Ağalar Mirzənin munis və unudulmaz təbəssümü

Bu gün şair, telejurnalist, folklorşünas alim, Əməkdar İncəsənət xadimi Ağalar Mirzəni xatırlamaq düşünürəm ki, elə milli-mənəvi dəyərlərimizi, yaddaşımızı xatırlamaqdı. Necə ki, vaxtilə Ağalar müəllim öz verilişlərində qədim, ulu obalarımız, onların folkloru və ədəbiyyatı ilə bağlı dürlü-dürlü kəlamlar söyləyib, şirin söhbətlər edərdi.

Onun ləngərli danışığı, dolğun səsi söylədiklərinin məzmununa çox uyardı. O, dağlar aşar, çaylar keçər, yurdu oymaq-oymaq gəzər, qədim el sənətlərimizi, laylalı, bayatılı, nəğməli ədəbi yaddaşımızı öyrənib bizə ərməğan edərdi. Bir gözəl bayatıda deyildiyi kimi:

Bu qala bizim qala,

Həmişə bizim qala,

Tikmədim özüm qalam,

Tikdim ki, izim qala...

Ağalar Mirzə 1954-cü il dekabrın 25-də Şabran şəhərində, sadə bir ailədə doğulub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsini bitirib. Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində radionun incəsənət və radio teatrı şöbəsində əvvəlcə kiçik redaktor, sonra böyük redaktor vəzifələrində çalışıb. Sonra televiziyanın ədəbiyyat və xalq yaradıcılığı redaksiyasında kiçik redaktordan şöbə müdiri vəzifəsinədək yüksəlib. Daha sonr isə ədəbi-dram verilişləri redaksiyasının redaktorunun müavini, sonra xalq yaradıcılığı redaksiyasının baş redaktoru vəzifələrində çalışıb. Şifahi xalq yaradıcılığına dair müxtəlif televiziya verilişlərinin, "Ustadnamə", "Dastan" kimi proqramların müəllifi olub. A.Mirzə alim və şair kimi gələcək nəsillər üçün yazılmış bir sıra qiymətli əsərlərin, o cümlədən etnoqrafik oçerklərdən ibarət olan "Bayramlar, adətlər, ənənələr", "Bulaq", "Ömrün bənövşə fəsli", "Ovcunu tut yağışa", "Novruz töhfələri"(iki dəfə nəşr edilib), "Mən baxdığım pəncərə", "Dünənə məktub"adlı kitabların müəllifidir. 2008-ci il martın 5-də vəfat edib.

Gözlərimiz ağlar-gülər,

Başımızdan od tökülər,

Dönüb biçarə bülbülə

Hey oxuduq: "Vətən, Vətən!"

Onda torpaqlarımız düşmən tapdağında idi. A.Mirzənin də üzü, sözü gülmürdü. Dəfələrlə məni də, yurdundan didərgin düşən biri kimi verilişlərinə dəvət eləmişdi. Yadımdadı, ilk dəfə iştirak etdiyim verilişin adı "Üç nəsil, bir fəsil" adlanırdı. Son iştirak etdiyim veriliş isə "Karvan"olmuşdu.

Ağalar müəllim yadımda çox sadə, mülayim, insana, sözə, sənətə dəyər verən bir ziyalı kimi qalıb. O, öz işini yaxşı bilirdi, olduqca maraqlı bir müsahib olması da bundan xəbər verirdi. Ağalar müəllim həm də, vəfalı bir dost, qardaş kimi qalıb yadımda. Bir dəfə çəkiliş zamanı ayağı zədələnmişdi. Amma bu vəziyyətdə mənim kimi balaca bir yazarın ilk kitabının təqdimatına gəlməyi sanki özünə borc bilmişdi. İndi onu xatırladıqca elə bil gözlərim önündə canlanır. Bir gün yenə məni verilişinə dəvət etmişdi. Nədənsə əhvalım yaxşı deyildi, verilişə çəkilmək istəmədiyimi söylədim. Heç nə demədi, ancaq onun çay süzməyi və gülümsəməyini indi də, kədərlə yox, təbəssümlə xatırlayıram. Məncə, əsl ziyalı sağlığında ətrafına beləcə işıq yayan, ölümündən sonra belə, xatırlananda yenə o müsbət enerjini hiss etdirən insandı... Ağalar müəllimlə birgə, çəkiliş qrupu ilə, yataqxanada yaşayan Şakir adlı, dünya işığından məhrum bir musiqiçinin evinə yollandığımız da yaxşı yadımdadı.

Amma bütün qəlbi ilə işinə bağlanan bu fədakar insanı elə Vaqif müəllimin də, söylədiyi kimi, sağlığında belə unutmuşdular, nəinki ölümündən sonra. Halbuki Ağalar müəllim çoxlarını "bəzəyib-düzəyib" efirə çıxarmışdı. Amma çoxundan da vəfasızlıq görmüşdü. Buna görə də, onu bir bayram günündə, doğum günündə təbrik edəndə təəccüblənirdi. Və bir gün onu Novruz bayramı münasibətilə zəng edib təbrik etmək istədim. Oğlu Turalın səsini onun səsinə bənzətdim, salamlaşdım. Bu doğma səslə Ağalar müəllimin, əziz bir insanın ölüm xəbərini eşitmək olduqca ağır idi... Axı, bir xəstəliyi olmadan, işində-gücündə birdən- birə ölüm necə gəlib tapmışdı onu?

Adam ölər, çox ağlama,

Adamın işi ölməkdi.

Gedib o dünyaya dəyib

Təzədən yenə gəlməkdi.

Daşları yarıb başıyla,

Qardaş olub başdaşıyla,

Qardaşıyla, göz yaşıyla,

Hıçqırıb yenə gülməkdi.

Ağalar müəllim ölümə də şeir yazmağı unutmamışdı, özü də belə nikbinliklə. Ölüm haqdı, deyirlər, ölümünü hərdən düşünmək, anmaq da ariflərin işidi. A.Mirzə həyat səhnəsindən və televiziyamızın canlı efirindən getsə də, tamaşaçı və oxucularının ürəyinin aynasında qaldı. Vaxt ötsə də, onu xatırladanlar və xatırlayanlar var. Tarix isə unudulmur, bizdən sonra da, yaddaş səhifələri açılacaq. Oxunacaq gərəkli səhifələr, səslər bir daha dinəcək, sözlər gülümsəyəcək...

"50 yaşın işığı" adlı yazısında A.Mirzə deyir ki, yaşadıqlarımız bizim taleyimizdir. Yaddaşlara köçən yaxşı-pis xatirələrdir. Onu nə iləsə insanların yaddaşından silmək olmaz. Hamıya yaxşılıq etməyin mümkün olmadığı dünyada ideal adamdan da söhbət gedə bilməz. Arzum budur ki, yaxşılığım tərəzinin ağır gözü olsun. Amin.

Ağalar müəllim ölümünə yaxın vaxtlarda özünə söz vermişdi ki, bundan sonra evinə, ailəsinə də vaxt ayırsın, səhhətində problemi olan yeganə qızının qayğısına daha yaxşı qalsın. Amma ömür buna vəfa etmədi. Heç kəsin gözləmədiyi, ağlından belə keçirmədiyi bir vaxtda 53 yaşında dünyasını dəyişdi.

Ağalar müəllimin ömür-gün yoldaşı Gülşən xanımdan deyim Sizə. Gülşən xanım sanki adının bütün gözəlliyini xasiyyətində cəmləşdirib. Qəlbi gül kimi bu xanım müəllimdi. Onunla telefonla danışanda belə ürəyin açılır, ruhun təzələnir elə bil. Yazını hazırlayanda yenə də ona zəng elədim. İllər əvvəl Gülşən xanım Ağalar müəllimin unudulduğundan, televiziyanın vəfasızlığından gileylənmişdi. Bu gün isə heç nə söyləmədi. Müharibə, virus bütün günahları sanki öz boynuna götürmüşdü...

Ruhun şad olsun, Ağalar müəllim! Doğma Qarabağımıza qovuşduq artıq! Sizinlə həsrətini çəkdiyiniz Şuşaya, Laçına, Kəlbəcərə gedə bilməsək də, əziz xatirəniz, harada olsaq, həmişə bizimlə yaşayacaq!

Mina RƏŞİD

525-ci qəzet.- 2020.- 25 dekabr.- S.13.