ZÖKƏM

Qar, tumov, soyuq, külək, yüz bəla gəzdirdi zökəm,

Min doqquz yüz on doqquzda insanı bezdirdi zökəm,

Mindi cəhənnəm atını hər yana süzdürdü zökəm,

Bütün xalqı haldan salıb, canını üzdürdü zökəm,

Müxtəsər, kəndlilərə zəhər yedizdirdi zökəm.

Bayquş kimi məskən salıb özünü yetirdi "nos"a,

Daxil olub əzalara rubə kimi pusa-pusa,

Elə bir hay saldı başa, sanki keşiş gəlib xosa,

Çox zərər, ziyan yetirir, cana gəldik qusa-qusa,

Hamı özündən əl çəkib, ölkəni bezdirdi zökəm.

Hər kəsi tutur bu zökəm, ala-bula sayaqladır,

Qotur xırman köhrəsinə qaratikan ayaqladır,

Qızdırır, gah titrədir, yüz rəngə boyaqladır,

Asqırmanın güllə səsi yatanları oyaqladır,

Bu ellərə közündən od bilin ki, qazdırdı zökəm.

Baş əsir, ürək sıxılır, mədəsindən sancı tutur,

Sızıldayır qol-qıçların, bədəni ziyançı tutur,

Bağırsaq şikəstə çalır, hərdən bir burmancı tutur,

Küsür xəstənin iştahı, qındı, nə umacı tutur,

Şəfa etmək çətin olub, dərmanın azdırdı zökəm.

Hamı qoyub baş yastığa, yuxu yatmır gündüz-gecə,

Elə ki tutur öskürək, deyirsən öldü indicə.

Həkimi yox etsin əlac, dərdə dərman edək necə?

Verəcək bu xəstəlik çox qocanı məxaricə,

Cavanlar etdi davam, yüz qarı əzdirdi zökəm.

"Yara qılınc yarasıdır", "Qara Birim neyləyəcək",

Bu zökəm dəysə hər kəsə məcburdur, "səy" - söyləyəcək,

Mollalara xəbər verin, bəlkə tutub eyləyəcək,

Yalandan kitaba baxıb: "nəzər" deyib küyləyəcək,

Tumova dua neyləsin, çoxları yazdırdı, zökəm.

İllər ilə paylamasın daha bir də bu azarı,

Nə bir kəsdən həyalanır, nə rəhmi var, nə ilqarı.

Şikayətə qulaq verin, Şəmşir kimə desin barı,

Beyinlərə su çıxarıb, kar eləyib qulaqları,

Bilmirəm fələk səni niyə quduzdurdu, zökəm.

(1919)

HƏKİMLƏR

Mənə yol göstərin, baş alıb qaçım,

Uzaq elə, bir diyara, həkimlər.

Dürlü mətahımı o yerdə açım -

Məsləhət görsəniz hara, həkimlər.

Zaya getdi, adım-sanım qalmadı,

Bədənimdə ətim-qanım qalmadı,

Əlimdən aldılar, canım qalmadı,

Ara zalım qrip, ara həkimlər.

Göz dikirəm Kəpəz, Qoşqar, Murova,

Kimdi dada çatıb yetişən hova,

Sizdə dərman-dava varmı tumova?

Mən tapa bilmədim çara, həkimlər

Siz olasız halal nemət, duz-çörək,

Verin bu xəstəyə bir ürək-dirək.

Kəsib nəfəsimi aman öskürək,

Can çəkirəm aşikara, həkimlər.

O qədər yemişəm tetraskilin,

Normasın yığmışam gələcək ilin.

Şəmşir üçün fayda vermir pensilin,

Aşıq düşüb yaman zora, həkimlər.

GƏL

Üç nəfəri qrip salıb yan-yana,

Həkim Kamal, tez özünü çatır, gəl.

Qoy and içim, həkim bəlkə inana,

Çatmamışdı gələ bizə qotur, gəl.

Öskürməkdən artıq verir normanı,

Asqıranda naqan edir formanı.

Tapılmayır, yox bu dərdin dərmanı,

Ağrıları bir-birinə qatır, gəl.

Bir ay keçdi, canım yanıb-yaxıldı,

Əl çəkmir bu zina, çıxmır paxıldı.

Güllü də yıxılsa, evim yıxıldı,

Olan nə var, mal-qaramız batır, gəl.

Əlində işpiris bir səs maşını,

Dərman olsa, Şəmşir tökməz yaşını.

Balta gətir, əz qripin başını,

Bas altına, sinəsində otur, gəl.

QORXURAM

Yenə qrip dəyişdirir məndəki halı - qorxuram,

Bunun aman dərdi-qəmi çoxdu zavalı - qorxuram,

Dilindən baş açmıram etsə sualı - qorxuram,

Buraxmır tutduğunu qara-yaxalı - qorxuram,

Tanımır yatanı da bu kəm səxalı - qorxuram.

Görən varmı bu azarı dünyada görməyən lələ,

Əgər varsa minnətdaram belə saleh xoş əmələ.

Bəlkə də Mehdixana, Həbibə çatmayıb hələ

Atəş açın, basın daşa, qoymayın ki, yaxın gələ

Gedər tapar Qamışlıda Rüstəmi, Zalı qorxuram.

Sizə zarafat gəlməsin çoxların öldürdü qrip,

Ağlatdı dost-aşnanı, düşməni güldürdü qrip.

Yayıldı əvvəl az-az özünü bildirdi qrip,

Gözümüzün al yağışını axırda sildirdi qrip,

Yayılmasın, dərdə salar eli-mahalı qorxuram.

İnan gözlərimin yaşı yazda axan çaya dönüb,

Bir gecəni il sanıram, bir dəqiqəm aya dönüb.

Ömrümə ləkə salıb zədələyib, zaya dönüb,

Bilinməz, dərdə-qəmə qurtarmaz bəlaya dönüb,

Yaradanın belə imiş əlbət xəyalı - qorxuram.

Əlqəməni xəbərdar et, o da götürsün qələmi

Dünyanı qarışdırıb bir-birinə vursun aləmi.

Yaman gündə sənətkarı soyuq gəzərlər beləmi?

Şabər, şair nəvəsidir yazsın bir neçə kəlamı,

Bu dərdə düçar olar teli xınalı qorxuram.

Nə vaxtdır səsləyirəm urvatdı vaxtdım, hardasan?

Canımı qəm oduna yandırdı, yaxdı, hardasan?

Ox kimi daşdan keçən talehim, bəxtim, hardasan?

Müşkülə düşüb işim sellərdə axdım, hardasan?

Bu dərddən Aşıq Şəmşir olub havalı qorxuram.

HALIMIZ

Bizim Kəlbəcərin həkimlərinə

Deyin, belə keçir vəsfi-halımız.

Zalım qrip bizi salıb dərinə,

Günü-gündən artır qeylü qalımız.

Demərəm ki, bircə ev salamatdı,

Bu nə çal-haçaldı, bu nə ovqatdı?!

Payızdan düşübdü yanvara çatdı,

Qarışıb bir-birə cavan-çalımız.

Öskürməkdən uzanıbdı gözümüz,

Gəlib sizə əlbət, çatmır sözümüz,

Düzünü desəm də, tutmur üzümüz,

Müxtəsəri, yüzə çatıb xalımız.

Qurunun oduna yaş da yanarmı?!

Dəmir tab gətirmir, daş da yanarmı?

Belə vurhavura baş dayanarmı?!

O cümlədən, dilə gəldi halımız.

(1970)

AŞIQ ŞƏMŞİR

525-ci qəzet.- 2020.- 25 aprel.- S.20.