Müslüm Eldarovun Günü

Hər kəs bu dünyaya bir gün onu tərk etmək üçün gəlir. Həyatımızın uzunluğunu nə ilə və necə ölçə bilərik?

Ömür dəqiqələr, saatlar, illərlə deyil, insanların qəlbində həkk etdiyimiz isti xatirələrlə ölçülür. Sadəcə yaşamaq kifayət etmir, yalnız arzularımız, missiyalarımızın ardınca inamla getmək həyatı mənalı yaşamaqdır. Elə insanlar var ki, onlar öz həyatları, yaxşı əməlləri ilə başqalarının həyatını dəyişir. Və bu insanlar dünyanı tərk etdikdən sonra da, qəlblərdə yaşayırlar. Belə insanlardan biri də Müslüm Eldarovdur.

2003-cü ildə həyatının 47-ci ilində dünyadan vaxtsız köçən rəssam, heykəltəraş Müslüm Eldarovun oktyabrın 10-da Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinə yaradıcılıq sərgisi və “Müslüm Eldarov” monoqrafik xatirə kitabının təqdimat mərasimi keçirildi. Kitabda Müslüm Eldarovun həyatı, yaratdığı əsərlər və yaxın dostlarının xatirə məktubları yer alıb. Onu sevən insanlar həmin gün sənətinin işığına toplaşmışdılar.

O, istedadlı rəssamlarımızdan çoxunun əsərlərini xarici ölkələrdə tanıtmaq məqsədi ilə sərgilər təşkil etsə də, sağlığında öz sərgisini keçirməyəcək qədər təvazökar insan idi.

1975-1981-ci illərdə İ.Repin adına Rusiya Rəssamlıq Akademiyasında təhsil alan Müslüm Eldarov vətənə qayıtdıqdan sonra yeni ideyalar aşılayaraq istedadlı gənc rəssamları öz ətrafına toplayır. Yaradıcı gənclər hərəkatının parlaq nümayəndələrindən birinə çevrilir. Uşaqlıqda həyətdə dostları ilə oynarkən belə idarəçilik, liderlik qabiliyyəti ilə seçilən rəssam ilk Yaradıcı Gənclər Assosiasiyasının yaranmasında yaxından iştirak edir, sonradan bu təşkilata rəhbər olur. İnandığı ideyaların, xəyallarının ardınca çılğınca, bütün çətinlikləri aşaraq addımlayan Müslüm Eldarov əsl sənəti, sənət insanını tanımaq bacarığı ilə hər zaman istedadlı insanları özünə cəlb edərək, bir çox istedadlı dostları üçün həyatda yerini seçməkdə kömək edən mayak olur. 47 illik ömür yolunda incəsənətimizin ölkə sərhədlərindən kənarda tanınmasında böyük xidmətlər göstərən Müslüm Eldarovu həyat dəfələrlə sağlamlığı ilə imtahan etmişdi. Hələ körpəlikdən səhəti ilə bağlı yaranan ciddi problemlərlə şikayətlənmədən, cəsarətlə üz-üzə gəlmiş, xəyallarına reallaşdırmaqda geri çəkilməmişdi. Dostlarının söylədiyi kimi o, bütün həyatı boyu hər zaman xəyallarını gerçəkləşdirmək üçün tələsirdir. Bakı İncəsənət Mərkəzinin direktoru olan Müslüm Eldarov yaxın köməkçiləri, dostları ilə 90-cı illərin əvvələrində istedadlı gəncləri axtarıb bir araya gətirərək təsviri incəsənətimizin yeni istiqamət yolunda irəliləməsində böyük işlər görür. 1991-ci ildə Azərbaycanda “Sivilizasiyaların dialoqu” adlı ilk beynəlxalq forum keçirərək xarici ekspertləri ölkəmizə dəvət edir. Keçmiş sovet respublikalarında, Avropa ölkələrində Azərbaycan mədəniyyət günləri keçirərək mədəniyyətimizin Avropada tanınmasında önəmli işlər görür. 1994-cü ildə Londonda “AngloCaspian Services LTD” şirkətini qeydiyyata aldırır. 1995-ci ildən Azərbaycan və bütün Xəzəryanı regiondan bəhs edən “Caspian” jurnalını ingilis dilində çap etdirir. 1995-ci ildə Londonda ilk Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzini, “Humay” Qalereyasını təsis edərək incəsənətmizin xarici ölkələrdə tanınması yolunda addım atır. İctimai işləri ilə vətəninə xidmət edən istedadlı rəssam, heykəltaraş bu illər ərzində özünəxas fərqli üslubda çox sayda dəyərli sənət əsərlər yaratmışdır.

Xatirə kitabının təqdimatınında, sərgidə iştirak edən insanların əksəriyyəti Müslüm Eldarovla bağlı çox doğma xatirələri olan insanlar idi. Dostlarına vəfa bocrunu ödəmək üçün toplaşan sənət insanları, ailə üzvləri üçün bu həm də çox kövrəldici tədbir idi. Bu, Müslüm Eldarovun Günü idi. Amma onsuz qeyd olunurdu. Yaşadığı hər anın dəyərini bilən, həyatı çılğınca sevən, öz ətrafına işıq saçmağı bacaran insanın günü idi. Xalq rəssamı Ömər Eldarov mərhum oğlunun bu önəmli günündə ata kimi övladına görə həyəcan, qürur, sevinc, fəxarət hissinə qarışmış hüzn duyurdu. Bu, bir atanın övladı üçün darıxması idi. Müslümün dünyasını dəyişməsi ailəsi üçün vaxtsız və çox ani olmuşdu. Bu itkiyə heç kim, heç bir ata hazır olmur. O, Müslüm üçün darıxmışdı, həm də çox darıxmışdı. Ömər müəllim qaranquşla bağlı bir uşaqlıq xatirəsini mənə danışıb. O, uşaqlıqda Dərbənd qala divarı ətrafında oynayarkən qonşu uşaqlarının quşatanla vurub öldürdüyü kiçik qaranquşu görür. Qaranquşu ölümdən xilas edə bilməməsi ona necə pis təsir edirsə, illər sonra da tez-tez yuxusuna gəlir. Ta ki, bir gün Müslüm həyətdə oynayarkən qarşısına çıxan yaralı qaranquşu evə gətirincə. Sanki bu qaranquş, Ömər müəllimin yuxularındakı həmin xilas ola bilməyən qaranquşun eynisi olur. Müslüm qaranquşu evdə sağaldaraq azadlığa buraxır. Bu hadisədən sonra uşaqlıqda gördüyü qaranquş bir daha Ömər müəllimin yuxusuna gəlmir. Hələ o zaman Ömər müəllim bunun nəyəsə işarə olduğunu hiss edir. Ömər Eldarov oğlu Müslümün qəbirüstü abidəsini düzəldərkən həmin qaranquşun surətini də heykəlin kənarında həkk edib.

İnsan özündən sonra geridə qoyduğu gözəl xatirələrlə anıldıqca yaşayır. Yaradıcı insan isə yaratdığı, öz barmaq izlərini üzərinə həkk etdiyi əsərləri ilə əbədi ömür qazanır. Müslüm Eldarovun yaradıcılıq sərgisində nümayiş olunan əsərlərə baxanlar bu istedadlı insanın əl işlərinə heyran qalırdı. Həyat o zaman tam olur ki, insan nə üçün yaşadığını dəqiq bilir, qarşılaşdığı kədər, çətinliklərə baxmadan yolunu dəyişmədən inandığı arzularına doğru addımlayır, zamanla isə həyat gözə görünməz işarələri ilə insanı öz məqsədinə doğru qaçmağa da tələsdirir. Hər birimizin ürəyində sanki bir qum saatı olur. Kimsə bununla sadəcə zamanını ölçür, kimsə isə ona bəxş edilən həyat deyilən müddətdə insanlıq naminə daha çox işlər görməyə tələsir.

Günel İmran

525-ci qəzet.- 2017.- 14 oktyabr.- S.24.