Millidən qlobala doğru

ƏLİ İLDIRIMOĞLU YARADICILIĞI AZƏRBAYCAN NƏSRİNİN FENOMENİ KİMİ

Bu günlərdə Azərbaycanda görkəmli publisist ,nasir Əli İldırımoğlunun anadan olmasının 95 illiyi geniş şəkildə qeyd olunub.

Azərbaycanın Qubadlı rayonunun Əliquluuşağı kəndində anadan olan Əli İldırımoğlu Məmişovun (1927-2020) uzun, mənalı ömür yolu üç mərhələdən ibarət olub: 15 yaşından 1951-ci ilə kimi o, doğma rayonunun müxtəlif kənd məktəblərində müəllimlik edib, 1952-ci ildən 1990-cı ilə kimi Əli İldırımoğlu təxəllüsü ilə rayon qəzetlərində jurnalist kimi fəaliyyət göstərib, daha sonra isə Naxşıvan, Quba və Qarabağda respublika miqyaslı “Kommunist” qəzetinin bölgə müxbiri vəzifəsində işləyib.

Azərbaycanın əməkdar jurnalistı Əli İldırımoğlu təqaüdə çıxdıqdan sonra onun həyatında üçüncü – sonuncu, fenomenal bir mərhələ başlayır; 60 yaşlı publisist məqalələr və povestlər ustası özünün zəngin həyat hadisələrinə (materiallarına) arxalanaraq Tanrının ona bəxş etdiyi istedadın və illərlə qazandığı mənəvi-əxlaqi təcrübənin bütün gücünü geniş həcmli,12 cilddə toplanmış və 2017-ci ildə -90 illik yubileyi münasibətilə nəşr olunmuş romanlarda əks etdirib. “Közərən sətirlər”, “Mənim rəncbər atam”, “Aqibət”, “Zorən jurnalist”, “Həmin adam”, “Silinməz izlər”, “Telepat”, “Çinarlı”, “Dərd”, “Daş yağan gün”, “Əmrahsız qalan dağlar”, “Qarlı gecələr” kimi real hadisələrlə hikmətli roman və hekayələr yaratmağa yönəltmiş kitabları bu cildlərdə toplanıb.

Nasir - romançı Əli İldırımoğlunun yaradıcılıq yolunu dağın zirvəsindən axan billur su ilə müqayisə etmək olar.Onun istedadı qiymətli almaz kimi illərlə cilalanıb və dəyərini göstərib. Yazışının yaradıcılıq yolu onu pillə-pillə, lakin ardıcıl olaraq bədii sənətkarlığın zirvəsinə aparıb.

Əli İldırımoğlu - mahir söz ustası ,böyük novator,milli, mənəvi, mədəni dəyərlərin və humanizm kimi ümumbəşəri ideallların müdrik təbliğatçısı, yüksək peşəkarlığa malik nasir- romançıdır. O, həmişə həyat hadisələrinə sadiq qalaraq yalnız şəxsən gördüklərini, eşitdiklərini, hiss etdiklərini, yaşadıqlarını qələmə alıb. Əli İldırımoğlunun nəsrində bədii və dərin məzmunlu məziyyətlərlə yanaşı, hadisələri “qlobal sıçrama”da təqdim etmək , milli tarixin konkret bir dövrünə ümumbəşəri (geniş) miqyas vermək ,personajların daxili, mənəvi-psixoloji dünyasını ətraflı təsvir etmək , həmçinin, kəskin, dinamik inkişaf edən konfliktlər yaratmaq məharəti də görünür. Nəticədə ədəbi qəhrəmanların arzu və istəkləri, onların sırf milli xüsusiyyətləri ilə seçilən mənəvi iztirabları və şəxsi taleləri bütün cəmiyyətin ictimai-siyasi probleminin həlli kimi oxucuya təqdim olunur.

Əli İldırımoğlunun zəngin irsi bu gün,bütünlüklə, insanın milli- mənəvi özünüdərkinin əsas probleminin dərindən bədii tədqiqinə həsr edilib.

Ustadın qarşısında baş əyir və xatirəsini anıram.

Abuzər BAĞIROV

“Literaturnaya qazeta”

(№ 50, 2022-ci il)

525-ci qəzet.- 2022.- 17 dekabr.- S.13.