Şərif Şərifovun şərəfli

Gözlərimiz önündə Bakı günü-gündən inanılmaz şəkildə gözəlləşir, dəyişir, çağdaşlaşır. Amma bu proses tək paytaxtımızda deyil, ölkəmizin irili-xırdalı bütün şəhər, qəsəbə və kəndlərində uğurla davam edir.

Vətənimizin belə yeniləşən, daha da yaraşıqlı, daha da cazibədar olan şəhərlərindən biri də Qədim Gəncədir. Hər bir şəhərin simasını orijinal memarlıq örnəkləri - binalar, meydanlar, xiyabanlar-prospektlər, parklar və bulvarlar müəyyənləşdirdiyi kimi, heykəltəraşlıq əsərləri də bəzəyir.

Gəncənin bəxti gətirib. Bu şəhərdə istedadlı heykəltəraş, rəssam, xalçaçı Şərif Şərifov yaşayıb yaradır. Gəncənin baş rəssamı Şərif həm də şəhərin simasının necə görünəcəyinə nəzarət edir.

Məlum olduğu kimi, Orta əsrlər Şərq şairlərinin portretləri - Şah İsmayıl Xətai kimi bəzi istisnalar olsa da, qalmayıb. Qədim Azərbaycan şairlərinin - Nizaminin, Xaqaninin, Məhsətinin, Nəsiminin, Füzulinin, Vaqifin portretləri yalnız XX əsrdə - əsasən, Sovet dövründə rəssamlarımız tərəfindən yaradılıb. Heç kəs bilmir ki, Nizaminin əslində sifət cizgiləri, boy-buxunu necə olub. Amma hamımızın təsəvvüründə Nizaminin sifəti rəssam Qəzənfər Xalıqov tərəfindən çəkilmiş və rəsmi şəkildə təsdiq olunmuş portreti, boy-buxunu isə həmin obraz əsasında heykəltəraş Fuad Əbdürrəhmanovun yaratdığı abidədə olduğu cür yaşayır.

Bu yaddaşımıza həkk edilmiş Nizami obrazı Şərif Şərifovun da dahi şairlə bağlı ərsəyə gətirdiyi bütün əsərlərində əks olunur.

Nizami deyəndə ilk öncə Gəncə, Gəncədən danışanda dərhal Nizami yada düşür. Başqa rəssam və heykəltəraşlarımızın əməyini layiqincə qiymətləndirərək onu da etiraf etməliyəm ki, Gəncədə Nizamiylə bağlı təsviri sənət əsərlərinin əksəriyyəti Şərif Şərifovun adıyla bağlıdır.

Buna görə də Nizaminin növbəti yubileyini qeyd etdiyimiz ildə Yazıçılar Birliyinin təsis etdiyi Nizami mükafatına yazıçılarmızla bir sırada Şərif Şərifov da layiq görüldü.

Şərifin "Xəmsə bulağı" adlı monumental dekorativ kompozisiyasında Nizami qəhrəmanları canlanır. Burada "Xəmsə"ni təşkil edən beş poemanın - "Sirlər xəzinəsi", "Xosrov və Şirin", "Leyli və Məcnun", "Yeddi gözəl", "İsgəndərnamə" məsnəvilərinin personajları əks olunub. Nizami personajlarından "Leyli və Məcnun"un Şərif tərəfindən yaradılmış abidəsi də Türkiyənin Kars şəhərində Heydər Əliyev parkını bəzəyir.

Bakıda, Azərbaycanın və dünyanın bir çox şəhərlərində Ulu Öndərin heykəlləri qoyulub. Şərifin Gəncədə ucaltdığı Heydər Əliyev abidəsi zənnimcə, ən uğurlularındandır.

Heykəl bir pozada durub dayanmış adamın yox, hərəkət edən, addımlayan insanın hərəkətini əks etdirir. Sifətinin ideal oxşarlığıyla bərabər, üzündə xoş bir ifadə obrazı daha da məhrəmləşdirir.

Heykəl üzərində iş prosesindən söz açan müəllif bu işə necə böyük məsuliyyətlə yanaşdığını xatırlayır. Hətta pencəyinin qırışları üzərində necə diqqətlə işlədiyini deyir. Bütün bu detallar heykəlin plastik həllində reallığı artırır. Abidənin bu özəlliyini görkəmli musiqiçimiz Fərhad Bədəlbəyli də qeyd edir:

"Azərbaycanda Heydər Əliyevə ucaldılan abidələrin içərisində öz ifadə gücü ilə seçiləni məhz Gəncədəki heykəldir. Mənə Ulu Öndərlə xoş ünsiyyətdə olmaq şərəfi nəsib olub, o cümlədən, bir sıra səfərlərdə onu müşayiət edənlərin sırasında olmuşam. Gəncədəki abidənin müəllifi Heydər Əliyevin obrazının möhtəşəmliyini və müdrikliyini dəqiqliklə verə bilib. Bu abidədə həm də güclü bir dinamika var".

Gəncənin müxtəlif məkanlarınla qoyulmuş "Şir və günəş", "Mirzə Şəfi və müasirləri", "Həyat ağacı", ilk azərbaycanlı Sovet İttifaqı qəhrəmanı İsrafil Məmmədov, Qusarda ucaldılmış "Atlı əsgər" və bir çox başqa heykəllərin də müəllifi Şərif Şərifovdur.

Şərifin xalçaçı rəssam kimi də bir çox uğurlu işləri var. Ulu Öndərin və Prezident İlham Əliyevin xalça üzərində portretləri, xarici ölkələrin bir sıra siyasi xadimlərin xalça şəkilləri bu qəbildəndir. Maraqlıdır ki, o vaxtki ABŞ Prezidenti Bill Klintonun qızı Çelsinin Şərif tərəfindən yaradılmış xalça-portretini Heydər Əliyev 2001-ci ildə Bill Klintona təqdim etmişdi. Klintonlar portreti elə bəyənmişlər ki, ikinci nüsxəsini də sifariş etmişlər.

Şərif memar kimi də səmərəli çalışır. Üsyan başçısı cəsur Bəndərdən məğrur Cavadxana qədər şəhərin şanlı tarixini əks etdirən "Qala" kompleksi, Gəncə qapıları - unikal arxitektura nümunəsidir. Bütün bu işlərdə Şərifin xidmətləri danılmazdır. Ömrünün 75 ilini şərəfli yaradıcılıq əməyiylə başa vurmuş köhnə dostum Şərifə nə arzu edərdim? Əvvəla, çox istərdim ki, onun Bakıda da bir (daha yaxşısı bir neçə) heykəltəraşlıq əsərləri qoyulsun. İkincisi, Gəncədə Qızıl Qayada Cavad xanın möhtəşəm heykəlinin müəllifi də Şərif olsun.

Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyətinin ilk paytaxtı 1918-ci ildə üç ay müddətində Gəncə olub. Bütün Şərq aləmində böyük hadisə olan bu tarix də, Gəncədə Sovet rejiminə qarşı ilk əzəmətli qiyam da nə şəkildəsə bir memarlıq abidəsi - obelisk kimi əbədiləşdirilməlidir. Şərifi bu barədə düşünməyə çağırıram. Nəhayət, bir çoxdanki arzumu da demək istəyirəm. Bu istəyi həyata keçirmək elə çətin iş deyil. Mənim fikrimcə, füsunkar Göygöl haqqında ən gözəl şeiri nakam taleli şairimiz Əhməd Cavad yazıb. Arzum budur ki, Hacıkənddən Göygölə gedən yolda bulaqlardan birinə Əhməd Cavadın adı verilsin. "Əhməd Cavad bulağı"na həmin o "Göygöl" şeirindən bəndlər həkk edilsin.

İnanıram ki, bütün bunlar gec-tez həyata keçəcək Şərif. Gəncəlilər demiş niyyət olmasın, qismət olsun!

6 iyun 2021

ANAR

525-ci qəzet.- 2021.- 9 iyul. S. 8.