Doğma torpağın doğma adamı doğmaların filmində

Aprelin 1-də Aqil Abbasın 69 yaşı tamam oldu - yazıçı, publisist, naşir, Milli Məclisin üzvü Aqil Abbasın. Amma hər şeydən əvvəl Vətəndaş Aqilin! Bütün yaradıcılığını Qarabağa bağlayan Aqilin! Otuz illik ağır işğal dövründə teleefirlərdəki çıxışlarından tutmuş ədəbi tariximizə yazılmış romanlarınadək Qarabağ mövzusunu ürək sətirlərinə köçürən Aqilin! O zaman itirilmiş Qarabağ kədərini hər an yada salan Aqil Abbas torpaqlarımızın azad olunduğu günlərin sevincini necə yaşadı - onu hər kəs gördü: Teleçıxışlarından, tələbələrlə-gənclərlə görüşlərindən, publisistikasından və bir də AZAD Şuşaya, AZAD Ağdama ilk səfərlərindən!

Aqil Abbasın romanı əsasında çəkilmiş "Dolu" bədii filmi romanın müəllifini iki istiqamətdən bir daha xalqa təqdim etdi: Qarabağ sevgisi və mükəmməl yazıçı kimi!

Mən bu yerdə Aqil Abbasın mətbuatın, ədəbi tənqidin yüksək qiymətləndirdiyi əsərləri barədə danışmayacağam, çünki bu əsərlərə hər kəs bələddir. Amma deyəsən, Aqil Abbasın vətəndaşlıq, Azərbaycana, ölkəmizin Məkkəsi olan Qarabağa sevgisinə, Ağdam kədərinə və Ağdam qüruruna REAL televiziyası hamıdan çox və daha yaxşı bələddir. Yəqin buna görədir ki, aprelin 1-də dostlarının, tanışlarının təbrik zənglərinin susmaq bilmədiyi bir gündə mənə də doğma olan REAl TV Aqil Abbası Ağdama apardı. Və yəqin ki, 70 yaşına bircə il qalmış Aqil Abbasa ad günündə ən böyük hədiyyə elə bu səfər oldu. REAL tv Ağdamı ömrünün hər anında Vətənin müqəddəs bir məkanı kimi sevən Aqillə bu səfəri sənədli telefilm formatında tamaşaçılarına təqdim etdi. Məni duyğulandıran həm də belə bir fakt oldu ki, Aqil Abbasın yol yoldaşı Elcan, Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin dördüncü kurs tələbəsidir. Belə bir fakt formalaşır: REAL-ın Aqil Abbasla səfər etdiyi Ağdam mənim də doğulub boya-başa çatdığım məkandır, Aqil Abbas bir dost kimi, bir ağdamlı kimi mənə də doğmadır və onun ad gününü diqqətdə saxlayan REAL tv-nin bütün əməkdaşları da mənə doğmadır. Üstəgəl Ağdama səfərdə Aqil Abbasın əsas yol yoldaşı Elcan hazırda təhsil aldığı fakültədə mənə də çox doğma bir tələbədir.

Filmin belə bir adı var: "Ağdam Dolu Aqil ". Bu da filmin müəlliflərinin maraqlı tapıntısıdır: Bu sərlövhə bir tərəfdən Aqil Abbasın ürəyinin Ağdam dolu xatirələrini əks etdirir, digər tərəfdən vaxtilə Birinci Qarabağ döyüşlərinə həsr etdiyi "Dolu" romanını və ondan doğan "Dolu" filmini bir daha yada salır.

Filmdə Elcanın ilk sözləridir: " Biz Aqil Abbasla birlikdə aprelin 1-i 2022-ci ildə onun ad gününü Ağdamda qeyd edəcəyik ". Ağdam şəhərinə giriş nöqtəsində Aqilin ilk cümləsi: "Dağılmış Ağdam da gözəldir". Bu cümlələr filmin proloq hissəsidir. Bundan sonra filmdə yol təəssüratlarının vizual məqamlarını görürük. Yol boyu Aqil Abbasın Ağdam xatirələri, Ağdam görüşləri təqdim olunur. Onun bu söhbətləri çox maraqlıdır. Yolçular "Ağdamın ağ gününə " gedirlər.Yol boyu bu xatirələrdə həm də Ağcabədi görüşləri: Aqil Abbasın doğulduğu kənddə xeyli vaxt bundan əvvəl tikdirdiyi kitabxanaya, onun təhsil aldığı orta məktəbə səfərləri, doğma evdə çay süfrəsi və ailə xatirələri, Ağdamda Seyid Lazım ağanın qəbrini ziyarət... Bütün bu səhnələr filmin çox maraqlı epizodları və Aqil Abbasın torpağa məhrəm söhbətləri ilə sinxron şəkildə təqdim olunur. Ağdama yaxınlaşanda "Dolu" filminin çəkilişində gördüyümüz postun yanında Aqil Abbası yenə maraqla dinləyirik. Və bu anda mənim də xatirələrim oyanır: Torpaqlarımızın işğalda olan vaxtların birində 2020-ci ilin yazında Aqil Abbas Jurnalistika fakültəsinin bir qrup müəllim və tələbəsini cəbhə xəttinə - Ağcabədi-Ağdam torpağına səfərə gətirmişdi. Düşmənin həmin postun əks tərəfində - bizim doğma Ağdamımızda pusquda dayandığı bir zamanda Aqil Abbas dayana bilməyib, bizim əsgərlərin təkidinə baxmayıb postu keçdi və Ağdama tərəf irəlilədi.

- Qoy, öldürsün məni o yağı düşmən - deyib dayanmadan irəlilədi. Onda mən Aqili qucaqladım və heç olmasa, məsuliyyət daşıyan əsgərlərimizi nəzərə alıb geri qayıtmasına nail oldum... "Ağdam dolu Aqil Abbas" filmi beləcə o torpaqlara həsrət qalan hər birimiz üçün çox-çox hadisələri yenidən yada salır...

Yolçular Ağdama çatırlar. Yağı düşmənin viran qoyduğu ruhlar şəhərində Aqil öz evlərini tapır, bu evin ətrafa səpələnmiş daş qalıqları üstündə Ağdamda keçən günlərini, illərini vərəqləyir. Onun bütün söhbətində Ağdamın haçansa mütləq azad olunacağına, qarabağlı inamının ötən otuz ildə heç vaxt öləzimədiyi və yenidən qurulmaqda olan bu şəhərin əvvəlkindən də gözəl olacağına inamı tamaşaçıya da sirayət edir və elə Aqil Abbasın dilində Ali Baş Komandan İlham Əliyevə təşəkkür və minnətdarlığına hamımız bir daha şərik oluruq.

Filmin sonu Aqilin öz doğma həyətində alovlandırdığı Novruz tonqalı ilə bitir. Aqil Abbas tonqalın üstündən tullanıb onu heç vaxt sönməyə qoymasın, deyə Tanrıya dualar edir. Biz də bu böyük Vətəndaşın, bu səmimi ağdamlının müqəddəs dualarına şərik oluruq. Və filmin yaradıcı heyətinə - ideya müəllifi Mir Şahinə, müəllif Elcan Məmmədova, operator İsa Məmmədova, bütövlükdə doğma "REAL"ımıza təşəkkür edirik.

Cahangir MƏMMƏDLİ

BDU Yeni media və kommunikasiya nəzəriyyələri kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor

525-ci qəzet.- 2022.- 6 aprel.- S.16.