Süveydaya məktublar

Kitabdan parçalar

1-ci məktub

Qəsrimin adı hüzn, ünvanısa tənhalıq.

Əl ayaq çəkilmiş küçələrdən. Beynimə hücum edən fikirlərin yaratdığı harmoniya məni xatirələr dənizinə atılmağa məcbur etsə də, peşmanlıqla dolu keçmişimdən qaçmağa çalışıram.

Bədəlini daha əvvəl ödədiyim xatirələr məni rahat buraxmır. Bu aləmdə, tərəddüdlərdən xilas olmağın yeganə yolu ölüm yuxusuna dalmaqdırmı?

Hansı meridiana qaçmalı, hansı paralelə getməliyəm görəsən? Bir sərgüzəştin astanasında olduğumu hiss etmək belə, könlümə həyəcan verir. Sevgini ancaq kitablardan oxumuş beynim ürəyimlə çarəsiz bir mübarizədədir.

Bu mənfi ruh halımın gələcəkdə yaşayacağım matəmin müjdəçisi olduğu bəllidir. Lirizmi arzulayan qəlbim realist düşünməyə mane ola bilərmi?

Mifologiyada oxuduğum gözəllərdən biri kimi gözümə görünməyin, taleyin oyunudurmu? Bu qədər ili tənha yaşadığım hüzn qəsrimə səni apara bilərəmmi?

Yazdığım şeirlərdə gözlədiyim gözəl, yoxsa sən deyilsən? Görəsən, tənhalıq cəhənnəminin atəşinə vərdiş etmiş mən, verəcəyin odun istisində əriməkdənmi qorxuram?

Dünən gecə yatmadan əvvəl, "artıq həqiqi eşqi tərənnüm etmək istəyirəm" - deyə dua etdim, bir gün sonra qəbul edildimi bu duam?

Kəramət dedikləri təvəkküllə bu qədərmi dostdur? İlk görüşdə eşq, inanmadığım bir sərxoşluqda; indi məndə yaranan bu hal bəlkə bir imtahandır? Onda ruhumu titrədəcək, qüvvətli dərəcədə hiss etdiyim sirlərin sirri eşqdirmi?

Görəsən, mübaliğəmi edirəm? Böhranlar yaşamağa alışmış olan mən, rindlərəmi bənzəyirəm?

Qaranlıq gecəmi işıqlandıracaq, silinməyən dərdlərimə məlhəm olacaq bir qəhrəmanmı yaradıram? Yoxsa rasionalizimdən sıxılıb özümü romantizmin qucağına atıram?

Mübarizədən qaçmaq olmaz. Qorxaqlıq cahillərə və özünə güvəni olmayanlara aid bir xüsusiyyətdir.

Axtarmaq və tapmaq; sevgidə yox olmaq, əslinə baş vurmaqdır. Qaranlığı məğlub edən işığın üstün gələn halıdır. Vurğun olan bir qəlbi qorxudacaq tək şey hicran adlanan ölkədə həbs edilməkdir.

Elə isə, sükuta həbs olmuş mənliyimin zəncirini ancaq vüslət küləkləri qıra bilər. Bu səbəbdən də axtarışım ancaq ruh yoldaşımı tapanda sona yetə bilər.

Ahəngimi pozan və gözəlliyi qarşısında məni titrədən gözəl, səndən qorxmuram...

2-ci məktub

Məntiqimi itirdim, ruhumsa əzab çəkir.

Azan səsinin hissiyatıma rahatlıq verməsi, günəş doğmağa hazırlaşdığı bu vaxtda yaddaşımın yuxuya getməsinəmi bərabərdir?

Həyəcanlar insanı yorur. Fikirlərimin rəqsində narahatlıq varsa, çiləxanamı əhatə edən divarlar dağılmağamı başladı demək?

Yalvarışlarımı heç kəs eşitmir. Ağlımın ziyana düşdüyünü dəqiq bilirəm. Ey xəttatlar, hardasınız? Könül iqlimimin açdığı çiçəklər əvvəllər görmədiyiniz gözəllikdədir.

Kahinlərə inanmıram, amma addım-addım o şux gözəlin eşq malikanəsinə doğru yol alıram.

Xilqətimin eşqlə necə yoğrulduğunu xatırladacaq qədər güclü burulğanın içindəyəm.

Hər nəfəs aldığımda taledən qaça bilməyəcəyimi anlayıram. Şeirlərimi belə, bədahətən yazmaqdan çəkinərkən, eşq iqamətgahımı dəyişdirmək üzrəyəm.

Lüğətlər sənin mənanı açıqlaya bilməz, eşq. Hansı hekayə, hansı qavrama sənin sərhədlərini çəkə bilər?

Şərqdən qərbə qədər hər bir məkanı hökmün altına aldığında, fələyin sənə kömək etməyi məni heyrətə salsa da, illər boyu könülləri əsir etmiş sehrinə məftun olmamaq mümkündürmü?

Bir itaətkarlıq halı var məndə artıq.

Heyhat!

Könlümü əhatə edən möhkəm qala divarları dağılmaq üzrədir. Ziyansa ziyan! İstədiyim sənsən, gəl artıq. Qurtuluşa gedən yol sənin qapındadır. Adını da bilmirəm, amma bir ümman qədər dərin gözlərin və alovlardan da qırmızı dodaqların ağlımdan çıxmır.

Xəyalın məntiqimi arxa plana atacaq qədər ürəyimə işləyib. Verdiyin bu iztirabdan şikayətçi deyiləm. Bilirəm ki, zəhmətin əvəzi çəkilən əziyyətə bərabərdir. İstədiyim tək şey səninlə danışmaq və məhəbbət şərbətindən doya-doya içməkdir.

Ruhum tüğyan etmiş və bütün doğrularımı yıxmaq üzrədir.

Məndəki bütün qaydaları dəyişdirən gözəl, müs-təsnaları naməlum bir sona gətirən məşuq, əzəmətin qarşısında acizəm. Fələyin mənə oynadığı bu oyunda məni incitmə, insafına qalmışam, mənə arxa çevirmə...

Məntiqimi itirdim, ruhumsa əzab çəkir.

3-cü məktub

Artıq məskənimdə gözlənilən biganə var.

Söyləsənə, Aristotel, sən heç aşiq oldunmu?

Bəşəriyyətə dair ifadələrində bəsirətinin mərkəzinə məhək daşı olaraq eşqi, könülü və fəryadları qoydunmu? Sonunun dərd olacağını bilə-bilə hər an aşiqinə qaçdınmı?

Ya sən Fərabi?

Əlinin tərsiylə hər şeyi bir tərəfə itələyib, sevdi-yinlə xəlvətə çəkildinmi? Dənizin dibindəki mərcanları gün işığına çıxarıb eyni gözəllikdə onları seyr etdinmi?

Eşqin sirrini görmək üçün aşiq olmağınıza ehtiyac yoxdur. Mənə baxmanız yetər, o zaman anlarsınız eşqin bir adamı nə hallara saldığını.

Arzularıma sərhəd qoya bilmirəm. Onsuz mehtabı seyr etmək belə, mənə acı verir.

Hər görünüşüylə könlümü xoş edən təbiət, sanki üstünə bir örtük keçirib. Tanış olduğum hər şey mənə yadlaşdı.

Keçmişdə olsa boş ver deyərdim, amma artıq məndə sanki nələrsə dəyişdi. Əvvəllər "sevgili" dediklərinin aşiqi bu qədər çarəsiz buraxa biləcəyini söyləsəydilər inanmazdım. İndi anlayıram ki, aşiq olmadan əvvəl sahib olduqlarım əslində dəyərsizmiş.

Artıq səma mavi deyil, yuxularım narahatdır.

Adamın sahilində hazır dayanmış qayığıma minib, ay işığının sehriyle şeir yazmaq içimdən gəlmir.

Sən, asudə ölkəmin bənzərsiz çiçəyi, hardasan? Hansı əttara getsəm, səni soruşuram. Hansı çiçəyi qoxlasam, səni soruram. Səndən mənə sirayət edən bu qoxunu nə etsəm də, çıxara bilmirəm.

Üzünü görmək üçün dəli oluram, səsini eşitmək üçün çırpınıram. Söylə Allah eşqinə! Sən mənim nəyimsən? Sənə yarım deyə bilərəmmi?

Artıq anlayıram ki, məskənimdə onu sevdiyimi bilməyən bir biganə var. Xəyallarımda böyütdüyüm, əsrarına mübtəla olduğum bu ahunu bir daha görmək nəsib olacaqmı?

Ey yuxusuz gecələrimin sübh çağı, mənə yol göstər.

Dərd ortağım rüzgar, könlümün eşq dolu nəğmələrini sevdiyimə apar.

4-cü məktub

Dilimdə köhnə eşqlər, fikrimdə sən varsan.

Zaman adlanan məfhumun mənası, yaşanılan anın gözəlliyi ilə dəyər qazanır. Sən könlümə düşdüyün andan, dilimdə daima köhnə sevgilər var.

Ətrafımdakıların bu fərqli ruh halını görməməsi üçün kor olmaları lazımdır. Bu gün yeni bir şeirə baş-lamışam. İlk misrası belədir: "Sən nələrə qadirsən, eşq".

Yazmağa başladığım şeiri, biliyinə və hissinə güvəndiyim bir dostuma oxudum.

Şeir üzərində işləməyimi məsləhət görən dostum, "bu şeiri bitirə bilsən, yaradıcılığın ən gözəl nümunələrindən biri ola bilər" deyərkən, şeirdə təzahür edən misraların səbəbkarını qısqanırdı elə bil.

O an belə başa düşdüm ki, şeirlərimlə yaddaşlarda yer almaq istəyərkən, fərqində olmadan sənin məhəbbətinin əsiri olmuşam. Sən mənim sadəcə yaddaşımın deyil, bütün qəlbimin hakimi olmusan.

Fikrimə gətirdiyim an, bədənim üşüyür və özümü eşq şüalarının ortasında tapıram. "Hər möhnət qəbulumdur, yetər ki, sən yanımda ol" - deməyim gəlir.

Özümü eşqin qarşısında biçarə hiss etməyə başladığımdan bəri, düşüncələrimi və bu dünyaya dair bütün mülahizələrimi bir tərəfə qoydum. Sevgimin, sədaqətimlə güclənəcəyinin fərqindəyəm.

Səndən öncə, bülbül də, Məcnun da, mənim üçün tam bir həqiqəti bilib gizlədənlər kimidir. "Ətəklərimdəki bir topa gümüş yarpağın" fərqində deyildim.

Əhvalımı, xasiyyətimi və fərasətimi dəyişdirən gözəl, sən daha əvvəllər hardaydın?

"Məndə, Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var" deyən Füzuli, demə, nə qədər haqlıymış.

Qəflətən həyatıma gəlişinlə və məni şərab kimi sərxoş etməyinlə, məndəki ən məhrəm hisləri aşkara çıxarmağınla, sənə hicrət etdiyimin fərqində deyilsənmi?

Sənin məhəbbətin qarşısında bütöv qalacaq və yorğun düşməyəcək kimsə varmı? Bunu bil ki, Məcnun sözünün mənasını indi daha yaxşı anlayıram.

Fərhadın dağları yarması artıq mənim üçün bir şişirtmə deyil. "Tarixə qarışdı köhnə sevgilər" deyən şair yanılmış və "Adını mismar kimi ağlımda tuturam" deyən şair haqlıymış.

Eşqimi və "məlalımı anlamayanlar" - məni anlamalı; səni dinləyirəm gözəl, "gözlərim qapalı... "

5-ci məktub

Günəş hər gün çıxır, mənasını bilən yox.

Harun zəngindi, amma xoşbəxtdirmi?

Maddiyyata aid dəyərlər nəfsə xoş gəlsə də, əsl zənginlik aşiqlərə məxsusmuş.

Sinəsində sevgi duyan bir qəlbə maddi zövqlər mənasız görünər. Eşqin təsiriylə, aşiqin gözü sevgili tərəfindən kor edilmiş və aşiq ondan başqa hər şeyə lal olmuşdur.

Elə məndəki hal budur, sevgili. Səadətim də sənsən, yaşama səbəbim də.

Bu səhər, badi-səbayla dərdləşdik, səni dinlədim ondan. İç dünyamda çətinliklərdən xilas olmağım üçün səninlə danışmağımı məsləhət gördü.

Hanı məndə o cəsarət.

Səni gördüyüm an, ağlım başımdan gedir və özümü unuduram. Ah-nalə etməyimdən xəbərsiz olsan da, könlümdəki sədalar sənə çatır, bilirəm.

Zamanı gəlincə, sənə sevgimi açıqlayacağam, amma hələlik eşq, məndə kamala çatmaq üçün böyüməyi gözləyən bir fidan kimidir. Sədaqətimin qarşılığını alacağıma inamım bütövdür.

Ey günahlar ölkəsinin ən gözəl ceyranı!

Üstündə ilahi bir nur daşıyan dilbər, eşqinlə qat-maqarışıq olmuş ruhum işıq istəyir.

Bir dəfə üzümə gülsən, kiçik bir busə göstərsən, zülfündən yayılan ətrini qoxlaya bilsəm, gecələrim işıqlanar və ürəyim bir fədai qətiyyəti ilə çarpmağa başlar.

Təmkinli bir ədayla işığını gözləyirəm.

Simurq quşunu görən varmı? Rənginin gözəlliyini haradan almış bilən varmı? Konkret kimi görünənlər əslində mücərrəddirmi? Həyat bir yuxudursa, sən də yuxumdakı pərisənmi?

İcazə versən əgər, əllərindən tutmaq və gözlərinin dərinliklərində qeyb olmaq istəyirəm. Söylə mənə, sən həqiqətsənmi, ya xəyalsanmı?

Zamanı dayandırmaq imkanı yoxdur, amma aləmdəki bütün saatları qırsam və dörd fəslin adını sən qoysam, zamanı dayandıra bilərəmmi?

Hər halda cavab, hər gün doğan günəşdə gizlidir.

Bu müəmmanı anlaya bilsəm, ruhumdakı zülmət işığa boyanacaq və bütün dünyama hakim olacaq.

Mehmet Nuri PARMAKSIZ

525-ci qəzet.- 2019.- 16 oktyabr.- S.21.