Poeziyamızın əziz ünvanı

XALQ ŞAİRİ MUSA YAQUBUN VƏFATINDAN BİR İL ÖTÜR

"Söz uçar, yazı qalar" deyiblər... Bəs nənələrimizin bayatıları, babalarımızın deyimləri bizə necə gəlib çatdı? Sözün taleyi onun şəhdindən, sehrindən asılıdır. O gözə görünməyən enerji sözü diri saxlayır, ölməyə qoymur. Əgər yazı-pozu olmasaydı, yazılı ədəbiyyatın ənənələri vüsət almasaydı belə, Musa Yaqubun sözü, şeiri, harmoniyası bizi ağuşuna alacaqdı, dildən-dilə keçib könüllər oxşayacaqdı, əzbərimizdə qərar tutacaqdı.

Musa Yaqub özünü təbiətin ixtiyarına buraxmışdı, şeiri qurmurdu, düzəltmirdi, poeziyada bənnalıq eləmirdi. O əqlinin və hissiyyatının xəyali iplərini təbiət anaya, dağ babaya, Vaqif Bayatlının təbirincə desək, bacımız çiçəklərə, qardaşımız ağaclara həvalə etmişdi. Xalqla qəliz yox, öz dilində, dədə-baba üslubunda danışan, sözlə həyasına sığınıb rəftar edən şair necə şöhrət qazanmaya bilərdi?!

Musa Yaqubun əbədiyaşarlığının ən böyük səbəbi dilinin əsrarəngizliyi idisə, qələm adamı kimi böyük şair ordusunun içindən çevik söz əsgəri kimi fərqlənib baş qaldırması onun təbiətdən zorla yox, sevə-sevə şirə çəkməsi idi. O, yaratdığı təbiət şairi obrazının verdiyi şöhrətə sığınıb özünü bu xəttə məhkum edərək məcbur şeir yazmırdı, sadəcə yazırdı və konseptuallığı, fəhmi, müşahidəsi onun şeirlərinin məxsusi ab-havasını formalaşdırırdı.

Musa Yaqub sevirdi; qadını, təbiəti, vətəni, yaradanı, bütün var olanları, xəlq edilənləri... Musa Yaqub heç vaxt qışqırmırdı. Nifrət etdiyi nəsnəni də əzizləyə-əzizləyə təqdim edirdi. Onun şeirlərini Musa Yaqub pıçıltısı adlandırmaq olar. Bu pıçıltılar şairin daxili təlatümlərini də, narahatlıqlarını da, hay-harayını da təsvir etməyə qadir idi. Şeirlərindəki gileyi, etirazı da hansısa ictimai xadim kimi yox, şair kimi idi. Şairin gileyi məhz bundan gözəl ola bilməzdi. Musa Yaqubun şeirləri belə də olmalı idi. Yazı masasını daşla, ağacla, kötüklə əvəzləyən şair başqa cür yaza bilməzdi.

Ürəyinin qanını mürəkkəbə çevirərək gül-çiçəyə, ətraf aləmə sözdən libas geyindirən Musa Yaqub öz şeirləri ilə nəğmə söyləyirdi. Bu avazda xaric not eşitmək mümkün deyildi. Bu nəğmələrin ən gözəl nəqarəti isə elə Musa Yaqubun özü idi...

Musa Yaqub bir qadının yanıqlı sözünün, gözünün toranlığının qarşısında vüqarını yerə vura biləcək qədər cəsarətli, sinəsi geniş şair idi.

Onun poeziyası həm ədəbiyyatşünaslar, həm də yazıçı-şairlər tərəfindən kifayət qədər təhlil olunub. Dövrünün ən məhsuldar şairi kimi tanınan Musa Yaqubun bənzətmələri orijinal, poetik çalarları yeni, təbi rəvan, nəfəsi ilk bahar yeli kimi idi. Bakir söz demək xoşbəxtliyi ona nəsib olmuşdu.

Ötən ilin bu günü ölkədə yayılan bir xəbər bahar qəlbinə buz xəncər kimi saplandı. Hamımızın sevimlisi Musa Yaqub əbədiyyətə qovuşdu. Musa Yaqub boya-başa çatdığı Buynuzu oxucularına sevdirmişdi. O yerləri insanlar Musa Yaquba görə tanımışdılar. Təsadüfi deyil ki, Buynuza çox vaxt Musa Yaqubun kəndi deyirdilər. Xalq şairi öz kəndinin qəbirstanlığını ən fəxr olunası xiyabanlardan birinə çevirməyi bacardı.

Buynuzun bağrından bir heykəl ucaldı. Bu sözün, şeirin, ədəbiyyatın, neçə-neçə qəlbi titrədən misraların heykəli idi - Musa Yaqubun heykəli idi. Bu gün, yəni mayın 7-si görkəmli ədəbiyyat adamlarının iştirakı ilə həmin heykəlin açılışı olacaq və Xalq şairi məzarı üstündə anılacaq.

Hələ neçə-neçə nəsil bu ədəbiyyat körpüsünə qədəm qoyacaq, neçə-neçə ürək döyüntüləri poeziyanı bağrından sədalanacaq. Amma Musa Yaqub poeziyası daim yad olunacaq, könüllər oxşayacaq. Bu dünyadan bir Musa dədə keçdi, təkcə dünyadan yox, ürəyimizin içindən keçdi. Ruhun şad olsun, təbiətin sadiq oğlu!

Nadir YALÇIN

525-ci qəzet.- 2022.- 7 may.- S.15.