Puşkin ermənilər haqqında

Böyük rus şairi A.S.Puşkin bu sətirləri təxminən 200 il bundan qabaq yazıb. Amma oxuyarkən adama elə gəlir ki, bu gün yazılıb. Qafiəyə baxın: "Münaqişələr nə vaxt bitəcək?" Bu sualı ermənilərə Puşkinin dövründə də verirdilər, indi də verirlər. Əsrlər ötüb, amma erməni siyasəti əvvəlki kimi qalıb. Keçmiş əsrlərdə olduğu kimi XXI əsrdə də ermənilər insanların leksikonuna "münaqişə" terminini saldılar. Keçmişdə olduğu kimi indi XXI əsrin əvvəllərində də bütün qonşularla - cənubda türklər, şimalda ruslar, qərbdə gürcülər, şərqdə azərbaycanlılarla.

Puşkin acgöz ermənilərə sual verir: "Bu əsatirlər nə vaxt bitəcək?" Ermənilər bu dünyada peyda olandan bütün dünyada erməni xalqı haqqında əsatirlər yaymaqla məşğul olublar və hələ də məşğul olurlar. Onlar bir ölkədən başqa ölkəyə köç ediblər və hər yanda nifrət qazanıblar.

XIX əsrin görkəmli tarixçisi Aleksandr Anninskiy yazırdı ki, ermənilər öz mövcudluqları dövründə heç bir şey yaratmayıblar.

Böyük Britaniya Lordlar Palatasının üzvü Lord Kerzon 13 mart 1920-ci il çıxışında ermənilər haqqında deyirdi: "Mənə elə gəlir ki, siz hamınız erməniləri saf, təmiz, 8 yaşlı qız kimi təsəvvür edirsiz. Siz çox yanılırsız. Ermənilər, xüsusilə özlərinin son vəhşilikləri ilə bizə sübut etdilər ki, onlar necə şeytan (məkrli, kinli) və barbar bir xalqdır".

Amma axır ki, bir xalq və onun başçısı tapıldı ki - bu, Azərbaycan xalqı və onun şanlı lideri İlham Əliyevdir - erməni faşistlərinə qarşı Vətən müharibəsində 44 gün ərzində erməni ordusunu darmadağın edib diz çökdürdü, Ermənistanı "Təslim akt"ı imzalamağa məcbur etdi. Bununla da yenilməz erməni ordusu haqqında mif dağıdıldı. Bu "igid qoşunlar" öz ölü və silahlarını qoyaraq döyüş meydanından qaçdılar. 10 000-dən çox fərari. Hardadır bu mif? Hardadır bu ordu?

Ermənilərin əsl simaları haqqında keçmiş dövrlərdə də yazıblar. Publiy Korneliy Tasit yazırdı: "Bu ikiüzlü xalq həm xarakteri, həm də coğrafi mövqeyinə görə aramsız olaraq rimlilərə qarşı nifrətlə parfiyalılara paxıllıq hissi arasında qalıb". İndi isə həmin ermənilər türklərə nifrət edir və azərbaycanlılara qarşı heyvani paxıllıq hissi bəsləyirlər.

K.Marks, F.Engels, Əmir Teymur və başqaları ermənilər haqqında kəskin mənfi rəyə malik idilər. A.S.Qriboyedov rus imperatoruna məktubunda yazırdı: "Zati-aliləri, ermənilərin mərkəzi rus torpaqlarında məskunlaşmasına icazə verməyin. Onlar elə bir qəbilədəndirlər ki, onilliklərdən sonra bu torpaqların onların ata və babalarının olduğunu bütün dünyaya hayqıracaqlar". V.L.Veliçko "Qafqaz" kitabında yazırdı: "Ermənilər monastır və kilsələrdə olan bütün yazıları məhv edirdilər. Onlar bu yazıları silir və ya qaşıyır, onları erməni yazıları ilə əvəz edirdilər". Bu sözlərdən 100 il sonra ermənilər işğal etdikləri Qarabağda da həmin hərəkəti təkrar etdilər. Onlar qədim alban kilsələrindəki yazı və nişanları qaşıyıb, əvəzində kobud formada erməni dilində yazmışdılar və sonra da bütün dünyaya səs salmışdılar ki, azərbaycanlılar Ermənistanın tarixi abidələrini məhv edir. Erməni Patkanyan isə yazırdı: "Məskunlaşdıqdan sonra (ermənilərin Türkiyə və İrandan Azərbaycana köçürülməsi nəzərdə tutulur - A.A.) ermənilər Azərbaycan türklərini sıxışdırmağa, kütləvi qırğın və soyğunlar etməyə başladılar, həmçinin, çoxlu sayda Azərbaycan türklərini vəhşicəsinə qırdılar". Bu XXI əsrin əvvəli və ortalarında yazılıb. Çox illər sonra ermənilər Qarabağın işğalı zamanı eyni hərəkəti daha da vəhşicəsinə etdilər. Ermənilər onlarla şəhər və yüzlərlə kəndi yer üzündən sildilər, Xocalı soyqırımını törətdilər. Ermənistanın keçmiş prezidenti S.Sarkisyan ingilis jurnalistinə verdiyi müsahibədə həyasızcasına bəyan etdi ki, "onlar (azərbaycanlılar nəzərdə tutulur - A.A.) elə bilirdilər ki, biz dinc əhaliyə əl qaldırmayacayıq, amma biz bunu etdik". Və bu "qəhrəman"lığına görə S.Sarkisyan Fransanın "Fəxri legion ordeni"nə layiq görüldü. Nəyə görəsə Fransa prezidenti E.Makron bu barədə danışmır.

Samuel A.Uims yazır: "Qarabağın tarixi kökləri antik dövrə gedib çıxır. Bura Azərbaycanın tarixi əyalətlərindən biridir. Bu region Azərbaycanın vacib siyasi, mədəni və mənəvi mərkəzidir". Axı heç yanda "Qarabağ"a başqa ad tapmaq mümkün deyil. Qarabağın zirvəsi - qədim və həmişəcavan Şuşadır, hansı ki, faşist generalı Nijde və beynəlxalq terrorçu Montenin nəslindən olan erməni faşistlərindən azad edildikdən sonra, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan olunub. 30 illik işğal dövründə ermənilər nə Qarabağda, nə də Şuşada heç nə yaratmayıblar. Ermənilərin intellekti barədə hələ XIX əsrin sonlarında erməni Movses Xorenui yazırdı: "İndiki dövrdə olduğu kimi, keçmişdə də qədim haylar elmə heç bir maraq göstərmirdilər. Ona görə də bu axmaq, cahil və vəhşi insanlardan danışmaq lazımsızdır".

Sonra A.S.Puşkun yazır: "Nə vaxt sən başa düşəcəksən ki, Ararat (Ağrı dağ - A.A.) sizin olmayacaq?" Onlar bunu xəyal edirdilər, axı bilir və görürdülər ki, bu dağ suveren Türk Respublikasının ərazisində yerləşir. Lakin ermənilər daha da irəli getdilər və bu gün Ermənistan dövlətinin gerbində Ağrı dağının silueti var.

"Ermənilərsiz dünya və şərsiz dünya, ümidlə ilhamlandıran dünya" və sonra "bütün xalqlar arasında sülh olacaq". Bu Puşkinin sözləridir. Ermənistanın məğlubiyyətindən sonra Azərbaycan Prezidenti və Ali Baş Komandan İlham Əliyev məhz bunu - ölkələrimiz arasında sülh müqaviləsi imzalamağı təklif edir. Puşkinin sözləri ilə desək: "Şərsiz dünya, ...bütün xalqlar arasında sülh". Ermənilər, nəhayət, başa düşün ki, siz öz aqressiv hərəkətlərinizlə özünüzə qəbir qazırsız. Azərbaycan öz Prezidentinin timsalında sizə "gəlin mehriban qonşular kimi sülhlə yaşayaq" deyir. Nə qədər ki, gec deyil, ayılın. Və unutmayın ki, sizi 200 il bundan qabaq böyük rus şairi A.S.Puşkin də xəbərdar etmişdi.

Ağalar ABBASBƏYLİ

BDU-nun Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müdiri, professor

525-ci qəzet.- 2021.- 16 dekabr.- S.12.