Teatrlara doğru yeni dalğa!

Bu dəfə "Covid-19"un növbəti dalğasınd an yox, tamaşaçı axınından söhbət gedir

Son iki ilə yaxın müddətdə qapalı qalan teatrlarımız oktyabrın 1-dən etibarən Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın müəyyən məhdudiyyətlər daxilindəki icazəsi ilə öz qapılarını öncə yaradıcı heyətin, sonra isə sevimli tamaşaçılarının üzünə açdı. Bəzi teatrlarımız icazədən bir neçə gün sonra artıq tamaşalarıyla teatrsevərlərin görüşünə gəlsə də, bəziləri hələ də məşq proseslərini davam etdirir və yaxın günlərdə mövsümü açmağa hazırlaşır. Pandemiyadan öncə teatrlarla çox sıx əlaqə saxlayan bir jurnalist və teatrsevər tamaşaçı kimi bu dəfə də bütün diqqətim bu sənət ocağına yönəldi. Mətbuat katibləri təmsil etdikləri teatrların repertuarlarını ictimaiyyətlə paylaşdıqca vəziyyətlə maraqlanırdım və onlardan aldığım cavablar məni çox sevindirirdi. Belə ki, teatrlara maraq o qədər artıb ki, onlar jurnalistlər və xüsusi qonaqlar üçün belə dəvətnamələr ayıra bilmirlər. Hətta kassadan bilet tapmaq belə müşkülə çevrilib. Bu vəziyyətin ayrı-ayrı teatrlarda necə olduğunu, ümumiyyətlə bərpadan sonra teatrlarımıza marağın səviyyəsini öyrənmək üçün bəzi teatrların mətbuat katibləriylə əlaqə saxladıq. Çox sevindirici haldır ki, onların cavabı da bizim müşayiətimizlə üst-üstə düşür:

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının mətbuat katibi Fəridə Aslanova qeyd etdi ki, uzunmüddətli karantin dönəmindən sonra teatrlara maraq xeyli dərəcədə artıb: "Xüsusi vurğulayım ki, hətta noyabrın sonuna kimi olan tamaşalarımızın hamısına bütün biletlər alınıb. Fəaliyyətimiz bərpa olunandan sonra çox böyük ruh yüksəkliyi ilə tamaşalarımızın məşqləri davam edir. Yaradıcı heyət yeni bir tamaşa üzərində çalışır. Vətən müharibəmizə və böyük zəfərimizə həsr olunan "Bir nəfəs" qədər adlı səhnə əsərinin premyerası ilə bağlı məlumat yaxın günlərdə ictimaiyyətə veriləcək.

Teatrımıza maraq barədə deyə bilərəm ki, gözlədiyimizin on qatı qədər tamaşaçıların marağı ilə qarşılaşırıq. Hətta sosial şəbəkə səhifələrimizdə, mənim özümün şəxsi nömrəmə yazıb maraqlanır, tamaşalar haqqında soruşurlar. Bəzi valideynlər uşaq tamaşalarını soruşur, niyə hələ uşaq tamaşalarının olmadığını soruşurlar. Təbii ki, bu, bizi çox sevindirir. Yaxın zamanda teatrımız tam mənasıyla əvvəlki fəaliyyətinə qayıdacaq, uşaq tamaşaları da, digər baxımlı tamaşalarımız da teatrsevərlərin görüşünə gələcək".

Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının mətbuat xidmətinin rəhbəri Cavid Zeynallı teatrın 15 oktyabrdan etibarən tamaşaların nümayişinə başladığını dedi: "Akademik Milli Dram Teatrı oktyabrın 15-dən etibarən tamaşaların nümayişinə başlayıb. Operativ Qərargah teatrların və bir sıra mədəniyyət müəssisələrinin fəaliyyətinə icazəylə bağlı qərarını qeyd edəndə bəzi insanlarda belə bir təəssürat yarandı ki, elə məhz oktyabrın 1-dən tamaşalar oynanılacaq. Amma teatra və ordakı proseslərə bələd olan adamlar bilir ki, iki ilə yaxın müddətdə teatr bağlı olduğundan tamaşaların qarşısına birbaşa şəkildə çıxmaq olmazdı. Teatr canlı sənətdir və intensiv məşqlərə ehtiyac vardı. Akademik Milli Dram Teatrının rəhbərliyi də 15 gün müddətində repertuardakı tamaşaların məşqlərini təyin etdi. Bu tamaşalardakı aktyorlar səhər və axşam olmaqla intensiv məşqlərə cəlb olundular. Beləcə, biz oktyabrın 15-də mədəniyyət naziri Anar Kərimovun iştirakı ilə "Qarabağnamə" tamaşası ilə mövsümü açıq elan etdik.

Əlbəttə, tamaşaçılarımız, teatrsevərlər bu müddətdə teatr üçün darıxmışdılar və onlar müxtəlif vaxtlarda sosial şəbəkələrdə öz narahatlıqlarını bölüşürdülər. Hətta bizim özümüzə də yazanlar olurdu. Nə yaxşı ki, bu açılış baş verdi. Təbii ki, yenə də karantin qaydalarına ciddi şəkildə əməl olunur. Covid pasportu olmadan heç kim teatr binasına buraxılmır. Həmçinin, tamaşa zalında hər kəs tibbi maskadan istifadə edir. Bu, birmənalı və zəruridir. Bundan əlavə isə təlimata əsasən tamaşa zalında yalnız 50 faiz tamaşaçı olur.

Pandemiya səbəbindən bizim müxtəlif layihələrimiz təəssüf ki, təxirə düşdü. Hazırda həmin layihələrin reallaşdırılmasıyla məşğuluq. Cari repertuarda olan tamaşaların məşqləri bitəndən sonra artıq yeni işlərimizi tamaşaçılarımıza təqdim edə biləcəyik. Həm Azərbaycan, həm də dünya dramaturgiyasından çox maraqlı əsərlər var ki, həmin əsərlərlə tamaşaçıların görüşünə gəlməyi planlaşdırırıq. Təbii ki, növbəti mərhələdə teatr həm də yerli və beynəlxalq qastrollara çıxmağı planlaşdırır".

Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrının mətbuat xidmətinin rəhbəri Həmidə Rüstəmova isə deyir ki, teatr elə ilk gündən tamaşaçıları ilə görüşə gəlib: "Bildiyiniz kimi, müvafiq qurumun icazəsi ilə teatr-konsert müəssisələri oktyabrın 1-dən müəyyən məhdudiyyətlərlə də olsa, fəaliyyətini bərpa etdi. Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı da bu sıraya ilk qoşulanlardan oldu. Belə ki, icazənin ilk günündən - oktyabrın 1-dən biz sevimli balaca tamaşaçılarımızın, ümumən kukla teatrı həvəskarlarının qarşısındayıq. Rəngarəng aylıq repertuarımız üzrə tamaşalarımız davam edir. Artıq 1 aydır ki, hər həftənin cümə, şənbə və bazar günləri üç hər gün üç seans olmaqla tamaşalarımızı nümayiş etdiririk.

Sevindirici haldır ki, tamaşalara hədsiz maraq var. Sanki insanlarda teatra istək, tələbat artıb, özlərində bu zəngin və əvəzsiz estetik zövq, mənəvi istirahət məkanına sevgi, ehtiyac yaranıb. Təbii ki, teatr təmsilçiləri kimi bu, bizi hədsiz sevindirir.

Təbii ki, bu da teatr təmsilçilərinə əlavə stimul, fəaliyyət zövqü aşılayır. Hazırda bizim teatrda da 2 yeni tamaşanın məşqi gedir. Ötən həftə bir premyera ilə tamaşaçıların qarşısına çıxdıq. Yəni teatr artıq özünün qaynar yaradıcılıq həyatına qayıdıb.

Biletlərin qiymətinə gəlincə, hələ ki, bu barədə hər hansı bir fikir, müzakirə yoxdur. Doğrudur, bizim teatr kimi tamaşaçı tutumu nisbətən az olan zallarda (zalımız 200 nəfərlikdir və biz yalnız 80 bilet sata bilirik. hərçənd tələbat, istək çoxdur) buna ehtiyac var. Amma pandemiya şəraiti, ümumən tamaşaçılarımızın teatra marağının azalmaması, qiymət artımının hər hansı maeəyə çevrilməməsi üçün biz bu barədə hələ ki, düşünmürük. Çünki dediyim kimi əsas odur ki, valideynlər uşaqlarını istədikləri vaxt teatra gətirə bilsinlər.

Teatrımıza pandemiyadan öncə də daim tamaşaçı marağı olub və birmənalı olaraq biz yalnız kassadan satışla işləyən, tamaşaçısı ilə birbaşa ünsiyyət quran teatr kimi onların istək və arzularını daim ön planda saxlayırıq".

Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının mətbuat katibi Pərvin Nurəliyeva da qadağalardan sonra teatra yaranan ümumi maraqdan razıdır: "Ən əvvəl onu deyək ki, Operativ Qərargahın qoyduğu qaydalara əsasən, zallarımızın yalnız 50 faizinin tamaşaçıyla doldurulmasına icazə olduğu üçün biz bütöv mənzərə haqqında tam fikir deyə bilmirik. Çünki bu, çox da böyük rəqəm deyil. Amma bununla belə, həqiqətən hiss olunur ki, mühitdə, cəmiyyətdə teatra, sənətə bir təşnəlik, köhnə həyat tərzimizə qayıtma sevinci var. Təbii ki, sağlamlığımız hər şeydən önəmlidir və biz daim tamaşaçılarımızı bu qaydalara riayət etməyə çağırırıq. Bütün bu qaydalar çərçivəsində həm köhnə tamaşalara, həm də yeni qurulan səhnə əsərlərinə maraq hiss olunur. Bildiyiniz kimi, bizim böyük zal təmirdə olduğundan, biz böyük zalın tamaşalarını hələlik R.Behbudov adına Mahnı Teatrı və Kukla Teatrının səhnələrində təqdim edirik. Həm həmin teatrlardakı tamaşalara, həm də kiçik zalımızdakı mono tamaşalara da xeyli sayda seyrçi reaksiya vermişdi, baxmağa gəlmişdi. Hətta kiçik zaldakı tamaşamızın başlamasına dəqiqələr qalmışa qədər də tamaşaçı yaxınlaşdı və təəssüf ki, zal artıq dolu olduğundan Operativ Qərargahın qaydalarına əsasən bizim əlavə tamaşaçı qəbul etmək icazəmiz yox idi. Buna görə də məyus olduq ki, tamaşaçılar geri qayıtmalı oldular. Bu kimi kiçik detallar həqiqətən də yaradıcı insanlarda bir ruh yüksəkliyi yaradır.

Eyni zamanda, bizim uşaqlar üçün yeni layihəmiz var: "Bəbə" səhnəsi layihəsi. Onun "Şirin qoğal" adlı ilk tamaşası təqdim olundu. Bu, bizim teatrımız üçün tamamilə fərqli və yeni estetikada qurulmuş tamaşa idi. Ona da ən kiçik yaşlı tamaşaçılarımızın xoş reaksiyalarını görmək çox sevindirici idi. Sanki "Bəbə" səhnəsinin qarşısına qoyduğu həmin o nağıl ab-havasını görmək olurdu.

Əlbəttə, uzun müddətdir qapanma şəraitində olduğundan və hələ də mövcud qaydalar davam etdiyindən yəqin ki, əvvəlki tempə qayıtmaq müəyyən zaman tələb edəcək. Amma yenə də bu cür maraq və həvəs görmək bizdə böyük sevinc, gələcəyə inam yaradır. Yaxın zamanlarda teatr öz yeni tamaşalarını da teatrsevərlərə təqdim edəcək".

Gəncə Dövlət Dram Teatrının Ədəbi hissə müdiri Anar Bürcəliyev karantin zamanında teatrın onlayn şəkildə fəaliyətini davam etdirdiyini, hazırda isə özünün 126-cı teatr mövsümünə hazırlaşdığını dedi: "Öncə onu qeyd etməliyəm ki, Gəncə Dövlət Dram Teatrı iki ilə yaxın pandemiya zamanında tam olaraq qapanmadı. Teatr onlayn şəkildə tamaşaçıların görüşünə gəlməyə davam edirdi. Biz ilk teatrıq ki, tamaşalarımızı onlayn təqdim etməyə başladıq. Bu, əvvəl həftədə iki gün, sonra isə həftənin beş günü reallaşdı. Həmçinin, aktyorlarımız məşq proseslərindən də qalmadılar. Onlar oxunuş prosesini onlayn rejimdə həyata keçirirdilər. Xüsusən, Mirzə Fətəli Axundzadənin "Müsyo Jordan və Dərviş Məstəli şah" əsərinin məşq prosesi gedir. Əsəri tanınmış rejissor Gümrah Ömər səhnələşdirib.

Ondan başqa, yaradıcı heyət bir sıra başqa tamaşaların nümayişinə hazırlaşır. Məsələn, Teatrımızın Vətən müharibəsi qazisi, aktyor Həsən Cəfərovun "Millətim" əsərini rejissor Elşad Əhmədov səhnələşdirib. Eləcə də, Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının rejissoru Əsgər Əsgərovun quruluşunda "Cavad xan" əsərləri hazırlanır.

Oktyabrın 1-dən etibarən, yəni teatrların fəaliyyətinin bərpasına icazə verilən gündən artıq onlayn şəkildə oxunuşu aparılan tamaşalarımızın səhnə hazırlığı başlayıb və ciddi məşqlər davam etməkdədir. Çox güman ki, bu yaxın günlərdə Gəncə Dövlət Dram Teatrı özünün 126-cı teatr mövsümünü Mirzə Fətəli Axundzadənin "Müsyo Jordan və Dərviş Məstəli şah" əsəri ilə açacaq".

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet.- 2021.- 30 oktyabr.- S.16.