Natəvan Dəmirçioğlu :"Azərbaycan Beynəlxalq Radiosu haqq səsimizi dünyaya ünvanlayır"

Natəvan Dəmirçioğlu istedadı, sadə və səmimiliyi ilə yadımda qalan söz adamıdı. Amma onunla söhbətdən sonra anladım ki, işi sadəcə yazıçılıq deyil.

Onunla iş yerində - Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətində, AzTV-də görüşdüm. Natəvan xanın Azərbaycan Beynəlxalq Radiosunun Güney Azərbaycana aid Verilişlər Redaksiyasının şöbə müdiri vəzifəsində çalışır.

Əvvəlcə qeyd edək ki, 1951-ci ildən fəaliyyət göstərən bu redaksiyanın yaranmasının məqsədi İran İslam Respublikasında yaşayan 40 milyona yaxın azərbaycanlıya səsimizi duyurmaqdır.

Azərbaycan tarixinin, ədəbiyyatının, incəsənətinin, folklorunun təbliği ilə məşğul olan redaksiya həm də dünyada və ölkədə baş verən ictimai, siyasi hadisələrlə bağlı xəbərləri, analitik şərhləri, müzakirələri, aktual müsahibələri və milli musiqilərimizi öz dinləyicisinə çatdırır.

- Natəvan xanım, bu qurum haqqında bir qədər geniş məlumat verərdiniz.

- Əvvəlcə onu deyim ki, Azərbaycan Beynəlxalq Radiosu dünya azərbaycanlılarının dinlədiyi və bəyəndiyi radiolardan biridir. 80 ilə yaxın tarixi, aydın fəaliyyət proqramı və zəngin arxivi var. Dünya Radioları Kataloquna adı düşmüş rəsmi qurumdur. İkinci Dünya müharibəsi başlayandan dərhal sonra Sovet həqiqətlərini dünyaya çatdırmaq məqsədilə yaradılmış, uzun illər bu missiyanı yerinə yetirmiş, müstəqillikdən sonra isə Azərbaycan reallıqlarını dünya azərbaycanlılarına və daha geniş anlamda, müxtəlif dillərdə dünyaya çatdırmaqdadır. Fəaliyyəti dövründə Xarici Verilişlər İdarəsi, Xarici Verilişlər Radiosu, Xarici Verilişlər Studiyası, nəhayət, 1994-cü ildən isə, böyük siyasi xadim, ulu öndər Heydər Əliyevin göstərişi ilə, Azərbaycan Beynəlxalq Radiosu adlandırılıb. Bu artıq tam beynəlxalq status idi. Ulu Öndər bu quruma ciddi əhəmiyyət verirdi. Onun diqqəti sayəsində qurumun efir həcmi 3 dəfədən çox genişləndi. Əvvəllər "Bakının səsi", indi isə "Azərbaycanın səsi" çağırışı ilə efirə çıxan Azərbaycan Beynəlxalq Radiosu obrazlı desək, müstəqil Azərbaycanın haqq səsini dünyaya ünvanlayır.

- Öyrəndiyim qədər, bu qurumun ən böyük redaksiyası Güney Azərbaycan Redaksiyasıdır və 1995-ci ildən burada şöbə müdiri kimi fəaliyyət göstərirsiniz...

- Elədir. Kifayət qədər çətin və məsuliyyətli, amma şərəfli işdir. Bütün dünyada yaşayan 60 milyonluq həmvətənimizin səsini, onun bir millət kimi sahib olduğu dəyərləri güneyli soydaşlarımıza çatdırmaq çox vacibdir. Birincisi, onlar öz milli kimliyini bilsinlər. İkincisi, sahib olduqları milli sərvətdən xəbərdar olsunlar. Üçüncüsü, başqa millətlərin onları aşağılamasına imkan verməsinlər. Bilirsiz, insan özünü tanıdıqda, vətənini, xalqını tanıdıqda, lazım gələrsə, başqaları yanında aciz qalmır, əksinə, özünü təsdiq etməyə gücü, qüdrəti çatır.

- Bu 20 ildə hansı dəyişiklikləri gördünüz?

- Dəyişiklik çoxdur, məncə. İndi onlar daha çox azərbaycançıdırlar. Müstəqil Azərbaycanın həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında daha yaxından iştirak etmək istəyirlər. Azərbaycan türkü olaraq öz haqlarına və milli mənafelərinə daha çox sahiblik duyğusuna malikdirlər. İranda Azərbaycan türklərinin nə yazılı mətbuatı, nə televiziyası, nə də radiosu yox idi. Hazırda, fəaliyyəti bəzi məqamlarda sanki azərbaycanlıların dilinə və mental təfəkkürünə qarşı yönəlmiş kimi görünsə də, müəyyən media qurumları var. Baxmayaraq ki, burada azərbaycanlıların mənsub olduqları bir sıra dəyərlər təhrif edilir, amma bu heç bir söz tribunası olmamaq kimi aşağılayıcı durumdan yaxşıdır. Bu baxımdan Güney Azərbaycan Redaksiyası onlar üçün sanki işıq düşən bir pəncərədir. Onlar ilk növbədə, deyərdim ki, bu radio ilə doğma dillərini- Azərbaycan dili bilgilərini daha da inkişaf etdirirlər. Yazılarını göndərirlər, fikirlərini, düşüncələrini bizimlə paylaşırlar. Redaksiya onlar üçün doğma bir ocaqdı, ifaçılar, şairlər gəlirlər, arzularını, diləklərini çatdırırlar.

- Sizcə, bu gün Qarabağ müharibəsi ilə bağlı cənublu soydaşlarımızın düşüncələri, bu ağrılı məsələyə münasibətləri necədir?

- Bəlkə də dünyanın hansı ölkəsində yaşamasından asılı olmayaraq, hər bir azərbaycanlının qəlbində, əməlində Qarabağ gerçəyinə bir dəstək istəyi var. Bizim hansısa məsələlərdə fikir ayrılığımız ola bilər və bu təbiidir. Amma Qarabağ müharibəsi bizi birləşdirən, ortaq nöqtəyə gətirən, heç bir ayrılığa və tərəddüdə yer saxlamayan məsələdir. Bu gün bu məsələ azərbaycançılığın ekvivalentidir. Azərbaycançılıq hazırda bizim ümummilli məfkurəmizdir. Qarabağ məsələsi ondan kənarda deyil. Ölkəmizdə və onun hüdudları xaricində soydaşlarımız üçün azərbaycançılıq ideyası istiqlal və dövlətçilik təfəkkürünə əsaslanır. Qarabağ isə milli qeyrət məsələsidir artıq. Ulu öndər Heydər Əliyev 2001-ci il Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayında proqram xarakterli fikir irəli sürdü: "Müstəqil Azərbaycan dövlətinin əsas ideyası azərbaycançılıqdır." Prezident İlham Əliyev 2006-cı il II Qurultayda bu ideyaları daha da inkişaf etdirərək təkcə dünya azərbaycanlıları ilə kifayətlənmədi, Azərbaycan və türk diasporlarının gücünü birləşdirərək məkrli düşmənə qarşı vahid cəbhədə mübarizə aparmaq fikrini önə çəkdi. Beləliklə, Qarabağ savaşı üçün ümumtürk insanının mübarizəsi ideyasının əsası qoyuldu. Güney azərbaycanlılar bu məsələdə əsas faktordur və belə də olması gərəkdir.

- Zəngin müşahidələrdən sonra Qarabağ mövzusunda əsər yazmağı düşünürsünüzmü?

- Mən indi bir roman üzərində işləyirəm. Bu bir azərbaycanlının əsəridirsə və Azərbaycan əsəridirsə, üstəlik obrazlar azərbaycanlıdırsa, demək, bu və ya digər dərəcədə burada Qarabağ da olacaq. Çünki Qarabağ iyirmi birinci əsr azərbaycanlısı üçün elə bir ağrı və problemdir ki, hər kəsin ya taleyindən, ya da doğmalarının, yaxınlarının taleyindən keçir. Ona görə, bu dövrdə yazılan və bu dövrə aid yazılan bir Azərbaycan əsərində o, mütləq var.

- Ümumiyyətlə, sizcə, Qarabağ məsələsinin təbliğatı yetərlidirmi?

- Bilirsiz, təbliğat kifayət qədər ciddi işdir, eyni zamanda müəyyən məqamlarda təhlükəli işdir. Onu peşəkarlıqla aparmadıqda antitəbliğata çevrilə bilər. Onun qarşısını almaq isə, təbliğatın özündən daha mürəkkəb prosesdir. Qısaca bir epizodu xatırladım. Dərs dediyim universitetlərdən birinin Jurnalistika fakültəsinin axırıncı kurs tələbələrinin son dərsi idi. Qrupda türkiyəli üç tələbə vardı. Onlardan soruşdum ki, "Azərbaycan və azərbaycanlılar sizin yaddaşınızda necə qalacaq, onu daha çox nəylə xatırlayacaqsız?". Tələbələrdən biri: "Qarabağ adlı qara bir sevdaya tutqun millət kimi" deyə, gözləmədiyim bir cavab verdi. Əlbəttə, o tələbə ilə dərsdə və dərsdən sonra xeyli söhbət etdim, müəyyən həqiqətlərə aydınlıq gətirməyə çalışdım.

Yeri gəlmişkən deyim ki, dövlətimiz xaricdə oxuyub gələn tələbələrin ideoloji və dini dünyagörüşü ilə maraqlanmağın zəruri olduğunu gündəmə gətirdi. Bəlkə, bizdə oxuyan xarici tələbələrin də ideolojisi öyrənilməli, onlarda yanlış təsəvvürlərin yaranmaması üçün gərəkli işlər görülməlidir.

Mina RƏŞİD

525-ci qəzet.- 2015.- 8 yanvar.- S.7.