Hafiz Quliyev :"Cəbrayıla gedəndə keçirdiyim hissləri heç bir sənət ifadə edə bilməz"

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 4-də Cəbrayıl ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşüb, Memorial Kompleksin və şəhərin bərpasının təməl daşını qoymuşdu. Həmin tarixi görüşdə Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının baş rejissoru, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dosenti Hafiz Quliyev də iştirak edirdi. Hafiz müəllimlə elə teatrda görüşərək həm yaradıcılığı, həm Vətən müharibəsi, həm də sözügedən tarixi görüş haqqında geniş söhbət etdik:

***

"Biletlər elə tez satılır ki, az sonra kassada bilet tapılmır"

- Hafiz müəllim, uzun aradan sonra teatrlar nəhayət, öz işinə başlayıb. Sizin teatrda işlər necə gedir?

- Pandemiya həm dünya, həm də ölkəmizdə bütün sahələrə, o cümlədən, mədəniyyətə, teatrlara ciddi təsir etdi. Uzun müddət idi qapanma şəraitində idik. Şükür ki, sentyabr ayında biz teatr olaraq artıq fəaliyyətə başladıq. Bildiyiniz kimi, sentyabrın 18-də dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəylinin doğum günü münasibətiylə hər il ölkəmizdə ənənəvi olaraq beynəlxalq musiqi festivalı keçirilir. Bu festival çərçivəsində Opera və Balet Teatrına icazə verildi ki, bir neçə tamaşa göstərək. Onda hələ heç bir teatra icazə verilmirdi. Biz də bu sayədə Üzeyir Hacıbəylinin "Leyli və Məcnun" operası da olmaqla, bir neçə tamaşalarımızı göstərdik. Bundan sonra Operativ Qərargah müəyyən məhdudiyyətlərlə də olsa, bütün teatrların fəaliyyətinə icazə verdi. Teatr cameəsinin bu qərara reaksiyası çox maraqlı oldu. Hər kəs çox sevinirdi. Əlbəttə, incəsənət insanları səhnədə, çəkiliş meydançasında olmalıdırlar. Buna görə də onların bu sevinci anlaşılandır. Bundan sonra biz də repertuar üzrə tamaşalarımızın nümayişinə başladıq. Həftədə üç dəfə - çərşənbə, şənbə və bazar günləri tamaşalarımız oynanılır. Təbii ki, pandemiya qanunlarını nəzərə almaqla. İnsanlar uzun müddət idi teatrdan uzaq idilər və biz düşünürdük ki, onların teatrlara qayıdışı, adaptasiyası bir az vaxt çəkəcək. Amma heç də belə olmadı. İlk tamaşadan artıq tamaşaçı axınını gördük. Bu günə kimi 20-yə yaxın tamaşa göstərmişik və hamısı çox böyük maraqla qarşılanıb. Biletlər elə tez satılır ki, az sonra kassada bilet tapılmır. Alqışlar da başqadır elə bil. Tamaşaçılarımız daha şövqlə, coşğuyla alqışlayırlar. Aktyorlarımız da daha böyük həvəslə oynayırlar. Görünür ki, tamaşaçı-səhnə-aktyor triosu düzəlir. Həmçinin, məşqlərimiz də sürətlə gedir. Aktyorlarımız elə böyük səylə məşqlər edirlər ki, çox qısa zamanda kütləvi səhnəli tamaşalarımız da nümayişə hazırlandı və oynanıldı. İnşallah, pandemiya tam bitsin və insanlar da işini daha rahat görsün.

"Sanki Azərbaycan Ordusu məhz irəli getmək üçün qurulub..."

- Geridə qoyduğumuz dövr ölkəmiz üçün pandemiyadan əlavə, daha çox Vətən müharibəsi və Böyük Zəfərimizlə yadda qaldı. Bu dövrü necə keçirdiniz?

- Əslində, bu, indi ən vacib və ən ürəklə danışa biləcəyimiz mövzudur. Çünki Azərbaycan son bir neçə əsrin ən böyük zəfərini qazandı. 44 gün içində bizim 30 ildir qəlbimizdə yaraya çevrilən işğala son qoyuldu. Bəli, bu 30 ildə ölkəmizdə çox mühüm işlər gedirdi, hər sahədə inkişaf görünürdü. Biz yaradıcı insanlar mədəniyyət sahəsində çalışır, teatrda işlərimizi davam etdirir, xarici ölkələrdə incəsənətimizin təbliğini uğurla həyata keçirirdik. Amma yeganə bir nisgilimiz vardı ki, o da Qarabağ idi. Qarabağ dərdi və arzusu, fikrimcə, özünü azərbaycanlı və türk sayan hər kəsin içində vardı. Həmişə "İnşallah, nə vaxtsa o torpaqlara gedək" - deyə arzu edərdik. Bu gün isə "çox şükürlər olsun ki, artıq o torpaqlara gedə bilirik" - deyirik. Doğrudan da, burada Ali Baş Komandan İlham Əliyevin qətiyyəti, uzaqgörən siyasəti, iradəsi, diplomatiyası və qələbə əzmiylə qurduğu ordu və bu ordunun ruhu böyük önəm kəsb etdi. Bilirsiniz, bu, çox az hallarda olur ki, orduda bu cür ruh yaransın. Sanki Azərbaycan Ordusu məhz irəli getmək üçün qurulub, onlar geri addım ata bilməzlər. Müasir texnikanın idarə olunması, çətin və dağlıq relyeflərdə hərbi əməliyyatların yerinə yetirilməsi heç də asan iş deyildi. Çoxumuz Şuşaya gedən o Zəfər yolunu gördük. İndi oradakı asfalt yolla gedəndə insan qorxur. O ki qala, əsgərlərimiz orada heç bir yol olmadan, daşı, qayanı yara-yara, meşələrdən keçə-keçə Şuşaya gedib çıxmışdılar. Özü də eyni zamanda, mənfur və relyefi çox gözəl tanıyan düşmənlə döyüşə-döyüşə. Demək ki, onları məhz bu ruh, Vətən sevgisi oraya qaldırırdı. Əslində, bunun özü böyük möcüzədir. Azərbaycanın apardığı bu 44 günlük müharibə doğrudan da, analoqu olmayan bir müharibə oldu. Düşmən 30 il orada silahlanmış, istehkamlar qurmuşdu. Amma Azərbaycan Ordusunun qabağında davam gətirə bilməyib qorxaqcasına qaçdılar.

Həmin dövrdə, həmçinin, Azərbaycan informasiya müharibəsində də uğurla savaşdı və etiraf etməliyik ki, informasiya müharibəsini də cənab Prezident öz üzərinə götürdü. Onun dünyanın ən aqressiv jurnalistlərinə verdiyi cavablar bütün dünya siyasilərinə önəmli bir dərs idi ki, müharibə gedə-gedə necə danışmaq və həqiqətləri bəyan etmək olar. Cənab Prezidentin həmin müsahibələrini dönə-dönə izləyir və hər dəfə heyrət edirdim. Necə hazırlıqlı və siyasi cəhətdən peşəkar olmalısan ki, ünvanlanmış qərəzli suallara belə, bu cür dolğun, kəskin və məntiqli cavab verəsən.

Eyni zamanda, ordunun silahlanması və hazırlıq dərəcəsi heyrət doğurdu. Bəli, müasir texnikayla silahlanmışdı, amma bütün hallarda qələbəni ordumuza, əsgərlərimizə borcluyuq. Çünki bu qələbənin arxasında mütləq insan amili var. Minalarla, pusquyla, düşmənlə dolu ərazilərə gedən və üz-üzə döyüşən yenə də əsgərdir. Özü də hansı əsgər, 18-19-20 yaşlı cavan uşaqlar. O uşaqlar ki, onlar Qarabağı görməyiblər, bəzilərinin tarixdən xəbəri yox idi, amma onlar özləri tarix yaratdılar və biz indi onların yaratdığı tarixi öyrənirik.

- Sizə həm də azad olunan torpaqlarımıza getmək qismət olub artıq.

- Bəli, çox şükür ki, artıq o doğma yerlərə - Qarabağa gedə bilirik. Üzeyir Hacıbəyliyə həsr olunmuş beynəlxalq festival çərçivəsində Şuşaya getmək qismət oldu mənə. Orda Cıdır düzünə getdim, bir müddət tək qaldım və ətrafa baxdıqca yenə də hərbçilərimizi düşündüm. Fikirləşdim ki, İlahi, onlar bu sıldırım qayaları necə çıxıblar axı?! Qəribədir, nə qədər baxsan, nə qədər düşünsən də, heç cüzi versiya belə yaranmır beynində ki, bəlkə də bu cür çıxıblar. Təsəvvürü belə mümkün deyil. Əlbəttə, ömür boyu bu böyük qələbəni bizə yaşadan şəhidlərimizin ruhu qarşısında, qazilərimizin önündə baş əyəcək və onlara minnətdar olacağıq. Onların bu böyük fədakarlığı hamımız üçün böyük dərs oldu. Yəni onların qoruduğu bu vətənə xidmət üçün hər kəs öz yerində məhz o cür əsgər olmalıdır. Hər birimiz öz sahəmizdə məhz o cür fədakarcasına vətənə xidmət etməliyik.

Bu böyük qələbə Azərbaycanı dünyaya daha fərqli yöndən tanıtdı. Dünyanın çox ölkəsində qastrol səfərlərində olmuş, tamaşalar qoymuşuq. Oralarda görürdük ki, son illər xüsusən, mədəniyyətimizin təbliği baxımından cənab Prezident İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın başçılığıyla görülən işlər sayəsində Azərbaycanı kifayət qədər tanıyırlar. Bizə orda ən çox verilən suallar da məhz Qarabağla bağlı olurdu. Əlbəttə, tarixi həqiqətləri danışır, hazırda niyə Qarabağı geri ala bilməməyimizi izah etməyə çalışırdıq. Hər kəs də bilir ki, üçüncü ölkələr olmasa, çoxdan Qarabağ azad olunardı. Cənab Prezidentin özü də deyirdi ki, bunun vaxtı vardı və mən bilirdim nə vaxt. Deməli, pərdənin arxasında bizim bilmədiyimiz proseslər gedirmiş və vaxtı çatanda həll olundu.

Bildiyiniz kimi, mən Cəbrayılda doğulmuşam. Çox şükür, mənə doğulduğum torpağa da getmək qismət oldu. İnsan doğulduğu yerdən çox qəribə güc alır. Təhsillə bağlı Cəbrayıldan çox tez çıxmışdım. Amma ildə bir neçə dəfə gedib-gəlirdim. Maraqlıdır, hər dəfə ordan gələndə hamı deyirdi ki, təzələnmisən, yenilənmisən. Özüm də hiss edirdim ki, sanki doğulduğum o torpaqdan illik güc, enerji alırdım və il boyu onu "xərcləyirdim". O tükənən kimi özümdən asılı olmadan, yenidən gedirdim kəndimizə. Bunu sonradan dərk etdim. Düz 30 il mən və mənim kimilər öz torpağına getmədən, yenilənmədən, o enerjini almadan yaşamağa məhkum olduq.

İstər Şuşaya, istərsə də, Cəbrayıla gedəndə keçirdiyim hissləri heç bir sənət vasitəsi ifadə edə bilməz. Düzdür, kəndimizdə, evimizdə uşaqlığımı xatırladım, ordakı xatirələr gəldi gözümün önünə. Amma keçirdiyim hissin yanında bu xatirələr adi haldır. Bunların fövqündə şüuraltında qəribə bir hiss var ki, onun nə olduğunu bilsəm də, ifadə etmək mümkünsüzdür. O, həm rəng, hava, uşaqlıq, valideyn, dostlar, içdiyim su, yediyim çörək, həsrət, həm də bunların hamısıdır. Adı isə yoxdur. Bütün bunlardan yüksəkdə isə qürur hissi dayanır ki, 30 illik acını, həsrəti belə, unutdurur. Bu hiss insanı dünyalaşdırır və gücünü dərk etdikcə, bu gücü sənə bəxş edənlərə, bu qüruru sənə yaşadanlara yenidən minnətdarlığın yaranır. Bu, həm də böyük məsuliyyətdir. O qəhrəmanlarımızın qazandığı qələbəni saxlamalı və gələcək nəsillərə ötürməliyik. Bunun üçün də hamımız öz sahəmizdə təmiz hisslərlə layiqli işlər görməliyik.

Əslində, Azərbaycan çox qədim tarixə və mədəniyyətə malik, öz mədəniyyətinə sahib çıxmağı bacaran, mülayim, mehriban, sülhsevər, qonaqpərvər xalqdır. Amma bundan istifadə edib üstünə dişini qıcayan olarsa, onun başına dəmir yumruğu endirməyi də bacarar. Bu müharibə bütün dünyaya məhz o dəmir yumruğu göstərdi. Bu gün bu dəmir yumruq Ali Baş Komandan İlham Əliyevin başçılığı ilə ordumuz tərəfindən yarandı və hər zaman da olacaq. Bunu dünya bilməlidir ki, bir xalq kimi müsbət keyfiyyətlərimizdən istifadə etmək lazım deyil, sadəcə hörmətlə yanaşılmalıdır ki, hörmət də görəsiniz.

"İlk şərtim bu olur ki, kollektivdə bir dənə də erməni olmasın"

- Keçən ilin 4 oktyabrını necə xatırlayırsınız?

- Keçən il 4 oktyabrda mənə İctimai Televiziyada "Sabaha saxlamayaq" verilişində canlı yayıma dəvət gəldi. Təbii ki, həmin günlərdə müharibə gedirdi və hər anımız cəbhəylə bağlı idi. Xüsusən, cənab Prezidentin axşamlar yeni azad olunan torpaqlarla bağlı verdiyi məlumatları səbirsizliklə gözləyirdik. Veriliş vaxtı aparıcılar tez-tez deyirdilər ki, cənab Prezident yeni xəbər verəcək. Görürük ki, onlar da bu xəbəri gözləyirlər. Məhz buna görə verilişi iki saatdan çox uzatdılar ki, rəsmi xəbər gəlsin. Birdən aparıcı Vüsalə xanım dedi ki, Cəbrayılın dörd kəndi azad olunub. Onların içində mənim doğulduğum Quycaq kəndinin də adını çəkdi. O an keçirdiyim hissi heç bir sözlə ifadə edə bilmərəm. Bunun ardınca elan olundu ki, Cəbrayıl rayonu azad edilib. Onda artıq özümdən asılı olmayaraq, birinci mən ayağa qalxdım və sonra bütün zal ayağa qalxıb alqışladıq. Həmin vaxt şok vəziyyətində idim. Təsəvvür edin, illərdir gözlədiyin bir xəbəri sənə verirlər və artıq sənə ondan başqa ətrafındakı heçnə maraqlı olmur, körpə uşaq kimi sevinirsən. Bu, tək cəbrayıllılar üçün deyil, bütün Azərbaycan üçün möhtəşəm xəbər idi. Çünki Cəbrayıl ilk azad edilən rayonumuz oldu. Ondan sonra hər birimizin bu müharibəyə ümidi daha da artdı ki, demək, davamı da gələ bilər. Cənab Prezident bizimlə görüşündə özü də dedi ki, biz Cəbrayılı azad etdik və düşərli oldu, digərlərini də aldıq. Cəbrayılın azadlığı düşməni ruhdan saldı, bizim ordumuzu ruhlandırdı. Azərbaycan Ordusu bu müharibədə manevr üçün belə geri getmədi, ancaq irəli addımladı. Buna görə bu müharibənin dünyada analoqu yoxdur. Bu, sözün əsl mənasında möcüzədir. Bu, müharibədən çox, Azərbaycan gəncinin Vətəninə olan sevgisi idi. Ən böyük sevgi də məhz budur.

Biz elə bir düşmənlə üz-üzəyik ki, onlar dünyanın ən mundar varlıqlarıdır. Bəzən onların bizim torpaqlarda törətdiklərinə vandalizm deyirlər. Amma vandalların şüuru inkişaf eləmədiyindən onlar heykəlləri dağıdırdılar. Çünki heykəlin nə olduğunu dərk etmir, elə bilirdilər o heykəllər onları arxadan vuracaq. Ermənilər isə bizim abidələrimizi, daşımızı, torpağımızı şüurlu şəkildə məhv edirlər. Əgər bu, vandalizmdirsə, demək, erməninin şüuru 4 min il öncədə qalıb, inkişaf etməyib. Yox, şüurlu edirlərsə, demək, bu, vandalizm deyil, daha dəhşətli bir şeydir. Mən buna ermənizm deyərdim. Cəbrayılda gördük, insanların zəhmətlə əkdikləri ağacları, tikdikləri evləri belə dağıdıb məhv ediblər. Yaxşı, sən insanlarla müharibə aparıb, nəyinsə hesabına onları öldürməklə, qovmaqla torpağına yiyələnmişdin. Bəs çinarla, daşla, kəhrizlə, bulaqla nə müharibən var idi?! Azərbaycan isə sırf əsgərlə müharibə apardı. Heç erməninin adi vətəndaşını da hədəf almadı. Bununla da həm erməniyə, həm də dünyaya humanizm dərsi keçdi. Onlar sadəcə xəstə millətdirlər. Başqa ölkədə tamaşa qoyarkən ilk şərtim bu olur ki, kollektivdə bir dənə də erməni olmasın. Çünki o millət mütləq hansısa anda öz mundarlığını göstərib, işə mane olacaq. Bu da mənə lazım deyil.

- Cəbrayılda cənab Prezidentin iştirakıyla keçirilən tədbirdə siz də vardınız. Hansı hisslərlə ayrıldınız o görüşdən?

- Bu, həddindən artıq qürurverici idi. Cəbrayılın azadlığının 1-ci ilində-oktyabrın 4-də cənab Prezident Cəbrayılın mərkəzində bir qrup rayon sakiniylə görüşdü. Dedi ki, bu gün Cəbrayılda siz mənim qonağımsınız, amma bir il sonra mən sizin qonağınız olacağam. Çox səmimi bir görüş idi. Orda yaşayış massivinin, Memorial Kompleksin təməlini qoydu. Həmçinin, gələcəkdə burda və Qarabağda görüləcək işlər barədə danışdı. İnsan onları düşünəndə böyük sevinc hissi keçirir ki, İlahi, illərlə gözlədiyimiz an gəlib çatıb və Qarabağda müasirləşmə işləri başlayıb.

Sonra vətəndaşlarla səmimi söhbəti oldu. Onların suallarını cavabladı, özü suallar verdi. İnsanların Cəbrayılda kənd təsərrüfatının əsasən hansı istiqamətləriylə daha çox məşğul olduğunu soruşdu. Sakinlər də əvvəllər hansı kəndlərdə hansı təsərrüfat sahələri olduğunu deyirdilər. Cənab Prezident bunlara çox adekvat reaksiya verir və onların yenidən canlandırılmasının önəmini vurğulayırdı. Bu, gələcək üçün də böyük tarixi görüş idi. Bu görüşdən insan heç ayrılmaq istəmirdi. Mən heç ayrılmadım da. Hələ də ordayam və yəqin ki, həmişəlik orda qalacağam. İnşallah, yaxın vaxtda hamımız gedəcək və artıq orda ikən Bakını xatırlayacağıq (gülürük).

- Bu mövzu məxsusi olaraq sizin yaradıcılığınızda öz əksini necə tapacaq?

- Onsuz da əsl azərbaycanlıların hamısının içərisində bir vətənpərvərlik var və bu, bütün dövrlərdə onun işinə təsirini göstərir. Məsələn, biz Zəfər həftəsi çərçivəsində "Vaqif" operasını oynadıq. Burda da Qarabağ, Şuşa var. Ondan əlavə, akademik Nərgiz Paşayevanın librettosu ilə "Qarabağnamə" əsərini səhnələşdirmişdim. Həmçinin, Firəngiz Əlizadənin "İntizar", Vasif Adıgözəlovun "Natəvan" əsərləri və sair var ki, bunların hamısında elə bu mövzular var. Həmçinin, biz Zəfər həftəsində 4-5 tədbir keçirdik. Bütün bunlar bu gün üçündür. Gələcək üçün isə, məncə, bu mövzu daha da öz möhtəşəmliyini axtarıb tapacaq. Zaman keçdikcə, incəsənətimizdə bu mövzu daha çox öz yerini tapacaq. Əlbəttə, bütün yaradıcı insanlar kimi mənim də içimdə bu hisslər var. Lakin elə hisslər var ki, o, ifadə olunmur. Qarabağın azadlığı, bizim Cəbrayıldakı görüşümüz məhz həmin hissdir. O, ancaq orada yaşanır, İlahi eşq kimi. Sadəcə olaraq onu biz müəyyən qədər sənətlə əks etdiririk. Yazılan, çəkilən əsər bir olacaq, amma insanların ondan aldığı hiss müxtəlif, hər insanın özünə aid olacaq.

"Şuşa azad olunanda mənə o ölkələrdən zənglər gəlirdi ki, nəhayət, Üzeyirin vətəni azad olundu"

- Hafiz müəllim, siz xarici ölkələrdə əcnəbi sənətçilərlə tamaşalar qurmuş az sayda rejissorlarımızdan birisiniz. Son olaraq bu haqda danışmaq istərdim. Bu, davam edirmi?

- Azərbaycan müstəqillik qazanandan sonra, xüsusən son 20 ildə müxtəlif sahələrdə azərbaycanlı sənətçilərin xarici ölkələrə çıxışı başladı. O cümlədən, Azərbaycan rejissorları da xarici ölkələrə getməyə başladılar. Mən də 2003-cü ildən etibarən xarici ölkələrdən gələn dəvətlərlə orada tamaşalar qoymağa getdim. İlk olaraq 2003-cü ildə Türkiyədə Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında Üzeyir Hacıbəylinin "Arşın mal alan" əsərini Anadolu və Azərbaycan türkcəsinin ortaq dilində səhnələşdirdim. Tamaşa uzun müddət repertuarda qaldı və hər dəfə də anşlaqla nümayiş olundu. Türkiyənin tanınmış siyasi xadimləri, sənətçiləri gəlib o tamaşaya baxdılar. Sonra onlar mütəmadi olaraq məni dəvət etdilər, Türkiyənin müxtəlif şəhərlərində əsərlər qoyduq. Artıq oranın sənətçiləriylə də sıx dostluğumuz yarandı və bu günə kimi də davam edir. Hətta orda "Arşın mal alan"ı çox sevirdilər və mən onlara danışırdım ki, bu əsərin müəllifi Üzeyir Hacıbəyli Şuşada yetişib və bu əsəri o təsirlə yazıb. Onlara çox maraqlı gəlirdi. Hətta musiqinin gücü o qədər böyükdür ki, həmin vaxt italiyalı rejissor da başqa əsər səhnələşdirsə də, onların aktyorları belə məşq vaxtı gəlib bizim tamaşaya baxırdılar. Başqa ölkələrdə də eyni vəziyyətlə qarşılaşırdıq. Qarabağ, xüsusən Şuşa azad olunanda mənə o ölkələrdən zənglər gəlirdi ki, nəhayət, Üzeyirin vətəni azad olundu.

Sonra Çindən dəvət gəldi və Pekində Çin dilində "Arşın mal alan"ı qoyduq. Çin məktəbi tamam başqa estetikadır. Hətta gedəndə düşünürdüm ki, çətin olacaq. Amma onlar o qədər çox sevmişdilər ki, əsəri, gündə 8 saat məşqə baxmayaraq, baş rolun ifaçıları qızla oğlan məşqdən sonra yenə qalırdılar ki, 3-4 saat da məşq edək. Hətta onların mədəniyyət nazirinin müavini bizim musiqini dinləyəndən sonra demişdi ki, biz istəyirik çin gənci bu musiqiylə, ab-havayla tərbiyələnsin.

Ondan başqa, Moskvada, Belarusiyada qoyduq bu tamaşanı. Belarusiyada indi də repertuardadır. Tamaşa hazırlananda paltarların seçiminə özüm nəzarət edirəm ki, bizim bütün milli kolorit qalsın. Özü də klassik üslubda hazırlayıram ki, tanısınlar. Onu da çox sevirdilər. Aktyorlar deyirdilər ki, bizi səhnədə çox saxlayın da, bu paltarda çox gözəl görünürük.

Pandemiya dövründə Bolqarıstanda iki dildə - bolqar və türk dillərində qoyduq tamaşa. Daha doğrusu, pandemiya ərəfəsində artıq təhvil verdik. Çindəki və Bolqarıstandakı tamaşaları festivala çıxarıblar.

Düşənbədə "Leyli və Məcnun"u qoyduq. Baş rollarda Mənsum İbrahimov, Nəzakət Teymurova, tar-kamança Elçin Həşimov və Elnur Əhmədov, dirijor Yalçın Adıgözəlov olsa da, aktyorların qalanı və xor Tacikistandan idi. Onlar cəmi 3 günə xoru öyrəndilər.

Ərəbistanda ilk dəfə Qətərə "Leyli və Məcnun"u bu quruluşda aparmışıq. Çexiyada, Koreyada festivallarda olmuşam. Çox ölkələrdə olub tamaşalarımız. Hərəsinin öz məktəbi var. Mənsə, öz məktəbimizlə qoyurdum tamaşaları və onlar çox bəyənirdilər. Mənə hansısa xarici əsərin səhnələşdirilməsi ilə bağlı təkliflər gəlirdi. Hətta xarici rejissorlar, yazarlar əsərlərini gətirirdilər ki, bunu da səhnələşdirin. Deyirdim ki, gəl, əvvəl bu Azərbaycan əsərini qoyum, sonra da sizin əsərinizi. Məqsəd təkcə tamaşa qoymaq deyil. Həmişə getdiyim yerə Azərbaycan tarixi, Qarabağ haqqında materiallar aparıram. Çünki bilirəm ki, mütləq sual veriləcək. Verilməsə də, özüm açıram söhbəti, danışıram, tanıdıram. Elələri olurdu ki, deyirdilər biz bunu başqa cür bilirdik, sən demə, həqiqət başqa imiş. Bu da bir mədəni təbliğat idi.

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet.- 2021.- 20 noyabr.- S.16-17.