, amma ahıl
çağlarında baxımsız qalıb, qocalar evinə
yerləşdirilən bir ananın taleyindən bəhs edirdi.
Ananın acı taleyi Raqufu kövrəltmişdi,
hiss etdim ki, için-için ağlayır, büruzə verməməyə
çalışır. O zaman dərk etdim ki, Raquf
göründüyü kimi möhkəm, sərt xarakterli bir
komandir deyil. O zaman Raquf mənə küçədə
anasını itirərək qorxub ağlayan bir körpəni
xatırlatdı.
Mənə elə gəlirdi ki, keçirdiyi ağır
döyüş əməliyyatlarında onu qoruyan şəhid
anasının ruhudur. Hətta şəhidliyindən iki ay qabaq dedi ki, deyəsən,
mən Allahın sevimli quluyam, bilsən, necə çətinliklərdən
məni qoruyub.
Amma sən demə, tale bizə qarşıda daha faciəli
alın yazısı yazıbmış.
"Sən dəfələrlə ölümün
gözünə dik baxdın, ölümün
özünü aldatdın. İki il qabaq
ağır avtomobil qəzası keçirəndə
ayılan kimi ilk səni axtardım. Sən dimdik
ayaqdaydın. O dəhşətli qəza sənə
heç xəsarət yetirə bilmədi. Səni
ayaqda görəndə arxayınlaşdım. Bildim ki, sən hamımızın harayına
çata bilərsən. Elə də oldu.
Xəstəxanada sənə dedim ki, Allah səni və
balalarımızı bir daha qorudu. Dedin ki, yazıq deyiləm,
belə adi bir qəzada ölüm. Bəs mənim
illərdir çəkdiyim əziyyət. Mən
özümə belə ölümü
yaraşdırmıram, dedin".
Sözlərində həqiqət varmış, çox
keçmədi ki, onu da anlatdı. Həqiqətən
ölümün də gözəli, şərəflisi
varmış. Və Raquf ona doğru tələsirdi...
Ağdam
üçün darıxırdı...
Ağdamım
- ana ətirli torpağım,
Ağdam,
Ağdam, Ağdam!
Səni
düşündükcə
Parçalanır
içim, çölüm,
Ağdam,
Səni əsir
edib,
Yaşatdılar
mənə zülüm,
Sənsiz
keçən illərimi,
Hansı qara yelə verim?
Ağdam,
Ağdam...
2012-ci il 12 fevral. Raqufun qısa
ömründə ən sevincli günü. Ağdamda hərbi hissə komandiri təyin
edilmişdi. Sanki doğma torpağına
bir addım da yaxınlaşmışdı. Bəlkə də sevə-sevə getdiyi, ürəklə
qəbul etdiyi ən gözəl təqdimat idi. Şəhid ananın balası ona doğru daha da
yaxınlaşırdı. Raquf hərbi
hissədə ilk əvvəllər çox əziyyət
çəkdi. Ön xətt, səngər
həyatı, tabeliyində olanların məsuliyyəti, onlara
ən yüksək şərait yaratmaq istəyi və digər
məqsədlər onu gecə-gündüz işləməyə
vadar edirdi. Amma o, heç yoruldum demədi.
Çünki Vətəni üçün Vətən
övladına xidmət edirdi. Digər
bölgələrdən fərqli olaraq Ağdam ona daha əziz,
daha doğma idi.
Xidməti ilə özünə o zonada böyükdən-kiçiyə
hamının hörmətini qazandı. Ağdamın
fəxri, göz bəbəyi oldu. Raqufa
görə biz də ailəlikcə ağdamlı olduq.
O, evə gələ bilmirdi, biz ona doğru gəlirdik. Təki onunla bayram keçirək, onu daha çox
görə bilək. Bəlkə bizim ailə
həyatımızın ən xoş günləri elə
Ağdamda - Xındırıstan kəndində kirayə
qaldığımız evdə keçdi. Mən sonralar bildim ki, Raquf o zaman düşmən
arxasına keçib anasının məzarını ziyarət
edib.
Ağdam Raquf üçün bir sevgi, eşq idi. Şəhərə
məzuniyyətə gələn kimi Ağdam
üçün darıxırdı.
Mən onu nə bayramlarda, nə ad günlərində, nə
xoş günlərdə evdə tapa bilmədim. Həmişə
ön xətdə, səngərdə, əsgərlərinin
yanında oldu. Hərdən gileylənirdim,
bu qədər yetər, deyərdim. Amma cavabı qısa
olardı: "Sən evdə rahat oturmusan, camaatın
balası ön xətdə keşik çəkir".
Biruzə verməməyə çalışsam da, mən
bu keyfiyyətlərinə görə onunla fəxr edirdim. Çünki
Raquf heç vaxt öz mənfəətini düşünən
cılız duyğulu vəzifəpərəst olmadı.
Digərlərindən fərqli olaraq, "mən yox",
"öncə Vətən" dedi.
İgidlik, Vətən eşqi qanında idi. Cəbhədə
nəsə bir hadisə olardısa, özü öndə
olardı. Deyərdi, digərləri məndən
ilham alıb, mənə arxalanır. Raquf,
doğrudan da, bu orduda seçilən komandirlərdən idin.
Bunu mən yox, onu tanıyan bütün zabitlər
deyir.
Raqufun Vətən,
torpaq sevgisi ölçüyəgəlməz, sonsuz idi. Hərdən zarafatla deyərdim ki, bəlkə sən
Azərbaycanın ən kasıb komandirisən. Cavab verərdi ki, bəlkə də maddi cəhətdən
elədir, amma mənim xalqdan qazandığım sevgi heç
bir sərvətlə ölçülməz. Raquf haqlı idi. Mən buna onun
şəhid olduğu gün əmin oldum.
Hər bir əsgər Raquf üçün dəyərliydi,
əziz idi.
2014-cü
il 1 avqust.
Hərbçi həyatında onun ən ağır, dəhşətli
günlərindən biri idi. Cəbhədə vəziyyət
neçə günlər idi ki, ağır idi. O da əsgərləri
ilə bərabər ön xətdə olurdu. Erməni
yenə öz kinindən, erməni xislətindən əl
çəkmədi. Ağır döyüşlərdə
Raquf bir neçə əsgərini şəhid verdi. Mən o zaman əsgərlər
üçün tökdüyü göz yaşlarını
gördüm. Deyirdi: "Mən özümə
bağışlaya bilmərəm ki, onları mənfur
düşmənlərdən qoruya bilmədim. Mən
bu gün neçə evə şəhid yola saldım".
Amma o şəhidlərin qisasını
düşməndən almışdı. Ermənilər
onu gözəl tanıyır, izləyirdilər. Bilirdilər ki, Ağdam cəbhəsinin möhkəmliyində,
dəyanətliliyində Raqufun öz yeri var. Yerli əhali də
ona güvənirdi.
Ağdam Raquf üçün bitməyən bir eşq,
sevgi, heç tükənməyən ana həsrəti idi.
Şəhidlik
- ölümsüzlüyə gedən yol
...O
baxışın son olduğunu bilsəydim, anlıq deyil,
ömürlük baxardım.
Raquf sonuncu dəfə mart ayının 20-24-də şəhərə
ezamiyyətə gəlmişdi. Amma bu həmişəki
səfərlərə bənzəmirdi. Həm
təlaşlı, həm narahat idi. Axırıncı
gün heç vidalaşmadı da. Elə
bildim, axşam evə dönəcək. Sən
demə, Bakıdan birbaşa hərbi hissəyə geri
dönmüşdü. Mənsə, həvəslə,
tələsik onun sevdiyi xörəkləri
hazırlayırdım. Zəng edib bildirəndə
ki, artıq hərbi hissədədir, hələ incidim də.
Dedim, niyə xəbərsiz, sağollaşmadan getdin? O
gündən sonra heç bir həftə keçmədi ki,
Azərbaycan ordusunun Ağdərə istiqamətində
uğurlarını eşitdim. Raqufun telefonuna zəng
çatırdı. Mən hiss edirdim ki, o, ən öndədir.
Arxayındım ki, Raqufa heç nə olmaz. Çünki
illərin səngər komandiri idi. Erməninin
hər hiyləsinə, oyununa bələd idi. Mən ondan yox, təmas xəttində yaşayan
qohumlardan, əsgərlərdən narahat idim. Ancaq
heç demə, erməni illərdir izlədiyi, lakin heç
cür ələ keçirə bilmdiyi Raqufun - cəsur kəşfiyyatçının
ovunda imiş.
Son dəfə telefonuma aprelin 3-ü günorta
saatlarında zəng etdi. Həmin gün ürəyim
çox narahat idi. Cəbhə xəttindən şəhid xəbərləri
gəlirdi. Səsini eşitcək
arxayınlaşdım. Çox rahat və
əmin danışdı. Səsi heç
döyüşdən çıxmış bir insanın səsinə
oxşamırdı. Bilsəydim,
axırıncı zəngi olacaq, min bir bəhanə ilə dəqiqələri
uzadardım. Yalnız özüm bilmədən bir kəlmə
soruşdum: "Səni itirsəm, harda axtarım? Dedi: "Qəzaya
düşdüyümüz yerə gələrsən". Heç bir söz deyə bilmədim. İnanırdım ki, Raqufu erməni heç cür
məhv edə bilməz. Erməni
gücü onun qarşında aciz qalar. Çünki
hara getsə, həmişə qayıdardı. Amma bu dəfə qayıtmadı.
...4 aprel
2016-cı il. Deyərdim, həyatımın
ən dəhşətli, ağrılı günü,
sözün bitdiyi gün idi. Qardaş
itirdim, acısı məni bu qədər yandırmadı.
Amma Raqufun itkisi o ağrıdan çətin
idi. İfadəsi çətindir. Bu kədər deyildi. Bu ürəyə
saplanmış ağrının üsyanı idi.
Ağrı nəfəs almağa imkan vermirdi. Elə
bildim, dəhşətli yuxu gördüm, ayılacağam, hər
şey bitəcək. Mən bu günü
17 illik evlilik dönəmində hər gün gözlədim.
Hər səhər telefon zəng edəndə həyəcanlanırdım.
Hər axşam yuxuya gedəndə ona görə
dualar edərdim.
Demə,
evimizə şəhidlik mərtəbəsində geri dönəcəkmiş...
Raquf elə bir şəxsiyyət idi ki, məncə,
ona başqa ölüm yaraşmazdı. Çünki
əsl Vətən oğlu idi, şəhid ananın balası
idi. Namuslu, vicdanlı bir zabit idi. Məğrur, heç kəsə əyilməyən
bir ata idi. Əsl kişi kimi ər
idi. Ona ancaq belə ölüm yaraşardı.
Ağdamdan Gəncəyə uzanan insan seli Sumqayıtda
izdihama çevrildi. Bu qədər insanın bir yerə
toplaşmasına inana bilmədim. Xalq
Raqufu nə qədər sevirmiş, dəyərləndirirmiş.
Demək, xalqın sevgisini qazanmaq
üçün pafoslu sözlər, möhtəşəm
tribunalar lazım deyilmiş. Xalqın, millətin
oğlu olmaq lazım imiş. Raquf Vətəni, milləti
canından çox sevdi. Xalq isə onu
başı üstünə qaldırdı. Millətim gözümdə bir daha ucaldı.
...Raquf, sənin şəhidliyin yeni bir sevinc yaratdı. Daha mübariz, daha mətin, haqq uğrunda savaşan yeni bir sevinc. Sən mənim, Aqşinin, Nihadın baş tacı, fəxrisən. Mən sənə "öldü" demirəm, biz üçümüz də əminik ki, sən yaşayırsan, daim bizimləsən.
İnanırsanmı, evimiz ziyarətgaha
çevrildi. Şəhidliyindən sonra səni tanıyan,
tanımayan hər kəs səndən danışmaq istəyir.
Mən inanıram ki, sən bunları görür və
duyursan. Şəhid ananın ruhuna qovuşduğuna da əminəm.
Mən isə sənə doğru yol gəlməyə
çalışacağam. Bilirəm ki, uca Rəbbim bu səadəti
məndən əsirgəməz. Sənin haqlarının,
şərəfli adının keşiyini çəkə-çəkə
gəlib səninlə görüşəcəyəm. Bax, o
zaman bir damla həsrət bitəcək. Hər keçən
gün məni sənə daha da yaxınlaşdırır. Sən
amalın, əqidən, torpağın uğrunda şəhid
oldun, amma ailəmizə çox dəyərli bir miras qoydun.
İnsan nə olursa-olsun, əqidəsindən,
torpağından vaz keçməməlidir, hətta canı
bahasına olsa belə...
Mənə yaşatdığın bütün gözəlliklər üçün sənə təşəkkür edirəm. Yaxşı ki, mənim həyatımda olmusan, varsan və olacaqsan, mənim qəhrəmanım.
Sənə qovuşmaq həsrətilə:
Sevinc ORUCOVA
525-ci qəzet.-2016.- 12 iyul.- S.8.