Vüsal Nurunun Qarabağ
qoxulu "Qaraqaşlı"sı
Esse
"Buradan qatar yolu keçir. Göylərin hansısa qatından gəlir, yol üstə durub gözləyən ana kimi üfüqdən boylanan günəşə
doğru gedir. Bir yatağın başından, bir qəbrin ayağından, bir yolun ortasından,
bir kəndin içindən, bir qadının gözündən,
bir kişinin dodağından, bir sözün altından keçir o qatar yolu..."
Bir az ciddi, bir
az sərt davranışı ilə
yanaşı, mülayim
və xoş təbəssümüylə də
özünü aydın
ifadə edən gənc yazar Vüsal Nurunun yazılarını, şeirlərini
qəzetlərdə oxuyurdum.
Gənc qələm sahibi olaraq öz yeri, öz yolu
olan yazıçıdır,
məncə. Məqalələri, müsahibələri, esseləri,
şeir və hekayələri müntəzəm
olaraq dövri mətbuatda işıq üzü görür.
"Yağış damlasıyam", "Eybəcərlər
adası", "999" "Prezidentin qızı"
"Dorandağ", "Qaraqaşlı"
kitablarının müəllifidir.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) mətbu orqanı olan "Ulduz" ədəbi-bədii
jurnalında nəsr, poeziya şöbələrinin
redaktoru olub. Hazırda isə AYB-nin digər mətbu orqanı "Azərbaycan"
ədəbii-bədii jurnalının
məsul katibi vəzifəsində çalışır.
Kreativ fikirlər, ideyalar müəllifi kimi tanıdığım Vüsal
Nuru harda və hansı mövzuda olursa, olsun öz zəkası,
fantaziya gücü ilə hər zaman seçilib. Əvvəllər tanışlığımız
olsa da, illər sonra, ssenari müəllifi olduğu "Xüsusi təyinatlı İbad"
filminin çəkilişləri
zamanı yenidən rastlaşdıq...
Vüsal Nuru yaşadığı
zamanın, dövrün
axarını, gündəmini
hiss edərək şeirlərində,
romanlarında sadə
və təsirli formada ifadə etməyi bacarır. O, Ağdamda
göz açıb, səkkiz yaşından qaçqın-köçkün taleyi yaşamağa məcbur olub. Bu, onun seçimi,
istəyi deyil, zamanın, taleyin ona yaşatdığı
yazıdır.
Bir əsgər çəkməsi
tapmışam yoldan
Çəkməsin axtarır görən
kim indi?
Kimin əsgər oğlu
gəlib davadan,
Gəlin, ay analar, görün
kimindi?
Kimin oğlu geydi, getdi bunları
Çəkməsi qayıdıb boş tabut kimi.
Görən kimin oğlu öldü davada,
Qayıdıb çəkməsi
bir sübut kimi.
Çəkmələr - əlimdə ölü quş kimi.
Çəkmələr - əlimdə qara kağızdı.
Çəkmələr - ünvanın unutmuş
kimi
Çəkmələr - əlimdə necə yalqızdı.
Analar çəkməni almaz
qorxudan,
Qorxudan, çəkməyə
baxmaz analar.
Hardasa bir ana qalxıb yuxudan
Bir ayaq səsinə yola boylanar.
Vüsal Nurunun uşaqlıqdan yaşadığı Qarabağ
sarsıntıları və
acı gerçəkləri,
qanına-canına hopan
Qarabağ nəğməsinin
fəryadı, naləsi
şeirlərində gah
çoşur, gah susur, gah da
üsyan edir. Ona görə
də Vüsal Nurunun müəllifi olduğu əsərlər
bu qədər təbiidir.
Vüsal Nurunun yenicə araya-ərsəyə gətirdiyi
"Qaraqaşlı"sını birnəfəsə, həyəcanla
oxudum. Vüsal o yerləri görməyib,
o dağlarda olmayıb,
o cığırlardan keçməyib.
Müharibəni eşidib, Qarabağla
bağlı kadrları
efirlərdən görüb,
kitblardan oxuyub, böyüklərdən dinləyib.
Amma Vüsal o müharibəni
şeirlərində, romanlarında
elə canlandırıb,
elə işıqlandırıb
ki, sanki müharibənin iştirakçısı
olub. O, Qarabağı
öz əsərlərində
gəzib, dolaşıb,
romanlarında döyüşüb,
vuruşub və qalib edib. Çünki Qarabağa və qarabağlılara məğlubiyyət
yaraşmır, Vüsal
da yaraşdırmayıb.
Ona görə də "Qaraqaşlı"nın nazını çəkib, görmək
istədiyi kimi göstərməyə çalışıb.
Qarabağ müharibəsini
anladan "Qaraqaşlı"
romanını bəlkə
də son illər Qarabağ müharibəsi
ilə bağlı yazılan əsərlərin
uğurlu nümunəsi
adlandırmaq olar.
"Qaraqaşlı" romanının Vüsal Nurunun unudulmayan əsərlərindən biri
olacağına inanıram. Tanrının
elçisi adlandırdığı
Dağdağan ağacına
bu dəfə sapları "Qaraqaşlı"sı
ilə birgə baglayacaq və o cığırlardan birgə
addımlayacaq... İnanıram
ki, bir gün
mütləq belə də olacaq...
Gülşən BEHBUD
525-ci qəzet.- 2020.- 14 mart.- S.20.