"Sosial şəbəkələr mənim üçün

21-ci əsrin ən böyük kəşfidir"

FİRUZ MUSTAFA: “SOSİAL ŞƏBƏKƏLƏRİ İTİ BIÇAQLA MÜQAYİSƏ ETMƏK OLAR - BAXIR O BIÇAQ KİMİN ƏLİNDƏDİR”

Budəfəki həmsöhbətimiz Əməkdar incəsənət xadimi, filosof, nasir, dramaturq Firuz Mustafadır. Virtual məkanla bağlı yazdığı hekayələrilə izləyicilərin xüsusi marağına səbəb olan həmsöhbətimizlə sosial şəbəkələr haqqında danışdıq.

“İlk vaxtlar hesab edirdim ki, Feysbuk

gənclər üçün bir “əyləncə məkanı”dır”

- Firuz bəy, necə oldu ki, Feysbuka qoşulmaq qərarına gəldiniz?

- Feysbuka qoşulmaq üçün nəsə əlahiddə, xüsusi bir hadisə baş vermədi. Doğrusu, əvvəllər bu barədə təsəvvürüm bir qədər fərqli idi. İlk vaxtlar, eşitdiklərimə əsasən belə hesab edirdim ki, Feysbuk gənclər üçün bir “əyləncə məkanı”dır. Zaman keçdikcə təsəvvürlərim dəyişdi. İndi mən belə hesab edirəm ki, sosial şəbəkə sosial mühitin təkcə bir hissəsi deyil, elə o mühitin özüdür.

- Neçə vaxtdır, sosial şəbəkələrdən istifadə edirsiniz?

- Elə ilk vaxtlardan bu platformaların istifadəçisiyəm.

"Son vaxtlar əksər məlumatlardan məhz

sosial şəbəkələr vasitəsilə xəbər tuturam"

- Vaxtınızın nə qədərini sosial məkanda keçirirsiniz?

- Konkret vaxt deyə bilmərəm. Amma onu deyə bilərəm ki, əvvəllər hər gün bir neçə qəzet alar, yeni informasiyalarla televiziya kanallarından tanış olardım. Etiraf etməliyəm ki, son vaxtlar əksər məlumatlardan məhz sosial şəbəkələr vasitəsilə xəbər tuturam. Əlbəttə, bütün günü Feysbukda olmuram. Bəzən sadəcə, öz səhifəmə göz gəzdirirəm. Ən çox da gələn məktublara cavab verirəm. Burada naşirlərlə, rejissorlarla, jurnalistlərlə və oxucularla yazışıram.

"Texniki vasitələrlə “dil tapmaq”

mənim üçün həmişə çətin olub"

-Yaşlı nəslin nümayəndələri yeni kommunikasiya texnologiyalarına bir qədər çətin uyğunlaşır. İlk vaxtlar istifadə prosesində sizin üçün hansısa çətinlik yaranırdımı?

- Ümumiyyətlə, texniki vasitələrlə “dil tapmaq” mənim üçün həmişə çətin olub. O cümlədən kompüterdən istifadə zamanı da... Amma mən daima yeniliyə can atan adamam. Necə deyərlər, müasirliklə ayaqlaşmağa çalışıram. Elə öyrənməyə olan həvəsim də bu çətinlikləri aradan tez götürdü.

"Virtual aləm real dünyamız qədər maraqlıdır"

- Sosial mediadan istifadə zamanı başınıza gələn ən maraqlı hadisə nə olub?

- Sosial mediada adamlar çoxlu maraqlı hadisələrlə üzləşir, gözləmədikləri hadisələrin şahidi olurlar. Mənim üçün virtual aləm real dünyamız qədər maraqlıdır. Bu məkanda maraqlı adamlarla da tanış olmuşam. Qısacası burada hər şey maraqlıdır.

"Bir çox hallarda virtual dostluqdakı

adamlar real dostlardan da sədaqətli olurlar"

-Nə vaxtsa, sosial şəbəkələrdən istifadəni dayandırmaq fikriniz yoxdur ki?

-Hələlik elə bir fikrim yoxdur. Sosial şəbəkələrin real həyatdan bəzi fərqli, bəlkə də üstün cəhətləri də var. Məsələn, elə adamlar var ki, həyatda bu və ya digər səbəblərdən ötrü istər-istəməz onlarla qarşılaşmalı olursan. Amma virtual aləmdə istəsən həmin adamlardan uzaq dura, üzlərini görməyə, səslərini eşitməyə bilərsən. Hətta, mən deyərdim ki, bir çox hallarda virtual dostluqdakı adamlar real dostlardan da sədaqətli olurlar.

Bəzən yaxın dost-tanışlar sosial şəbəkələrin zərəri barədə danışır, hətta məndən məsləhət umurlar. Mən onlara adətən klassik və gərəkli bir məsəli çəkir, sosial şəbəkələri iti bıçaqla müqayisə edirəm: “Əgər sizdən soruşsam ki, bıçaq necə şeydir, yəqin çiyninizi çəkərsiniz. Desəm ki, bıçağı adamın sinəsinə sancmaq necə şeydir, onda hamınız xorla “çox pisdir” deyərsiniz. Əlavə edib desəm ki, əgər bu bıçağı cərrah sinəyə yeridirsə, onda necə? Hamınız deyəcəksiniz ki, bıçaq yaxşı şeydir. Sosial şəbəkələr də bıçaq kimidir. Baxır o bıçağı kim nə məqsədlə axtarır: o caninin əlində soyuq silah, həkimin əlində isə həyatın özüdür.

“Yeniliklə ayaqlaşmağa can

atmayanları cahil adlandırmaq olar”

- Sosial medianın belə bir xüsusiyyəti də var ki, şəxsən tanıdığımız insanlara dostluq göndərməyimiz üçün qarşımıza çıxarır. Burada uzun müddətdir görmədiyiniz dostlarınızı tapdığınız olub?

- Bəli, belə hallar da olur. Burada adam həm təzə dostlar tapır, həm də köhnə dostlarla rastlaşır. Düzünü deyim ki, sosial şəbəkələr mənim üçün 21-ci əsrin ən böyük kəşfidir. Mən bu virtual aləmə çox ciddi yanaşıram. Bura həm qəzet, həm jurnal, həm də televiziyadır. Dünyanın müxtəlif yerlərinə səpələnmiş adamlarla burada ünsiyyət və əlaqə saxlamaq olur. Şəxsən mən bir çox bədii və elmi əsərlərimin xaricdə nəşri, habelə, müxtəlif ölkələrdə tamaşaya qoyulmasında oynadığı əvəzsiz roluna görə Feysbuka borcluyam.

- Sosial şəbəkələr hər iki nəslin davamlı istifadə etdikləri vasitədir. Gənclər istifadə mexanizmində daha bacarıqlıdır, bəs, yaşlılarda necədir?

- İnsan bütün yaş dövrlərində öyrənməlidir. Yeniliklə ayaqlaşa bilməyən və ya buna can atmayanları yalnız cahil adlandırmaq olar.

- Sosial məkanla bağlı hekayələr də yazırsınız...

- Virtual aləm və ya sosial şəbəkələrlə bağlı düşüncələrimin bir qismi bədii yazılarımda da əks olunub. Məsələn, “Ölü dildə sevgi məktubları”, “Virtual arvad” və digər hekayələrim məhz bu mövzudadır.

Günel ABBAS

525-ci qəzet.- 2020.- 3 iyun.- S.17.