Ədəbiyyat İnstitutunda "525-ci qəzet": zaman və ədəbi proses" adlı tədbir keçirildi

Noyabrın 28-də AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elektron Kitabxanasında "525-ci qəzet"in 25 illik yubileyilə bağlı "525-ci qəzet" məktəbi: zaman və ədəbi proses" adlı tədbir təşkil edilib.

İnstitut və qəzet rəhbərliyinin, tanınmış alimlərin və media nümayəndələrinin iştirak etdikləri tədbirdə professor Cahangir Məmmədlinin "525" - zamanın sınağında" kitabının təqdimatı olub. BDU Jurnalistika fakültəsinin Elmi Şurasının qərarı ilə "525-ci qəzet"in 25 illiyinə hazırlanmış bu yubiley nəşri yüksək dəyərləndirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə açan AMEA-nın vitse-prezidenti, Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, millət vəkili, akademik İsa Həbibbəyli "525-ci qəzet" haqqında, onun ictimai-siyasi və ədəbi-mədəni mühitimizdə oynadığı rol barədə fikirlərini bölüşüb: "525-ci qəzet" universal bir qəzetdir. Burada ictimai-siyasi proseslər, beynəlxalq münasibətlərlə yanaşı, bədii mətnlər də öz əksini tapır. Cəmiyyətdə elə bir sahə yoxdur ki, bu qəzet həmin sahəyə aid materialları öz səhifələrində işıqlandırmasın. Biz, Ədəbiyyat İnstitutu olaraq, bu qəzetin ictimai-siyasi yönündən daha çox, ədəbi prosesdəki rolu və yerini, xidmətlərini ön plana çəkmək istəyirik. Bu sahədəki fəaliyyət "525-ci qəzet"in Azərbaycan mətbuat tarixində ən böyük xidmətlərindən biridir. "525-ci qəzet" müasir Azərbaycanda müstəqil mətbuatın ən qabaqcıl nümayəndəsidir, bu sahədə nümunə, örnəkdir".

Akademik çıxışında qeyd edib ki, sözgedən qəzet cəmiyyətin nəbzini tutmağı və ona müsbət impuls ötürməyi bacaran nadir mətbuat orqanlarındandır. Sözügedən qəzeti günümüzün obyektiv aynası adlandıran İ.Həbibbəyli vurğulayıb ki, "525-ci qəzet"in mahiyyətində maarifçilik dayanır: "525-ci qəzet" ədəbi prosesə də böyük önəm verir. Mənə maraqlı gələn cəhət odur ki, gündəlik qəzetin birinci səhifəsindəki siyasi xəbərlərlə axırıncı səhifəsindəki bədii mətnlər, ədəbiyyat materialları arasında bir harmoniya olur. Şübhəsiz ki, bu da qəzetin əməkdaşlarının peşəkarlığından, öz işinə diqqətindən, qəzetçilik təcrübəsindən, dərin müşahidəsindən irəli gəlir".

İ.Həbibbəyli qəzetin şənbə buraxılışlarından söz açarkən deyib ki, qəzet gündəlik deyil, yalnız şənbə günü olan qalın sayı ilə çıxsaydı da, yenə mətbuat tarixində əvəzsiz bir xidmət nümunəsi göstərmiş olardı: "525-ci qəzet"in şənbə sayları həmin həftənin ədəbi, elmi, ictimai, siyasi, sosial proseslərinin möhtəşəm yekunu olmaqla bərabər, ondan sonrakı həftənin də proloqu sayıla bilər. "525-ci qəzet" həm də bu illər ərzində, "Molla Nəsrəddin", "Füyuzat" kimi, mətbuatda məktəb funksiyasının da öhdəsindən layiqincə gəlib".

"525" - zamanın sınağında" kitabından da bəhs edən akademik, bu nəşri "525-ci qəzet"in romanı adlandırıb.

İsa Həbibbəyli çıxışının sonunda Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının ilk dəfə təsis etdiyi "Ədəbiyyatşünaslıq elminə dəstək" nominasiyası üzrə mükafatını "525-ci qəzet"in ədəbiyyatın və ədəbiyyatşünaslıq elminin inkişafındakı xidmətlərinə görə qəzetin baş redaktoru Rəşad Məcidə təqdim edib.

AMEA-nın müxbir üzvü, Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri Tehran Əlişanoğlu "Ədəbi "525" və redaktoru Rəşad Məcid" adlı məruzə ilə çıxış edib (Məruzənin mətni qəzetimizin şənbə sayında dərc ediləcək).

T.Əlişanoğlunun məruzəsindən sonra çıxışlar dinlənilib. Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri, filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli özünün və ədəbiyyatşünas həmkarlarının bu illər ərzində qəzetdə yayımlanmış yazılarından söz açaraq deyib ki, "525-ci qəzet" öz gəlişilə ədəbi mətbuat sahəsindəki boşluğu uğurla doldurdu: "525"də ədəbiyyat səhifələri, ədəbiyyata maraq lap ilk illərdən olub. Bunu Rəşad Məcidin öz dünyagörüşü, şəxsiyyətilə də əlaqələndirmək olar. Bu illər boyu elə bir ciddi qələm sahibi, yazıçı, tənqidçi, ədəbiyyatşünas yoxdur ki, "525"də yazıları çap olunmasın. Burada müxtəlif ədəbi nəsillər çap olunur. Onlar gənclərə də böyük önəm verirlər. Bir sözlə, Ədəbiyyat İnstitutunun daima inamla üz tutacağı bir mətbu ünvandır "525".

Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri, filologiya elmləri doktoru Şirindil Alışanlı "525-ci qəzet"i bütün yönləri və ictimai mövqeyi baxımından obyektiv qəzet adlandırıb. Ş.Alışanlının fikrincə, "525-ci qəzet"in bu günədək belə oxunaqlı və sevilən olmasının əsas səbəbi bütün məsələlərdə tarazlığı, balansı qoruması olub. Bu qəzetin əsas özəlliyinin Azərbaycan tarixi ilə bağlı məqalələrə də öz səhifələrində tez-tez yer verməsi olduğunu vurğulayan Ş.Alışanlı həm qəzetin, həm də "525.az" saytının fəaliyyətini təqdir edib, təkliflərini də səsləndirib.

Görkəmli ədəbiyyatşünas, professor Qəzənfər Paşayev diqqəti "525-ci qəzet"in yarandığı dövrə çəkərək deyib: "Təlatümlü, mənəvi dəyərlərin arxa planda qaldığı dövrdə - 1990-cı illərin əvvvəllərində saysız-hesabsız qəzetlər çıxırdı. Qeyri-peşəkarlar, sözün dəyərini bilməyən insanlar meydan sulamağa başlamışdı. "525-ci qəzet" belə bir xaos dönəmində yarandı və varlığını uğurla sübut edərək yaşadı". "525-ci qəzet"in ədəbi prosesə çox ciddi şəkildə nüfuz etdiyini deyən professor ədəbiyyatımızın müasir inkişafında bu qəzetin rolunun əvəzsiz olduğunu vurğulayıb.

Qəzetin əməkdaşlarını və oxucularını yubiley münasibətilə təbrik edən filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Bəsirə Əzizəliyeva deyib ki, "525-ci qəzet"in ən mühüm özəlliyi dövlətçilik mədəniyyətini və milli mədəni irsi təqdim və təbliğ etməsidir.

İnstitutun şöbə müdiri, professor Asif Rüstəmli "525-ci qəzet"in milli dövlətçiliyə bağlılığı ilə seçildiyini, sözünə, istedadına güvənən insanları öz ətrafına yığmaqla, dövrün, zamanın məhdudiyyətlərinə baxmadan, 25 ildən bəri əzmlə fəaliyyət göstərdiyini önə çəkib. A.Rüstəmli qəzetin bundan sonra da öz xəttini davam etdirəcəyinə, mətbuatımızda, ədəbi-mədəni mühitimizdə daima məxsusi rol oynayacağına inamını ifadə edib.

Pedaqoji Universitetin kafedra müdiri, professor Himalay Qasımov qəzetin 25 illiyini şanlı tarix adlandırıb: "Bu qəzet hər kəsə doğmadır. Çünki orada hər kəs öz arzusuna, istəyinə uyğun yazılar tapa bilir. Bu, vətən təəssübünü çəkən, Azərbaycançılığa sadiq, milli-mənəvi dəyərlərimizə istiqamətlənən, zamanın fövqündə dayanan bir qəzetdir". İnstitutun şöbə müdiri, professor Bədirxan Əhmədov yazılarının "525"də davamlı dərc edildiyini bildirib, mətbuatımızda "525-ci qəzet" ənənələrindən danışıb, onu ziyalıların qəzeti adlandırıb.

Filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Aygün Bağırlı "525-ci qəzet"i düşüncə, dünyagörüş, elmə, ədəbiyyata və mədəniyyətə münasibət baxımından özünə doğma qəzet kimi səciyyələndirib.

BDU-nun kafedra müdiri, professor Cahangir Məmmədli "525-ci qəzet"in şəxsən onun fəaliyyətində, eləcə də ümumən cəmiyyət həyatında xüsusi rola malik olmasından söz açıb.

Tanınmış şair, professor Zahid Xəlil, Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Gülbəniz Babayeva, filologiya elmləri doktoru Almaz Ülvi də çıxış edərək "525-ci qəzet" haqqında fikirlərini bölüşüblər. Çıxışlarda "525"in yalnız Azərbaycanda deyil, ölkəmizin hüdudlarından kənarda, xüsusən türk dünyasında da nüfuzlu mətbu orqan kimi dəyərləndirildiyi vurğulanıb.

Sonra çıxış edən "525-ci qəzet"in baş redaktoru, şair və publisist Rəşad Məcid bu tədbirin qəzetin fəaliyyətinə verilən yüksək qiymətin təzahürü olduğunu bildirib. R.Məcid AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli başda olmaqla, Ədəbiyyat İnstitutunun rəhbərliyinə və kollektivinə, məruzəçiyə və çıxışçılara, tədbirin bütün iştirakçılarına qəzetə göstərdikləri xoş, səmimi münasibət üçün minnətdarlıq edib. Mətbuata gəlişindən, qəzetin yaranmasından söz açan R.Məcid ilk mətbu təcrübəsinin "Elm və həyat" jurnalında gerçəkləşdiyini, orada Ülkər Hüseynova, Maral Poladova, Mehparə Axundova kimi dəyərli insanlarla bərabər çalışdığını deyib: "525"in 25 yaşına gəlməsində əməyi, xidmətləri olan hər kəsə, müəllimlərimizə, oxucularımıza, müəlliflərə, əməkdaşlarımıza ürəkdən təşəkkür edirəm. Bu sırada Ədəbiyyat İnstitutunun, akademik İsa Həbibbəylinin, görkəmli alimlərimizin xüsusi yeri var. Qəzetimizin 25 illiyində bizə çox dəyərli hədiyyə olan "525" - zamanın sınağında" kitabının müəllifi professor Cahangir Məmmədliyə də minnətdarıq!"

Sonda akademik İsa Həbibbəyli "525-ci qəzet"in əməkdaşlarına AMEA-nın yeni nəşrlərini hədiyyə edib.

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet.-2017.-30 noyabr.-S.4.