BÖYÜK ZƏFƏR ÜÇÜN SÖZ ÇƏLƏNGİ

"QARABAĞ DASTANI" KİTABININ TƏQDİMATI KEÇİRİLDİ

Ölkə və ya dünya miqyasında baş verən mühüm hadisələr həmin dövrdə hadisə, üstündən bir az keçəndən sonra xatirə, bir müddət keçəndən sonra isə əsər, ədəbiyyat nümunəsi, kitab olur. Bunu tarix və ədəbi proses dəfələrlə sübut edib. Bir neçə gün sonra başlamasının birinci ildönümünü qeyd edəcəyimiz Vətən müharibəmiz də hazırda Azərbaycan xalqının acılı, şirinli xatirəsi, ən əsası isə qələbə sevincidir. Bəli, zaman keçəcək və bu müharibənin qəhrəmanlarının hər biri bir əsərin, bu böyük qələbə cild-cild kitabların mövzusuna çevriləcək. Onda ədəbiyyat ordunun əlindən silahı alıb qələmə çevirəcək və ordunun yaşatdığı tarixi gələcək nəsillərimiz üçün əbədi qalacaq yazılara çevirəcək.

Əslində, bu haqda gələcək zamanda danışmaq heç də doğru deyil. Çünki ədəbiyyat özünün bu müqəddəs missiyasını icra etməyə başlayıb artıq. Vətən müharibəmiz, Qarabağ sevincimiz indidən yazıçılarımızın, şairlərimizin qələminə mövzu olub. Fikrimcə, bu mövzuya həsr olunmuş ən gözəl nümunələrdən biri, hətta deyərdim ki, birincisi Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (AYB) tərəfindən çap olundu. Bu, yenicə işıq üzü görmüş "Qarabağ dastanı" kitabıdır. Kitabda tanınmış yazıçılarımızın, şairlərimizin Qarabağa və işğaldan azad olunmuş torpaqlarımıza həm 30 illik həsrət zamanı, həm də böyük qələbədən sonra həsr olunmuş əsərləri yer alıb.

AYB-nin təşəbbüsü ilə hazırlanan "Qarabağ dastanı, otuz ilin həsrəti - 44 günün Zəfəri" kitabının təqdimatı sentyabrın 23-də Bakı Kitab Mərkəzində keçirildi.

Gənc xanəndə Nihad Məmmədzadənin ifasında "Bayatı-Şiraz" muğamı ilə açılan tədbirdə əvvəlcə şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildi.

Tədbirin aparıcısı Nərgiz Cəlilova gecənin məqsəd və məramı haqqında məlumat verdi.

Mərkəzin direktoru, yazıçı-publisist Günel Anarqızı çıxışında bildirdi ki, bugünkü görüşü belə bir tarixə salmaqda məqsəd qələbənin ildönümünü qeyd etməkdir: "Bu vaxtadək Qarabağ haqqında çox sayda əsər yazılıb, saysız-hesabsız kitab nəşr olunub. Ancaq hər zaman qəlbimizdə bir nisgil olub. İndi isə biz qürur hissi keçiririk. Qələbəni bizə yaşadan Ali Baş Komandan İlham Əliyevə və qəhrəman Ordumuza təşəkkür edirəm. İnanıram ki, bundan sonra Qarabağ haqqında yeni-yeni əsərlər yazılacaq".

AYB-nin sədri, Xalq yazıçısı Anar vurğuladı ki, 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan əsgəri ermənilərin özləri barədə uydurduğu "qəhrəman xalq" mifini darmadağın etdi: "Bu müharibə bizim üçün ən böyük zəfər möcüzəsi idi. Bu möcüzənin yaradıcısı Azərbaycan xalqının birliyi, müzəffər ordumuz və ordunun Ali Baş Komandanı, cənab Prezident İlham Əliyevdir".

Xalq yazıçısı kitab barədə də məlumat verdi: "Kitabda Qarabağla bağlı yazıçıların öz doğma bölgələri haqqında düşüncələrinə, xatirələrinə yer verilib. Ən əsası bu yazıların əksəriyyəti böyük qələbədən sonra yazılıb. Bəli, biz dəmir yumruqla qələbə qazandıq. Ancaq unutmamalıyıq ki, bir əl yumruqdursa, o biri əldə də qələm tutmalı və qələmlə də qalib gəlməliyik. Azərbaycan yazıçıları qələmlə də Qarabağın Azərbaycan torpağı olduğunu isbat edə bildi və biz qələmlə bu qələbəyə öz töhfəmizi verdik. Bu kitab bir neçə il bundan əvvəl yazılsaydı, nisgil dolu hisslərlə yazılardı. Amma nə yaxşı ki, belə olmadı, bu kitab qələbə ruhlu bir nəşrə çevrildi".

Milli Məclisin deputatı Jalə Əliyeva kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən hər kəsə təşəkkür etdi və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin bu təşəbbüsünü yüksək qiymətləndirdi: "Biz üç tandemin - xalq, ordu və ölkə başçısının birliyi sayəsində böyük qələbəyə imza atdıq. Ordunun, silahların diliylə biz 30 illik həsrətimizə son qoyduq. Ancaq tarix onu göstərir ki, ədəbiyyat, sənət də hər zaman öndə gəlir. Bu kitab yazıçılarımızın, şairlərimizin Qarabağla döyünən ürəyinin təcəssümüdür. Sevinirəm ki, Yazıçılar Birliyi bu nəşrlə Azərbaycan ictimai-siyasi həyatında mühüm rol oynadığını, xalqının və dövlətinin yanında olduğunu bir daha sübut elədi".

Xalq yazıçısı Elçin qeyd etdi ki, Vətən müharibəsində Qələbə təkcə həqiqətin sevinci deyil, insanların daxilindən gələn hissin ifadəsi idi. O, işğalın gətirdiyi kədəri, eyni zamanda, qələbəmizdən qaynaqlanan qüruru əks etdirən bu yazıların Azərbaycanın böyük Zəfərinin əbədiləşməsinə qələm adamlarının töhfəsi olduğunu vurğuladı: "Bu kitab yaşayacaq kitabdır. Fikrimcə, bu kitabın davamını etmək lazımdır. Çünki Şuşa böyük gələcəyin şəhəridir. O gələcəyə gedən yolu Azərbaycan yazıçılarının əsərləriylə addım-addım gəzmək lazımdır".

Bakı Dövlət Universitetinin professoru Cahangir Məmmədli bildirdi ki, Qarabağ haqqında yazılan kitab onun üçün ikiqat müqəddəsdir: "Arzu edirəm ki, bu cür kitablar çoxalsın. İnşallah, çoxalacaq da. Uzun illər keçəcək, Vətən müharibəmiz ən gözəl kitablara mövzu olacaq".

Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayev çıxışının əvvəlində müharibə və qələbə haqqında düşüncələrini bölüşdü: "Bu müharibədə şəhid olanların mütləq əksəriyyəti 19-20 və ya 21 yaşlı gənclərimizdir. O gənclər ki, yaşca işğaldan çox balacadırlar və heç vaxt Qarabağı görməyiblər. Bəlkə bir neçə zabit görüb, amma onlar da həmin vaxt uşaq olublar. Təbii ki, bu, cənab Prezidentin böyük siyasətinin, xalqımızın birliyinin, övladlarına vətən məhəbbəti aşılayan anaların tərbiyəsinin nəticəsi idi. Amma görünür ki, yazıçıların da əməyi az deyildi ki, onlar yazdıqları ilə bu 30 ildə xalqı məhz bu günə hazırlayırdılar. Görünür, müəllimlərimizdən də çox şey asılıdır ki, gənclərimiz anlayıblar, bəli, biz Qarabağsız yaşaya bilmirik. Demək ki, biz - Qarabağı görənlər bu ruhu onlara aşılaya, vətən torpağının müqəddəsliyinə onları inandıra bilmişik".

Xalq yazıçısı kitabdakı əsərlərdə Qarabağın tarixinə dair maraqlı faktların, unudulmaz duyğuların, müəlliflərin şirinli-acılı xatirələrinin əksini tapdığını söylədi: "Birinci müharibədə 11 yazıçı öz övladını şəhid verdi. Yəni biz sözdə yox, əməldə də inanır və çalışırdıq ki, torpaqlarımızı azad edək. Yaxşı yazıçı xalqın əbədiyyətdəki vəkilidir. Bu və bunun kimi kitabların sayəsində gələcək nəsillərimiz öyrənəcək ki, bu dövrdə necə insanlar yaşayıb və vətəni necə seviblər".

Sentyabrın 27-də Qarabağda canlarından keçmiş şəhidlərin əziz xatirəsi ehtiramla yad olunacağını xatırladan AYB-nin sədr müavini Rəşad Məcid qeyd etdi ki, ötən il müharibə başlayanda hamımız səksəkəli günlər yaşayırdıq. Ancaq oktyabrın 4-də Cəbrayıl azad olunanda Prezident İlham Əliyevin çıxışı bizi çox sevindirdi və bu xəbər xalqımızı qələbəyə köklədi. Prezident həmin çıxışında ilk dəfə olaraq Şuşanı "müqəddəs şəhər" adlandırdı və bu ifadə bizi daha çox inandırdı ki, bu müharibəni qələbəylə başa vuracağıq.

Rəşad Məcid kitabın araya-ərsəyə gəlməsi prosesindən də danışdı: "Həmin vaxtlarda Anar müəllimin ideyasıyla belə bir kitab çap etmək məsələsi gündəmə gəldi. Bəlkə Yazıçılar Birliyinin bu vaxtacan çap etdiyi kitablar arasında ilk nəşr idi ki, ona "ideya müəllifi Anar" yazıldı. Ancaq Anar müəllimin bu işdəki zəhməti ideya müəllifliyindən daha çoxdur. Xalq yazıçısı Anarın müraciətindən sonra Seyran Səxavət Füzulidən, Elçin Hüseynbəyli Cəbrayıldan, Qulu Ağsəs Ağdamdan, Şirindil Alışanlı Laçından yazıblar. Sonradan digər yazıçılar da bu ideyanın işığına toplaşıblar. Hər gün də ideyaya ideya əlavə olunurdu. Şəkilləri belə, Anar müəllim özü bir-bir seçirdi. Çox böyük həssaslıqla yanaşırdı bu işə. Nədənsə, mən "Qarabağ dastanı"nı kitablar kitabı adlandırıram. Amma əslinə qalanda, bəli, bu, kitablar kitabıdır. Burda Qarabağa həsr olunmuş hər bir yazı ayrıca kitabdır.

Fikrimcə, Anar müəllim başda olmaqla, Azərbaycan yazıçılarının Şuşayla bağlı nisgilli yazıları illər boyunca xalqımıza və eləcə də, Ali Baş Komandanımıza sirayət edib. Bu gün Şuşanı Ali Baş Komandan kimi vəsf edə bilən, Şuşa deyəndə üzündə günəş doğan bir insan yoxdur".

Tədbir maraqlı ifalarla da yadda qaldı. Xalq artisti Tünzalə Ağayevanın "Şuşam mənim", müğənni Azad Şabanovun "Qarabağdan salam", xanəndə Nisbət Sədrayevanın "Şuşanın dağları", xanəndə Xəyal Hüseynovun "Xudayar təsnifi" kimi ifaları gecəyə fərqli rəng qatdı.

Qeyd edək ki, "Təhsil" nəşriyyatında çap edilən, geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuş 528 səhifəlik kitabın ideya müəllifi AYB-nin sədri, Xalq yazıçısı Anar, "Ön söz" müəllifi və redaktoru isə AYB-nin sədr müavini, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rəşad Məciddir. Kitabın üz qabığındakı "Cıdır düzündə Azərbaycan bayrağı" rəsmi Xalq rəssamı Sakit Məmmədova məxsusdur.

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet.- 2021.- 25 sentyabr.- S.8.