Elçin... Teatr... və Qarabağ

Xalq yazıçısı Elçin haqqında yazmaq o qədər də asan deyil. İllər boyu onun yaradıcılığı tədqiq olunur, ünvanına gözəl sözlər deyilir, yaradıcı dostları xatirələr bölüşürlər, əsərləri müxtəlif dillərə tərcümə olunaraq dünyanın ən prestijli səhnələrini fəth edir.

Mən ilk növbədə gözəl qəlbli istedadlı insana, nəslin ləyaqətli davamçısına, əvəzolunmaz ataya, ailə başçısına cansağlığı arzulayır və Ulu Tanrıdan onu bizlər üçün qorumasını diləyirəm!

Gənclərə üzümü tutub: "Siz necə də xoşbəxtsiniz! - deyərdim. - Çünki Elçin kimi yazıçının müasirlərisiniz!"

ELÇİN VƏ TEATR

Azərbaycan ədəbiyyatının böyük nümayəndələrindən biri, Xalq yazıçısı Elçin tanınmış şəxsiyyətlər, ədəbiyyatşünaslar, görkəmli dövlət və elm xadimlər, eləcə də tərcüməçilər tərəfindən maraqla izlənilib və onun yaradıcılığına çoxlu sayda yazılar, kitablar, şeirlər, tədqiqatlar həsr olunub. Hələ 2013-cü ildə M.F.Axundov adına Milli Kitabxana tərəfindən "Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri" seriyasından hazırladığı "Elçin" adlı biblioqrafik göstərici Xalq yazıçısının o ilədək həyat və yaradıcılığı haqqında materiallar 560 səhifə tutumunda idi.

Nasir, dramaturq, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, ictimai xadim, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq yazıçısı, "İstiqlal" ordenli və nəhayət, Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin keçmiş müavini Elçin İlyas oğlu Əfəndiyev... Əgər rəsmiyyətə qalsa, onu bu cür təqdim etməliyik. Amma bütün oxucular, tamaşaçılar, Elçinsevərlər və həssas azərbaycanlılar üçün o, özü də dediyi kimi, sadəcə yazıçı Elçindir.

Düşündüm ki, lirik hekayələr ustası, müqtədir romançı, mahir komediyalar müəllifi, psixoloji faciələr və tragediyalar dramaturqu, ədəbi prosesə hakimlik etmək səlahiyyəti olan ustad tənqidçi, fundamental monoqrafiyalarıyla özünəməxsus elmi-nəzəri sistemini yaradan klassik ədəbiyyatşünas alim Elçinin çoxşaxəli yaradıcılığına milli səhnəmizi yaşadan və onu daim ruhlandıran pyeslərindən və dramaturgiyasından söz açım. Bu gün cəsarətlə demək olar ki, sənətkar öz dramaturgiyası ilə milli teatrın daxilində özünəməxsus ədəbi-estetik konsepsiyaya malik olan Elçin Teatrını yaradıb.

Elçin dramaturgiyasının əhəmiyyətli xüsusiyyətlərindən biri də milli xarakterin və humanist ideyaların vəhdətinin yaradılması və yüksək estetik ifadəsini tapmasıdır. Yazıçının pyeslərini fərqləndirən məhz humanist konsepsiyasının olmasıdır. Elçinin pyesləri müəyyən bir janrla məhdudlaşmır; buraya komediyalar, fars, tragikomediyalar və komediyalar daxil etmək olar. Bu da, insan taleyi baxımından öz növbəsində, dramaturqa bədii ifadəsində həyat müxtəlifliyi yaratmağa imkan açır. Təsadüfi deyil ki, "ümumbəşər tərənnümçüsü"nün pyesləri dünya teatr səhnələrinə çox asanlıqla daxil ola və həmin teatrların repertuarında yaşaya bilir. Dram əsərlərin mövzuları və fəlsəfi konsepsiyası Türkiyə, Rusiya, İngiltərə və Amerika kimi ölkələrin teatr ictimaiyyətinin də diqqətini cəlb edib.

Xarici jurnalistə verdiyi müsahibələrin birində Elçin milli teatr sənəti haqqında maraqlı mülahizələr irəli sürərək deyir:

- Nə üçün roman və kino sahələrində uğur qazandıqdan sonra teatra üz tutursunuz?

- Milli mədəniyyətimizin tarixilə qürur duyuram. Regionda teatra qucaq açan ilk ölkə Azərbaycan idi. XIX əsrin sonunda burada Şekspir və Molyer səhnəyə qoyulur. 20-ci əsrdə pyes yazmayan bir Azərbaycan şairi və ya romançısının adını çəkmək çətindir - teatr sənəti Azərbaycana çox doğmadır.

Sənətkar teatrın ecazkar cazibə qüvvəsindən danışarkən: "Teatr əvəzolunmazdır... Həm kino, həm də teatr sənədi inkişaf mərhələlərini keçir; kino texniki cəhətdən inkişaf edir və beləliklə, 10 yaşlı bir film köhnəlmiş görünə və cazibəsini itirə bilər. Teatr prinsipi isə eyni qalır: yazıçı, rejissor və aktyor... Fərq ondadır ki, teatr canlıdır, isti bir sənətdir".

Əlbəttə ki, Elçinin dramaturgiyasından danışarkən Xaq yazıçısı İlyas Əfəndiyev Məktəbini qeyd etməmək mümkün deyil. Elçin atası - görkəmli ədib İlyas Əfəndiyevdən müasir həyatı dərindən duymağı, bədii yaradıcılığın sirlərini və dilin daxili imkanlarını axtarışda mənimsəməyi, oxucunun zövqü və tələbini duymağı öyrənib.

Yazıçı Elçindən soruşanda ki, neçə yaşından yazmağa başlamısınız, bu suala belə cavab verir: "Özümü xatırladığım zamandan. Hələ yazıb-oxumağı bacarmırdım, amma özümdən cürbəcür əhvalatlar uydurub danışırdım".

Daim mütaliə ilə məşğul olan yazıçı üçün "Kitab həyat tərzidir", "Kitab oxumaq, mütaliə özü özlüyündə böyük bir sənətdir". Sənətkarın fikrincə, "Ədəbiyyatın missiyası əbədidir - xeyirlə şərin mübarizəsində xeyirə kömək etmək və bu, dövrün dəyişməsindən asılı deyil". "Ədəbi düşüncələr"in müəllifinə görə "bəşərin yaratdığı ən böyük kitab "Don Kixot"dur". Gənclik illərindən yazıçının stolüstü kitablarından biri "Bayronun məktubları", ən çox bəyəndiyi isə Emil Zolyanın və Erskin Kolduellin yaradıcılığı olub (sonralar yazıçı onun "Bomboş otaq" adlı hekayəsini tərcümə edib). Yazıçının ədəbi zövqünün formalaşmasında dünya ədəbiyyatının görkəmli sənətkarlarının yaradıcılığının böyük təsiri olub. Bu barədə ədib yazır: "...Mənim üçün Mirzə Fətəli ilə, Mirzə Cəlil ilə Azərbaycan nağılları, dastanları ilə birlikdə İntibah hekayələri və "Don Kixot" da, Tolstoy və Balzak, Qoqol və Zolya da, Folkner və Heminquey, Flober və Çexov, Marsel Prust və Natali Sorrat da, başqaları da doğma olub".

Heç təsadüfi deyil ki, Xalq yazıçısı, görkəmli ədəbiyyatşünas-tənqidçi Elçin Əfəndiyev Hüseyn Cavidin "Ana" mənzum dramı ilə italyan yazıçısı Cambatista Ciraldenin "Ekatommiti"nin (yunan dilində "Yüz hekayə" deməkdir) altıncı novellası arasında oxşar məqamlardan bəhs edərək yazmışdır: "...Cavid də bir ədəbi mənbə kimi Avropa intibahı novellalarından istifadə edən bütün böyük dramaturqlar kimi (Şekspir, Lope de Veqa və başqaları) mexaniki yox, ardıcıl yolla getmişdir. Və intibah novellası əsasında özünün orijinal səhnə əsərini yaratmışdır".

Elçin Əfəndiyevin adı 60-cı illərin ideoloji qəliblərinə sığmayan üslubda yazıb-yaratmış və ədəbiyyatımızın yeni mərhələsini formalaşdırmış nasirlər sırasında öndə yazılan adlarındandır. Bu gün o, təkcə Azərbaycanda deyil, onun hüdudlarından çox-çox uzaqlarda tanınan, sevilən yazıçılardandır. Belə ki, dünya ədəbiyyatından bəhrələnib faydalanan yazıçı ustalıqla öz yaradıcılığında Qərb psixologizmin və Şərq lirizmin vəhdətini cəmləndirə bilib.

Məlumdur ki, maarifçilik, tərəqqi, demokratiya, azadlıq anlamlarında qərbçiliyə yönəlmə hər zaman ədəbi qüvvələrin başlıca qayəsi olub. Bu mənada ədəbiyyatın, mətbuatın və teatrın ictimai-milli şüurun oyanmasında, xalqın özünüdərkində, yüksəliş və tərəqqisində müstəsna rolu var. Ədəbiyyat, mətbuat və teatr maarifçilik platformasından qərbçilik ideyalarını təbliğ etməklə xalqımızın dünya mədəniyyətinə inteqrasiya olunmasına təkan vermiş, ümumbəşəri mənəvi dəyərlərə qovuşmaq üçün münbit zəmin yaratmışdır.

Elçin yaradıcılığının hər dövrü məhsuldar olub. Məhz buna görə sənətkarın vurğunları Azərbaycan teatr repertuarında "fasilə" və ya "durğunluğu" dekadalar boyu hiss etmədilər. Əksinə, zaman ötdükcə hər nəsil sanki yaşadığı dövrün bir birini rahatlıqla əvəzləyən (qısqanclıq hissilə deyil!) pyeslərdə güzgüvari refleksiyasını sehr edirdi.

ELÇİN VƏ ŞEKSPİR

Xalq yazıçısı Elçinin "Şekspir" adlı on şəkildən ibarət ciddi və kədərli komediyasını da müstəqillik dönəmində Qərb mövzusu ilə bağlı keyfiyyət dəyişikliklərini özündə əks etdirən ən dəyərli əsərlərdən biri hesab etmək olar. 2006-cı ildə qələmə alınmış bu dərin məzmunlu əsərin sərlövhəsi dahi ingilis şairi və dramaturqu Vilyam Şekspirin adından götürülüb. Burada vaxtilə bütün Avropada və Rusiyada məşhur olmuş fransız aktrisa Sara Bernar (1844-1923), milliyyətcə gürcü olan keçmiş SSRİ-nin rəhbəri, diktator İ.V.Stalin (1879-1953) kimi tarixi obrazlar da vardır.

Elçin dünya ədəbiyyatı dəyərlərini, bu sahədəki təcrübəni mükəmməl şəkildə öz yaradıcılıq laboratoriyasından uğurla keçirən çox maraqlı bir yazıçıdır... Rejissor Devid Perri "Şekspir" pyesini oxuyub ona valeh olmuşdu. Onun quruluşunda əsər Londonun Avanqard Teatrında müvəffəqiyyətlə tamaşaya qoyuldu. Elçinin yaşanmış tarixə ironik, paradoksal şəkildə təqdim edilən münasibəti ingilis tamaşaçıları üçün çox maraqlı idi.

İan Piert

İngilis ədəbiyyatşünası, "Şekspir" pyesinin tərcüməçisi

Pyesdəki mükalimələrdə Sara Bernar obrazı Şekspir qəhrəmanlarının, xüsusilə Cülyettanın mahir ifaçısı olaraq dönə-dönə qeyd edilir. Dramaturq özünün sənət və cəmiyyət haqqındakı mülahizələrini əks etdirən bir çox düşüncələrini bu obrazın müxtəlif situasiyalardakı davranışlarına və dialoq məqamlarındakı sözlərinə istinadən çatdırır.

Cəmi səkkiz obrazın iştirakı ilə yaradılmış bu rəmzi-məcazi səciyyəli pyesin süjet xəttindəki hadisələr ruhi xəstəliklər klinikasında cərəyan edir. Müəllif öz ideya-estetik məqsədini tədricən - obrazlararası münasibət və dialoqlarda açıb göstərir. Buradan aydın olur ki, onların hamısı real həyatdan bezmiş, öz mövcudluqlarından usanmış varlıqlardır. Onlar gündəlik yaşayışda heç bir fərəhli hadisə, heç bir işıq görmürlər. Yaxşı, gözəl, pak olanlar ya keçmişdə qalmış, ya da hələ gələcəkdə baş verəcəkdir. Bu baxımdan Sara Bernarın aşağıdakı sözləri özünütəqdimat baxımdan olduqca səciyyəvidir: "Cülyetta mənim ən sevimli rolumdu! Əslində, Cülyetta arzudur! Gələcəkdir! Bəşəriyətin təmizliyidir. Paklığıdır! Təkcə on dörd yaşlı bir qızın yox, bütün insanlığın ən ülvi hisslər aləmidir. İndi bütün teatrşünaslar deyir ki, rolu həyatdakı kimi oynamaq lazımdı. Nə qədər misgin bir fikir!.. İnsanlar həyatda çox xoşbəxtdirlər ki, səhnədə də həyatı görsünlər?! Yox!.. Cülyettanı həyatda olduğu kimi yox, xəyallar aləmində olduğu kimi oynamaq lazımdı!.. Səhnə həyatı əks etdirməməlidir, yox, səhnə arzuları, xəyalları, gözəl yuxuları əks etdirməlidir!.. Sən elə oynamalısan ki, səhnəni yerdən səmaya qaldırasan!.. Səhnə yerin, həyatın yox, səmaların qoynunda olmalıdır!" Fikrimizcə, bir xeyli dərəcədə müəllif mövqeyini əks etdirən bu düşüncələr məhz ətraf gerçəkliyin bataqlığından, real mühitin buxovlarından xilas olub idealda bəslənən bir aləmə can atmağın, ali bir məqama yüksəlmək istəyənin obraz dili ilə çatdırılan ifadəsidir.

Əsərdə Şekspirin adı və sənəti məhz insanlığı hər cür pisliklərdən, rəzalətdən xilas edib gözəl, ülvi bir dünyaya qovuşdura biləcək fəlsəfi-estetik qüvvənin ümumiləşdirilmiş obrazı səviyyəsinə yüksəldir. İncəsənət, o cümlədən, Şekspir kimi sənət dühalarını səhnədə yüzillər boyu yaşada bilən teatr bəşəriyyətin mənəvi-zehni sağlamlığını, elə bu anlamda da onun düzgün həyat tərzini, xoşbəxt yaşayışını təmin etməyə qadirdir.

Dəlilər və ağıllılar arasındakı əsl fərqlənmə meyarı da əsərin mətnarxası mövqeyinə görə Şekspirə münasibətdə təzahür edir. Bu meyar Şekspir və Şekspir dünyasının ölməzliyinə inam məsələsidir. Kim həyatı ancaq zahirən görürsə, onun daxili mahiyyətindən, fəlsəfi-estetik incəliklərindən xəbərsizdirsə, Şekspir onun üçün diri deyildir, o, Şekspiri ölmüş bilir. Bunun əksinə, kim həyatın zahiri görüntülərinin fövqündə duya bilirsə, zaman və məkan məhdudiyyətinə məxsus şərtilikləri bir kənara qoyub əbədiyaşar gözəllik və humanizm qanunları ilə yaşayırsa, o, sənətin ölməzliyinə, daha dəqiqi, Şekspirin ölməyən missiyasına da inanır. Bu anlamda, o yerdə ki sənətin fəlsəfi-estetik qanunları yaşayır, davam edir, o yerdə Şekspir ölməzdir. Əsərin bir neçə yerində bu məsələ personajlar arasında polemikaya səbəb olur və qızğın müzakirə-mübahisə obyektinə çevrilir. Məşhur aktrisa, Qərb teatr mədəniyyətinin parlaq simalarından biri olan Sara Bernar sənətin əbədiyaşarlığı, həqiqi sənətkarın bütün zamanlar üçün ölümsüz olması düşüncəsindən çıxış edərək, Şekspirin sağ olmasından, hətta dünən axşam ona zəng çalmasından danışdığı zaman özlərini ağıllı bilən digər ruhi xəstələr onun sözlərini heyrət və təəccüblə qarşılıyırlar. Həyatı, mövcudluğu ancaq fiziki anlamda qavrayan bu adamlar Şekspirin sağ ola bilməsinə inanmırlar. Gülməli olduğu qədər də kədərli olan bu səhnə komediyada maraqlı bədii kontrast üzərində qurulmuşdur:

"Sara Bernar - Bir gecə Şekspir özü mənə telefonla zəng etdi: "- Sara, bu saat dünyada məndən xoşbəxt adam yoxdur" - dedi. "- Nə olub, Vilyam?" -soruşdum. "- Sara, - dedi, mən bu dəqiqə "Romeo və Cülyetta”nı bitirdim!" Sonra ürəyinin ən dərin guşəsindən gələn bir səslə: "Sara, - dedi, - Cülyetta sənsən!.. Kim haçan onu oynayır, oynasın, amma mən onu səninçün yazmışam, Sara, mən Cülyettanı əbədi olaraq sənə bağışlamışam, Sara!"

Ər-arvad - Şekspir dedi bu sözləri?

Sara Bernar - Əlbəttə!

Ər-arvad - Ancaq...

Sara Bernar - Hə ancaq?

Ər-arvad - Ancaq mənim ərim deyir ki, Şekspir o vaxt artıq ölmüşdü!..

Sara Bernar (hiddətlə) - Nə, Şekspir ölmüşdü? Bağışlayın, amma siz kimə ərə getmisiniz? Bəyəm sizin əriniz bilmir ki, Şekspir daimidir? Şekspir əbədidir? Bilmir? Hə?

Şərti simvollara sıx-sıx rast gəlinən əsər boyu müəllif öz mövqeyini çox qabarıq şəkildə büruzə verməsə də, bu qəbildən olan situasiyalardan bəlli olur ki, özü də Şekspirin simasında həqiqi sənətin ölməzliyi, həyatiliyi, bütün zamanlar üçün yeni və çağdaş olması təsəvvüründədir. Hətta onun qənaətinə görə, həyatın mürəkkəbliklərinin, təzadlarla dolu olan inkişaf dinamikasının bənzərsiz fəlsəfi ümumiləşdirməsi olan Şekspir sənəti təkcə bəşər cəmiyyətinin yaşadığı yer kürəsinin deyil, qalaktikada mövcud ola biləcək başqa sivilizasiyalar üçün də əvəzsiz, unikal bir mənəvi sərvətdir.

Yer üzünə enən və təsadüfən əsərdə təsvir olunan ruhi xəstəliklər klinikasına gəlib çıxan "Drob-13" şərti adlı xəyali varlıq (o, "uçan boşqab" vasitəsi ilə başqa planetdən gəlmişdir) yer üzündəki mürəkkəb, ziddiyətli proseslər və insanların baş açılmayan xisləti ilə tanışlıqdan sonra buradakı ən dəyərli şeyin Şekspir sənəti olduğunu görür.

Günün birində "uçan boşqab" onu yenidən öz doğma planetinə qaytarmaq üçün yerə enəndə problemlər, ziddiyyətlər, mənəvi boşluq içərisində çabalayan hər kəs yer üzündən uzaqlaşıb "Drob-13"lə başqa planetə getmək istəyir. "Drob-13" isə öz planetində ona lazım ola biləcək bir şeyi Şekspiri özü ilə götürmək qərarına gəlir:

"Drob-13 (əlini yelləyə-yelləyə) - sağ olun!.. Mən gedirəm!.. Sağ olun!.. (o biri əlindəki kitabı yuxarı qaldırıb qışqırır) Sara!.. Sara!.. Mən Şekspiri özümlə aparıram!.. Mən Banderprandurda teatr yaradacağam, Sara!.. Mən qayıdıb sizi ora qastrola aparacağam. Əlvida, dostlar!.. Sara, mən sizinçün qayıdacağam!."

Əsərin finalındakı bu rəmzi mənalandırmadan sonra bütün personajların dilindən xorla "Yaşasın Şekspir!" nidaları yüksəlir. Dramaturq komediyanı bu şərti simvolika ilə tamamlayır. Əsər boyu təlqin olunan estetik qənaət budur ki, böyük fəlsəfi ümumiləşdirmə gücü olan Şekspir sənəti ecazkar bir fenomen kimi nə zaman, nə də məkan miqyası tanıyır. Bəşər cəmiyyətinin bütün tarixi epoxalarda öyrənməli və ibrət dərsi götürməli olduğu bu ölməz, əbədiyaşar sənətin mənəvi gücü intəhasızdır.

Beləliklə, çoxsaylı və çoxyönlü sosial-siyasi və bəşəri problemlərin inikas olunduğu "Şekspir" komediyası Qərb mövzusuna və qərbli obrazına yeni məzmunlu müraciətin ən uğurlu nümunələrindən biri sayıla bilər.

Bu gün də o xətti davam etdirir Elçin. Ona görə də o, həmişə müasirdir! Əminliklə deyə bilərəm ki, Elçinin pyeslərini səhnədən izləyən hər bir tamaşaçı orada ya özünü axtarır, ya da özünü görür. Çünki Elçin bizdən yazır. İnsanların həyatından, istəkləri və eyni zamanda, mütərəqqi, monoton və sevincli ola bilən dünyaya reaksiyalarından bəhs edir. Elçin içimizdəki ən yaxşı şeyləri qeyd etməyimizə, uğursuzluqlarımıza istehza ilə təəccüblənməyimizə və ciddi düşünməyimizə rəvac verir.

ELÇİN VƏ QARABAĞ

"O unudulmaz möhtəşəm Zəfər gecəsindən bir neçə saat əvvəl Ali Baş Komandan neçə-neçə yeni kəndin işğaldan azad olunmasını elan etdi. Onların arasında İlyas Əfəndiyevin atası, ulu babam Məhəmməd Əfəndinin yurdu - Füzuli rayonunun Saracıq kəndi də yer alır. Əslində, Məhəmməd kişi hələ gənckən ordan Füzuliyə köçmüşdü, tacir idi, işləri çox yaxşı gedirdi, Qarabağın məşhur bəylərindən olan Bayram bəyin qızı Bilqeyis ilə evlənmişdi, orda böyük iki mərtəbəli ev tikdirmişdi. Hətta İlyas Əfəndiyev artıq Füzulidə anadan olmuşdu...

Lakin Saracıq başqa bir məna daşıyırdı, nəslimizin kökü orda salınmışdı və biz hamımız, Füzuliylə yanaşı, bu kəndin - kəndimizin alınmasını səbirsizliklə gözləyirdik... Bu gün artıq Dədənin - biz, nəvələr, İlyas Əfəndiyevi belə çağırırdıq, onun atası və anası Məhəmməd kişi və Bilqeyis xanımın, çox sevdiyi babası Bayram bəyin ruhu şaddır. Və bu, inanılmaz duyğudur - ruhu şad eləmək, bunu bilmək, hiss etmək, əmin olmaq..."

(Günay Elçin qızı Əfəndiyeva)

Ümumiyyətlə, hər zaman, xüsusilə də bu gün, Elçin yaradıcılığını Qarabağsız təssəvvür etmək mümkün deyil. Elçin müsahibələrin birində təəssüf hissi ilə bildirir ki: "Biz (mən qarışıq) vaxtında Qarabağnan əlaqədar lazımi fəaliyyət göstərməmişik. Ona layiq əsərlər yaratmamışıq". Bu cəsarətli etirafı ürəyi Qarabağnan döyünən İlyas Əfəndiyevin ləyaqətli varisi Elçin dilə gətirə bilər. Halbuki İlyas Əfəndiyevin tarixi romanı "Hökmdar və qızı" Qarabağ salnaməsi hesab oluna bilər. Hər iki (Ata və oğul) Xalq yazıçının yaradıcılığında Qarabağ mövzusu qırmızı xətlə keçir!

İşğal - yaddaşlardan silinməyən iz,

Hələ də Cəbrayıl, Qubadlı bizsiz...

Hər gün ya Şuşasız, ya Füzulisiz

Dağ boyda qəm çəkir yazıçı Elçin!

(2011-ci ildə Oqtay Rzanın qələmə aldığı misralar)

Bugünlərdə isə Şuşada Xarıbülbül Festivalı keçirildi! 29 ildən sonra işğaldan azad olunmuş Azərbaycanın dilbər guşəsi Şuşada Ramazan bayramı namazı qılındı.

Bundan da böyük hədiyyə ola bilərmi?!

Xalq yazıçısı Elçindən 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra soruşurlar ki, azad olunmuş Qarabağda ilk hara gedəcəksiniz? Dedi, birinci Füzuliyə, oradan təzə açılacaq Füzuli-Şuşa yoluyla Şuşaya... Sonra həmin yolla yenə Füzuliyə.

... Hörmətli Elçin! Əziz və doğma Elçin! Sizin yeni yaşınızı ürəkdən təbrik edirəm. Bunu da bilirəm ki, xoşbəxtliyiniz ondadır ki, yaşınız artsa da, sənətdə qocalmırsınız. Həmişə belə qalın.

Yazıb-yaradana yetmiş nədir ki,

Səksəni, doxsanı haqlamalısan;

Şərəfli yetmişi yüzə yetir ki,

Yüzün özündə də çağlamalısan.

(Eyvaz Borçalının Elçinə həsr etdiyi şeirin son bəndi)

Əziz yazıçımıza yaradıcılığından əsl ilham və sevinc almağı arzulayıram, çünki yazıçılıq peşə deyil, həyat tərzidir. Sizin yazdığınız hər sətir oxucunun düşüncəsini həyəcanlandırır, onu mənən zənginləşdirir və dünyanı daha da maraqlı edir! Belə də davam etsin! Qələm və nəcib sətirlər ustadı! Ad gününüz mübarək!

Sevinc ZEYNALOVA

Filologiya elmləri doktoru, ADU-nun professor

525-ci qəzet.- 2021.- 18 may.- S.12-13.