Şabranda sözünelmin daha bir təntənəsi

 

RAYON İCTİMAİYYƏTİ GÖRKƏMLİ ALİM MƏMMƏD ƏLİYEVİN 70 İLLİK YUBİLEYİNİ QEYD ETDİ

 

 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, Milli Məclisin Elm Təhsil Komitəsinin sədri, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli ötən ilin sonlarında “525-ci qəzet”də çıxanŞabranda ədəbi həyatməqaləsində qeyd edir ki, Azərbaycanda ədəbi-ictimai fikir əsrlər boyu həmişə paytaxtla yanaşı, ayrı-ayrı regionlarda da yaranaraq inkişaf edib, biri digərini tamamlayıb.

Obrazlı şəkildə desək, ictimai-siyasi ideyaların ədəbiyyatın inkişafında paytaxt dəniz, ümman missiyasını daşıyıb, regionlar isə dənizə axan çayların funksiyasını yerinə yetirib. Regionlardan axan çaylar dənizi təmiz coşqun bulaq suları ilə zənginləşdirib. Bu mənada regionlar arteriya damarları kimi ümmanları hərəkətə gətirmək vəzifəsini həyata keçirib.

Regionlarsız paytaxt ədəbi mühiti qurumaq təhlükəsi qarşısında qalan bir dənizə bənzər. Eyni zamanda, paytaxt ədəbi-ictimai mühitində gedən proseslər, formalaşan ümumi məktəblər, səslənən çağırışlar regionlardakı ədəbi gedişatı da istiqamətləndirməlidir.

Şabran ədəbi mühiti paytaxtətrafı mühit sırasından olan şeir-sənət mərkəzlərindən biridir. Bakıdan Şabrana qədər olan yüz kilometrlik məsafə nəqliyyat baxımından da o qədər əlverişlidir ki, rayonun ədəbi qüvvələri asanlıqla paytaxtdakı yaradıcılıq birlikləri, qəzet jurnal redaksiyaları, nəşriyyatlarla əlaqə saxlamaq, ünsiyyət qurmaq imkanlarına malikdirlər. Artıq neçə illərdir ki, Şabranda klassik şairimiz Xaqaninin adını daşıyan şeir-sənət ocağı ardıcıl olaraq fəaliyyət göstərməklə davam edir. 2016-cı ildə Şabrandakı qaynar ədəbi mühiti, Xızı Siyəzən rayonlarını da nəzərə alaraq AYB Şabranda özünün bölməsini yaratmışdır.

Akademik İ.Həbibbəylinin həmin məqaləsində deyildiyi kimi, Şabranda ölkə miqyasında qəbul edilən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin bölməsinə çevrilən ədəbi mühitin yaranmasının əsas səbəbi rayona rəhbərlik edən şəxsin həm ciddi bir yaradıcı sima olması ilə əlaqədardır. Şabran Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Novruz Novruzovun bu vaxta qədər çalışdığı rayonlarda sosial-iqtisadi göstəricilərlə yanaşı, maarif, mədəniyyət mətbuatın da inkişafı sahəsində nəzərəçarpacaq nailiyyətlər əldə edilib. Onun başçılıq etdiyi rayonlarda yaddaqalan ziyalı mühitinin formalaşması hər zaman diqqət çəkib. Fikrimcə, bu, fərqli bir üslubda çalışan Novruz Novruzovun təkcə işlədiyi rayonda deyil, ölkə miqyasında ədəbiyyat mədəniyyətin inkişafına özünəməxsus xidmətidir. Bu baxımdan, Şabranda fəaliyyət göstərənXaqaniPoeziya evi nəinki rayon bölgə, eyni zamanda, respublika, beynəlxalq tədbirlərə uğurla ev sahibliyi edib.

Növbəti yaddaqalan tədbir Şabran rayonunun Çuxurazəmi İnzibati Ərazi Vahidliyinin Zöhrabkənd kəndində dünya göz açmış görkəmli alim - filologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Türk xalqları ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri Məmməd Əliyevin 70 illik yubileyi oldu. Yubiley tədbirində rayon rəhbərliyi, görkəmli adlı-sanlı qonaqlar, ziyalılar iştirak edirdilər.

Tədbiri açan AYB Şabran rayon bölməsinin rəhbəri, yazıçı-publisist, Aydın Tağıyev tədbir iştirakçılarını salamlayaraq, yubilyara anadan olmasının əlamətdar yubileyi ilə bağlı səmimi təbriklərini çatdırdı.

İnstitutun aparıcı mütəxəssisi filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Rasim Nəbioğlu Məmməd Əliyevin həyat yaradıclığı haqqında geniş məlumat verdi. Qeyd olundu ki, M.Əliyev 1970-ci ildə ADPU-nu əla qiymətlərlə bitirib Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasına qəbul olur. Burada akademik Məmməd Cəfərin rəhbərliyi altındaAzərbaycan xalq şeirinin forma növlərimövzusunda araşdırmalara başlayır. Elmi-tədqiqat işini 1976-cı ildə yekunlaşdıran Məhəmməd müəllim dissertasiyanı uğurla müdafiə edib filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alır.

Məmməd Əliyevin şeirimizin heca vəzninin öyrənilməsi ilə bağlı böyük səbr həvəslə apardığı tədqiqat işinin nəticəsi uğurlu olur: “Azərbaycan şeirinin ritm vasitələri, qafiyənin təşəkkül inkişafı (türkdilli xalqların poeziyası ilə tarixi-müqayisəli metodlar əsasında)” mövzusunda elmi-tədqiqat əsəri yüksək qiymətləndirilir buna görə ona 1985-ci ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilir. O dövrdə SSRİ- ümumtürk şeiri əsasında araşdırmalar, tədqiqatlar aparmaq alimdən böyük cəsarət tələb edirdi. M.İracoğlu bu işin öhdəsindən ləyaqətlə gəldi. Şifahi xalq ədəbiyyatının, habelə Y.BalasaqunlununKutad-qu-biliqəsərindən başlayaraq müasir Azərbaycan poeziyasının nümunələri alim tərəfindən ümumtürk şeirinin intibahı kimi təqdim tədqiq edildi.

Professorlar Qəzənfər Paşayev, Cavanşir Qurbanov, Xanlar Qurbanov, Şirindil Alışanlı, Mübariz Əmirov, şair Nəcməddin Mürvətov yubilyara öz ürək sözlərini çatdırmaqla yanaşı, həm Şabranın ədəbi mühitindən, Məmməd Əliyevin Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafındakı rolundan danışdılar. Qeyd edildi ki, 43 il müxtəlif ali məktəblərdə müəllim, baş müəllim, dosent, professor, həm filial direktoru kimi Məmməd Əliyevin çapdan çıxan elmi əsərlərinin ümumi sayı 70-dən çoxdur. Hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsində çalışan Məmməd Əliyev Əməkdar müəllim adına layiq görülüb. O, həmçinin, “Qızıl qələmmükafatı laureatıdır. Məmməd müəllim həm bədii yaradıcılıqla məşğuldur.

XaqaniPoeziya evinin direktoru, şair Aybəniz Əliyar Məmməd Əliyevin bu yaxınlarda çapdan çıxmış “Bir yay günüpovesti haqqında fikirlərini iştirakçılarla bölüşdü.

Şabran rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Novruz Novruzov Məmməd Əliyevi 70 illik yubileyi münasibətilə təbrik edərək, elmi-bədii yaradıcılığında ona yeni uğurlar arzuladı. Ulu öndər Heydər Əliyevin və Prezident İlham Əliyevin sənətə, ədəbiyyata, elm xadimlərinə, mədəniyyət xadimlərinə verdikləri böyük dəyərdən ətraflı söhbət açan N.Novruzovun çıxışının ardından yubilyara rayon İcra Hakimiyyətinin Fəxri fərmanı və hədiyyəsi təqdim edildi.

Göstərilən diqqətə görə və ünvanına söylənən xoş sözlərə görə minnətdarlığını bildirən Məmməd Əliyev bundan sonra da Azərbaycan elminin inkişafında var qüvvəsilə çalışacağını bildirdi.

Çingiz XALİDOĞLU

Şabran” qəzetinin baş redaktoru

 

525-ci qəzet.- 2019.- 16 fevral.- S.10.