“Torpağam, torpağam” deyən kişiyə...

Barat Vüsala açıq məktub

Salam, ay Barat! Qardaşım, nə vaxtdır sənin haqqında bir söz demək istəyirdim, sənin varlığın üçün Allaha bir minnətdarlıq, sənə o doğma torpaqda yaşayıb-yaratdığın üçün bir təşəkkür sözü yazmaq istəyirdim, cəsarət etmirdim, çəkinirdim ki, bacarmayacam.

Mən axı tənqidçi deyiləm, ədəbiyyatşünas deyiləm, heç azərbaycanşünas da deyiləm, mənim bütün təhsilim rus dilində olub və rus dili mütəxəssisiyəm. Amma, əlbəttə, bir azərbaycanlı kimi, bir qazaxlı kimi Azərbaycan ədəbiyyatı, sazı, sözü üçün ölürəm. Səndən ötrü ürəyim gedir. Rəhmətlik Akif Səməd deyirdi: «Qağa, siz nə qədərsinizsə, biz də o qədərik», yəni poeziyanı sevənlər nə qədərdilərsə, şairlər də o qədərdi. Ona görə də yazacam, bir də ki, axı sənə gənəşdim, razılığını aldım, xeyir-dua verdin. Həm də bu yaxınlarda Bakıda Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda sənin ikicildlik kitabının təqdimetmə mərasimində mən də iştirak etdim və söz istədim, haqqında ürəkdən bir-iki söz dedim, «Mən ayağa qalxacam, yarama torpaq tökün» şeirini birlikdə oxuduq. Hamının xoşuna gəldi. Sən də sonra bir gözəl söz dedin ki, bəzən çoxumuz böyük-böyük sözlər axtarırıq bir balaca söz demək üçün.

Bax mən çalışacam o balaca sözlərdən istifadə edim; qardaş, yekə sözdən mənim də heç xoşum gəlmir.

Əzizim, səni şəxsən keçən əsrin 90-cı illərinin lap əvvəllərindən tanıyıram. Azərbaycanda, doğma torpağımız Qazaxda vəziyyət çox ağır idi. Nankor qonşularımızla müharibənin qızğın vaxtı idi. Bakıda Qazax Xeyriyyə Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri və ilk sədri və elə Qazaxda şəhid olan şair-publisist Aslan Kəmərlinin öz kəndində, orta məktəbin önündə Cəmiyyət tərəfindən heykəli qoyulurdu. Sən orda bir çıxış elədin və şeir söylədin, dedim, şükür sənə, ya Rəbbim, nə yaxşı bu torpağın Barat kimi oğulları var, şairləri var. Bu torpaq heç vaxt basılmayacaq. Elə də oldu. Ağsaqqalımız, böyük alimimiz Teymur Bünyadov demiş:

Durdu Qazax,

Duruş tutdu durdu Qazax,

Torpağına kəc baxanın,

Gözlərindən vurdu Qazax.

Elə özün demiş:

Torpağın ər oldu, daşın ər oldu,

İgidlər, ərənlər möhürü Qazax!

Qoynundan nə böyük kişilər çıxdı,

Ay kişi olanın ömürü Qazax!

İndi, bax, budur: ikicildliyin qabağımda, onları yenə vərəqləyirəm, gözdən keçirirəm ki, bir azca sən olum, sənləşim, şairləşim, yəni könül dünyasına çıxım, sənə sözümü başımın-beynimin yox, ruhumun qələmi ilə çatdırım.

Ömür dastanına sazla başlayırsan:

Ay məni istəyən, bir söz de gəlsin,

Ay məni istəyən, bir saz havası!

Nə gözəl! Mən də telefonumda sənin ən çox sevdiyin «Ruhani»ni qoyub işimə başlayıram... «Dilqəm»inin dili məni çəkib aparır sənin yanına, Hüseyn Arifin yanına, sizə qulaq asıram. Nə səmimi söhbət, nə gözəl deyişmə. Sonra Ələsgər babamızı salamlayırıq, Təbriz aşıqlarını oxuduruq, sənin sözünü oxuyurlar:

Baxmayın ki doğulmuşam Qazaxda,

Ulu ruhum Təbrizdəndi, Qarsdandı.

Qatıq kimi süzülmədim torbadan,

Mayam duru, əslim-köküm xasdandı...

Nəfəs aldım, ocaq oldu, köz oldu,

Nəyim varsa getdi, qalan üz oldu.

Ömrüm-günüm qoşma oldu, söz oldu,

Mən bir ömür yaşadım ki, dastandı.

...İndi onlar çalır, mən sənin saz haqda şeirlərini oxuyuram. Saza, sözə and içirsən: Şaham, fərman verirəm, Dərdə dərman verirəm, Söz haqqı, can verirəm, Saz haqqı, ölmərəm mən! Sazı qiblən, yönün bilirsən: Saza da, sözə də səcdə edilsin, Qiblə budu, qardaş, yön budu, qardaş, Gərək keçək sazın, sözün yanına, Deyək ömür budu, gün budu, qardaş! – deyirsən. Özüm ölüm, düz deyirsən, yaxşı deyirsən! Gəl, indi Füzuli kimi çıxaq yaylağa:

Bu əkin kimindi, əkənək kimin,

Qovurlar uçuruq kəpənək kimi,

Bir namərd başını əkənə kimi,

Yüz namərd böyürdən hazırdı, çıxır.

Ürəyi var yeyib, başı var qatıb,

Düşmən nehrəsinə daşınar «qatıq»,

Baxma ki, qızıllı kişilər artıb,

Kişilik sözünün qızılı çıxıb.

Hayıf, hayıf səndən Vətən torpağı,

Kim geri qaytarar gedən torpağı,

Tökürlər gözünə bu mən torpağı,

Məzarı qazmırıq... qazılı çıxır.

Bir şeirində də deyirsən:

Al-qana boyanıb dərəsi-düzü,

Anası, balası, nəvəsi, özü,

Yoxdu bu torpağın görəsi gözü,

Nə bu sən kişini, nə mən kişini.

Haqqı tapdalanıb, vicdan – haqq gəzir,

Onu məhv etməyə düşmən vaxt gəzir,

Ay Barat, bu saat bu torpaq gəzir,

“Torpağam! Torpağam!” - deyən kişini!

Barat, sən başdan ayağa torpaqsan, sən Qazaxsan, sən yurdsan, Vətənsən; səni düşünəndə həmişə elim-obam: Qarayazım, Ceyrançölüm, Dəli Kürüm, Avey dağım, Göyəzənim gözümün qabağına gəlir, onları düşünəndə sən yadıma düşürsən. Çünki «içindəki bir orduyla» onları qoruyan, sevə-sevə vəsf edən həm də sənsən, sənin başına yığdığın o şairlər ordusudu. Mən ayağa qalxacam, yarama torpaq tökün! Ayə, qardaş, bu nə deməkdi?! Bu nə sözdü?! Mən də deyirəm, niyə insan yaşa dolduqca, onu torpaq çəkir; sən demə, bütün dərdlərin dərmanı doğma torpağıymış, onun havası, suyuymuş. Canın üçün, adamlar tanıyıram ki, ahıl, xəstə vaxtlarında şəhərdən, bu asfaltın üstündən kəndə köçüblər, torpağa üz tutublar, bütün ağrı-acıları keçib gedib, cavanlaşıb, gümrahlaşıblar, sağalmaz xəstəliklərini torpaq sağaldıb.

... Ay rəhmətliyin oğlu, elə papaq deyib, papaq durursan. «Qaytar qoy başına göy papağını» deyirsən. Papağı kişilər qoyurdu, köhnə kişilər, papağın mənası, məzmunu, hörməti olub: indi kimdi papaq qoyan, onu istəyən, heç qışda da onu qoymurlar, ancaq kənddə-kəsəkdə səni kimi bir-iki nəfər qala-qalmaya.

... Ay Barat, sevginlə başqa deyilsən.

Demək var deyilsə, heç də deyilsən.

Aşkar sevmirsənsə, aşkar deyilsən.

Gizlicə sevdiyin yoxsa da, yoxsan

Doğrudur, sevgisiz yaşamaq yaşamaq deyil. Amma, qardaş, sən sevginlə də başqa oğulsan, bir od parçasısan. Gör necə sevəsən ki, deyəsən:

Şimşək çaxsın, qarğış etsin göy mənə,

Ta yalvarma, ömrün boyu söy mənə,

Haram olsun, ölüm olsun qoy mənə,

Səndən ötrü cin atına minməsəm,

Bir də sənə qayıtmasam, dönməsəm.

«Aramızı kəsən gözəl»də gözəldi, «Məhəbbət nağılı»n da, «Ayrılıq»ın da... hamısında özünəməxsus bir Vurğunluq var.

Barat, Firuzə anamızla birgə şəklinə baxıram, anam yadıma düşür, gözlərim dolur. Allah rəhmət eləsin hər ikisinə! Ay qağa, adın haqqı, indi belə analar yoxdu, ağzı dualı, dili bayatılı, laylalı, nağıllı analar, nənələr. Ona görə də bir özündən deyəndə, beş də onlardan de. Səni O, şair doğmayıbmı? Bə Azaflı Mikayıl nə deyir?

Hər gözəldə ağıl olmaz,

Hər söz şirin nağıl olmaz,

Hər doğulan oğul olmaz,

Doğan ana, ana gərək!

Çox sağol, sən də yaxşı deyirsən:

Odlu harayımı bir sirdaş kimi,

Nə pərvanə duyar, nə şam eşidər,

Ürəyimdə ana desəm, səsimi,

Bir ürək eşitməz, anam eşidər.

Barat, Allah atana, baban Seyid oğlu Rəhimə də rəhmət eləsin: Ayə, mən də çoban oğlu olmuşam! Atamın yanında qoyun otarmışam. «Mehman dayıya məktub»u oxuduqdca Kiçik Qafqaz dağlarının ətəyində yerləşən Ceyrançölü, orada qatarlaşan qoyun yataqları yadıma düşür. Amma sən gördüyün dağları, bulaqları mən görməmişəm, onların sən sadaladığın adlarını − «Əlyetməz», «Naltökən», «Çayqovuşan», «Ağbuğa çayı», «Turşbulaq», «Daşbulaq», «Sarıyal», «Qızılqaya» və s. anamın dilindən eşitmişəm. Nə yaxşı, sən indi onları yadımıza salırsan. Babanın qoçla şəkli mənə elə doğmadır, elə tanışdır ki! «Quzuçu və quzu», «Kökə» və digər uşaq şeirlərin çox şirindi və orta məktəbin ibtidai sinif dərsliklərinə düşməlidi... Qardaş, yazırsan:

Yağanda – sözümdən od-atəş yağsın,

Doğanda – köksündən qoy Günəş doğsun,

Düşünmə, doğulmaq beldən gəlməkdi,

Ən çətin doğuluş – eldən gəlməkdi,

Başının üstündə neçə sənətkar,

Varmı? - deməsinlər. Görsünlər ki, var!

Yaratmaq lazımdır, elə yaratmaq,

Görəndə desinlər: şair budu bax!

Qağa, Vallah, elə şair sənsən; eldən doğulub, eldə yaşayan, hər kəlməsindən el ətri, torpaq ətri, Vətən ətri gələn, ağayana duruşundan, yerişindən köhnə kişiləri xatırladan əsil kişi sənsən:

... Kişilər az olur, az, a kişilər,

Gərək Barat deyə, yaza kişilər,

Ömrünüz mübarək, təzə kişilər,

Mən köhnə kişitək yaşadım ömrü!

Var ol, köhnə kişi! Sən şeirlərində elə o köhnə kişilərin sözlərini də yaşadırsan: varıb getmək; dabanı üstdə fırlanmaq; vurğun vurmuş; a gözünü yeyim; anrı dur; goru nurla dolsun; mən baxtı qara; iş işdən keçib; kor-kor, gör-gör; kərənin qırılan yeri; evin yıxılmasın; şeşələnmək; gənimək; a zalım oğlu; üzüm ayağının altına; aman günüdür və sairə ifadələr bizim nənə-babalarımızın sözləridir. Bu şəhərdə yaşayan təzə kişilərin, mübarək yazarların yazılarında bu sözləri görmürük. Dilimiz batıb gedir. Ağrın alem dedim, təkcə biz tərəfdə, Qazax ləhcəsində işlənən doğma sözlərin də yadıma düşdü: ev yerinə öy, deyil yerinə döy, bəs yerinə bə, gətir yerinə gəti, əcəl yerinə ajal kimi sözləri yerində işlətmisən! Biz bu sözləri türk dilinin ahəng qanununa daha uyğun olaraq işlədirik.

...Barat, «Bir hərfin davası»nda Aman günüdür, hərfləri qoruyun deyirsən, bə niyə dilimizin çox böyük məna daşıyan və itmiş n, (sağır nun) hərfindən danışmırsan? Biz qazaxlılar və ona yaxın olanlar şifahi nitqimizdə onu işlədirik, amma yazıda işlədə bilmirik və tez-tez çətinlik çəkirik. Elə bayaq Sənin babanın qoçla şəkli ifadəsində sənin sözünü işlətmədim. Sən biləcəksən söhbət kimdən gedir, amma başqaları deyəcək, yəqin hansısa qoca bir kişinin qoçla şəklidir. Ancaq o biz işlətdiyimiz n, səsini, hərfini hamı bilsəydi, o saat başa düşərdilər. Nə isə... Yazırsan «Qazaxda yaşadım mən öz ömrümü»:

Bu yerlərin tozu mənə tutyadı,

Güldü sazım, sözüm, şeirim Qazaxda!

Vidaditək necə ölmək olurmuş,

Heç ölməyib dedim, gözüm, Qazaxda!

Barat, yurdda mən bir ömür yaşadım,

Oldu mənim torpaq – adım, daş –adım!

Mən Qazaxda elə ömür yaşadım,

Öləndə də ömür sürüm Qazaxda.

Sənə paxıllığım tutur, kaş mən də elə ömrümü orda keçirib, orda öləydim. Şəhər bizi üzdü, yazı da birdi, qışı da bir, gecəsi də birdi, gündüzü də bir: burda gecələr ulduzlar sayrışmır, səhər dan qaranlığından xoruzlar banlamır, quzular mələşmir, sərçələr civildəşmir, yolları «probka», adamları saxta − başdan ayağa əsəb gərginliyi.

... Ay Barat, doğrudan, bu könül dediyin dünya nə şirin dünyaymış. Adam ora qədəm qoyanda bütün dərdini-sərini unudur, ağrı-acısı yox olur, bu dünyanın cılız işlərindən uzaq olur, ürəyindən yüksək amallar, arzular keçir. Bax elə indiki kimi. Könülsüz insan yazıqdı, vallah. Sən də yaxşı deyirsən:

Bu dünyaya nahaq baxdıq,

Öyümüzü nahaq yıxdıq.

Könlümüzdən nahaq çıxdıq,

Gəl qayıdaq könlümüzə.

Bu ərənlər dünyası,

Yolun ilki, sonrası,

Ömrün-günün mənası,

Könül deməkdir ancaq.

Könüldə nə var? Allah!

Kəndə gedən Osman Sarıvəlli də oğlu Babəkə üz tutub bunu deyir:

Bircə könül gətir mənə gələndə,

O böyük qəlbinlə fəxr edim mən də.

Qardaş, sənə də könülü, eşqi qurban olduğum o kənd, o Qazax verməyibmi? Elə ona görə aşıb-daşmırsanmı?

Coşsam sanma Kür deyiləm,

Əmrə müntəzir deyiləm,

Birəm, amma bir deyiləm,

Nə bilim neçə adamam!

Mənim sözüm sünbül-sünbül,

Mənim sözüm bir yox, min bir,

Mən sözü hamıdan hündür,

Özü balaca adamam!

Eşq olsun, «balaca adam»! Təki mən də sənin kimi «balaca» olaydım. Barat, Allah torpağı sanı sənə ömür versin, İsmayıl Şıxlını nə gözəl çağırırsan!

Gəlib səsimizə səs verə idi,

Bir də hamımıza dərs verə idi?

Adamlıq nə şeydi... göstərə idi,

Qalib gələsiydi dərya kamalım,

İsmayıl Şıxlını mən hardan alım?!

Asta tərpənişi, usta yerişi?

Düşmənə nifrəti, dosta gülüşü,

Başında özü tək bir-iki kişi,

Görsəniz, siz Allah, bir «Cəngi» çalın,

İsmayıl Şıxlını mən hardan alım?!

Nə qorxu, nə də ki qanun yeridi,

Barat məni çəkən qanın yeridi,

Nə indi deyirəm onun yeridi,

Amalı, əməli düz ağsaqqalım,

İsmayıl Şıxlını mən hardan alım?!

Ziya Bünyadovu, Heydər Hüseynovu, Asif Atanı, Xəlil Rzanı xatırladırsan. Görən bir də olajaxmı o kişilərdən?!

Mənim də qaynardı qanım söyüdə,

Mənim də qurbandı canım söyüdə,

Kişilər dönürsə xanım söyüdə,

Sən gərək palıdmı əkəsən, şair?

Azarın yoxdumu çəkəsən, şair?

Ağrın alem, qağa, Bakıdan gəlib kənddə Səməd Vurğunu tənqid eləyən «şairlərinin» bir Qazaxlı çobanın dili ilə nə analarını ağlatmısan! Ayə, vallah, sənə tribuna lazımdı, auditoriya lazımdı. Sən özün bu şeirləri xalq qarşısında, gənc nəsil qarşısında oxumalısan. Barat, çalışıram şeirlərini sənin özün kimi oxuyum, hündürdən, onda onlar daha gözəl çıxır, çünki sənin şeirlərinin öz dəsti-xətti, öz səsi, öz intonasiyası var, öz temperamenti var. Mən səni elə Vladimir Mayakovskiyə və Xəlil Rzaya bənzədirəm. Onların da poeziyası belə enerjili, temperamentlidir. Ona görə sizin şeirləri hündürdən və düzgün oxumaq lazımdır, elə özün kimi.

... Türkün adını, atını, papağını haralara yüksəldirsən? Sən özün bunları bu gün düşmənlə üz-üzə dayanan əsgərlərimiz qarşısında oxumalısan. Deməlisən:

Haralardan gəlməmisən,

Haraları görməmisən,

Qara-qorxu bilməmisən,

İçimədəki Türk ruhu, coş!

Yer üzünün tək ruhu, coş!

Mete Xaqan, Atillasan,

Gültekinsən, atındasan,

Zatımdasan, adımdasan,

İçimdəki Türk ruhu, coş!

Yer üzünün tək ruhu coş!

Səndə yaşar ruhlar, səndə

Ruh verdikcə ruhlan sən də.

Ruh içində ruh var səndə,

İçimdəki Türk ruhu, coş!

Yer üzünün tək ruhu, coş!

Niyə deyirəm özün oxumalısan? Çünki sənin şairliyindən başqa həm də böyük aktyorluğun var. Mən də bir az şeir deməyi bacarıram, amma sənin ifanda bu şeirlər daha güclü, daha təsirli olur. Nə ola, torpaqlarımızı düşmənlərdən azad etməyə başlayaq; səni qoyalar ordumuzun bir hissəsinin qabağına, onlara bircə saat şeir oxuyasan, onların o «ruhları içindəki ruhu» qaldırasan; vicdan haqqı, baxmazlar qabaqlarındakı kimdi, nədi: hamısını qırıb batırarlar, düşmənə ərəsət divanı tutarlar.

... Qardaş, sən alimsən, sən filosofsan. Sənin hər bir şeirində çox dərin fəlsəfə var. Mən çox istərdim ki, sən Qazax müəllimlər institutunda dərs deyəsən. Mən bunu həmin institutun bu yaxınlarda təyin olunmuş rektoru, yerlimiz, çox hörmətli professor Vüsət Əfəndiyevdən xahiş edirəm. Qardaş, sən yaxşı tarixçisən, tarix müəllimisən, ona görə də türkün tarixini sən şeirlərində obrazlı şəkildə çox gözəl tərənnüm edirsən, sanki bir bədii tarix dərsi keçirsən. Bu dərs məktəbdəki tarix dərslərindən daha düzgün, daha təsirli, daha güclüdür. Çünki sənin dərsliklərin ancaq ağılla yox, həm də ruhla, ürəklə yazılmışdır. Elə ancaq tarixi şəxsiyyətlərdən gətirdiyin sitatlar nə qədər əhəmiyyətlidir, tərbiyəvidir!

... Könlümü könül edəsən,

Ömrümə zülüm edəsən,

Gərək az ömür edəsən,

Uzun ömür sürmək üçün!

Arif olmayanlar sanır,

Yol öz-özünə uzanır,

Yolu yol gedən qazanır,

Pul deyil beh vermək üçün...

Nə deyirsən, indi öləkmi? Sənin nə vecinə, sən o qədər işlər görmüsən ki, bəlkə də öləndən sonra səni daha çox xatırlayacaqlar, «az ömür edib, uzun ömür sürənlər» kimi, Mikayıl Müşfiq, Əli Kərim, Xəlil Rza, Nüsrət Kəsəmənli, Ağamalı Sadiq, Eldar Nəsibli, Akif Səməd, Lermontov, Yesenin və başqaları kimi. Bə biz nağayrax?

Söylədiklərinlə tamamilə razıyam, qardaş, amma sən hələ yaşa və yaşat adını çəkdiyin o kişiləri, hələ nə yatmısan nə yuxu görəsən. Özüm demirsənmi ki, «Dini kitablarda 72 il Allah dərgahında bir günə bərabərdir?». Hələ bir 72 il (1 gün) yaşa, sonrasına baxarıq. Sən hələ bizə, bu xalqa, doğma Qazağa çox lazımsan. Onsuz da indi səni kimilər çox azalıb. Sən get hələ «eşqə bağlı» yolunu. Ölmə!

Ömrün bircə mənası var: ölməmək,

Ölməyənə bu mənada, şükürlər!

Bildim, bircə bilmək varmış: bilməmək,

Haqdan gələn bu sənədə şükürlər!

...Ay ürəklər ümmanı, nə böyük ürəyin var! Bilirsən, dünya batıb gedir, insanlar cırlaşıb, quduzlaşıb, robotlaşıb, ona görə hamı bir-birinin ətini yeyir, qanını içir.

Yox olan gəmini xilas edəcəm,

Nuh olan gəmini xilas edəcəm,

Etsəm mən hamını xilas edəcəm,

Mən ruh gəmisiyəm, minin, di gedək! – deyirsən. Gec deyilmi?

Barat, esselərini, poemalarını adam oxuduqca oxumaq, yaddaşına təpmək istəyir, nə qədər dəyərli fikirlər, nə böyük pedaqoji mesajlar var onlarda. Üzlə bağlı kəlamlarınla tam razıyam. Allah haqqı düz deyirsən, ruh üzdə olur, ruh sanki üzün çırağıdır, ruh olmayanda üz solur, sönür, bədən ağır bir daş olur. Əzizim, bunu mən özüm keçirmişəm, 4 il ruhsuz yaşamışam, depressiyada olmuşam, zülüm çəkmişəm, heç bir yerim ağrımayıb, amma özümə dəfələrlə qəsd eləmək istəmişəm. Allah canını sağ, ömrünü də uzun eləsin Təbrizli həkim-rəvanşünas Nüsrətullah Purəfqarinin. Mənim ruhumu o qaytardı mənə 21 günə. Həmin gün heç vaxt yadımdan çıxmaz, elə bil üzümdə-gözümdə işıq yandı, bədənim yüngülləşdi, əhvalım duruldu. Nə isə, getsin o günlər gəlməsin. Qardaş, ruh başqa şeydi, qoy o, bizdə yüksək olmasa da, bircə olsun, yaşasın, ölməsin. Onun ölməsi elə insanın ölməsi deməkdir.

... Yerlimiz rəhmətlik Alazan Baycan haqqındakı essen ürəyimə dağ çəkdi. Asif Atanın «Napoleonluğu», Xəlil Rzanın «Od, ildırım ömrü» – hamısı möhtəşəmdi, gözəldi. Bu esselərin yazı üslubu da çox canlıdır, səmimidir. Sən oxucunu, yorulmağa, yatmağa qoymursan: adi bir sözlə onda maraq oyadırsan. Məsələn, deyirsən: Söhbətimizin şirin yerində birdən kim gəlsə yaxşıdır: Mikayıl Mirzə! və yaxud: Bir şeir de, ölməyəcəm; A bala, yeri bir Kərəmi çağır!; Getmə, - dedi - sən gedib nağayrajaxsan?» Ay qağa, bilmirəm bu doğma kəlmələr mənəmi belə şirin gəlir, yoxsa hamıyamı? Yəqin ki, əsil azərbaycanlı olan hər kəsə, çünki bu dil əsil xalq dilidi, onun ruhunun dilidi.

... Barat, mənə elə gəlir ki, hələ səni söz ustaları axıra qədər dərk etməyiblər, əsil qiymətini verməyiblər, necə ki İsa Hüseynovu tam başa düşməyiblər. Elə bilirəm sən istədiyin vaxt şeir yazmırsan, ilahi sirr, ilahi sehr qanadlanıb üstünə gələndə yazırsan, ona görə də sənin elə şeirlərində bir ilahi sehr var:

Mənasız şairlik çoxuna əyan,

Nə var ki, üst-üstdən şeir yazmağa.

Ayə, Vallah, ona qalsa mən də yazaram...

İmzayam... imzayam... bir bax, imzayam,

İnsan kəlməsinin altdakı imza!

Bəli, qardaş, sən həm şairliyin, həm də və xüsusilə insanlığınla «Barat Vüsal» imzasını çəkib möhürünü də vurdun. İndi qalır bizim səni qorumağımız, əzizləməyimiz. Çünki, bəli, «Şair vətənini qoruduğutək, Vətən də şairi qorumalıdır». Amma arxayın ol, biz qoruduq, qorumadıq, səni Allah qoruyacaq, bu dünyada da, o dünyada da. Çünki Allah kəlməsi həmişə dilində, Allah eşqi qəlbindədir. Allah da sənə yar olsun!

Barat, yoldu öldüyün,

Tapıb haqqa yol, öyün,

Yol deyil bu gördüyün,

Yola nə qədər yol var.

Bəli, sənin Yoluna hələ çox var!

Səni çox sevən eloğlun, qardaşın

Valeh NƏSİBLİ

525-ci qəzet. - 2017.- 10 fevral.- S.7.