52 yaşlı müəllim yenidən
universitetə qəbul olundu
ŞƏFA ƏHMƏDOVANIN KARYERA
HEKAYƏSİ
Müəyyən
yaş həddini keçmiş insanların ali məktəbə
qəbul olunması, yenidən təhsil almaq istəyinə
düşməsi bizdə adətən qeyri-adi hadisə kimi
qarşılanır. Halbuki belə insanlar təhsildə sərhədin
olmadığını, olmamasının doğruluğunu hər
dəfə bizlərə göstərirlər.
Şəfa Əhmədova da belələrindəndir. 52
yaşlı Şəfa xanım ingilis dili müəllimidir.
Onun karyera hekayəsi insanları motivasiya etməklə
yanaşı, həm də bir daha sübut edir ki, həyatda
heç nə üçün gec deyil. Təhsil
üçün isə, heç vaxt gec deyil. Əgər
insanın daxilində
sonsuz öyrənmək, inkişaf etmək istəyi
varsa, onun öz potensialını reallaşdırması hər
zaman və hər yaşda mümkündür.
Şəfa Əhmədova ilə müsahibəni təqdim
edirik.
***
"Təhsil almaq heç vaxt gec
deyil"
- Şəfa
müəllim, sizin bu il universitetə qəbul
olunduğunuzu öyrəndik. Yaşınızı
bilənə qədər bu, təəccüblü deyildi.
Amma həm də müəllimsiniz, artıq bir
ixtisasınız var. İstərdik ki, sizi daha yaxından
tanıyaq.
- Mən 1 oktyabr 1968-ci il
təvəllüdlüyəm. Cəbrayıl
rayonunun Quycaq kəndində dünyaya göz
açmışam. İlk ali təhsilimi
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində
almışam. Bu universitetdə iki ixtisas üzrə
ayrı-ayrı vaxtlarda təhsil almışam: Bədii qrafika
və İbtidai metodika. Bir neçə il
ibtidai sinif müəllimi işləmişəm. Daha sonra,
2003-cü ildə
(o vaxt 34 yaşım vardı) Azərbaycan Dillər
Universitetində İngilis dili müəllimiliyi üzrə
3-cü ixtisasa yiyələndim. Bundan sonra,
2004-2020-ci illər ərzində 67 nömrəli orta məktəbdə
ingilis dili müəllimi işlədim.
- Bəs
illər sonra yeni bir ixtisasa yiyələnmək, yenidən təhsil
almaq istəyi sizdə nədən yarandı?
- Mənim
iki oğlum da xaricdə universitet bitirib: biri ABŞ-da, bir də
Almaniyada. Yəqin ki, bunlar da məndə yenidən,
həm də xaricdə təhsilə maraq yaratdı. Həmçinin,
övladlarımın təhsil aldıqları təhsil
ocaqları ilə tanış oldum ki,
onların hər birinin də mənə
ayrı-ayrılıqda təsiri oldu. Bütün
bunlar məni yenidən təhsilə cəlb etdi. Ümumiyyətlə, düşünürəm ki,
təhsil almaq heç vaxt gec deyil. Ola bilər
ki, sən müəyyən bir yaşa gələsən, amma
öyrənmək insanın beyni, ağlı ilə
bağlı bir şeydir. Bunu isə
heç vaxt dayandırmaq olmaz.
Mən uzun illər müəllim işləyəndə
də şagirdlərimə həmişə tövsiyə
edirdim ki, heç vaxt kifayətlənməsinlər. Əgər
aldığınız təhsil, qazandığınız
diplom sizi qane etmirsə və o şeydən ki daha
yaxşı işi görəcəyinizə əminsiniz, o
işi niyə də görməyəsiniz? İnsan yaşadığı müddətcə həm
özünü, həm də karyerasını inkişaf
etdirməlidir, ən yaxşısına doğru.
- Yeni qəbul
aldığınız universitet və ixtisasınız
haqqında nə deyə bilərsiniz? Necə oldu ki, məhz
bu təhsil ocağına üstünlük verdiniz?
- Berlin
Furtvangen Universiteti Beynəlxalq Münasibətlər və Mədəniyyətlərarası
Diplomatiya ixtisasına qəbul olunmuşam. Mən
dünyanın bir çox ölkələrinə səyahət
edərkən, həmin ölkələrin elm, təhsil, mədəniyyət
mərkəzlərinə baş çəkir, maraqlı məlumatlar əldə
edirdim. Almaniyanın təhsil sistemində bir
sıra fərqliliklər gördüm. Oradakı
universitetləri araşdırarkən, bu universitetdəki bəzi
üstünlüklər məni cəlb etdi. Bu ixtisası bitirən tələbələr sonda
humanitar elmlər üzrə magistr dərəcəsinə yiyələnirlər.
Bundan başqa, universitetin müəllim və tələbə
heyəti ilə tanış olarkən,
çox maraqlı faktlarla qarşılaşırdım. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən
mədəniyyət işləri üzrə vəkillər həmin
universitetə gələrək mühazirələr oxuyurlar.
Bununla yanaşı, universitetin verdiyi təhsil
paketində dünyanın müxtəlif mədəniyyətləri
ilə tanışlıq imkanı yaranır. Həmin universitet praktika imkanı da yaradır və
bu yolla tələbələrə daha yaxşı karyera
qurmaq şansı verir.
"Cəmiyyət imkan verməlidir
ki, insan öz potensialını göstərə bilsin"
-
Universitetə qəbul olunduğunuzu biləndə
yaxınlarınız, ailəniz necə reaksiya verdilər?
- Nəinki
indi, hətta 2003-cü ildə mən üçüncü
ixtisas almaq istəyəndə, ətrafımdakılar,
yaxınlarım mənə deyirdilər ki, ixtisas dəyişmək
çox gecdir. İndi, bu yaşda da deyirdilər
ki, gecdir. Amma əsas odur ki, insan
özünə inansın, özgüvəni olsun,
qarşısına qoyduğu məqsədə çatmaq
üçün özündə güc tapsın və daha
çox çalışsın.
Əlbəttə, mən bu ixtisası seçərkən
yenə də səs-küy oldu. Bu dəfə bir az
çox. Bu, daha çox ətrafdakılara
aiddir. Öz ailəmiz - həyat yoldaşım,
oğullarım həmişə mənə dəstək
olublar. Mən bütün bu nailiyyətlərimi
onların köməyi, dəstəyi ilə əldə
etmişəm. Elə indiki məqamda da mən
həmin o fikirləri eşidirəm. Amma
bu, məni qətiyyən ruhdan salmadı. Cəmiyyət
imkan verməlidir ki, insan öz potensialını göstərə
bilsin. Ümumiyyətlə, öyrənmək sahəsində
"ictimai xəcalət" çox böyük maneədir. Çalışıb
bu stereotiplərdən qurtulmaq lazımdır.
- İndi
siz təhsil üçün iki il
Almaniyada yaşamalı olacaqsınız. Müəyyən
yaşdan sonra başqa bir ölkədə yaşamaq, ora
adaptasiya olmaq gözünüzü qorxutmur?
- Qətiyyən,
qızım. Mən əvvəllər başqa
ölkələrə səyahətlər etmişəm.
Biz, ümumiyyətlə, səyahət etməyi
sevən bir ailəyik. Buna görə mən hardasa uzun
müddət qalaramsa, ora asanlıqla adaptasiya ola
bilirəm. Bu da insanın özündən
asılıdır. Vətən
üçün darıxmağa qalanda, əlbəttə,
insan vətəni üçün darıxar. Bir deyim var, bütün buludlar çayların
övladlarıdır, çaylardan qalxıblar yuxarı, yenidən
bir də çaya qayıdırlar. Bu
silsilə həmişə davam edir. Biz də
hara gediriksə gedək, harda oluruqsa olaq, vətənimiz
üçün çalışırıq. Mən başqa ölkələrdə olanda həmişə
imkanım daxilində, bir balaca da olsa, Azərbaycan haqqında
məlumatları ordakı insanlara çatdırmağa
çalışıram.
"Biz şagirdlərə elmlə,
təhsillə yanaşı, həyatı da öyrətməliyik"
- Sizin bu
mübariz ruhunuz, enerjiniz mənə də ilham oldu. Yəqin, bu, sizin dərs dediyiniz şagirdlərə
də sirayət edir.
- Hə, qızım, bilirəm, bu, təbiidir. Bu sözləri məktəbdə işlədiyim vaxtlar gənc qızlar, şagirdlərim də mənə deyirdilər. Eyni fikirdə olurlar ki, sizdən sonra bizim motivasiyamız artdı, özümüzə olan inam gücləndi. Mən 67 nömrəli məktəbdə 16 il ingilis dili müəllimi işləmişəm. Həmişə deyirəm ki, biz şagirdlərə elmlə, təhsillə yanaşı, həyatı da öyrətməliyik. Bu, müəllimlərin borcu, vəzifəsidir. Bu baxımdan, hələ uzun illər əvvəl məktəbi bitirmiş şagirdlərim mənim onlara verdiyim təhsillə, biliklə bərabər, onlara verdiyim həyat motivasiyasını da həmişə önə çəkiblər. Həmişə onu misal gətiriblər ki, müəllim, biz sizdən öyrəndiyimiz biliklə yanaşı, o motivasiya və pozitivliklə bilikləri sintez edərək nəyəsə nail ola bilirik.
"Gərək
öz karyeranı durğun su kimi iylənməyə
qoymayasan"
- İnkişafa, yeniliklərə və təhsilə, elmə bu qədər maraqlı olan biri kimi, bir müəllim, qadın kimi gənclərə nə məsləhət verərdiniz?
- Mənim yaşımda olan biri durub sizin
yaşınızda olan birinə baxanda böyük potensial
görür. Sizin hələ görməli işləriniz
çoxdur. Bacara biləcəyiniz işlər hədsiz dərəcədədir.
O qədər güclü, enerjilisiniz və bizim
dövrümüzdən fərqli olaraq, imkanlarınız o qədər
genişdir ki, istədiyiniz hər şeyi bacara bilərsiniz.
Bu baxımdan çox şanslı nəsilsiniz. Baxın, mən
52 yaşında nəvə sahibi olan bir müəlliməm.
Əgər mən nənə olaraq bunu bacarmışamsa, deməli,
siz bundan yüz qat artığını bacararsınız.
Hesab edirəm ki, bizim dediklərimiz boşa getmir. Bizim
ardımızca gələn gənc nəsil daha çox
motivasiya ilə gəlirlər.
Ümumiyyətlə, təhsil elə bir
şeydir ki, o, həyatın müxtəlif, istənilən
çağırışlarına hazırlıq
üçündür. Bu, çoxşaxəli
öyrənmə prosesidir. İnsanın həyatda
qarşısına çıxan, istər xoş, istər naxoş, istənilən hadisəyə cavab
verməsi üçün aldığı təhsil onun
köməyinə gəlir.
Əlavə təhsil insana fasiləsiz təhsil almaq
imkanı verir.
Bax, bu fasiləsiz təhsil sənə imkan verir ki, hər 10
illikdən bir təhsilə gələn yeniliklərlə tanış olasan. Həmin
yenilikləri sən öz karyerana gətirərək onu yeniləmiş
olursan. Beləcə, öz karyeranı
durğun bir su kimi iylənməyə qoymursan,
başlayırsan orda dəyişikliklər etməyə.
Həmin dəyişikliklər hesabına
özün öyrəndikcə, başqalarını da
öyrətməyə çalışırsan.
Düşünürəm, insanları ruhdan salmaq yox,
onları ruhlandırmaq lazımdır ki, bax, bu cür
yanaşmalara daha çox üstünlük versinlər. Öyrənməyin
heç vaxt gec olmadığı fikrini isə, yalnız bir
atalar sözü kimi qəbul etməsinlər. Həmişə ikiəlli elm tərəfdarı
olduğum üçün, mənə elə gəlir ki,
insan bütün daxili potensialını elmə yönəltməlidir.
İnsan doğulandan, ağlı kəsən
vaxtdan ta qocalana qədər elmin verdiyi bütün imkanlardan
istifadə edərək öyrənməyə və öyrətməyə
borcludur.
Natəvan ABDULLA
525-ci qəzet.- 2020.- 26 sentyabr.-
S.24.