Cənnətdəki
ilk Qadınlar Günün mübarək, Arəstə!
VƏTƏN
MÜHARİBƏMİZİN İLK VƏ TƏK XANIM
ŞƏHİDİ ÖZ ŞÜCAƏTİLƏ
YADDAŞLARDA VƏ KÖNÜLLƏRDƏ
ƏBƏDİLƏŞDİ
Mart
ayı ölkəmizdə bayramlar ayıdır. Bu bayramlardan
biri də qadınlara nəzakət, sevgi və qayğı tərənnüm
edən, onların kişilərlə bərabərhüquqlu
olduğunu aşılayan, qadınların cəmiyyətdəki
dəyərinə diqqət çəkən 8 Mart Beynəlxalq
Qadınlar Günüdür. Bir filosofun sözüdür:
"Qadını sevmək üçün xüsusi formula
ehtiyac yoxdur, qadın özü sevgidir". Qadın olan yerdə
həyat var, nəfəs var, yaşam var, insanlığın
gələcəyinə ümid var!
Tarix
boyu Azərbaycan qadını istər məişətdə,
istərsə də, ictimai işlərdə kişilərlə
çiyin-çiyinə çalışıb, onların ən
böyük dəstəkçisi olub. Bizim oğlunun
qanını düşməndən alan ilk qadın hökmdar
Tomrisimiz, sözüylə, söhbətiylə,
yaratdığı ədəbi nümunələrlə hələ
XII əsrdə dövrünün ən tanınmış
şairinə çevrilmiş Məhsətimiz, əriylə
birgə at belində yağıya qan udduran Həcərimiz,
böyük bir xanlığın sonuncu vərəsəsi,
eyni zamanda, incə ruhuyla şeirlər yazıb adını həm
ictimai xadim, həm böyük xeyriyyəçi, həm də
gözəl ədəbi nümunələr müəllifi
kimi tarixə yazdıran Xan qızı Natəvanımız,
İkinci Dünya müharibəsində böyük igidliklər
göstərən Zibamız (snayper), Aliyəmiz (tibb
bacısı), 20 Yanvar faciəsində sevgisinin
sorağıyla canını qurban verən Fərizəmiz,
Birinci Qarabağ müharibəsində jurnalistlik vəzifəsini
icra edərkən ermənilər tərəfindən
amansızlıqla qətlə yetirilən ilk şəhid
qadın jurnalist Salatınımız və daha minlərlə
qəhrəman xanımlarımız var. Hələ 1918-ci ildə
Şərqdə qadına kişilərlə bərabər
şəkildə seçmək və seçilmək
hüququ verən ilk ölkə olaraq Azərbaycan da öz
qadın vətəndaşlarına yüksək dəyər,
hörmət və qayğısını bütün
dövrlərdə göstərib.
***
2020-ci
ilin 27 sentyabrı Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə
daxil oldu. 30 ilə yaxın torpaq həsrəti, Vətən həsrəti
cəmi 44 günün içərisində sona yetdi. Vətən,
millət yolunda hər daim döyüşə hazır olan,
Qarabağın azadlığı üçün hücum əmrini
illərlə gözləyən, hətta zaman-zaman bunu tələb
edən xalqımız müharibə coşğusuyla birləşməyi,
tək yumruq olmağı və bütün
varlığıyla qələbəyə köklənməyi
bacardı. Oğlanlı, qızlı, cavanlı, qocalı,
uşaqlı, böyüklü - hər kəs 44 gündə
bir amal uğrunda birləşdi. Hərbçilərimiz, əsgərlərimiz
ön cəbhədə, o taylı, bu taylı böyük bir
xalq isə arxa cəbhədə var qüvvəsiylə
düşmənə qarşı vuruşdu.
Bu
müharibədə də Azərbaycan qadını hər
zamanki kimi öz qorxmazlığı, cəsarətiylə fərqləndi,
tarixindən, keçmişindən, əcdadından qaynaqlanan
vüqarını bir daha nümayiş etdirdi. İstər
ön cəbhədə hərbçilərimizin qulluğunda
bir ana, bacı qayğısıyla duran həkimlərimiz, tibb
bacılarımız, istərsə də arxa cəbhədə
ordumuz üçün yemək, ərzaq, isti paltar, yorğan-döşək
tədarükü görən xanımlarımız bu
böyük qələbədə önəmli pay sahibi
oldular.
Ancaq
onlar arasında biri var ki, Vətən müharibəsi
adlandırdığımız İkinci Qarabağ
savaşında adını tarixinə elə həkk etdi,
ötüb keçən zaman, dəyişən tarix, baş
verən heç bir yenilik o adı ordan silə bilməz. Bu, hər
birimizin yaxşı tanıdığı, artıq
aylardır adını fəxrlə, vüqarla, eyni zamanda,
nisgillə andığımız Arəstə
Baxışovadır. Arəstə - Vətən müharibəmizin
ilk və tək qadın şəhidi...
***
Azərbaycan
Silahlı Qüvvələrinin çavuşu və hərbi
tibb qulluqçusu olan Arəstə Baxışova 1989-cu il
mayın 4-də - Xaçmaz rayonunun Qımılqışlaq
kəndində anadan olub. Baxışovlar ailəsində 3
uşaq olub - 2 qardaş və 1 bacı.
Arəstənin
bu qoçaqlığı, vətən sevgisi və
qorxmazlığı öz-özünə
yaranmamışdı, atasından qızına miras
qalmışdı. Onun atası baş leytenant Kərim
Baxışov "Çernobil qəzası"nda xilasetmə
işlərində ağır yaralanaraq,
sağlamlığını itirmişdi. Balaca qızı Arəstənin
4 yaşı olanda fədakar hərbçi atası gözlərini
həyata əbədi yumur. 4 yaşından etibarən Arəstə
atasız böyüyür.
İngilis
dilini çox sevən Arəstə Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji Kollecində "İngilis dili" üzrə təhsil
alıb. Lakin onun vətən sevgisi və genindən gələn
cəsurluq aldığı təhsili bir kənara qoyub hərbiyə
yönlənməsinə səbəb olur. O, bu sahədə
müxtəlif kurslar keçərək Silahlı Qüvvələrin
Hospitalında tibbi statist vəzifəsində, daha sonra isə
Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Beyləqan
rayonunda yerləşən "N" saylı hərbi hissəsində
çalışır.
Gənc
yaşında ailə quran Arəstə Baxışovanın
iki övladı var: Mərdan adlı 12 yaşı oğlu, Zəhra
adlı 10 yaşlı qızı. Anası və
övladlarıyla birgə Bakıda şəraitsiz bir evdə
yaşayan Arəstə üçün Vətəni və
xidməti borcu hər şeydən önəmli idi. Buna
görə də bu cəsur Azərbaycan qadını öz
yolunu da, öz sonunu da əvvəldən seçmişdi və
inamla o sona doğru addımlayırdı...
Onun
xidmət zamanına nəzər salanda qürur duymamaq
mümkün deyil. Belə ki, qəhrəman tibb bacımız
sağlığında III dərəcəli "Qüsursuz
xidmətə görə" medalı, II dərəcəli
"Qüsursuz xidmətə görə" medalı,
"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi"
yubiley medalı, "Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin
95 illiyi" yubiley medalı, "Azərbaycan Ordusunun 100
illiyi" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdu. Gənc
yaşında sevib-seçdiyi, özü də hərb kimi
ağır sənətdə bu qədər uğurlar qazanmaq
hər insana, xüsusən hər xanıma nəsib olan
ucalıq deyil. Arəstə bunu qəlbindəki vətən
sevgisi, xarakterindəki məsuliyyəti, nizam-intizamı ilə
qazanmışdı. Axı o, "Arəstə" idi. Yəni
"bəzənmiş, bəzəkli, yaxud nizam və
qaydası yerində olan"...
Arəstə
Baxışova 2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan
işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi
üçün başlanan Vətən müharibəsinə
də könüllü qoşulmuşdu. Vətənin dar məqamında
köməyinə tələsən Arəstə xanım iki
körpəsini anasına əmanət edib cəbhəyə
yola düşür.
Döyüşlərin
ən qaynar nöqtələrində yaralı hərbçilərimizin
imdadına yetişən Arəstə xanım neçə-neçə
igidimizin həyatını öz həyatı hesabına xilas
edib, şəhid və yaralılarımızı bir an belə
tərəddüd etmədən, gözünü qırpmadan
güllə və mərmi altından çıxarıb.
Onun ən
böyük arzusu torpaqlarımızı azad görmək idi.
Nə yazıq ki, özü də iştirak etdiyi və
canını qurban etdiyi bu qələbənin nəticəsini
- böyük Zəfər gününü görə bilmədi.
Hərbi tibb qulluqçusu Arəstə Baxışova
oktyabrın 23-də Qubadlı istiqamətində
qızğın döyüşlər getdiyi bir vaxtda, öz
fədakar missiyasını yerinə yetirən zaman mənfur
düşmən gülləsinə tuş gələrək,
qəhrəmancasına şəhidlik zirvəsinə
ucaldı.
Vətən
müharibəmizdə şəhid olan hərbi
qulluqçularımızın bu zamana olan son sayı 2881 nəfərdir.
2880 qardaşın tək bacısı olan Arəstə
Baxışova bu ünvanıyla ədəbiyyət
yolçusuna çevrildi. O, öz adını öz
qanıyla tariximizə, qəlbimizə və
yaddaşımıza əbədi yazdı.
Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi
uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və
hərbi hissə qarşısında qoyulmuş
tapşırıqların icrası zamanı vəzifə
borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına
əsasən, Arəstə Baxışova şəhadətindən
sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif
edildi.
***
Cəmi
31 il həyat yaşayan xanım şəhidimiz öz
şücaətilə ömür-ömür xatırlanacaq.
Bir insan həyatını xilas etmək Allahın bəndəsinə
sunduğu ən ülvi missiyadır. Bir də var dövlətin,
millətin, Vətənin üçün ən mühüm
tarixi hadisədə-müqəddəs haqq savaşında
vuruşan hərbçilərinin həyatını xilas etmək,
yaralı döyüşçüləri odun-alovun içərisindən
zərif çiyinlərində çıxarmaq, onların
yaralarına məlhəm olmaq... Bir vəzifə ancaq bu qədər
müqəddəs ola bilərdi. Bir ömür ancaq bu qədər
şərəflə sonlana bilərdi. Bir qadın ancaq bu qədər
gözəl şəhadətə yüksələrdi...
Şəhidimizin
anası Məktubə Baxışova qızının
könüllü cəbhəyə gedəcəyindən xəbəri
olmadığını, son gündə öyrəndiyini
deyir. Uca könüllü Arəstə anasına müharibəyə
getmək istədiyini deyib və övladlarını ona əmanət
edib. Balasının həyatına görə təlaşlanan
anasını isə elə gözəl təmkinlə ovudub
ki, sanki şəhadətinə hazırlayıb: "Hərənin
bir qisməti var, əgər Vətən uğrunda şəhid
olacağamsa, bu, mənim başımın ucalığı
olacaq..."
Körpə
yaşlarında anasız qalan Mərdan və Zəhra isə
acılarının böyüklüyünə rəğmən
Arəstə kimi qəhrəman ananın övladı
olduqlarını öz məğrur davranışlarıyla sərgiləyirlər.
Ölümlə bəlkə də indi tanış olan və
o sözün mənasına dərindən varmadan, yeni bir
söz: "şəhid" sözünü də öyrənən
balaca Zəhra anasıyla fəxr etdiyini hər fürsətdə
deyir: "Anam mənimlə fəxr edirdi, mən də indi
anamla fəxr edirəm; fəxr edirəm ki, Vətən
uğrunda şəhid olub"...
Arəstəylə
son danışan isə oğlu Mərdan olub. Anasını
itirəndən onun əsgər papağını
başından çıxarmayan Mərdan o son
danışığı belə xatırlayır: "Hər
dəfə zəng edərdi, soruşardı. Bir gün
ard-arda zəng etdim, cavab vermədi. Xeyli sonra telefonu
açdı, səsi bir təhər gəlirdi.
Düşündüm ki bəlkə xəstələnmiş
olar - dedi, yox, yaxşıyam, problem yoxdur. Sonra dedi, bacına
yaxşı bax; nənənin sözündən
çıxmayın, dərslərinizi vaxtlı-vaxtında
oxuyun".
Şəhid
Arəstənin iki övladı bu gün böyük bir xalqa,
dövlətə əmanətdir. Bəli, onların
anasızlıq acısı heç zaman dinməyəcək,
heç kim, heç nə onlar üçün ananı əvəz
etməyəcək, amma şəhid ananın övladı olmaq
qüruruna da başqa heç bir qürur bənzəməyəcək.
Bir gün hər kəs bu dünyadan köçünü
çəkib gedəcək, şəhidlər isə əbədi
yaşayacaq. Onların qəhrəmanlıq salnamələri gələcək
nəsillərin nağılına, rəvayətinə, fəxr
mənbəyi tarixinə çevriləcək.
Müharibənin
ilk günü ailəsiylə yaşadığı evdən
çıxıb cəbhəyə yollanan Arəstə
böyük bir xalqın qəlbinə döndü, o qəlblərdə
özünə əbədi taxt qurdu. Bu il 8 Mart Beynəlxalq
Qadınlar Gününü ilk dəfədir ki, o uca məqamda
qeyd edəcək Arəstə... Qadın dəyanətinin,
gücünün, vüqarının simvolu olan bu bayramı
qeyd eləmək də məhz ona və onun kimi qəhrəman
xanımlarımıza yaraşır. 2880 qardaşın tək
bacısı olan şəhid Arəstəmizin ən
böyük bayram hədiyyəsi isə bu gün onların
qanı, canı bahasına azadlığa qovuşmuş
Qarabağ və orda cücərən həyatdır! Cənnətdəki
ilk "Qadınlar Bayramı"n mübarək, Qəhrəman
şəhidimiz Arəstə!
525-ci qəzet.- 2021.-
6 mart.- S.20.
Şahanə MÜŞFİQ