Dünyanın dəli çayları, dönüb axırlar üstümə

Gəl, bir az dua edək

gəl, bir az da dua edək,

əllərini qoy üzümə;

sən soruş, Tanrı hardadı,

mən də baxım göy üzünə;

bu gecə nə gözəldi göy,

hər ulduz bir arzu dilək;

yerdən bir çiçək qoparaq,

üfürək, olsun kəpənək;

sən mənə bax, mən də sənə,

aranı dağa daşıyaq;

bir az göy üzünə baxaq,

bir az Tanrını oxşuyaq;

dönək bir cüt kəpənəyə,

gözləyək gəlsin baharı;

sonra qanad açıb uçaq,

yol tutaq Tanrıya sarı.

Üzünü qoy sinəm üstə

üzünü qoy sinəm üstə,

gör səni necə yandırır;

ürəyim gündüz üşüyür,

həsrətim gecə yandırır;

gün addıyır, düşür gecə,

dəli sevgi bir işgəncə;

çınqısı çatıb indicə

hələ təzəcə yandırır;

bu dərd mənə gəldi, kimnən,

qaçdım loğmannan, həkimnən;

alovu qalxır içimnən,

məni gizlicə yandırır;

bilmədim nə sirr eliyib,

qovub lap yesir eliyib;

könlümü əsir eliyib,

dərd içə-içə yandırır;

mən də li sevda adamı,

həsrət qırıb inadımı;

sındırıb qol-qanadımı,

doldurub peçə yandırır;

ağ buludlar lələk-lələk,

ruhum bir adsız kəpənək;

ömrümüzü çərxi-fələk,

yandırır, heçə yandırır.

Silkələmə nar ağacın

göy üzündən ağca bulud,

yelkənin bağlar üstümə;

silkələmə nar ağacın

narı dağılar üstümə;

həsrətim əsir dağlara,

ruhum tələsir dağlara;

üz tutsam əsir dağlara,

bulaqlar ağlar üstümə;

bu dünya dar bir qalacıq,

ürəyim gül kimi açıq;

üzüm güləndə azacıq,

cumar paxıllar üstümə;

yazın yaşılca çağında,

boylu qönçələr doğumda;

gecə qarışıq yuxumda,

yeriyir dağlar üstümə;

qaçdm, bağladım gözümü,

çınqıl qanatdı dizimi;

atım səngərə özümü,

gəlir yağılar üstümə;

dəli rüzigar mənə gəlir,

gəlir də, hər sənə gəlir;

düzünə, tərsinə gəlir,

qarlar, sazaqlar üstümə;

ütdüm günləri, ayları,

o tayları, bu tayları;

dünyanın dəli çayları,

dönüb axırlar üstümə;

kimin yarıdı, bu vətən,

kimnən yarıdı bu vətən;

ey gözəl Allahım, nədən,

dərdi yıxırlar üstümə.

Ya qalaq burda, ya gedək

Ya qalaq burda, ya gedək

indi bir yol da var, daha;

gedək, bir ayrı yer tapaq,

burda ömür, gün də baha;

gedək, bilmirəm haraya,

ürəyimiz tutan yerə;

qəlbimizi düz saxlayaq,

nə istəsək Allah verər;

gedək, göy üzünə baxaq,

axtaraq bəxt ulduzunu;

onu sıxaq köksümüzə,

yaşayaq ömür uzunu.

Yazın havası ayrıdı

yazın havası ayrıdı,

yazı yağışdan bilirəm;

nazını gizlədən gözəl,

nazı baxışdan bilirəm;

ruhumu bir səsdi içir,

könlümü həsrətdi, biçir;

sevgi bir istəkdi, keçir,

ömrü naxışdan bilirəm;

ürəyimdə acı su var,

dərdin qardaş-bacısı var;

yolun ağrı-acısı var,

yolu yoxuşdan bilirəm;

yarpağı qatdıyır payız,

içimi odduyur payız;

yay gedir, addıyır payız,

yaz gəlir, qışdan bilirəm;

ağ duman telimə dönüb,

hər qarış ölümə dönüb;

dünya qan gölünə dönüb,

qanı qarğışdan bilirəm;

bu bəşərin qəsdi nədi,

bir-birinin qəsdinədi;

dünya məzar üstündədi,

dərdimi daşdan bilirəm.

Səni mənə verən Allah

səni mənə verən Allah,

məni də sənə yaradıb;

səni də qatıbdı mənə,

elə bir günə yaradıb;

ürəyini qoşub sözə,

əllərini basıb közə;

dumanı göndərib düzə,

dağları çənə yaradıb;

götür-qoy eləyib, yenə

fikirləşib, dönə-dönə;

gözəlliyi verib sənə,

sevməyi mənə yaradıb;

arzusuna, məramına,

dərgahına, irəminə;

şükür olsun kərəminə,

yaxşı ki, yenə yaradıb.

Hər gün göy üzündən xəbərlər gəlir

hər gün göy üzündən xəbərlər gəlir,

nə varsa deyirlər Yerdən, o yana;

gedib öyrənəcəm, yerli-yataqlı,

ayağım düşəndə hərdən o yana;

gedib öyrənəcəm, nə varsa ordan,

ulduza gedəcəm, Aya gedəcəm;

bir az da uzağa gedib çıxacam,

göyün üzünnən o taya gedəcəm;

axtarıb fələyi tapacam orda,

bir az dərdləşəcəm onunla, hələ;

ondan soruşacam, soracam niyə,

niyə bu gündədi Yer üzü, lələ;

bəlkə barmağın var bu işdə sənin,

hoqqa çıxardırsan, hoqqa dalınca;

quzunu verirsən qurdun əlinə,

dovşanı qovursan çaqqal olunca;

niyə bu dünyanın nizamı yoxdu,

adamlar qırılır qarışqa kimi;

olan ağlını da itirib bəşər,

dünya gəlib çatıb qarğışa kimi;

bunu da Tanrıdan soruşam gərək,

deyəm ki, bir barmaq silkələ bizə;

dərsini verginən pis adamların,

onları yox elə, görk elə bizə;

hər gün Yer üzündən xəbərlər gəlir,

beşin öldürdülər, yüzün asdılar;

kimi qandırasan, kimə deyəsən,

kimin günahını kimə yazdılar;

bizi kim qarğıyıb, kim qaralıyıb,

nə yaman pis günə qalıb, Yer üzü;

ipini çəkən yox, dəli bəşərin,

saralıb Yer üzü, solub Yer üzü;

hər gün Yer üzündən xəbərlər gəlir,

şərqdə bir-birini qırır adamlar;

şimalda buzlaqlar əriyib gedir,

suların altında qalıb adalar;

hər gün göy üzündən xəbərlər gəlir,

nə varsa deyirlər Yerdən, o yana;

Tanrıya deyəcəm gedib hər şeyi,

Ayağım düşəndə hərdən o yana.

Sənsizlik ağır işgəncə

yamac boyu düzülübdü,

ağ qönçələr incə-incə;

ağ çiçəklər doğulacaq,

doğulacaq sən gəlincə;

sən gəlincə könül naçar,

gözdərimnən yuxu qaçar;

üstümə ağ yelkən açar,

ağ bulutdar çəngə-çəngə;

kim baxır ağrıya, aha,

gəlib batmışıq günaha;

uzaq yollar dönməz daha,

uzaq yollar döngə-döngə;

göynüyür bağrımın başı,

ötüb həsrətimin yaşı;

sənsizlik bir yol yoldaşı,

sənsizlik ağır işgəncə.

Buludlar qarmaqarışıq

buludlar qarmaqarışıq,

dün gecədən nələr yağdı;

ildırımlar şaqqıldadı,

sellər gəldi, sular axdı;

ürəyim qırıq bir şüşə,

az qalır canımnan düşə;

yuxum çəkilibdi ərşə

gözlərim hələ oyaxdı;

qapımda yağı sülənir,

fələyin çarxı yellənir;

niyə dərd bizə şellənir,

niyə düşmanımız çoxdu;

sənə nolub, gözəl Vətən,

içimdə həsrətdi bitən;

ürəyimnən gəlib ötən,

dağlardakı buz bulaxdı;

insan dözür hər zülümə,

dərd dəyməsin tər gülünə;

üzülmə könlüm, üzülmə,

Vətən gözümə çıraxdı.

İndi yatmaq vaxtı deyil

indi yatmaq vaxtı deyil,

evdən obaşdan çıxıram;

yaz gəlir, yay da ötüşür,

payızdan, qışdan çıxıram;

yaxşıca sözə üz gəlir,

odun dalınca köz gəlir;

mənə toxunan söz gəlir,

ağıldan, huşdan çıxıram;

nə cinəm, nə də əcinə,

varram, dünyanın heçinə;

girib göylərin içinə,

gedib o başdan çıxıram;

sel axır, üstümə gəlir,

yanıram, tüstümə gəlir;

nə gəlir, qəsdimə gəlir,

daş gəlir, daşdan çıxıram;

dünyamız soyuğa çıxdı,

arzular oyuğa çıxdı;

yağılar ayaq açıbdı,

hər gün savaşdan çıxıram;

ruhum bədənnən sivişib,

saçımda dənnən sivişib;

dumannan, çənnən sivişib,

qardan, yağışdan çıxıram;

hələ fırlanır ələyi,

əlimdə qalıb lələyi;

gedib tapıram fələyi,

qannan- qarğışdan çıxıram.

Anam, payız aldı səni əlimdən

anam, payız aldı səni əlimdən,

payız bu dünyanın yarpaq bükümü;

hər payız gələndə üşüyürəm mən,

başlanır ömrümün yarpaq tökümü;

hanı gözlərimdə yaşı kiridən,

mən də yıxılacam günün birindən;

adamı dünyada dərddi əridən,

görəsən hardadı, dərdin həkimi;

sonalı göllərdə sonasız olmaq,

atanı çağırmaq, ana sızlamaq;

içimi yandırır anasızlamaq,

ay ana kim bilir mənim içimi;

anam, g özlərimi yaş eləmişəm,

dərdimi bərkidib daş eləmişəm,

ruhumu döndərib quş eləmişəm,

sən mənim yuxuma gələnə kimi.

Bu gələn qarın havası

saçlarıma qırov düşər,

gözdərim çaşıb ağlıyar;

bu gələn qarın havası

könlümü qışa bağlıyar;

o nədi, hey dərd əliyər,

perikmiş ruhum məliyər;

həsrətim dağda ləliyər,

kəndiri daşa bağlıyar;

ürəyim qaynar qanımda,

qılıncım durmaz qınında;

bir igid ölsə yanında,

səngərdə paşam ağlıyar;

axtarar, üzdüyər səni,

darıxar, özdüyər səni;

yaxşı dost gözdüyər səni,

atdarı qoşa bağlıyar;

ruhumu candan qoparım,

götürüb hara aparım;

bir gün gül üzlü dildarım

görsə ki, daşam, ağlıyar.

Nazim ƏHMƏDLİ

525-ci qəzet.- 2016.- 25 iyun.- S.22.