"Azərbaycanda komikslə bağlı yanlış təsəvvür
var" .
İLK MİLLİ
VƏ YERLİ KOMİKSİN MÜƏLLİFİ
KİMİ TANINAN TƏLƏT HÜSEYN DEYİR Kİ, BU
"TƏSƏVVÜR"Ü DƏYİŞMƏYƏ,
KOMİKS SƏNƏTİNİ İNKİŞAF
ETDİRMƏYƏ ÇALIŞIRAM
"
Ədəbi
və təsviri sənətləri özündə birləşdirən
komikslərə maraq dünyada gündən-günə
artır. Komiks hekayəni
şəkillər vasitəsilə
çatdırma sənətinə
deyilir. Burada hekayə personajlarının
dilindən verilən mətnlər şəkillərin
üzərində qeyd
olunaraq oxucuya ötürülür.
Yaranma tarixi XIX
əsrdən başlayan
komikslər XX əsrin
ortalarından başlayaraq
ABŞ, Qərbi Avropa
ölkələri və
Yaponiyada yüksəliş
dövrünü yaşayıb. Komikslər ədəbiyyatda
daha çox elmi fantastika janrını əhatə
edir. Azərbaycan ədəbiyyatında bu janra çox
müraciət olunmasa
da, Sovet dövründə
çəkilən "Sehirli
xalat" filmi bu janrda lentə
alınan ideal nümunədir.
Müstəqillik illərində komikslərə
olan tələbat xeyli azalıb. Bununla belə, 2017-ci ildə
"Dalga Comics" tərəfindən
Azərbaycanda komikslər
yenidən dirçəldi
və bu mövzuda filmlər çəkilməyə başladı.
Mövzu ilə bağlı müsahibimiz "Dalga
Comics" şirkətinin rəhbəri
Tələt Hüseyn
oldu. O, Azərbaycan Kooperasiya
Universitetinin Biznesin təşkili və İdarə edilməsi ixtisasının məzunudur.
***
- Komiks hazırlamaq ideyası necə yarandı?
- Hələ məktəb vaxtı öz həmyaşıdlarımdan fərqli
olaraq tənəffüslərin
çoxunda "Marvel" komikslərini
oxuyurdum. O vaxtlardan ən böyük arzularımdan biri öz şəxsi komiksimi yaratmaq olub. Sinif yoldaşlarımdan biri rəssam idi və müxtəlif
obrazlar çəkə
bilirdi. Mənim verdiyim ideyalar
əsasında da qəhrəmanlar
çəkirdi. Beləliklə, illər keçdikcə bu arzumun arxasınca
getdim və bu gün Azərbaycanda
ilk komiks şirkətinin
yaradıcısıyam.
- Azərbaycan dilində müəllifi olduğunuz
komikslər ilk milli komiks hesab edilir?
- Bəli. 2017-ci ildə ideya müəllifi özümə, ssenari müəllifi isə iş ortağım Cəlal Cəmilliyə məxsus "Superion" komiksini yaratdıq. Bu, Azərbaycanın ilk milli və yerli
komiksidir. Komiksdə hadisələr
Azərbaycanı əhatə
edir.
- İdeyalarınızı komikslə yanaşı,
film olaraq da lentə alıb təqdim edirsiniz. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?
- Hazırda "Qaranlıq Dalğa Kainatı" adlı bir kainat
yaratmışam. Bu kainata əsas olaraq "Aclıq" komiks seriyası, onu əhatə edən qısa filmlər və gələcəkdə çəkiləcəyi
planlaşdırılan tammetrajlı
filmlər daxil olacaq.H əm komiks, həm də filmlər hazırlamağımızın əsas səbəbini də izah edim.
Biz istəyirik ki, izləyicilərimizə
hekayələrimizi istər
komiks üzərindən,
istərsə də filmlər üzərindən
təqdim edə bilək. Bir sözlə, işlərimizi
fərqli bucaqlar altında təqdim etmək istəyirik.
- Ölkədə komiksi sevənlər kifayət qədərdir. Komikslə maraqlanmayan şəxslərin
də diqqətini çəkmək istiqamətində
hansı addımları
atırsınız?
- Azərbaycanda komikslə bağlı yanlış təsəvvür var. Ölkəmizdə
bir çox insan komikslərin yalnız uşaqlar üçün olduğunu
düşünür. Əlimdən gəldiyi qədər bu düşüncəni dəyişməyə və
komiks sənətini inkişaf etdirməyə çalışıram. Komikslə maraqlanmayan
şəxsləri bu mövzuya cəlb etmək üçün
ilk növbədə komiksin
nə olduğunu və onu oxumağın
uşaqlara aid olmadığını
göstərəcək bəzi
verilişlər hazırlamağı
planlayırıq.
- Amerika, Avropa və Yaponiyada komiks ənənələri
müxtəlif yollarla
irəliləyir. Azərbaycan komiksləri
bunlardan hansının
yolunu davam etdirir? Ümumilikdə, Azərbaycan komiks
ənənələrinin öz
yolu varmı?
- Ölkədə komiks sənətini inkişaf etdirən az
sayda qruplar var. Hazırda bu işlə aktiv məşğul olan "Dalğa Comics"dir.
1960-cı illərin stilistikasına
əsasən deyə bilərəm ki, biz daha çox
"Marvel" komikslərinin yolu ilə gedirik.
Rəqəmsal çəkim əvəzinə
kağız üzərində,
dədə-baba üsulunda
komiks hazırlayıb
buraxırıq. Ölkəmizdə komikslə yanaşı, bir qrupun hazırladığı
"manga" belə var. Biz daha çox 60-cı illərdə çıxan
Amerika komiks üsulu ilə gedirik.
- 2017-ci ildə "Superion" adında komiks ortaya qoymusunuz. Bu işinizə reaksiya
necə oldu? Oxucular daha çox
nədən şikayət
etdilər? Boşluğu
harada gördülər?
- Bəli, "Dalğa Comics"in ilk işi
"Superion" one-shot komiksidir.
İlk işimiz olduğunu nəzərə
alsaq, bu sahədə təcrübəmiz
yox idi. İşimiz
əsasən rəssam
işi baxımından
çox zəif alınmışdı. Komiksimizi oxuyanların
çox olduğunu düşünmürəm. Çünki komiksimiz çıxmazdan
əvvəl artıq bir qrup insan
"Dalğa Comics"ə
qarşı düşmənçilik
aksiyasına başladılar.
Bunun səbəbi həmin şəxslərin öz qruplarından olan birinin də komiks çıxartmaq istəyi idi. Hər yolla bizim işimizin
tanınmaması üçün
addımlar atırdılar.
Bu və digər
səbəblərdən komiksimiz
tanınmadı. Lakin
oxuyan az
sayda insanlar daha çox rəssam işindən şikayət edirdilər.
- "Dalğa Comics"in
"YouTube" kanalında hələlik 1 qısametrajlı
film var. Gələcəkdə hansı filmlərin və ya veb-komikslərin
nümayişi gözlənilir?
- Hazırda "Aclıq"
seriyasından olan
"ACLIQ: Qəfəsdə Qal" komiksi üzərində iş gedir. Komiksi mart ayında yayımlamağı
planlayıram. Mart ayında bu komikslə yanaşı,
"EŞİDƏN" qısa filminin təqdimatını
da planlayıram. Həmçinin, komandamızla "Marvel's Dark Side" adlı "fan made" (fanatlar
tərəfindən yaradılan)
bir kainatda planlayırıq. Bu kainatda "Marvel" personajlarına
həm komiks, həm də qısa filmlərdə alternativ qaranlıq baxış olacaq. Planımız odur ki, "Dalğa Comics"in "Qaranlıq
Dalğa Kainatı"nı və
"Marvel's Dark Side" kainatını inkişaf etdirək.
- Komiksə meyil göstərənlərə və
bu işə başlamaq istəyənlərə
hansı tövsiyələri
verə bilərsiniz?
- Azərbaycanda komiks sənətini inkişaf etdirmək istəyən hər kəsə ilk növbədə sağlam
rəqabət aparmağı
məsləhət görürəm.
Bu işə başladınsa,
heç kimin sözlərinə fikir vermə! Sənə "bu iş sənlik
deyil, bu, uşaq işidir", - deyənlər çox olacaq. Əgər yolun komiks sənətinin
inkişafıdırsa, yalnız
və yalnız irəli get, sağlam rəqabəti unutma!
Azad NURİYEV
525-ci qəzet.- 2021.- 13 mart.- S.13.