"Muğam qəsri"ndəki mətləblər: ulu sənətin dünəni və bugünü

Saminə Hidayətqızının "Muğam qəsri" kitabı işıq üzü görüb.

Kitaba müəllifin 2000-2016-cı illərdə aldığı müsahibələr toplanıb və müsahibələrdə muğam tariximiz əks olunub.

Kitaba Əməkdar incəsənət xadimi Sərdar Fərəcov önsöz yazıb. S. Fərəcov qeyd edir ki, sözügedən sahənin ta qədim zamanlardan azərbaycanlıların bir millət kimi yetkinləşməsində danılmaz rolu var: "Xalqımızı vahid ərazi, dil, din, bayraq kimi birləşdirən böyük qüvvələrdən biri də ulu muğamlarımızdır. Bəlkə də muğamlarımızın yaşı elə xalqımızın yaşı qədərdir. Çünki muğamların tarixini, yaşını, təkamülünü təyin etməkdə elm hələ ki, acizdir. Lakin qəlbimizin, ruhumuzun, şüurumuzun dərin qatlarında bu doğma, munis, əsrarəngiz səslər, sədalar anamızın südü qədər şirin, bizə nəşvünüma verən torpaq qədər əzizdir".

S. Fərəcov yazır ki, gənc nəsli əcdadlarımızın yaratdıqları və yaşatdıqları muğamla tanış etmək müqəddəs vəzifəmizdir: "Məhz belə müqəddəs vəzifəni qəlbində yaşadan, ürəyinin odu-alovu, güclü istəyi ilə gözəl bir kitab halında vücuda gətirən tanınmış jurnalist, istedadlı qələm sahibi Saminə Hidayətqızının yeni kitabını alqışlamaq istərdim. "Muğam qəsri" adlanan bu kitab, adından bəlli olduğu kimi, ulu muğam dünyamıza üz tutub. Bu kitabda tarixi həqiqətlər, böyük sənətkarlar, unudulmaz ifaçılar səhifə-səhifə oxucuların qarşısına çıxacaqdır. Bir zaman bildiyimiz, bilmədiyimiz olaylar yenidən dilə gələcək, yenidən muğam bilgiləri ilə, nəhayətsiz, bir ümmana qərq olacağıq. Yüksək peşəkarlığa, incə zövqə, yazıya aldığı hər mövzunun dərinliyinə nüfuz etmək bacarığına malik olan Saminə Hidayətqızının ərsəyə gətirdiyi bir çox kitablar kimi "Muğam qəsri"nin də oxucuları öz ecazına, öz tilsiminə, öz gözəlliyinə qərq edəcəyinə şübhə etmirik".

Önsözü kitab müəllifinin müqəddiməsi izləyir. S. Hidayətqızı son illər ölkədə və beynəlxalq aləmdə muğam sənətinin təbliği ilə bağlı görülən işləri vurğulayıb: "Qətiyyət və qürurla demək olar ki, muğam sənəti XXI əsrin əvvəllərindəki inkişaf mərhələsini tarix boyu yaşamamışdır". S. Hidayətqızının fikrincə, muğamın bir janr kimi qəbulu onun əhatə dairəsini daraldır: "Lakin bunu da bilirəm ki, muğam haqqında fikir demək üçün təkcə musiqi sahəsində çalışmaq çox azdır. Odur ki, muğamın musiqi janrı kimi qəbul edilməsi ilə razılaşa bilmirəm. Düşünürəm ki, muğamı janr kimi qəbul edənlər onun məqamını kiçildir, bununla da ilahi möcüzənin siqlətini, yumşaq desək, azaltmış olurlar..."

Kitabda Mirmöhsün Nəvvab, Seyid Əzim Şirvani, Sadıqcan, Mirzə Fərəc, Cabbar Qaryağdıoğlu, Keçəçioğlu Məhəmməd, Məcid Behbudov, Əliağa Vahid və başqalarının yaxınlarından götürülən və onların həyat və yaradıcılığını əks etdirən müsahibələr yer alıb. Bundan başqa Qurban Pirimov, Zülfüqar Hacıbəyov, Əhməd Ağdamski, Müslüm Maqomayev, Seyid Şuşinski, Üzeyir Hacıbəyov, Niyazi və bir sıra böyük sənətkarlarımız barədə müxtəlif sənət və elm adamlarından alınmış müsahibələr verilib. Qeyd edək ki, "Muğam Qəsri" S. Hidayətqızının "Göy qurşağı" layihəsindən ikinci kitabıdır.

MÜŞFİQ

525-ci qəzet.-2017.- 19 yanvar.- S. 4.