Arif Əmrahoğlusuz beş il
O gün -
ağrılı-acılı bir gün, onu itirdiyimiz gün.
2014-cü il iyulun 19-u... Həmişə
yeri görünən, anılan, yaddaşlara ancaq və ancaq
"Dəyərli Ziyalı, Xeyirxah İnsan, Yaxşı
Müəllim" kimi hopan Arif Əmrahoğlu.
2016-cı ildə
dostlarının xatirələrindən ibarət "Hər
kəs üçün yaxşı Arif Əmrahoğlu"
kitabı işıq üzü gördü. Kitabda
Arif müəllimə dəyər verən ziyalıların,
dostlarının və tələbələrinin
yazıları yer aldı.
Arif müəllimi hər
birimiz özümüzə dost bildik. Tələbələri
onu bir müəllim kimi yox, məhz onlara, onların
düşüncələrinə yaxın bir yoldaş kimi
sevdilər. Onu özlərinə "Mənəvi
ata" kimi qəbul etdilər.
Vəfatının
ildönümü ərəfəsində feysbuk səhifəsinə
göz gəzdirirəm. 2010-2014-cü illər
ərzində feysbukda fəallığını və
paylaşılan düşüncələrinin nə qədər
önəm kəsb etdiyini onun statuslarında görməmək
mümkün deyil.
Hər şey
canlıdır, paylaşılan statuslar bir-birindən
maraqlı və düşündürücü... Bircə feysbuk profilində yaşıl işıq
yanmır.
Arif müəllim
bütün tədbirlərdə orijinal danışardı. Paylaşdığı
statuslar da öz orijinallığı ilə seçilir.
Statuslardan bir hissəni "525-ci qəzet"də
dərc olunmaq üçün Şahanə Müşfiq
hazırladı.
Ruhu şad olsun!
Arif Əmrahoğlu
(sosial
şəbəkə qeydləri)
21 Aprel 2014
Q.Q.Markes 88
yaşında dünyasını dəyişdi. Yaşamaq
üçün yazdı, pulsuz vaxtlarında
maşınını, arvadının
saçqurudanını satdı, amma qələminə dəymədi.
Sonra şöhrət, var-dövlət və
onlarla birlikdə xəstəliklər gəldi. Lap sonda əlindən gələn ən yaxşı
işi gördü - bacardığı vaxt dünyadan
köçdü. Görəsən, bizimi
ələ saldı, yoxsa əylənmə bəhanəsiylə
özünümü aldatdı?!
Q.Q.Markesdən deyimlər:
Mən
başqalarının qarşısında çıxartmamaq
üçün şlyapa qoymuram...
İnsan lazım gələndə
deyil, bacaranda ölür...
Ən yaxşı dost həyatda
olmayandı...
Ədəbiyyat
insanları ələ salmaq üçün
düşünülüb tapılmış ən
yaxşı əyləncədi...
Bu isə Q.Q.Markesdən
deyil: - Demokratiya nə vaxt yaranıb? - Allah Adəmi Həvvanın
yanına aparıb "özünə arvad seç" deyəndə.
8 Mart
2014
"Kişilərin
böyük tərbiyəçiləri" (A.Frans) olan
bütün xanımları bizi indiki vəziyyətə
çatdıran sevgi hissini - "məhəbbət
insanlığı heyvanlıq vəziyyətindən qurtaran həqiqi
Orfeydir" (J.Renet) və bizə ikinci dəfə həyat verən
eşq duyğusunu - "məhəbbət bizim ikinci
doğuluşumuzdur" (O.Balzak) bəxş etdikləri
üçün ürəkdən təbrik edirəm!
12 Fevral 2014
Vaqif Səmədoğlu
aşağıdakı nümunə ilə Tanrının
verdiyi ömrün bütün mərhələlərində
bəndəyə xas dedi-qodulardan, intriqalardan... yüksəkdə
duraraq yalnız Şeir yazmağın
mümkünlüyünü göstərdi.
Allah,
Nə var, nə
yox?
Məndən nə
xəbər var?
Gecələri
özüm sayaram,
Üzümə
açılacaq
Neçə səhər
var?
Bəyənəcəksənmi
məni,
Bəndəni
hansı gözlə görəcəksən?
Allah,
Özüm gəlim,
Ya kimisə
göndərəcəksən?
Anar müəllim dedi
ki, şeiri oxuyandan sonra Vaqifə zəng elədim və dedim
ki, Allahdan xəbər var: deyir ki, hələ vaxtım yoxdu,
Vaqif 10-15 il gözləsin.
25 Yanvar 2014
Bu gün
şair, alim, şəxsiyyət Qasım Qasımzadəni
andıq. "Qasım Qasımzadə şeirlərini
ürək qanı ilə bənövşə
yarpağına yazırdı" (Yaşar Qarayev).
Şairin "Vaxtıdır" şeirindən bir bənd:
Ara, axtar hər guşəni,
Gəz çəməni,
gəz meşəni,
Öpüb ayılt bənövşəni,
Təbiətin
qız vaxtıdır.
16 Yanvar 2014
Bu gün rəhmətlik
Aydın Məmmədovun 70 yaşı idi. "Qrenye: - Bəs
necə həlak olmaq lazımdır? Folkner: - Mümkün
olandan artıq eləməyə cəhd göstərməklə
həlak olmaq lazımdı. Qaçılmaz olsa
belə, məğlubiyyətə meydan oxumaqla həlak olmaq
lazımdı".
Aydın
özünə qalib gəlməyi bacardı, daha sonra isə
məğlubiyyətə meydan oxumaqla həlak oldu.
8 Noyabr 2013
Növbəti yubiley tədbirlərinin
birindən sonra ağrısı-acısı mimikasından da,
deyiliş tonundan da açıq-aşkar hiss olunan Anar müəllim
cavabı özünə bəlli bir sual verdi:
- Bu yubileylərə baxıram, professorları dinləyirəm
və sonra fikirləşirəm ki, ilahi, bəs biz
Füzulinin gələn yubileyində nə deyəcəyik?!
Mən dinmədim,
tələbəlik illərini xatırladım. Mikola
Miroşniçenko Kiyevdən gəlmişdi, məqsədi
dilimizi öyrənmək və Nəsimini orijinaldan tərcümə
etmək idi. Dostum Arif Acalovla əlimizdən
gələn köməyi ondan əsirgəmirdik. Onun istəyi ilə bir yerdə olduğumuz müddət
ərzində yalnız Azərbaycan dilində
danışırdıq. Bir gün əsəbi
gəldi, səbəbini soruşmağımıza peşman
olduq. Partladı: - Adını soruşmayın, deməyəcəm
(amma sonra dedi), filan şair məni yanına
çağırmışdı. Dedi ki, Nəsimi ölüb
gedib, gəl sən mənim əsərlərimi tərcümə
elə, sənə mehmanxanada yaxşı yer tutum, yeməyini,
içməyini, əyləncəni təmin edim, qurtarandan
sonra da nə qədər istəyirsən, pul verim.
Tələbəlik illərini
xatırladım və kövrəldim... Gözəl
günlər idi.
29 Oktyabr 2013
Mənə təbriklərini
göndərən bütün dostlara dərin minnətdarlığımı
bildirirəm. Bir dəfə dostum Zaman
Əsgərli növbəti cərrahiyyə əməliyyatı
olunurdu, mən də getmişdim. Əməliyyata
aparılan Zaman məni görəndə yanına
çağırdı ki, bilirəm sən niyə gəlmisən.
Dedim, niyə? Ağrıya baxmayaraq gülümsədi: Gedib
bütün dostlara deyəcəksən ki, özüm
canlı şahidəm, Zaman bu dəfə də ölmədi.
Bir yaş da qocalmağımın (təvazökarlıq da bir
bəladı, az qala deyəcəkdim ki,
müdrikləşməmin) şahidlərni ürək
sözləri ilə bildirənlərə səmimi şəkildə
deyirəm: DOSTLAR SAĞ OLSUNLAR!
15 Oktyabr 2013
Mənim
üçün hər bir bayram insanın içdən təmizlənməyə
çalışdığı bir gündür. Bütün
dostları içdən təmizlənmə fürsətini və
təmizlənməni bir daha yaşadıqları
üçün ürəkdən təbrik edirəm!
9 Oktyabr 2013
İçimdə bir
maraq
elə bir maraq ki
ölümdən bir ay sonra
bircə gün
yaşamaq
və...
dostu-düşməni
suç üstdə
yaxalamaq (Əziz Nesin)
1 Oktyabr 2013
Tələbələrimə
tez-tez dediyim və müəllifini unutduğum maraqlı bir
fikir: "Hamı cənnətə getmək istəyir, amma
heç kim ölmək istəmir".
1 Oktyabr 2013
Şair Ədalət
Əsgəroğlu Tanrısına qovuşdu. Bizim
hamımız uşaqlarımız üçün əlimizdən
gələnləri eləməyə
çalışırıq. Son illər
ailəsi, balaları üçün sözün həqiqi mənasında
canından keçən, əlindən gələnləri, hətta
gəlməyənləri də eləməyə
çalışan azsaylı atalardan biri kimi Ədaləti
tanımışam. İndi fikirləşirəm
ki, görəsən, birlikdə işlədiyimiz son on ildən
artıq bir müddətdə onun özü üçün
yaşadığı bir günü yadıma sala bilərəmmi?
Elə bir gün yadıma düşmədi... Əksəriyyətimiz
kimi iynə ilə gor qazırdı... və qazdı da. Allah qəni-qəni rəhmət eləsin,
goru nurla dolsun!
20
Avqust 2013
Nobel
mükafatçısı İ.Brodski bildirirdi ki,
çoxsaylı qanunlar arasında ədəbiyyata
qarşı cinayətə görə cəza nəzərdə
tutulan qanun yoxdu.
Yenə
İ.Brodski bildirirdi ki, hökm sahiblərinin seçkisi
onların oxucu təcrübəsi əsasında
aparılsaydı, yer kürəsində dərd, fəlakət
az olardı.
8
Avqust 2013
Gəncliyimdə
ən cox sevdiyim rəssamlardan biri "Dali əbədidi və
heç vaxt ölməyəcək" və "iki məsələyə
görə taleyimə minnətdaram: ispan və Salvador Dali
olduğuma görə" deyən Salvador Dali idi. Arxivimi vərəqləyərkən
onun vaxtilə dəftərimə yazdığım bəzi
mülahizələrinə rast gəldim.
"Jurnalistləri
sevirəm! Onlar da əhalinin kretinləşdirilməsinə
imkan yaradırlar. Və bu işin öhdəsindən
çox gözəl gəlirlər".
"Kommunizm
durmadan tənəzzül edir. Özünüz mühakimə
edin: Marks qeyri-adi dərəcədə tüklü idi, Leninin
saqqalı və bığı (o qədər qalın olmasa
da), Stalinin yalnız bığı vardı, Xruşşovun
isə heç bığı da yox idi".
"Tarixin
önündə qaçmaq onu təsvir etməkdən qat-qat
maraqlıdı".
"Gözəl
nə varsa, yeməli olmalıdı".
29
May 2013
Kəndimizin
yaşlı ağsaqqallarından Yunus dayı Bakıya gəlmişdi.
Mən də tələbə idim. Onu qızıgilə
aparırdım. Tramvaya minəndə Yunus dayı ucadan dedi:
Salamməleykum, ay camaat!
Heç
kəs cavab vermədi, hamı istehza və təəccüblə
ona baxdı. Yolda soruşdum ki, Yunus dayı, orda
tanıdığın adam vardımı? Kişi arif adam idi,
onun əvəzinə xəcalət çəkdiyimi başa
düşmüşdü, dedi, ay bala,
rastlaşdığın allah bəndəsinə Tanrıdan
sağlıq-salamatlıq arzulamaq üçün onu
tanımaq lazımdımı?
Mən
bu dəfə də xəcalət çəkdim... Yunus
dayı demişkən, gecəniz xeyrə qalsın, ay camaat!
29
May 2013
"Düşüncələr"dən:
Orta
məktəbdə oxuyanda riyaziyyat dəftərinin
kvadratlarından yararlanmaqla ədəbiyyat kitabındakı
klassiklərin rəsmlərinin üzünü
çıxardırdım. 60 evdən ibarət kəndimizdə
hamı məni gələcəyin böyük rəssamı
hesab edirdi. Bu günlərdə keçmiş
"istedadıma" istinadla Nazim Hikmətin rəsmini çəkmək
barədə düşünürdüm: rəssam
olsaydım, onun rəsmini hansı pozada çəkərdim,
necə çəkərdim və s. Nə qədər fikirləşsəm
də, sonda özümdən asılı olmayaraq aydın
olurdu ki, portretdə Nazim Hikmətin əvəzinə Nəcib
Fazil Qısakürək görünür...
29
May 2013
Son vaxtlar inandığım və
çox istədiklərimlə söhbət məndə bir əminlik
də oyatdı ki, insanlar danışdığı kimi
yaşayıb, yaşadığı kimi
danışsaydılar (allah sənə rəhmət eləsin,
böyük Mövlana: ya göründüyün kimi ol, ya da
olduğun kimi görün)
həyat xeyli gözəlləşərdi. Təəssüf...
Adəm və Həvvadan üzü bu yana
özümüzün eləyə bilmədiyimizi və eləmək
istəmədiyimizi başqalarından uma-uma ya acı-acı,
ya da tənqid pafosu ilə alovlu nitqlər söyləyərək
köksümüzü ötürürük: təəssüf...
3
May 2013
Son
vaxtlar bəzi müəlliflərin mətbuatda gedən
yazılarını oxuyanda Şopenhauyerin bir deyimi daha tez-tez
yadıma düşür: Hər bir dəlinin öz məntiqi
var!
17
Mart 2013
Konfusinin
kəlamlarından:
Dərin
quyu deyil, ip qısadı.
Düşünmədən
öyrənmək faydasızdı,
Öyrənmədən
düşünməksə təhlükəli.
Qaranlığı
söyməkdənsə, qalx bir şam yandır.
Yalnız
ən ağıllı və ən axmaq adamlar dəyişə
bilmirlər.
17
Mart 2013
"Düşüncələr"dən:
1870-1871-ci
il Fransa-Almaniya müharibəsində almanlar qələbə
qazandılar. Həmin vaxt Bismark hamını
düşündürən belə bir maraqlı fikir söylədi
ki, bu müharibədə alman müəllimi qalib gəldi. Sən
demə, o illərdə alman məktəblərində tarix fənninin
tədrisi elə qurulur və aparılırmış ki,
Almaniyanın maraqları naminə döyüşməyə
hazır vətənpərvərlər yetişdirmək
mümkün olurmuş.
10
Mart 2013
Görkəmli
söz ustası Borxes də durub-durub "gülməli"
fikirlər yazır. Məsələn, yazır: "Mənə
həmişə elə gəlib ki, cənnət bir növ
kitabxana kimi nəsə olmalıdı".
11
Fevral 2013
"Düşüncələr"dən:
Azərbaycan romantik poeziyasına ciddi təsir
göstərmiş görkəmli türk şairi Tofiq Fikrət
"Tarixi-qədim" əsərində türk
oxucularını, xüsusən də pərəstişkarı
və vurğunu türk gəncliyini haldan çıxardan,
sevdikləri şairdən üz döndərmələrinə
səbəb olan poetik
mülahizələr ifadə etmişdi. Xarici qüvvələrin
Türkiyəni dünya xəritəsindən silməyə
hazırlaşdığı və başladığı bir
vaxtda yazırdı: "Qəhrəmanlıq... Əsası
qan, vəhşət..." Yurdun
dağıdıldığı bir vaxtda döyüşkənlik
yox, qəhrəmanlığa şübhə, deməli,
döyüşlərdən uzaq olmaq təlqin edilirdi.
Şair
müqəddəs kitabımızı - Quranı nəzərdə
tutaraq yazırdı: "Ey fikirlər məzarı köhnə
kitab! Yırtılarsan sabah çəkilsə hesab". O, Tanrını, müqəddəs Peyğəmbərimizi,
islam dinini də sabahı gözləmədən hesaba çəkirdi
. Təfsilatına varmadan qeyd etmək lazımdır ki, bir
çox ziyalılar, o cümlədən, M.A.Ərsoy da buna
dözə bilmədi və sərt tənqidi münasibətini
bildirdi (onun T.Fikrət üçün
işlətdiyi ifadələrdən biri: kilsə zəngçalanı).
Türk ürəyiyumşaqlığı ilə ona ifrat dərəcədə
sərt olduğunu deyənlərə M.A.Ərsoy təxminən
belə cavab vermişdi: O, atamı təhqir etsəydi, bəlkə
də dözərdim, amma o, dinimi, müqəddəs
kitabımı, xalqımı təhqir edibdi.
Allah
hər ikisinə öz imanlarına və inamlarına görə
rəhmət eləsin!
18 Yanvar 2013
- Ana, uşaqlıqda sənin
arzun olubmu?
-
Əlbəttə.
-
Bəs indi?
-
İndi arzum mənimlə yanaşı gedir və mənə
suallar verir.
Arif
ƏMRAHOĞLU
525-ci
qəzet.- 2019.- 19 iyul. S. 10.